WPI/200000/43/666/2022

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 162 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 423 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych stanowisko przedstawione we wniosku złożonym 12 maja 2022 r. przez Przedsiębiorcę: (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą (...) w uznaje za prawidłowe w przedmiocie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od wynagrodzenia wypłacanego członkom zarządu spółki w zamian za wykonywanie na rzecz Spółki powtarzających się świadczeń niepieniężnych na podstawie art. 176 Kodeksu spółek handlowych.

Wnioskiem złożonym 12 maja 2022 r. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (...) (zwana dalej "Przedsiębiorcą") wystąpiła do Zakładu

Ubezpieczeń Społecznych (zwanego dalej "Zakładem") o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Zdarzenie przyszłe Przedsiębiorcy

Wnioskodawca jest spółką z o.o. działającą pod Firmą spółka z ograniczoną

odpowiedzialnością, zwana dalej Spółką. Głównym przedmiotem działalności Spółki są między innymi usługi o następującym PKD:

46.14.Z. Działalność agentów zajmujących się sprzedażą maszyn, urządzeń przemysłowych.

46.18.Z. Działalność agentów specjalizujących się w sprzedaży pozostałych określonych towarów.

46.19.Z. Działalność agentów zajmujących się sprzedażą towarów różnego rodzaju.

46.1. Sprzedaż hurtowa realizowana na zlecenie.

Wspólnicy Spółki rozważają dokonanie zmiany umowy Spółki w ten sposób, że zgodnie z art. 176 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych, zwanej dalej k.s.h., wspólnicy Spółki będą zobowiązani do wykonywania powtarzających się świadczeń niepieniężnych co najmniej raz w każdym kwartale roku, jednak z możliwością wykonywania tych świadczeń także w każdym miesiącu kalendarzowym roku. W umowie Spółki będzie oznaczony rodzaj i zakres takich świadczeń, które będą polegały na wykonywaniu świadczeń niepieniężnych w formie pośrednictwa każdego wspólnika w sprzedaży usług świadczonych przez Spółkę. Wspólnicy podejmą w tym celu uchwałę na Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu Wspólników i wyrażą zgodę na obciążenie ich obowiązkami wynikającymi z art. 176 ustawy z dnia 15 września 2000 r.k.s.h.

Za wykonanie wyżej wymienionych świadczeń niepieniężnych Spółka będzie wypłacała wspólnikom wynagrodzenie prowizyjne zgodnie z przedstawionym przez danego wspólnika zestawieniem prowizyjnym o zrealizowanych świadczeniach niepieniężnych. Wynagrodzenie będzie wypłacane miesięcznie lub kwartalnie, w zależności od terminów wykonania świadczeń niepieniężnych wykazanych w przedkładanym zestawieniu. Jeżeli efekty świadczeń będą pojawiały się w każdym miesiącu kalendarzowym roku, to wynagrodzenie będzie wypłacane miesięcznie w wysokości wynikającej z iloczynu prowizji i konkretnych powiększonych przychodów Spółki, dzięki danym świadczeniom wspólnika. Wynagrodzenie będzie wypłacane wspólnikom na zasadach rynkowych i nie będzie przewyższać stawek przyjętych w obrocie gospodarczym rynku krajowego oraz niezależnie od wyników finansowych Spółki wykazanych w sprawozdaniach finansowych, w tym niewielkich zysków czy nawet strat. Jednak powtarzające się świadczenia niepieniężne będą musiały być realizowane przez wspólników nie rzadziej niż raz w kwartale każdego roku, pod rygorem zapisów art. 159 ustawy z dnia 15 września 2000 r.k.s.h., co będzie określone w umowie Spółki w ramach planowanej zmiany.

Na wykonywanie określonych w niniejszym wniosku świadczeń niepieniężnych nie będą podpisane żadne umowy między Spółką a wspólnikami, wszystko zostanie określone w umowie Spółki.

Dochody uzyskiwane przez wspólników z tytułu powtarzających się świadczeń niepieniężnych będą podlegały podatkowi dochodowemu od osób fizycznych, na zasadach ogólnych, na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9, gdyż będą pochodziły ze świadczeń określonych w art. 176 Kodeksu spółek handlowych. Nie są to dochody ze stosunku pracy, czy z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej ani też z tytułu umów określonych w Kodeksie cywilnym, w tym z umów zlecenia określonych w art. 750 Kodeksu cywilnego. Omawiane dochody z tytułu świadczeń niepieniężnych wspólnicy, celem rocznego rozliczania się z opłaconych podatków dochodowych od osób fizycznych od wszystkich swoich dochodów uzyskiwanych w danych roku, będą kumulowali z innymi dochodami uzyskiwanymi w danym roku podatkowym. Zgodnie z przepisami określonymi w art. 22 ust. 9 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.) wspólnikom nie będzie przysługiwał tytuł do odliczenia kosztów uzyskania przychodu od dochodu otrzymanego z tytułu wykonywania powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz Spółki.

Spółka wypłacając wynagrodzenie za powtarzające się świadczenia niepieniężne nie będzie płatnikiem podatku dochodowego od tego wynagrodzenia. Cały obowiązek podatkowy spoczywa na wspólnikach, jako podatnikach dostarczających powtarzające się świadczenia niepieniężne.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 162 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 423 z późn. zm.), Spółka składa wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji, celem rozwiania wszelkich wątpliwości, w zakresie daniny publicznej na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne w przedmiocie braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne od wypłaconego wynagrodzenia wspólników Spółki w oparciu o art. 176 k.s.h.

Stanowisko Przedsiębiorcy:

Zdaniem Spółki, wypłata należności z tytułu powtarzających się świadczeń niepieniężnych określonych w art. 176 Kodeksu spółek handlowych, zwanych dalej świadczeniami, nie stanowi podstawy do naliczania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

1. W umowie Spółki wspólnicy zostaną zobowiązani do wykonywania powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz Spółki, a rodzaj i zakres takich świadczeń zostanie określony następująco:

- rodzaj świadczeń to pośrednictwo każdego wspólnika w sprzedaży wszystkich usług świadczonych przez Spółkę, służące zwiększeniu przychodów Spółki; art. 176 K.s.h daje możliwość obciążania wspólników pewnymi obowiązkami i tworzenia takich relacji między wspólnikami a Spółką, które pozwolą im odnosić wzajemnie określone korzyści;

- zakres świadczeń w obszarze merytorycznym będzie dotyczył wszystkich rodzajów działalności Spółki, natomiast geograficznie będzie dotyczył terenu działalności Spółki określonego w umowie Spółki, tj. terytorium Rzeczpospolitej Polskiej oraz terytorium poza jej granicami.

2. Świadczenia będą miały charakter świadczeń tylko niepieniężnych, a nie wynikający ze świadczeń pieniężnych, ani też nie będą to świadczenia mieszane.

3. Świadczenia będą miały charakter powtarzających się okresowo określonych jako pożądanych miesięcznie, ale w zakresie obowiązkowości świadczeń, jako realizowane co najmniej raz na każdy kwartał danego roku. Nie są to natomiast świadczenia jak np. najem lokalu.

4. Świadczenia będą wypłacane na podstawie przedkładanych sprawozdań w formie zestawienia prowizyjnego o zrealizowanych świadczeniach w danym miesiącu czy kwartale z podziałem na danego kontrahenta, rodzaj i wartość przysporzonego Spółce przychodu polegającego rozliczeniu w ramach powtarzających się świadczeń niepieniężnych danego wspólnika.

5. Wysokość wypłacanych świadczeń będzie wynikała z iloczynu dwóch składników: procent prowizji pomnożony z konkretnymi powiększonymi przychodami Spółki. Dzięki danym świadczeniom wspólnika wysokość prowizji będzie określana w umowie Spółki w wartości 70% przysporzonych Spółce przychodów.

6. Świadczenia będą wypłacane tylko po ich zrealizowaniu i niezależnie od kondycji finansowej Spółki.

7. Świadczenia wspólników będą obowiązkowe wobec Spółki do czasu, jeśli nie nastąpi w tym zakresie zmiana w umowie Spółki, zdejmująca taki obowiązek ze wspólników.

8. Spółka nie może zrzec się świadczeń, natomiast wspólnicy nie mogą nie zrealizować świadczeń.

9. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 423 z późn. zm.), w katalogu wymienionych osób i podmiotów podlegających obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu, nie są wymienione osoby wykonujące powtarzające się świadczenia niepieniężne zgodnie z zapisem art. 176 k.s.h. Cytowany przepis ma charakter katalogu zamkniętego. W związku z tym, przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wiążą bezpośrednio zaistnienie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z posiadaniem tytułu do takiego obowiązku.

10. Zgodnie z art. 66 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 1285 z późn. zm.) w katalogu osób podlegających obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego nie są wymienione osoby wykonujące powtarzające się świadczenia niepieniężne zgodnie z zapisem at. 176 k.s.h. Cytowany przepis ma charakter katalogu zamkniętego, natomiast zgodnie z przepisem ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105 z późn. zm.) nie dokonano zmian w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, które rozszerzałoby ten katalog o powtarzające się świadczenia niepieniężne, zgodnie z zapisem art. 176 k.s.h. W związku z tym, przepisy ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych wiążą bezpośrednio zaistnienie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia zdrowotne z posiadaniem tytułu do takiego obowiązku.

Analiza zdarzenia przyszłego w świetle stanu prawnego:

Obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlega osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. Katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym określono w art. 6 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 423 z późn. zm.). Dla rozstrzygnięcia obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne istotne jest czy dana osoba posiada jeden z tytułów do ubezpieczenia określonych powyższym przepisem. Tytuły wymienione w powyższym przepisie mają charakter katalogu zamkniętego nie podlegającego wykładni rozszerzającej.

Z opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku o interpretację indywidualną wynika, że wspólnicy Spółki rozważają dokonanie zmiany umowy Spółki w ten sposób, że będą zobowiązani do wykonywania powtarzających się świadczeń niepieniężnych co najmniej raz w każdym kwartale roku, jednak z możliwością wykonywania tych świadczeń także w każdym miesiącu kalendarzowym roku. W umowie Spółki będzie oznaczony rodzaj i zakres takich świadczeń. W tym celu Wspólnicy podejmą uchwałę na Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu Wspólników i wyrażą zgodę na obciążenie ich obowiązkami wynikającymi z art. 176 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych. Za wykonanie świadczeń niepieniężnych Spółka będzie wypłacała wynagrodzenie prowizyjne miesięcznie lub kwartalnie, w zależności od terminów wykonania ww. świadczeń. Wynagrodzenie będzie wypłacane na zasadach rynkowych i nie będzie przewyższać stawek przyjętych w obrocie gospodarczym rynku krajowego oraz niezależnie od wyników finansowych Spółki wykazanych w sprawozdaniach finansowych, w tym niewielkich zysków czy nawet strat. Jednak powtarzające się świadczenia niepieniężne będą musiały być realizowane przez wspólników nie rzadziej niż raz w kwartale każdego roku, pod rygorem zapisów art. 159 ustawy - Kodeks spółek handlowych, co będzie określone w umowie Spółki w ramach planowanej zmiany. Zdaniem Spółki, wypłata należności z tytułu powtarzających się świadczeń niepieniężnych określonych w art. 176 Kodeksu spółek handlowych, nie stanowi podstawy do naliczania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne

Zakład podziela stanowisko Przedsiębiorcy.

Stosownie do art. 176 § 1 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 1526 z późn. zm.), jeżeli wspólnik ma być zobowiązany do powtarzających się świadczeń niepieniężnych, w umowie spółki należy oznaczyć rodzaj i zakres takich świadczeń. Wynagrodzenie wspólnika za takie świadczenia na rzecz spółki jest wypłacane przez spółkę także w przypadku, gdy sprawozdanie finansowe nie wykazuje zysku. Wynagrodzenie to nie może przewyższać cen lub stawek przyjętych w obrocie (§ 2). Natomiast w myśl § 3 przywołanego przepisu, w przypadku określonym w § 1 zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału, bądź obciążenie udziału, może nastąpić jedynie za zgodą spółki, o której mowa w art. 182, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

Przez umowę spółki handlowej wspólnicy albo akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz jeżeli umowa albo statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny sposób - art. 3 Kodeksu spółek handlowych. Natomiast na podstawie art. 159 k.s.h., jeżeli wspólnikowi mają być przyznane szczególne korzyści lub jeżeli na wspólników mają być nałożone, oprócz wniesienia wkładów na pokrycie udziałów, inne obowiązku wobec spółki, należy pod rygorem bezskuteczności wobec spółki dokładnie określić w umowie spółki.

W celu skutecznego ustanowienia instytucji opisanej w art. 176 § 1 k.s.h., strony umowy spółki powinny oznaczyć rodzaj (przedmiot świadczenia) i zakres świadczeń. Świadczenie powinno mieć charakter okresowy, t.j. nie może mieć charakteru jednorazowego, ciągłego ani stałego. Świadczeniem niepieniężnym nie może być pełnienie funkcji w organach spółki, gdyż jest to niewątpliwie działalnie o charakterze ciągłym. Zatem, powtarzające świadczenia nie mogą dotyczyć czynności zarządczych, gdyż zgodnie z art. 201 § 1 k.s.h. zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę.

Za powtarzające się świadczenia niepieniężne przysługuje wynagrodzenie, nie może ono przewyższać zwykłych cen lub stawek przyjętych w obrocie. Zasada ta ma charakter bezwzględny, co chroni spółkę przed uszczupleniem jej majątku, a w skrajnych przypadkach przez stratą bilansowa. Wypłata wynagrodzenia powinna mieć miejsce niezależnie od istnienia straty oraz jej wysokości, gdy świadczenia w rzeczywistości zostały spełnione.

Należy się zgodzić z Przedsiębiorcą, że w art. 6 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w katalogu wymienionych osób i podmiotów podlegających obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu, nie są wymienione osoby wykonujące powtarzające się świadczenia niepieniężne zgodnie z zapisem art. 176 k.s.h. Cytowany przepis ma charakter katalogu zamkniętego. W związku z tym, przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wiążą bezpośrednio zaistnienie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z posiadaniem tytułu do takiego obowiązku. Należy się również zgodzić, że ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. , z 2021 r. poz. 2105 z późn. zm.) nie dokonano zmian w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, które rozszerzałoby ten katalog o powtarzające się świadczenia niepieniężne, zgodnie z zapisem art. 176 k.s.h.

Uwzględniając przedstawiony we wniosku złożonym 12 maja 2022 r. zdarzenie przyszłe, własne stanowisko oraz obowiązujące przepisy prawa należy uznać za prawidłowe stanowisko Przedsiębiorcy w przedmiocie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od wynagrodzenia wypłacanego członkom zarządu spółki w zamian za wykonywanie na rzecz Spółki powtarzających się świadczeń niepieniężnych na podstawie art. 176 Kodeksu spółek handlowych.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Przedsiębiorcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.