WPI/200000/43/701/2023 - Możliwość zastosowani ulgi na start

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (dalej: Zakład) uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym dnia 14 lipca 2023 r. przez Przedsiębiorcę (...) (dalej: Przedsiębiorca) w sprawie dotyczącej nie podlegania obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej.

Wnioskiem z dnia 14 lipca 2023 r., uzupełnionym w dniu 30 lipca 2023 r., Przedsiębiorca wystąpił do Zakładu o wydanie interpretacji indywidualnej na podstawie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Opis stanu faktycznego (Przedsiębiorcy):

Przedsiębiorca wskazał, iż w październiku 2020 r. założył działalność, która ani przez chwilę nie była prowadzona i podjęta. Później została zawieszona z datą założenia, gdyż taką poradę Przedsiębiorca otrzymał w urzędzie. Obecnie Przedsiębiorca wystartował z nową jednoosobową działalnością gospodarczą i chciałby skorzystać z Ulgi na start. Pani w ZUS poleciła Przedsiębiorcy, żeby najpierw zamknął, a nie odwieszał poprzedniej działalności w urzędzie z wybrana opcją "nie podjęto działalności", założył nową działalność i wysłał pismo w sprawie rozpatrzenia tego zdarzenia.

Poprzednia "działalność" jeśli w ogóle można ją nazwać działalnością, była tylko wpisem do CEIDG. Działalność nie została w żaden sposób podjęta, nie została wystawiona żadna faktura, nie było żadnego przychodu i Przedsiębiorca nie skorzystał z ulgi na start, co można zweryfikować z Urzędem Skarbowym. Przedsiębiorca wnosi o rozpatrzenie jego sytuacji w sprawie możliwości skorzystania z ulgi na start.

Przedsiębiorca w uzupełnieniu do złożonego wniosku pismem z dnia 30 lipca 2023 r. przedstawił swoje stanowisko w sprawie oraz poinformował, iż nie wykonuje pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzących w zakres wykonywanej pozarolniczej działalności gospodarczej. Przedsiębiorca świadczy usługi na rzecz nowo powstałego podmiotu, z którym do tej pory nie miał powiązań zawodowych. Ponadto, nie wykonuje i nie będzie wykonywał żadnych czynności na rzecz żadnego z byłych pracodawców. Przedsiębiorca informuje także, iż nie prowadzi i w okresie 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywanej działalności gospodarczej nie prowadził żadnej innej niż opisana we wniosku pozarolniczej działalności w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych tj.:

- działalności gospodarczej na podstawie przepisów ustawy - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych,

- działalności twórczej lub artystycznej,

- działalności w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne bądź z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,

- jako wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,

- jako akcjonariusz prostej spółki akcyjnej wnoszący do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług,

- jako komplementariusz w spółce komandytowo-akcyjnej,

- jako osoba prowadząca publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówki lub ich zespołu, na podstawie ustawy - Prawo oświatowe.

Przedsiębiorca wskazał, że działalność, którą opisał we wniosku była jedyną, którą otworzył.

Stanowisko Przedsiębiorcy:

Przedsiębiorca uważa, że w zaistniałym stanie faktycznym, ponieważ zarejestrował działalność, ale jej nie podjął, działalność nie była faktycznie prowadzona, ponadto nie uzyskał żadnego przychodu, nie opłacił ZUS, bo nie był do tego zobowiązany, a działalność została zamknięta i wykreślona z dniem zarejestrowania. Obecnie w rejestrze przedsiębiorców ta działalność nie widnieje, jako jedyna, którą Przedsiębiorca otworzył, widnieje działalność bieżąca, tj. otworzona dnia 6 lipca 2023 r., co stanowi administracyjne potwierdzenie, że wpis do JDG 2020 r. faktycznie nie miał miejsca i działalność nie funkcjonowała. Wobec tego Przedsiębiorca uważa, że podlega pod Ulgę na Start i może skorzystać z niepodlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej oraz w zakresie możliwości stosowania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w zdeklarowanej kwocie nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej.

Analiza stanu faktycznego w świetle stanu prawnego:

Zauważyć należy, że Przedsiębiorca w złożonym wniosku wniósł o ustalenie możliwości niepodlegania ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej, natomiast w związku z wyrażeniem stanowiska w zakresie możliwości ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w zadeklarowanej kwocie nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia objęcia ubezpieczeniami, Zakład w ww. sprawie proceduje odrębnie. Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym, ustalania prawidłowej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz opłacania składek na te ubezpieczenia regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 powołanej ustawy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Jednocześnie treść art. 13 pkt 4 ustawy wskazuje, iż osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36a oraz przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców. Natomiast, zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu na swój wniosek.

W myśl art. 8 ust. 6a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność nie uważa się w rozumieniu tej ustawy osoby fizycznej, o której mowa w art. 18 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców. Natomiast, zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców - przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej (tzw. ulga na start").

Podkreślić należy, że osoby prowadzące pozarolniczą działalność, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone. Zgodnie z art. 3 ustawy - Prawo przedsiębiorców działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. Zgodnie z piśmiennictwem: "podstawą do powstania obowiązku ubezpieczenia jest faktyczne wykonywanie działalności pozarolniczej, co oznacza, że jest to rzeczywista działalność zarobkowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Konsekwencją poglądu, według którego o istnieniu tytułu do podlegania ubezpieczeniom społecznym przesądza faktyczne prowadzenie działalności (...). Tym samym, w odniesieniu do zaprzestania prowadzenia pozarolniczej działalność lub, tak jak w przypadku Przedsiębiorcy fakt jej nie podjęcia, znaczenie ma jej faktyczne nieprowadzenie, a nie moment formalnego wykreślenia z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Powyższe potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 lutego 2009 r. sygnatura akt II UK 207/08: "formalne zarejestrowanie lub wyrejestrowanie działalności gospodarczej ma znaczenie w sferze dowodowej, lecz samo w sobie nie przesądza podlegania obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, gdyż decydujące znaczenie dla istnienia tego obowiązku ma faktyczne prowadzenie działalności, a nie posiadanie uprawnień do jej prowadzenia. (...) Sąd Najwyższy przyjął, że wpis do ewidencji działalności gospodarczej ma charakter deklaratoryjny, a więc "legalizujący" prowadzenie działalności, jednakże nie wykreślenie działalności gospodarczej z ewidencji nie stwarza domniemania jej prowadzenia. Rozpoczęcie działalności gospodarczej i faktyczne jej wykonywanie nie polega na zgłoszeniu tej działalności do ewidencji, lecz na podjęciu czynności mieszczących się w ustawowej definicji działalności gospodarczej. W szczególności działalność taka miała polegać na podejmowaniu działań w celu zarobkowym w sposób ciągły i zorganizowany". Powyższą tezę Sąd Najwyższy potwierdził także w wyroku z dnia 18 listopada 2011 r. sygnatura akt I UK 156/11, w którym uznał, że "nie ma wątpliwości, że prowadzenie działalności gospodarczej o tyle stanowi tytuł podlegania ubezpieczeniom, o ile faktycznie konkretny ubezpieczony działalność tę wykonuje (...)".

W konsekwencji, w sytuacji prowadzenia przez przedsiębiorcę we wcześniejszym okresie działalności gospodarczej istotne staje się faktyczne prowadzenie i zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej, a nie tylko fakt posiadania uprawnień do jej prowadzenia.

Reasumując, osoba rozpoczynająca wykonywanie działalności gospodarczej po raz pierwszy lub po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia zawieszenia lub zakończenia poprzedniej działalności i nie wykonująca w ramach tej działalności na rzecz byłego pracodawcy czynności wykonywanych uprzednio w ramach stosunku pracy, przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia tej działalności nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (tzw. ulga na start).

Stanowisko Zakładu:

Uwzględniając przedstawiony we wniosku złożonym 14 lipca 2023 r., uzupełnionym dnia 30 lipca 2023 r., opis stanu faktycznego oraz obowiązujące przepisy prawa stanowisko Przedsiębiorcy Zakład uznaje za prawidłowe w sprawie dotyczącej niepodlegania obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Przedsiębiorcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład wyłącznie w sprawie Przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest więżąca dla Przedsiębiorcy, natomiast jest więżąca dla Zakładu, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...) Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.