WPI/200000/43/569/2016 - Możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wypłaconej pracownikom rekompensaty związanej z likwidacją nagród jubileuszowych za długoletnią pracę.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 24 maja 2016 r. przez przedsiębiorcę: (...) Spółka Akcyjna uznaje za prawidłowe w przedmiocie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wypłaconej pracownikom rekompensaty związanej z likwidacją nagród jubileuszowych za długoletnią pracę.

W dniu 24 maja 2016 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) Spółka Akcyjna o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca przedstawił stan faktyczny i zdarzenie przyszłe z którego wynika, że (...) S.A. (zwany dalej Pracodawcą) posiada Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy (dalej ZUZP), który reguluje zasady przyznawania i wypłaty nagród jubileuszowych za długoletnią pracę. Zgodnie z Załącznikiem nr (...) do ZUZP najkrótszy okres zatrudnienia uprawniający do nagrody jubileuszowej wynosi 20 lat. Kolejne nagrody jubileuszowe przysługują w okresach 5-cio letnich, do maksymalnie 55-ciu lat pracy.

Wypłacane nagrody jubileuszowe stanowią przychód ze stosunku pracy w rozumieniu Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i tym samym podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jednocześnie nagrody te nie stanowią podstawy do naliczenia składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz Fundusz Emerytur Pomostowych.

W celu zabezpieczenia środków na wypłatę nagród jubileuszowych dla wszystkich pracowników Pracodawca utworzył rezerwę. Ustalanie rezerwy na nagrody jubileuszowe odbywa się z uwzględnieniem metod aktuarialnych, których jednym z założeń jest nieskończony czas funkcjonowania jednostki.

Obecnie Pracodawca zamierza przeprowadzić ze Stroną Społeczną renegocjacje ZUZP, których celem będzie wykreślenie zapisów o przyznawaniu pracownikom nagród jubileuszowych za długoletnią pracę.

W związku z powyższym (...) S.A. zamierza wypłacić rekompensatę wszystkim pracownikom, którzy w latach 2017 - 2021 nabędą uprawnienia do pierwszej lub kolejnej nagrody jubileuszowej. Rekompensata wyliczona będzie jako równowartość 100% nagrody jubileuszowej, pomniejszonej o odpowiednio ustalony wskaźnik stopy dyskontowej. Dla pozostałych pracowników, którzy są uprawnieni, a w latach 2017 - 2021 nie nabędą prawa do pierwszej nagrody jubileuszowej, Pracodawca zamierza wypłacić jednorazowe świadczenie zależne od stażu pracy uprawniającego do nagrody jubileuszowej wg poniższych zasad:

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej ustalania podstawy wymiaru składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 w związku z art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r., podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.). Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Ponadto zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników nie stanowią natomiast przychody wymienione enumeratywnie w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia (Dz. U. z 2015 r. poz. 2236) gdzie:

- w § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia wskazano, iż z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączone zostały przychody uzyskane tytułem nagrody jubileuszowej (gratyfikacji), jeżeli według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat.

Należy zauważyć, że nagrody jubileuszowe nie są świadczeniami obligatoryjnymi uregulowanymi w powszechnie obowiązujących przepisach prawa, a w konsekwencji zasady ich przyznawania oraz wypłacania wynikają z obowiązującego u pracodawcy Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy.

Decydujące znaczenie w kontekście zwolnienia tego typu świadczeń pieniężnych z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne ustawodawca przypisał periodycznemu (nie częstszemu niż co 5 lat) nabywaniu przez pracownika prawa do ich uzyskania na podstawie wewnętrznych przepisów obowiązujących u pracodawcy. Bez znaczenia prawnego pozostaje natomiast fakt daty wypłacenia tych świadczeń pracownikowi (wypłata tych świadczeń może nastąpić więc w okresie krótszym niż 5 lat od dnia uzyskania przez pracownika poprzedniej nagrody jubileuszowej).

Przepis ten znajduje również zastosowanie w sytuacji, gdy pracodawca likwidując w zakładowym układzie zbiorowym pracy lub regulaminie wynagradzania swych pracowników instytucję nagród jubileuszowych, przewiduje możliwość wypłaty świadczeń pieniężnych mających charakter rekompensaty za rezygnację z przyznawania nagród jubileuszowych.

Tym samym, rozstrzygając możliwość wyłączenia rekompensaty spod obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne należy uwzględnić łącznie dwie przesłanki: wypłata rekompensaty następuje w związku z likwidacją nagród jubileuszowych, a dotychczas obowiązujące zasady przyznawania i wypłaty tych nagród jubileuszowych przewidywały, że nie przysługiwały one częściej niż co 5 lat.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza przeprowadzić ze Stroną Społeczną renegocjacje Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy, który reguluje zasady przyznawania i wypłaty nagród jubileuszowych za długoletnią pracę. Celem renegocjacji będzie wykreślenie zapisów o przyznawaniu pracownikom nagród jubileuszowych.

W związku z powyższym Wnioskodawca zamierza wypłacić rekompensatę wszystkim pracownikom, którzy w latach 2017 - 2021 nabędą uprawnienia do pierwszej lub kolejnej nagrody jubileuszowej. Rekompensata wyliczona będzie jako równowartość 100% nagrody jubileuszowej, pomniejszonej o odpowiednio ustalony wskaźnik stopy dyskontowej. Dla pozostałych pracowników, którzy są uprawnieni, a w latach 2017 - 2021 nie nabędą prawa do pierwszej nagrody jubileuszowej, Pracodawca zamierza wypłacić jednorazowe świadczenie zależne od stażu pracy uprawniającego do nagrody jubileuszowej wg poniższych zasad:

Uwzględniając przedstawione przez Wnioskodawcę zdarzenie przyszłe, własne stanowisko w sprawie oraz obowiązujące przepisy prawne, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje stanowisko za prawidłowe w przedmiocie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wypłaconej pracownikom rekompensaty związanej z likwidacją nagród jubileuszowych za długoletnią pracę.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.