WPI/200000/43/635/2015 - Brak obowiązku ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w sytuacji równoczesnego wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę z wynagrodzeniem w wysokości nie niższej od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 27 maja 2015 r. przez przedsiębiorcę (...)

1. uznaje za nieprawidłowe w przedmiocie obowiązku ubezpieczeń społecznych tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w sytuacji równoczesnego wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę z wynagrodzeniem w wysokości nie niższej od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, oraz

2. odmawia wydania pisemnej interpretacji w części dotyczącej obowiązków innego płatnika składek; wskazania trybu i zasad sporządzania, składania i korygowania dokumentów ubezpieczeniowych oraz ustalenia możliwości zwrotu na podstawie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za okres od dnia 1 stycznia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2014 r. składek opłaconych przez Wnioskodawcę z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

W dniu 27 maja 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej uzupełniony pismem z dnia 8 czerwca 2015 r. (doręczonym w dniu 12 czerwca 2015 r.).

Wnioskodawca wskazał, że jako prowadzący działalność gospodarczą podlega z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. W okresie od (...) 2013 r. do (...) 2014 r., pozostawał jednocześnie w stosunku pracy z pracodawcą zarejestrowanym w stanie Delaware w Starach Zjednoczonych Ameryki Północnej i z tego tytułu w ówczesnym okresie nie był zgłoszony do ZUS. ani nie były naliczane, potrącane i odprowadzane składki z tytułu jakiegokolwiek ubezpieczenia. Stosunek pracy został rozwiązany w dniu (...) grudnia 2014 r.

Wnioskodawca informuje. ze w roku 2015 były pracodawca dostrzegł swój błąd i zamierza zgłosić go do ubezpieczenia w ZUS z kodem 011000 z datą (...) 01.2013 r. Były pracodawca zamierza również, obliczyć i odprowadzić należne składki wraz z odsetkami oraz wyrejestrować go jako pracownika z systemu z datą grudnia 2014 r.

W związku z powyższym Wnioskodawca powziął wątpliwość czy w związku z dokonaniem przez byłego pracodawcę zgłoszenia go w roku 2015 z datą (...) 01.2013 r. do obowiązkowego ubezpieczenia społecznego nastąpi zbieg tytułów ubezpieczeń i czy w związku z tym będzie musiał wyrejestrować się z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej i dokonać korekty deklaracji za okres (...) 01.2013 do (...) 2.2014 oraz czy w związku z takimi czynnościami nastąpi zwrot zapłaconych w dobrej wierze w tamtym okresie składek?

W ocenie Wnioskodawcy nie ma takiej możliwości. Zdaniem Wnioskodawcy w okresie od dnia (...) 01.2013 do (...) 12.2014 nie podlegał innym tytułom do ubezpieczeń niż z tytułu prowadzonej działalności i fakt dokonania czynności zgłoszenia z datą wsteczną przez byłego pracodawcę w roku 2015 pozostanie bez wpływu na okres wcześniejszy.

W uzupełnieniu wniosku złożonego w dniu (...) maja 2015 r., pismem z dnia (...) czerwca 2015 r. (doręczonym w dniu (...) czerwca 2015 r.) Wnioskodawca poinformował że:

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Artykuł 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, Ze przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie, zaś ust. 2, że wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Z kolei art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązujący od dnia 1 stycznia 2013 r. stanowi, iż Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej - powyżej powołanym, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Wskazać przy tym należy, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpatrując wniosek złożony w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie prowadzi postępowania wyjaśniającego lub dowodowego, a jedynie dokonuje analizy opisanego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i wskazuje czy w świetle obowiązujących przepisów prawa stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie wskazanym w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, należy uznać za prawidłowe czy niewłaściwe. W rezultacie, w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, przedstawione przez Wnioskodawcę w świetle opisanego stanu faktycznego.

Obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlega osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym uregulowane zostały w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121). W art. 6 ust. 1 tej ustawy ustawodawca wskazał katalog podmiotów objętych obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Katalog osób zawarły we wskazanym przepisie jest wyczerpujący i ma charakter zamknięty.

W myśl postanowień art. 6 ust. 1 pkt 1 tej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu oraz rentowym podlegają osoby fizyczne, które na terenie Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami, z wyjątkiem prokuratorów. Zgodnie natomiast z brzmieniem art. 6 ust. 1 pkt 5 cytowanej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi. Osoby te w oparciu o art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu, natomiast ubezpieczenie chorobowe jest dla tych osób dobrowolne co wynika bezpośrednio z postanowień art. 11 ust. 2 cytowanej ustawy.

W sytuacji natomiast, gdy osoby będące pracownikami prowadzą równolegle pozarolniczą działalność gospodarczą, zastosowanie znajdzie przepis art. 9 ust. 1 w zw. z art. 9 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W myśl wskazanych przepisów osoby, będące m.in. pracownikami spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym z innych tytułów z innych tytułów (np.: jak w przypadku Wnioskodawcy z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej), są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy, o ile podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy tych osób, w przeliczeniu na okres miesiąca, nie jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego zgodnie z przepisami ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu. Może ona dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym również z innych tytułów.

W przypadku stanu faktycznego opisanego przez przedsiębiorcę we wniosku złożonym w dniu 27 maja 2015 r., uzupełnionego pismem z dnia 8 czerwcu 2015 r. mamy do czynienia z sytuacją, w której osoba prowadząca od dnia (...) kwietnia 2002 r. pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą (...) w okresie od (...) stycznia 2013 r. do (...) grudnia 2014 r. równocześnie świadczył pracę na podstawie umowy o prace zawartej z pracodawcą zarejestrowanym w stanie (...) w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, z tytułu wykonywania której, właściwym w zakresie zabezpieczenia społecznego było dla niej ustawodawstwo polskie. Jednocześnie należy zaznaczyć, iż ww. umowa o pracę była wykonywana w pełnym wymiarze czasu pracy, a wynagrodzenie przysługujące za jej wykonanie stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w przeliczeniu na okres miesiąca było wyższe od kwoty minimalnego wynagrodzenia. W rezultacie, zgodnie z postanowieniami art. 9 ust. 1 w zw. z art. 9 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych powołanej powyżej, we wskazanym okresie z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej może ona dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w przedmiocie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, w okresie od (...) stycznia 2013 r. do (...) grudnia 2014 r. to jest w okresie, w którym równocześnie wykonywał pracę na podstawie umowy o pracę, a wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, w przeliczeniu na okres miesiąca, nie było niższe od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Ponadto Oddział podkreśla, iż niezbędna przesłanką, wynikająca z cytowanego powyżej art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, umożliwiająca uzyskanie pisemnej interpretacji przepisów jest indywidualny charakter sprawy wnioskodawcy będącego przedsiębiorcą. Oznacza to, iż brak jest podstaw do wydania interpretacji, gdy wniosek złożony przez przedsiębiorcę dotyczy obowiązków innego podmiotu (płatnika składek). W powyższej sprawie Wnioskodawca, będący osobą fizyczną prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, zwrócił się z zapytaniem dotyczącym obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych innego płatnika, w tym przypadku jego pracodawcy. W konsekwencji, z uwagi na brzmienie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Zakład nie może się wypowiedzieć w zakresie ewentualnych obowiązków Pracodawcy w zakresie zgłaszania, rozliczania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne oraz sporządzania dokumentów ubezpieczeniowych, gdyż kwestia ta nie dotyczy indywidualnej sprawy wnioskującego.

Równocześnie należy wskazać, ze. biorąc pod uwagę treść przywołanego wyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie trybu i zasad sporządzania, składania i korygowania dokumentów ubezpieczeniowych oraz ustalenia możliwości zwrotu składek opłaconych przez Wnioskodawcę z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

W świetle powyższego, Zakład odmówił wydania pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w części dotyczącej obowiązków innego płatnika składek, wskazania trybu i zasad sporządzania, składania i korygowania dokumentów ubezpieczeniowych oraz ustalenia możliwości zwrotu na podstawie przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za okres od dnia stycznia 2013 r. do dnia grudnia 2014 r. składek opłaconych przez Wnioskodawcę z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Jednocześnie Oddział informuje, iż odmowa wydania pisemnej interpretacji nie pozbawia prawa do występowania w powyższym zakresie do właściwej miejscowo jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z zapytaniem na zasadach ogólnych regulowanych przepisami ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 267 z późn. zm.).

Mając na uwadze powyższe stwierdzono jak w sentencji

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.