WPI/200000/43/624/2018 - Preferencyjna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 17 maja 2018 r. przez Panią (...) w sprawie prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia w opisanej sytuacji.

W dniu 17 maja 2018 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek Pani (...) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Wnioskodawczyni poinformowała, że w dniu marca 2018 r., została rozwiązana umowa o pracę zawarta pomiędzy Wnioskodawczynią a (...). Wnioskodawczyni zajmowała stanowisko Telefonicznego Doradcy Klienta Biznesowego i pracowała stacjonarnie na infolinii. W skład obowiązków Wnioskodawczyni wchodziła pełna obsługa klienta biznesowego, który dzwonił do Biura Obsługi Klientów, a także obsługa sportfelizowanej grupy klientów biznesowych poprzez kontakt mailowy i telefoniczny. Do obsługi klienta zaliczane były m.in. takie czynności jak: przyjmowanie reklamacji, skarg, wniosków od klientów oraz ich rejestracja w systemie obsługowym, badania potrzeb klientów i dopasowywanie rozwiązań z portfolio produktowego nawiązywanie długotrwałych relacji z klientami podlegającymi dedykowanej obsłudze. Praca Wnioskodawczyni była stale monitorowana przez przydzielonego kierownika zespołu, w którym pracowała.

Dalej Wnioskodawczyni poinformowała, że w dniu (...) marca 2018 r. założyła jednoosobową działalność gospodarczą określoną kodem PKD 46.18.Z (działalność agentów specjalizująca się w sprzedaży towarów różnego rodzaju). Jest to pierwsza działalność Wnioskodawczyni dlatego w wymaganym terminie w jednostce ZUS zgłosiła opłacanie preferencyjnych składek ZUS pod kodem 0570 00. Po dokonaniu tych czynności Wnioskodawczyni otrzymała informację, że w przypadku "wykonywania działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, dla którego przed rozpoczęciem działalności w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywało się te same czynności, które teraz wchodzą w zakres firmy" nie przysługuje możliwość opłacania preferencyjnego ZUS-u.

Wnioskodawczyni wskazała, że w dniu (...) marca 2018 r. jako przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą otrzymała od firmy (...) pełnomocnictwo, na mocy którego ma możliwość dokonywania w imieniu i na rzecz firmy czynności związanych z zawieraniem i aneksowaniem umów o świadczenie usług, a także ma umocowanie do odbioru od klientów umów sprzedaży w zakresie działalności gospodarczej firmy. Wnioskodawczyni będzie wystawać faktury VAT dla byłego pracodawcy. Jednak czynności wchodzące w zakres jej obowiązków podczas trwania umowy o prace oraz sposób wykonywanej pracy, znacząco różnią się od profilu jej działalności gospodarczej. Podstawowe różnice to takie, że podczas pracy na etacie Wnioskodawczyni świadczyła pracę stacjonarnie i jej głównym narzędziem wykonywania obowiązków służbowych był aparat telefoniczny, przez który dokonywała obsługi klientów spółki w zakresie w pełni monitorowanym przez przełożonych. Pracując na własnej działalności Wnioskodawczyni w ogóle nie będzie zajmować się szeroko rozumianą obsługą klienta, której dokonuje się Biurze Obsługi Klienta. Praca Wnioskodawczyni będzie miała głownie charakter mobilny, będzie odbywać wizyty w siedzibie firm klientów i potencjalnych klientów (...). Głownie będą to siedziby mieszczące się w województwie (...). Podczas spotkań z klientami zadaniem Wnioskodawczyni będzie sprzedaż części usług byłego pracodawcy.

Podsumowując Wnioskodawczyni wskazała, że praca świadczona dla (...) na podstawie umowy o pracę miała zarówno inny charakter pod względem wykonywanych czynności, sposobu jak również wykorzystywanych narzędzi. Wnioskodawczyni obawia się, że potencjalna konieczność opłacania pełnych składek ZUS na początek prowadzonej działalności, o której nie była świadoma podejmując decyzję otworzenia formy, uniemożliwiłaby jej możliwość prowadzenia działalności gospodarczej. Wnioskodawczyni przyznała, że ma ambitne zamiary co do rozwoju swojej firmy i w przyszłości sama chciałaby tworzyć miejsca pracy dla nowych pracowników.

Dodatkowo Wnioskodawczyni poinformowała, że założona przez nią działalność gospodarcza, która jest przedmiotem wniosku jest jej pierwszą działalnością, więc w okresie ostatnich 60 miesięcy nie prowadziła innej niż opisana działalności.

W związku z powyższym Wnioskodawczyni uznała, że powinna opłacać preferencyjną składkę ZUS ponieważ spełnia wszystkie wymagania. Tak jak argumentowała powyżej - jej praca ma teraz zupełnie inny charakter niż stanowisko objęte na etacie. Poza tym na dzień dzisiejszy konieczność opłacenia pełnej składki ZUS wiązałaby się z koniecznością zamknięcia prowadzonej działalności gospodarczej. Wnioskodawczyni potrzebuje trochę czasu aby zacząć zarabiać pieniądze pozwalające jej się swobodnie utrzymać i opłacać pełne składki ZUS. Dzisiaj to jeszcze niemożliwe.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r.

0 systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje interpretacje indywidualne, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Dodatkowo Zakład wskazuje, że wydając decyzję interpretacyjną dokonuje wyłącznie interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne, nigdy zaś w ramach tego postępowania nie rozstrzyga konkretnej sprawy administracyjnej, w szczególności sprawy spornej ani też nie ustanawia praw i obowiązków. Organ w tym trybie dokonuje jedynie analizy opisanego we wniosku stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa w zakresie wskazanym w treści art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej. Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego ani dowodowego, opierając się na treści złożonego wniosku.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz opłacania składek na te ubezpieczenia regulują przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 4 tej ustawy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.

W myśl art. I8a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Stosownie do ustępu 2 pkt 1 i 2 tego artykułu, z opłacania składek od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie mogą skorzystać osoby, które:

Powyższe oznacza, iż składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie mogą opłacać osoby, które już prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej prowadziły działalność pozarolniczą w rozumieniu przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Ponadto aby osoba rozpoczynająca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej miała prawo do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia, niezbędne jest również aby nie wykonywała na rzecz byłego pracodawcy w ramach działalności gospodarczej czynności tożsamych do uprzednio (w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym) wykonywanych w ramach stosunku pracy. Powyższe oznacza, iż zakres czynności świadczonych na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy na rzecz którego wykonywana jest działalność nie może choćby w części pokrywać się z zakresem obowiązków wykonywanych w ramach stosunku pracy. Przez zwrot "czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności" należy rozumieć czynności powierzone przez pracodawcę i wykonywane przez pracownika w ramach stosunku pracy.

Należy zaznaczyć, że wystarczy aby zakres wykonywanej przez daną osobę działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy choćby w części pokrywał się z czynnościami wykonywanymi w ramach łączącego ją uprzednio z tym pracodawcą stosunku pracy, żeby osoba rozpoczynająca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej nie miała prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia. Dopiero, gdy wykonywana w ramach prowadzonej działalności praca ma zupełnie inny charakter, niż zakres czynności świadczonych w okresie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę - osoba prowadząca działalność może skorzystać z preferencyjnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Zauważyć należy, że wprowadzenie przesłanek warunkujących uzyskanie prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej od "preferencyjnej" podstawy wymiaru miało na celu ułatwienie rozpoczynania działalności gospodarczej przez nowe podmioty i zmniejszenie ryzyka związanego z podejmowaniem takiej działalności przez przeznaczenie zwolnionych na podstawie art. 18a ustawy systemowej środków na prowadzenie i rozwój działalności gospodarczej, a jednocześnie przeciwdziałanie sytuacjom, w których pracodawcy w celu ograniczenia kosztów wymuszaliby na pracownikach tzw. samozatrudnienie i prowadzenie działalności gospodarczej w oparciu o obowiązki realizowane uprzednio w ramach stosunku pracy, ale również ograniczenie tego wsparcia dla podmiotów, które wychodząc z pracowniczego zatrudnienia i nawiązując współpracę z dotychczasowymi pracodawcami w zakresie choćby części wykonywanych wcześniej zadań, mają uprzywilejowaną pozycję w relacji do innych nowo tworzonych podmiotów.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego nie wynika jednoznacznie, że zakres obowiązków wykonywanych uprzednio przez Wnioskodawczynię w ramach stosunku pracy jako pracownika biura obsługi klienta był całkowicie odmienny od czynności, które są wykonywane w ramach prowadzonej przez Wnioskodawczynię działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy. Wnioskodawczyni wskazuje jedynie, że czynności te znacząco się różnią ze względu na charakter i wykorzystywane w pracy narzędzia. W świetle powyższego, jeżeli zakres wykonywanych czynności na rzecz byłego pracodawcy na rzecz którego wykonywana jest działalność choćby w części pokrywa się z zakresem czynności wykonywanych uprzednio w ramach stosunku pracy, zachodzi przesłanka wynikająca z art. 18a ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych uniemożliwiająca Wnioskodawczyni opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne od "preferencyjnej" podstawy wymiaru. W konsekwencji, w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym, Wnioskodawczyni w sytuacji wykonywania pracy na rzecz byłego pracodawcy nie przysługuje prawo do deklarowania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru składek w wysokości nie niższej niż 30% obowiązującego minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę uznać należy za nieprawidłowe.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.