WPI/200000/43/661/2023 - Zbieg dwóch tytułów do ubezpieczeń społecznych: pozarolniczej działalności gospodarczej oraz kontraktu menedżerskiego

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230 z późn zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych (dalej: Zakład) uznaje stanowisko Przedsiębiorcy: (...) (dalej: Przedsiębiorca) przedstawione we wniosku złożonym w dniu 4 lipca 2023 r. za prawidłowe w przedmiocie podlegania ubezpieczeniom społecznym z wybranego przez Przedsiębiorcę tytułu, tj. pozarolniczej działalności gospodarczej, w sytuacji zbiegu dwóch tytułów do ubezpieczeń społecznych: pozarolniczej działalności gospodarczej oraz kontraktu menedżerskiego.

Wnioskiem złożonym w dniu 4 lipca 2023 r. Przedsiębiorca reprezentowany przez Radcę Prawnego (...) z (...) wystąpił do Zakładu o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Stan faktyczny Przedsiębiorcy

(1) Do dnia (...) 2022 r. (...) (dalej jako: "Wnioskodawca") był zatrudniony przez (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (...) (dalej jako: "Spółka") na podstawie umowy o pracę na stanowisku Delivery Manager. Umowa o pracę została rozwiązana z dniem: (...) 2022 r.

(2) Z początkiem 2023 r. Wnioskodawca rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej po raz pierwszy na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) pod nazwą, pod numerem NIP:, REGON: i w tym celu dokonał zgłoszenia do Urzędu Skarbowego w charakterze czynnego podatnika podatku VAT. Wnioskodawca dokonał zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia pozarolniczej jednoosobowej działalności gospodarczej.

(3) Wnioskodawca w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadził działalności pozarolniczej.

(4) Wnioskodawca prowadzi pozarolniczą jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie m.in. doradztwa w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania.

(5) Z początkiem stycznia 2023 r. Wnioskodawca nawiązał ze Spółką współpracę na podstawie dwóch odrębnie zawartych umów. W oparciu o umowę o świadczenie usług z dnia 2022 r. (dalej "Umowa o doradztwo") obowiązującą od dnia 1 stycznia 2023 r. świadczy on i będzie świadczyć na rzecz Spółki usługi doradcze. Dodatkowo, na podstawie umowy o wykonywanie czynności zarządczych z dnia 2022 r. (dalej "Kontrakt menedżerski") obowiązującą od dnia 1 stycznia 2023 r. zarządza i będzie zarządzał częścią działalności Spółki w zakresie określonym Kontraktem Menedżerskim.

(6) Spółka jest dla Wnioskodawcy byłym pracodawcą.

Oznacza to, że Wnioskodawca wykonuje działalność gospodarczą oraz kontrakt menedżerski na rzecz pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Umowa o doradztwo

(7) Zgodnie z umową o doradztwo, Wnioskodawca świadczy na rzecz Spółki usługi doradcze obejmujące w szczególności:

(8) Umowa o doradztwo ma charakter umowy o świadczenie usług, do której odpowiednie zastosowanie znajdują przepisy o umowie zlecenia. Umowa o doradztwo dotyczy wyłącznie świadczenia przez Wnioskodawcę usług doradczych i nie reguluje jego obowiązków związanych z wykonywaniem czynności zarządczych, które zostały objęte Kontraktem menedżerskim.

(9) Obowiązki Wnioskodawcy wynikające z Umowy o doradztwo nie są w żadnym razie tożsame ani pokrywające się z obowiązkami Wnioskodawcy wynikającymi z Kontraktu menedżerskiego. Przedmiotem Umowy o doradztwo nie są zatem czynności zarządzania przedsiębiorstwem iub częścią przedsiębiorstwa Spółki. Przychody uzyskiwane przez Wnioskodawcę z tytułu Umowy o doradztwo, wykonywanej w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej, kwalifikowane są jako przychody z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej (tj. źródło uzyskania przychodu stosownie do art. 14 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, dalej jako "Ustawa o PIT"). Przychody z tytułu Umowy o doradztwo nie stanowią przychodów z tytułu działalności wykonywanej osobiście w rozumieniu art. 13 pkt 9 Ustawy o PIT.

(10) Umowa o doradztwo została zawarta w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej. Wykonując obowiązki wynikające z Umowy o doradztwo, Wnioskodawca działa samodzielnie i na własny rachunek, w szczególności samodzielnie dokonuje wszelkich rozliczeń publicznoprawnych związanych z wynagrodzeniem otrzymanym na podstawie Umowy o doradztwo, w tym uiszcza zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od tych przychodów oraz rozlicza składki na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

(11) Na podstawie Umowy o doradztwo Wnioskodawca nie jest upoważniony do dokonywania jakichkolwiek czynności w imieniu lub na rzecz Spółki, w tym zaciągania w imieniu Spółki jakichkolwiek zobowiązań majątkowych lub składania w jej imieniu jakichkolwiek oświadczeń woli kreujących zobowiązania Spółki.

(12) Wnioskodawca ponosi ryzyko gospodarcze związane ze świadczonymi usługami doradczymi. Przede wszystkim, zgodnie z umową o doradztwo, Wnioskodawca ponosi odpowiedzialność wobec Spółki oraz wobec osób trzecich za szkody wyrządzone w czasie świadczenia usług doradczych, będące następstwem niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków Wnioskodawcy wynikających z Umowy o doradztwo lub przepisów prawa.

(13) Wnioskodawca świadczy usługi osobiście, jednak za zgodą Spółki (wyrażone na piśmie) może powierzyć ich realizację osobie trzeciej na koszt i ryzyko Wnioskodawcy.

(14) Z tytułu świadczonych usług doradczych, Wnioskodawcy przysługuje zryczałtowane miesięczne wynagrodzenie, płatne na podstawie faktur wystawionych w terminie do 10 dnia miesiąca, następującego po miesiącu kalendarzowym, w którym były świadczone przedmiotowe usługi. Zgodnie z umową o doradztwo, wynagrodzenie zostanie powiększone o uzasadnione koszty i wydatki poniesione przez Wnioskodawcę związane z realizacją Umowy o doradztwo, których poniesienie było niezbędne dla prawidłowego świadczenia usług. Wynagrodzenie wnioskodawcy zostanie powiększone o należny podatek od towarów i usług (VAT). Wynagrodzenie będzie płatne z dołu, w terminie 14 dni od dnia otrzymania przez Spółkę prawidłowo wystawionej faktury VAT. Wnioskodawcy przysługuje również dodatkowe wynagrodzenie kwartalne lub roczne na zasadach odrębnie ustalonych ze Spółką.

(15) Wnioskodawca świadczy usługi doradcze w wybranym przez siebie miejscu i czasie, w wymiarze niezbędnym do terminowego i należytego wykonywania tych usług, jednakże nie mniej niż 120 godzin w miesiącu. Umowa o doradztwo przewiduje, że prawidłowe wykonanie usługi może wymagać obecności Wnioskodawcy w jednym z biur Spółki na terenie kraju () lub u klienta Spółki,

średnio 5 dni w danym kwartale w terminach ustalonych ze Spółką i wynikających z potrzeb Spółki.

(16) W celu realizacji usług doradczych z zachowaniem bezpieczeństwa i poufności istotnych informacji związanych z działalnością Spółki, Spółka zobowiązała się zapewnić Wnioskodawcy możliwość korzystania z infrastruktury i środków technicznych udostępnionych przez Spółkę, w szczególności biura Spółki, komputera osobistego wraz z oprogramowaniem, serwera, usług telekomunikacyjnych i obsługi sekretarskiej.

(17) Zgodnie z Umową o doradztwo, jeżeli efektem świadczenia przez Wnioskodawcę usług doradczych będzie utwór w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Wnioskodawca przeniesie na Spółkę autorskie prawa majątkowe do tych utworów na warunkach opisanych w Umowie o doradztwo. Wynagrodzenie, należne Wnioskodawcy z tytułu świadczenia usług doradczych, będzie obejmowało również wynagrodzenie za przeniesienie na Spółkę autorskich praw majątkowych oraz wykonywanie praw zależnych do utworów w zakresie i na wszystkich polach eksploatacji przewidzianych w Umowie o doradztwo.

(18) Postanowienia umowne obejmują również obowiązek zachowania poufności co do informacji technicznych, technologicznych, finansowych, handlowych, marketingowych i organizacyjnych, dotyczących działalności Spółki uzyskanych przez Wnioskodawcę w związku ze świadczeniem usług doradczych, a także zakaz prowadzenia przez Wnioskodawcę działalności konkurencyjnej w stosunku do działalności Spółki w trakcie trwania oraz po rozwiązaniu Umowy.

(19) Umowa o doradztwo ma charakter umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Stosunek zobowiązaniowy nawiązany pomiędzy Wnioskodawcą a Spółką nie zawiera elementów charakterystycznych dla stosunku pracy.

(20) Zakres usług świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz Spółki w ramach Umowy o doradztwo pokrywa się z zakresem czynności wykonywanych na rzecz Spółki na podstawie uprzednio łączącej strony umowy o pracę.

Kontrakt menedżerski

(21) Natomiast w skład zakresu obowiązków Wnioskodawcy wynikających z kontraktu menedżerskiego wchodzi:

(22) Zgodnie z Kontraktem menedżerskim, Wnioskodawca ponosi odpowiedzialność wobec Spółki z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania Kontraktu menedżerskiego. Kontrakt menedżerski nie reguluje odpowiedzialności Wnioskodawcy wobec osób trzecich w związku z wykonywaniem umowy.

(23) Za wykonywanie czynności zarządczych Wnioskodawcy przysługuje zryczałtowane miesięczne wynagrodzenie, płatne na podstawie rachunku wystawionego w terminie do 10 dnia miesiąca, następującego po miesiącu kalendarzowym, w którym były wykonywane czynności zarządcze. Zgodnie z Kontraktem menedżerskim, wynagrodzenie zostanie powiększone o uzasadnione koszty i wydatki poniesione przez Wnioskodawcę związane z realizację Kontraktu menedżerskiego, których poniesienie było niezbędne dla prawidłowego wykonania czynności zarządczych. Wynagrodzenie za czynności zarządcze będzie płatne z dołu, w terminie 14 dni od otrzymania przez Spółkę prawidłowo wystawionego rachunku.

(24) Zgodnie z Kontraktem menedżerskim, prawidłowe wykonanie czynności zarządczych wymaga obecności Wnioskodawcy w jednym z biur Spółki lub w biurach klientów Spółki przez średnio 5 dni w ramach danego kwartału, w terminach ustalonych ze Spółką i dostosowanych do potrzeb związanych z prawidłową realizacją czynności zarządczych. Z uwagi na zakres świadczonych usług zarządczych część czynności wykonywana będzie w biurach Spółki (np. spotkania z personelem), podczas gdy inne czynności będą mogły być wykonywane poza miejscami działalności Spółki (np. spotkania z kontrahentami).

(25) Ponadto Wnioskodawca będzie wykonywał czynności zarządcze w czasie koniecznym do wykonania ich w sposób prawidłowy i profesjonalny z zastrzeżeniem, że przeznaczy na wykonanie czynności zarządczych nie więcej niż 40 godzin w miesiącu.

(26) Wnioskodawca przy wykonywaniu czynności zarządczych posiada swobodę w doborze metod i środków działania. Wnioskodawca sam kształtuje sposób wykonywania czynności zarządczych, tak aby mogły one być wykonywane należycie, uwzględniając kwalifikacje, wiedzę i doświadczenie zawodowe Wnioskodawcy oraz istniejące w spółce standardy.

(27) W celu wykonywania czynności zarządczych Spółka zobowiązała się zapewnić Wnioskodawcy możliwość korzystania z infrastruktury i środków technicznych udostępnionych przez Spółkę, w szczególności biura Spółki, komputera osobistego wraz z oprogramowaniem, serwera, usług telekomunikacyjnych i obsługi sekretarskiej. W przypadku wykorzystania przez Wnioskodawcę środków technicznych lub infrastruktury udostępnionej przez Spółkę do celów innych niż wynikające z Kontraktu menedżerskiego, strony odrębnie uzgodnią zasady odpłatności na rzecz Spółki z tego tytułu.

(28) Zgodnie z kontraktem menedżerskim, jeżeli efektem świadczenia przez Wnioskodawcę czynności zarządczych będzie utwór w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Wnioskodawca przeniesie na Spółkę autorskie prawa majątkowe do tych utworów na warunkach opisanych w Kontrakcie menedżerskim. Wynagrodzenie, należne Wnioskodawcy z tytułu wykonywania czynności zarządczych, będzie obejmowało również wynagrodzenie za przeniesienie na Spółkę autorskich praw majątkowych oraz wykonywanie praw zależnych do utworów w zakresie i na wszystkich polach eksploatacji przewidzianych w Kontrakcie menedżerskim.

(29) Postanowienia Kontraktu menedżerskiego obejmują również obowiązek zachowania poufności co do informacji technicznych, technologicznych, finansowych, handlowych, marketingowych i organizacyjnych, dotyczących działalności Spółki uzyskanych przez Wnioskodawcę w związku z wykonywaniem czynności zarządczych, a także zakaz prowadzenia przez Wnioskodawcę działalności konkurencyjnej w stosunku do działalności Spółki w trakcie trwania oraz po rozwiązaniu Kontraktu menedżerskiego.

(30) Wnioskodawca wykonuje czynności zarządcze w ramach Kontraktu menedżerskiego osobiście, na rachunek Spółki, poza prowadzoną przez Wnioskodawcę jednoosobową pozarolniczą działalnością gospodarczą.

(31) Spółka jest płatnikiem zaliczek na podatek dochodowy od wynagrodzenia wypłaconego Wnioskodawcy z tytułu wykonywania Kontraktu menedżerskiego. Wynagrodzenie wypłacane z tytułu Kontraktu menedżerskiego stanowi przychód Wnioskodawcy uzyskiwany z działalności prowadzonej osobiście (tj. przychód, o którym mowa w art. 13 pkt 9 Ustawy o PIT). Wynagrodzenie z tytułu Kontraktu menedżerskiego nie stanowi przychodu, o którym mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 Ustawy o PIT, ponieważ Wnioskodawca nie pozostaje ze Spółką w stosunku służbowym, w stosunku pracy, w stosunku pracy nakładczej ani w spółdzielczym stosunku pracy,

(32) Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe z Kontraktu menedżerskiego jest wyższa od najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą (czyli wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek).

(33) Podsumowując: Wnioskodawca związany jest ze Spółką równolegle dwoma stosunkami prawnymi: (i) Umową o doradztwo, której przedmiotem jest świadczenie specjalistycznych usług doradczych, zawartą w ramach prowadzonej przez niego jednoosobowej pozarolniczej działalności gospodarczej oraz (ii) Kontraktem menedżerskim, którego przedmiotem jest wykonywanie czynności z zakresu zarządzania przedsiębiorstwem i mieniem Spółki.

(34) Mając na względzie powyższe, Wnioskodawca zamierza ustalić, czy w opisanym stanie faktycznym:

1. Wnioskodawca będzie zobowiązany do odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu wynagrodzenia otrzymywanego z tytułu Umowy o doradztwo wykonywanej w ramach prowadzonej przez niego pozarolniczej jednoosobowej działalności gospodarczej?

2. Wnioskodawca będzie zobowiązany do odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne od wynagrodzenia wypłacanego Wnioskodawcy na podstawie Kontraktu menedżerskiego? Stanowisko Przedsiębiorcy:

Pytanie nr 1

1. Zdaniem Wnioskodawcy w opisanym stanie faktycznym Wnioskodawca będzie zobowiązany do odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu wynagrodzenia otrzymywanego za świadczenie usług w ramach Umowy o doradztwo wykonywanej w ramach prowadzonej przez niego pozarolniczej jednoosobowej działalności gospodarczej.

2. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 Ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej jako: "Ustawa systemowa"), obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu podlegają osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby w nimi współpracujące.

3. Stosownie zaś do art. 16 ust. 4 pkt 1 Ustawy systemowej, składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej są finansowane w całości, z własnych środków, przez ubezpieczonego, tj. w tym przypadku przez Wnioskodawcę.

4. Zgodnie z art. 17 ust. 3 Ustawy systemowej składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe ubezpieczeni niewymienieni w ust. 1 omawianego przepisu, czyli m.in. osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, sami obliczają i przekazują co miesiąc do ZUS.

5. Zgodnie z art. 18 ust. 8 ustawy systemowej, w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. W 2023 r. kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, o której mowa powyżej, wynosi 6 935,00 złotych.

6. Powyższe oznacza, że z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej Wnioskodawca może opłacać składki do ZUS co najmniej od kwoty stanowiącej 60% ww. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, tj. co najmniej od kwoty 4 161,00 złotych.

7. Wnioskodawca będzie mógł zadeklarować wyższą kwotę, od której będzie odprowadzał składki na ubezpieczenia społeczne, przy czym roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym roku kalendarzowym nie może przekroczyć kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na dany rok kalendarzowy (w 2023 r. jest to kwota 208 050,00 złotych).

Pytanie nr 2

8. Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym stanie faktycznym Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu Kontraktu menedżerskiego z uwagi na to, iż Wnioskodawca równolegle prowadzi jednoosobową pozarolniczą działalność gospodarczą i z tego tytułu podlega ubezpieczeniom społecznym, przy czym podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe z Kontraktu menedżerskiego jest wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. 9. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 Ustawy systemowej obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu podlegają osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz osoby z nimi współpracujące, chyba że osoby te są uczniami szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat (tzw. Zleceniobiorcy).

10. Zleceniobiorcy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu (zgodnie z art. 12 ust. 1 Ustawy systemowej) oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu (zgodnie z art. 11 ust. 2 Ustawy systemowej).

11. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 4 Ustawy systemowej składki na ubezpieczenie emerytalne zleceniobiorców finansują z własnych środków, w równych częściach, ubezpieczeni i płatnicy składek. Zgodnie zaś z art. 16 ust. Ib Ustawy systemowej na ubezpieczenie rentowe zleceniobiorców finansują z własnych środków, w wysokości 1,5% podstawy wymiaru ubezpieczeni i w wysokości 6% podstawy wymiaru płatnicy składek. Składki na ubezpieczenie wypadkowe w przypadku zleceniobiorców finansowane są w całości, z własnych środków, przez płatników składek (zgodnie z art. 16 ust. 3 Ustawy systemowej). Natomiast składki na ubezpieczenie chorobowe finansują w całości, z własnych środków, sami ubezpieczeni - na podstawie art. 16 ust. 2 Ustawy systemowej.

12. Zgodnie zaś z art. 17 ust. 1 Ustawy systemowej składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe za zleceniobiorców obliczają, rozliczają i przekazują co miesiąc do ZUS w całości płatnicy składek.

13. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorców w przypadku, gdy odpłatność za daną umowę zlecenia/umowę świadczenia usług ustalono kwotowo, stanowi przychód z danej umowy w rozumieniu przepisów podatkowych (zgodnie z art. 18 ust. 3 Ustawy systemowej).

14. Biorąc pod uwagę, iż:

a) Wnioskodawca prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą i w ramach tej działalności jest związany ze Spółką Umową o doradztwo;

b) Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe z Kontraktu menedżerskiego jest wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek; wystąpi zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych, który skutkować będzie tym, że Wnioskodawca może wybrać tytuł ubezpieczenia i podlegać ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej jednoosobowej działalności gospodarczej oraz nie podlegać ubezpieczeniom społecznym z tytułu Kontraktu menedżerskiego.

15. W opinii Wnioskodawcy, mimo że Kontrakt menedżerski jako umowa o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące umowy zlecenia, może stanowić samodzielny tytuł podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, to z uwagi na opisany we wniosku zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych, obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym będzie podlegał jedynie z tytułu prowadzonej przez siebie pozarolniczej działalności gospodarczej, a nie z tytułu zawartego Kontraktu menedżerskiego. Wnioskodawca może bowiem wybrać, z którego tytułu tj. z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej czy z tytułu umowy zlecenia (Kontraktu menedżerskiego) podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

16. Zgodnie bowiem z art. 9 ust. 2 Ustawy systemowej osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4-6 i 10 Ustawy systemowej (czyli m.in. zleceniobiorca oraz prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą), jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym także z pozostałych, wszystkich lub wybranych, tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń, z zastrzeżeniem art. 9 ust. 2c Ustawy systemowej, który w niniejszej sprawie nie znajduje zastosowania, ponieważ dotyczy przypadków, gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorcy w danym miesiącu jest niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę.

17. Z uwagi na wysokość wynagrodzenia z Kontraktu menedżerskiego, do opisanego w wniosku stanu faktycznego nie będzie miał również zastosowania art. 9 ust. 2a Ustawy systemowej, zgodnie z którym osoba, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy - tj. zleceniobiorca, prowadząca jednocześnie pozarolniczą działalność, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu tej działalności, jeżeli z tytułu wykonywania umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz współpracy przy wykonywaniu tych umów podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższa od najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 18 ust. 8 Ustawy systemowej (czyli niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek).

18. Z powyższego wynika, że w przypadku, gdy zleceniobiorca (osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia) jednocześnie prowadzi pozarolniczą jednoosobową działalność gospodarczą a podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu tej umowy zlecenia jest równa lub wyższa od 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek wówczas zleceniobiorcy przysługuje wybór tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Oznacza to, że zleceniobiorca może wybrać, czy chce podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej czy z tytułu zlecenia (zleceniobiorca może zmienić tytuł do ubezpieczeń). Zleceniobiorca może dobrowolnie, na swój wniosek być objęty ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym i rentowym) również z tytułu wykonywania umowy zlecenia.

19. Wnioskodawca jako tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych wybrał tytuł jakim jest prowadzenie pozarolniczej jednoosobowej działalności gospodarczej, ponieważ jest do tego uprawniony, z uwagi na to, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe z tytułu Kontraktu menedżerskiego jest wyższa od 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, tj. 4161,00 złotych.

20. A zatem, z tytułu tej pozarolniczej działalności gospodarczej Wnioskodawca będzie opłacać obowiązkowe składki do ZUS, których podstawa wymiaru będzie wynosić co najmniej 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. Wynika to z faktu, iż zgodnie z ww. przepisami Wnioskodawca nie jest uprawniony do korzystania z preferencyjnych zasad podlegania ubezpieczeniom społecznym, z uwagi na to, iż nie spełnia ustawowych warunków (Wnioskodawca wykonuje czynności doradcze na rzecz byłego pracodawcy). Kontrakt menedżerski będzie więc w przypadku Wnioskodawcy traktowany jako dobrowolny tytuł do ubezpieczeń społecznych, w związku z czym Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne, z tytułu Kontraktu menedżerskiego.

Analiza stanu faktycznego w świetle stanu prawnego:

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz opłacania składek na te ubezpieczenia regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230 z późn. zm.).

Ubezpieczeniom społecznym podlega obowiązkowo osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. W art. 6 ust. 1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zostały wymienione wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Powyższy katalog jest wyczerpujący i ma charakter zamknięty co oznacza, że do rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonym tym przepisem.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Przedsiębiorca z początkiem 2023 r. rozpoczął po raz pierwszy prowadzenie działalności gospodarczej na podstawie wpisu do CEIDG i z tego tytułu dokonał zgłoszenia do Urzędu Skarbowego w charakterze czynnego podatnika podatku VAT jak również zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych. Do dnia 2022 r. był zatrudniony przez sp. z o.o. na podstawie umowy o pracę na stanowisku Delivery Manager. Umowa o pracę została rozwiązana z dniem 2022 r. Z początkiem stycznia 2023 r. Przedsiębiorca nawiązał ze Spółką współpracę na podstawie dwóch odrębnie zawartych umów. W oparciu o umowę o świadczenie usług - "Umowa o doradztwo" obowiązującą od dnia 1 stycznia 2023 r. świadczy on i będzie świadczyć na rzecz Spółki usługi doradcze. Dodatkowo, na podstawie umowy o wykonywanie czynności zarządczych "Kontrakt menedżerski" obowiązującą od dnia 1 stycznia 2023 r. zarządza i będzie zarządzał częścią działalności Spółki w zakresie określonym Kontraktem menedżerskim. Spółka jest dla Przedsiębiorcy byłym pracodawcą. Oznacza to, że wykonuje działalność gospodarczą oraz kontrakt menedżerski na rzecz pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej. Jako tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych Przedsiębiorca wybrał prowadzoną przez siebie jednoosobową pozarolniczej działalności gospodarczej przy zbiegu tej działalności i kontraktu menedżerskiego zawartego z byłym pracodawcą.

Zakład zaznacza jednocześnie, że w drodze niniejszej decyzji dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów. Ocena stanowiska przedsiębiorcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego zawarty w treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Podkreślenia przy tym wymaga fakt, iż rozpoznając wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy rozpatrywanej na podstawie złożonego wniosku, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego. Wydając interpretację indywidualną Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jego zaistnienia. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu, np. w toku prowadzonego postępowania lub w toku czynności kontrolnych, ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę obciąża jedynie przedsiębiorcę.

Zatem, Zakład wydając niniejszą interpretację indywidualną nie bada prawidłowości zawartych przez Przedsiębiorcę dwóch umów (umowa o doradztwo i kontrakt menedżerski) ze swoim byłym pracodawcą, nie bada również czy umowa o doradztwo nie nosi znamion umowy o pracę w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy. Powyższe byłoby możliwe w wyniku przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego i dowodowego co w trybie wydawania interpretacji indywidualnej jest niemożliwe. Zakład wydając niniejszą interpretacje rozstrzyga przedstawiony przez Przedsiębiorcę w opisie stanu faktycznego zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych: pozarolniczej działalności gospodarczej i kontraktu menedżerskiego.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 5 oraz art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Stosownie do art. 18 ust. 8 ww. ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, stanowi zadeklarowana kwota, która nie może być jednak niższa niż określone ustawą minimum. Co do zasady, dolną granicę tej podstawy stanowi kwota odpowiadająca 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. Należy jednak pamiętać, że zgodnie z art. 19 ust. 1 wyżej cytowanej ustawy roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób, w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej, ustawie o prowizorium budżetowym lub ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalone.

Z powyższego przepisu wynika zasada ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, zatem podstawą wymiaru składek na te ubezpieczenia dla Przedsiębiorcy może być otrzymywane wynagrodzenie za świadczenie usług w ramach Umowy o doradztwo o ile mieści się ono w granicach określonych przez ustawodawcę.

Aby można było traktować umowę o doradztwo (która ma charakter umowy o świadczenie usług, do której odpowiednie zastosowanie znajdują przepisy o umowie zlecenia) jako wykonywaną w ramach działalności gospodarczej, przychód z tej umowy musi być opodatkowany jako przychód z działalności gospodarczej. Przedsiębiorca potwierdził, że wykonując obowiązki wynikające z Umowy o doradztwo działa samodzielnie i na własny rachunek, w szczególności samodzielnie dokonuje wszelkich rozliczeń publicznoprawnych związanych z wynagrodzeniem otrzymywanym na podstawie Umowy o doradztwo, w tym uiszcza zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od tych przychodów oraz rozlicza składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Natomiast, przychody uzyskiwane przez Wnioskodawcę z tytułu Umowy o doradztwo, wykonywanej w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej, kwalifikowane są jako przychody z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej (tj. źródła uzyskiwania przychodu stosowania do art. 14 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychody z tytułu Umowy o doradztwo nie stanowią przychodów z tytułu działalności wykonywanej osobiście w rozumieniu art. 13 pkt 9 Ustawy o PIT.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 12 ust. 1 wyżej cyt ustawy - obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej są m.in. osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.) stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Należy zaznaczyć, że kontrakt menedżerski (umowa o zarządzenie) jest urnową nienazwaną, dotychczas nie uregulowaną w przepisach prawa cywilnego. W praktyce, podstawowe kwestie prawne kontraktu menedżerskiego regulują przepisy wyżej cytowanej ustawy - Kodeks cywilny, a kontrakt menedżerski zaliczany jest do umów □ świadczenie usług, do których stosuje się odpowiednie przepisy o zleceniu (art. 750 k.c.). w konsekwencji, kontrakt menedżerski stanowi tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych wymieniony w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, bowiem umowa kontraktu menedżerskiego jest traktowana jako odrębny tytuł do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, co potwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 17 czerwca 2015 r. - sygn. akt III UZP 2/15.

Zatem, dla osoby wykonującej usługi doradcze w ramach prowadzonej na podstawie CEIDG pozarolniczej działalności gospodarczej, która osiąga przychody z tej działalności w rozumieniu przepisów podatkowych i równocześnie osiąga przychody na podstawie kontraktu menedżerskiego jako przychody z działalności wykonywanej osobiście następuje zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych, o których mowa w art. 9 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Z powyższego przepisu wynika, że osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4-6 i 10, jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Mozę ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych, tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń, z zastrzeżeniem ust. 2c i 7.

Należy również mieć na uwadze, że w art. 9 ust. 2 ustawy dodane zostało zastrzeżenie ust. 2c. Oznacza to, iż ustalenia łącznej podstawy wymiaru składek dla celów rozstrzygnięcia zbiegu tytułów dokonuje się według kolejności ich powstawania. Ubezpieczony może zmienić tytuł obowiązkowych ubezpieczeń, jednak wybór ten nie może naruszać zasady określonej w ust. 2c ustawy. Ubezpieczony może także dobrowolnie, na swój wniosek, być objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów. Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. objęcie dobrowolnie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi albo chorobowym następuje od dnia wskazanego odpowiednio w zgłoszeniu, o którym mowa w art. 36 ust. 10 albo 14, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym zgłoszenie zostało złożone w Zakładzie, z zastrzeżeniem ust. 1a.

Tym samym, należy zgodzić się ze stanowiskiem Przedsiębiorcy, że przy zaistniałym zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych i dokonując określonego wyboru tytułu, ubezpieczeniom społecznym będzie podlegał jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i z tego tytułu będzie zobowiązany odprowadzać składki.

Jednocześnie Zakład informuje, że zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). Zatem, Zakład w niniejszej decyzji nie może odnieść się do obowiązków o charakterze publicznoprawnych Spółki jako płatnika składek. W tym zakresie nie została spełniona przesłanka "indywidualności sprawy".

Stanowisko Zakładu

Mając powyższe na uwadze, przedstawiony we wniosku złożonym w dniu 4 lipca 2023 r. przez Przedsiębiorcę opis stanu faktycznego, własne stanowisko oraz obowiązujące przepisy Zakład uznał stanowisko za prawidłowe w przedmiocie podlegania ubezpieczeniom społecznym z wybranego przez Przedsiębiorcę tytułu, tj. pozarolniczej działalności gospodarczej, w sytuacji zbiegu dwóch tytułów do ubezpieczeń społecznych: pozarolniczej działalności gospodarczej oraz kontraktu menedżerskiego.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Przedsiębiorcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...)

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.