WPI/200000/43/569/2014 - Rozstrzygnięcie w sprawie obowiązku ubezpieczeń społecznych w przypadku wykonywania kilku umów zlecenia.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę (...) wyrażone we wniosku złożonym w dniu 9 maja 2014 r. w sprawie rozstrzygnięcia obowiązku ubezpieczeń społecznych w przypadku wykonywania kilku umów zlecenia.

W dniu 9 maja 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, że zamierza zatrudniać zleceniobiorców, którzy nie posiadają innych tytułów do ubezpieczeń. Zleceniobiorcy będą wykonywali zlecenia na podstawie zawartych umów. W ramach umów długoterminowych byłyby to niewielkie prace, konieczne do realizacji w sposób ciągły (np. prowadzenie profili firmowych w sieciach społecznościowych). Dodatkowo Wnioskodawca chce z tymi osobami zawierać umowy krótkoterminowe na realizację konkretnych projektów. Zakres prac, które mają być wykonywane na podstawie umów długoterminowych i krótkoterminowych nie pokrywa się. Przedmiotem każdej z umów będą inne czynności. Z tytułu tych umów będzie wypłacane inne wynagrodzenie, w zależności od zakresu wykonywanych czynności i rodzaju obowiązków.

W związku z przedstawionym zdarzeniem przyszłym, Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy obie umowy (długo i krótkoterminowa) zawarte z tym samym zleceniobiorcą będą podlegały obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym i zdrowotnym.

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie, w którym wskazał, że osoba, która wykonuje dwie umowy zlecenia, podlega ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym, tylko z tytułu jednej z zawartych umów. Zdaniem Wnioskodawcy, co do zasady, tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jest umowa, która została zawarta najwcześniej, a z tytułu drugiej umowy obowiązkowe jest tylko ubezpieczenie zdrowotne, natomiast ubezpieczenie emerytalno - rentowe ma charakter dobrowolny.

Zleceniobiorca może wskazać jako tytuł do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych umowę zawartą w późniejszym terminie, natomiast może zrezygnować z objęcia ubezpieczeniem społecznym z tytułu umowy zawartej jako pierwsza. Zasada ta, zdaniem Wnioskodawcy, obowiązuje przy zbiegu dwóch umów zleceń, nie ma znaczenia, czy są zawarte z tym samym czy innym zleceniodawcą.

W konsekwencji w przypadku zawarcia dwóch lub więcej umów z tym samym zleceniobiorcą, tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jest umowa, która powstała najwcześniej, chyba że zleceniobiorca dokona zmiany tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych rezygnując z ubezpieczenia społecznego w ramach umowy zawartej wcześniej, na rzecz zgłoszenia się do ubezpieczenia społecznego z tytułu umowy zawartej później. Przy czym na wybór obowiązkowego tytułu do ubezpieczenia społecznego pomiędzy pierwszą i drugą (lub kolejną) umową zlecenia nie ma wpływu kwota wynagrodzenia uzyskiwanego z tytułu pierwszej i drugiej (lub kolejnej) umowy zlecenia.

Podsumowując, zleceniobiorca będzie podlegał obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu z tytułu jednej umowy zlecenia (zawartej jako pierwsza lub tylko z tytułu umowy późniejszej, jeśli zleceniobiorca dokona takiego wyboru), natomiast pozostałe umowy zlecenia zawarte ze zleceniobiorcą nie będą stanowiły tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (emerytalno - rentowych).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Ponadto zgodnie z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 powołanej powyżej ustawy, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek, natomiast Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 powołanej ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Na podstawie art. 12 ust. 1 tej ustawy, zleceniobiorcy obowiązkowo podlegają również ubezpieczeniu wypadkowemu.

Zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi z kilku tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4-6 i 10, (m.in. z tytułu wykonywania kilku umów zleceń) jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym także z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń.

W myśl powyższego przepisu osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu wykonywania jednocześnie kilku umów zleceń podlega obowiązkowo ubezpieczeniom z tytułu tej umowy zlecenia, która została zawarta najwcześniej.

Zleceniobiorca wykonujący kilka umów zlecenia jednocześnie, może dobrowolnie, na swój wniosek, być objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z tytułu pozostałych, wszystkich lub wybranych, umów zleceń. Może również zmienić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń. Przy ustalaniu tytułu obowiązkowego ubezpieczenia społecznego w przypadku równoczesnego wykonywania pracy, w tym między innymi na podstawie kilku umów zlecenia nie ma znaczenia czy umowy te świadczone są na rzecz tego samego czy różnych zleceniodawców. Ponadto na ustalenie tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych nie ma wpływu wysokość wynagrodzenia uzyskiwana przez zleceniobiorcę z tytułu pierwszej oraz drugiej umowy zlecenia.

W konsekwencji powyższego, w zdarzeniu przyszłym opisanym przez przedsiębiorcę zleceniobiorcy będą podlegali obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy zlecenia zawartej najwcześniej, jednak w przypadku gdy złożą oświadczenie o wyborze innej umowy zlecenia jako tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, będą podlegali obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu wybranej przez siebie umowy zlecenia.

Mając na uwadze treść wniosku o wydanie interpretacji oraz treść powołanych powyżej przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznaje za prawidłowe stanowisko przedsiębiorcy w sprawie obowiązku ubezpieczeń społecznych.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.