WPI/200000/43/543/2019

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2018 r. poz. 646 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 300 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 28 maja 2019 r. przez (...) w sprawie niepodlegania ubezpieczeniom społecznym przez uczniów / uczennice publicznych placówek oświatowych pobierających stypendium za dodatkową praktykę zawodową realizowaną w ramach opisanego przez Wnioskodawcę projektu.

W dniu 28 maja 2019 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej na podstawie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców złożony przez: (...)

Powyższy wniosek został uzupełniony przez Wnioskodawcę pismem z 10 czerwca 2019 r. (doręczonym do Oddziału w dniu 11 czerwca 2019 r.).

Wnioskodawca poinformował, że realizuje projekt pt. (...) współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa 2014-2020 dla poddziałania: 11.2.2.

Wnioskodawcą (Liderem projektu) jest (...) które jest podmiotem wpisanym do rejestru przedsiębiorców. Projekt jest realizowany w partnerstwie z Miastem - jednostką samorządu terytorialnego. Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w 85%. W ramach projektu Wnioskodawca będzie organizować dodatkowe, dobrowolne i płatne praktyki zawodowe dla uczniów / uczennic czterech szkół (publicznych placówek oświatowych) na terenie (...)- publiczne placówki oświatowe w zakładach pracy (przedsiębiorstwach). Za udział w dodatkowej praktyce uczniowie / uczennice otrzymają wynagrodzenie (stypendium). Pod pojęciem dodatkowej praktyki zawodowej rozumie się nabywanie w zakładzie pracy przez ucznia / uczennicę (posiadających status ucznia) umiejętności praktycznych do wykonywania pracy przez wykonywanie zadań w miejscu pracy (zakładzie pracy) bez nawiązywania stosunku pracy z pracodawcą w wymiarze maksymalnie 150 h na jednego ucznia. Uczniowie w zdecydowanej większości nie są pełnoletni, ale niektórzy mają już ukończone 18 lat. Część z nich to pracownicy młodociani. Praktyki zawodowe w ramach projektu organizuje się dla uczniów w celu zastosowania i pogłębienia zdobytej wiedzy i umiejętności zawodowych w rzeczywistych warunkach pracy. Praktyki zawodowe nie są formą praktycznej nauki zawodu, o której mowa w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu. Na realizację praktyki będzie zawierana trójstronna umowa o zorganizowanie praktyki pomiędzy organizatorem praktyki (przedsiębiorcą), zlecającym praktykę (Wnioskodawcą) a praktykantem (uczniem/uczennicą). Generalnie umowa zawiera następujące regulacje:

Za zrealizowanie 150 h praktyki zawodowej (i przekazanie sprawozdania oraz listy obecności) praktykantowi przysługuje miesięcznie stypendium w wysokości zł brutto. W przypadku mniejszej liczby godzin wysokość stypendium nalicza się według proporcji odnosząc ją do zł za 150 h praktyki zawodowej. Na podstawie zapisów wytycznych horyzontalnych Ministra Infrastruktury i Rozwoju w zakresie realizacji przedsięwzięć z udziałem środków EFS w obszarze rynku pracy na lata 2014-2020 oraz zgodnie z Wykazem maksymalnych stawek dla towarów i usług Taryfikator: Stypendium jest przyznawane na okres od dnia rozpoczęcia do dnia zakończenia lub zaprzestania uczestnictwa w praktyce zawodowej. Stypendium powinno być wypłacone praktykantowi jednorazowo po zrealizowaniu całej praktyki, nie później niż w ciągu 20 dni roboczych miesiąca następnego po tym, w którym praktyka została zakończona (po złożeniu prawidłowo wypełnionych dokumentów do rozliczenia przez Organizatora praktyki). Stypendium nie przysługuje za czas nieobecności. Uczeń / uczennica nie zawierają stosunku pracy podczas wykonywania praktyki.

Dodatkowo Wnioskodawca poinformował, iż w związku z tym, że wypłacane stypendium jest finansowane w 85% ze środków Unii Europejskiej, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 136 i 137 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnione z poboru podatku dochodowego są płatności na realizację projektów w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich, otrzymane z Banku Gospodarstwa Krajowego, z wyłączeniem płatności otrzymanych przez wykonawców oraz środki finansowe otrzymane przez uczestnika projektu, jako pomoc udzielona w ramach programu finansowanego z udziałem środków europejskich, o których mowa w ustawie z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Dodatkowe praktyki zawodowe realizowane w ramach projektu wynikają z programu nauczania. Na etapie przygotowanego wniosku aplikacyjnego każda szkoła złożyła indywidualne zapotrzebowanie. Zapotrzebowanie przypisane każdemu z uczniów przyporządkowane jest do stosowanego programu nauczania w danej placówce. Dodatkowe praktyki zawodowe podjęte przez uczniów wynikają z programu nauczania (zapisanego w tymże zaangażowaniu). Praktyki są zgodne z kierunkiem nauczania konkretnego ucznia / uczennicy (np. uczennica ucząca się na kierunku fryzjerstwo podejmuje dodatkową praktykę w zakładzie fryzjerskim - zgodnie z kierunkiem nauczania - i to jest warunek). Praktyki zawodowe są realizowane na podstawie programu opracowanego przez nauczyciela oraz dyrektora szkoły lub placówki systemu oświaty we współpracy z podmiotem przyjmującym uczniów na praktykę zawodową. Ponadto dodatkowa praktyka zawodowa w ramach przedmiotowego projektu nie jest szkoleniem, stażem (dotyczy tylko osób bezrobotnych), ani przygotowaniem zawodowym dorosłych (instrument aktywizacji zawodowej, na podstawie umowy zawartej między: pracodawcą i starostą lub pracodawcą, starostą i instytucją szkoleniową). Są formą nauki, w relacji uczeń - mistrz. Uczeń uczy się jedynie wybranych umiejętności, które określane są w projekcie. Praktyka zawodowa nie kończy się żadnym egzaminem, certyfikatem. Udział w praktyce należy uznać jako naukę, a nie pracę nakładczą (praktyka bardziej przypomina naukę w bardzo dobrze wyposażonej pracowni dydaktycznej).

Ponadto w piśmie z 10 czerwca 2019 r. Wnioskodawca uzupełnił opisany stan faktyczny wskazując, że realizacja praktyk zawodowych wynika wprost z programu nauczania obowiązującego w szkole (klasie), w której pobiera naukę uczeń / uczennica uczestniczący w praktyce zawodowej. Dodatkowa praktyka zawodowa wynika z indywidualnego zapotrzebowania składanego przez każdą ze szkół, a program praktyki musi być zaakceptowany przez nauczyciela oraz dyrektora szkoły. Dodatkowa praktyka zawodowa jest realizowana zgodnie ze ścieżką edukacyjną ucznia w danej szkole. Ponadto Wnioskodawca poinformował, że dodatkowa praktyka zawodowa organizowana jest w oparciu o zapisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 24 sierpnia 2017 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu. Warunkiem realizacji praktyki jest pełna akceptacja szkoły pod kątem zgodności z programem nauczania.

W związku z powyższym Wnioskodawca zwrócił się z zapytaniem czy w tym przypadku uczniowie / uczennice będą objęci/te ubezpieczeniami społecznymi z tytułu odbywania praktyki zawodowej w ramach projektu.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż uczestnik projektu nie podlega ubezpieczeniom społecznym, gdyż stypendium za praktykę zawodową pobierane jest w związku z praktyką realizowaną w ramach programu nauczania. Ponadto uczestnik praktyk nie należy do grup podlegającym obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym wymienionych w art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Stosownie do art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcą daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Ocena stanowiska przedsiębiorcy pod kątem prawidłowości zaprezentowanej wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego zawarty w treści wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji. Wydając indywidualną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez Wnioskodawcę informacje, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez Przedsiębiorcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Art. 6 tej ustawy wskazuje katalog tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 9a, art. 12 oraz art. 13 pkt 9a tej ustawy, osoby pobierające stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez podmioty kierujące inne niż powiatowy urząd pracy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, od dnia nabycia prawa do stypendium do dnia utraty prawa cło niego. Osoby te podlegają obowiązkowo ww. ubezpieczeniom jeżeli nie mają innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych.

Jednocześnie art. 6 ust. 4b tej ustawy, obowiązujący od 31 sierpnia 2018 r., przewiduje, ze uczniowie szkól ponadpodstawowych lub studenci do ukończenia 26 lat, którzy pobierają stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostali skierowani przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące na szkolenie, staż lub przygotowanie zawodowe dorosłych, nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, pod warunkiem że stypendium pobierane jest w związku z realizacją takiego szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, których obowiązek odbycia wynika z programu nauczania.

Z treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej oraz pisma stanowiącego jego uzupełnienie wynika, że Wnioskodawca realizuje projekt, w ramach którego organizuje dodatkowe, dobrowolne i płatne praktyki zawodowe dla uczniów / uczennic wskazanych szkół. Wśród uczniów są osoby zarówno niepełnoletnie jak i pełnoletnie. Za udział w dodatkowej praktyce uczniowie / uczennice otrzymują stypendium w wysokości 1600 zł brutto miesięcznie. Wypłacone stypendium jest finansowane częściowo ze środków Unii Europejskiej. Wnioskodawca poinformował również, że realizacji opisanych dodatkowych praktyk zawodowych wynika z programu nauczania obowiązującego w szkole (klasie), w której pobiera naukę uczestnik projektu. Wobec powyższego, w świetle wskazanych przepisów, uczniowie /uczennice uczestniczący w projekcie i pobierający stypendium za praktykę zawodową realizowaną w ramach programu nauczania nie podlegają z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie niepodlegania ubezpieczeniom społecznym przez uczniów / uczennice publicznych placówek oświatowych pobierających stypendium za dodatkową praktykę zawodową realizowaną w ramach opisanego przez Wnioskodawcę projektu uznać należy za prawidłowe.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.