WPI/200000/43/530/2014 - Możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne kwoty świadczenia wypłaconego w formie rekompensaty z tytułu likwidacji przywilejów pracowniczych.

Na podstawie 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy ( dniu 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. z 2009 r. Nr 205. poz. 1585 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 28.04.2014 r. przez przedsiębiorcę (...) w sprawie nieuwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne kwoty świadczenia wypłaconego w formie rekompensaty z tytułu likwidacji przywilejów pracowniczych.

W dniu 28 kwietnia 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oddział w Lublinie; wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Powyższy wniosek został uzupełniony w zakresie merytorycznym, poprzez doprecyzowanie opisanego u przedmiotowym wniosku stanu faktycznego, pismem złożonym w dniu 19 maja 2014 r.

Wnioskodawca wskazał iż w (...) obowiązywał Ponadzakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla Pracowników (...) zgodnie z którym pracownio mieli pewne przywileje (m.in. (...) po obniżonych cenach, nagroda jubileuszowa, (...) dopłata do leczenia pracownika w sanatorium) Wnioskodawca informuje, że w roku 2011 Związki Zawodowe działające na terenie (...) zawarły z Zarządem (...) w (...) porozumienie o wyrażeniu zgody na wystąpienie (...) ze Związku Pracodawców (...) oraz wykreślenie z Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy, w zamian za co pracownicy mają otrzymać stosowne rekompensaty za utracone przywileje pracownicze.

Wnioskodawca wskazuje, że w dniu (...) zawarty został Protokół dodatkowy (...) do Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy, w § 1 z wykazu członków Związku Pracodawców.

(...) Protokół Dodatkowy (...) został zarejestrowany w Rejestrze Ponadzakładowych Układów Zbiorowych Pracy przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej.

W związku z powyższym Wnioskodawca powziął w wątpliwość czy w przypadku wypłaty świadczenia w formie rekompensaty byłym pracownikom (wypłata rekompensat następuje na rzecz byłych pracowników, a roszczenie stało się wymagalne po rozwiązaniu z tymi osobami stosunków pracy, na podstawie wyroku Sądu Rejonowego (...) oraz Sądu Okręgowego (...) należy naliczyć składki na ubezpieczenia społeczne.

Wnioskodawca przestawił własne stanowisko w sprawie.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 r., nr 161, poz. 1106 ze zm.) podstawię wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zwanych dalej " składkami", stanowi przychód w rozumieniu przepisów u podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z zastrzeżeniem art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887) zwanej dalej " ustawą", oraz § 2.

W opinii Wnioskodawcy wyplata rekompensata nie następuje na rzecz pracowników, a na rzecz byłych pracowników. Prawo do rekompensaty stało się wymagalne po dniu rozwiązania z tymi osobami stosunku pracy.

Nadto, jak podnosi Wnioskodawca, gdyby nie uznać powyższego argumentu, to wypłacana rekompensata nie powinna stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe albowiem stanowi przychód wymieniony w przepisach rozporządzenia (§ 2 ust. 1 pkt 26) Ministra pracy i Polityki Socjalne) z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a w przypadku byłych pracowników nie można mówić o "przychodzie pracownika".

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 15 maja 2014 r. doręczonym dnia 20 maja 2014 r. Wnioskodawca wskazał, iż złożony wniosek ma na celu uzyskanie rozstrzygnięcia w przedmiocie obowiązku odprowadzenia składek na ubezpieczenia społeczne od kwoty wypłaconych świadczeń w formie rekompensaty. Wnioskodawca podniósł że zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm..) za przychody ze stosunku służbowego pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelki inne kwoty niezależnie od tego czy ich wartość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych

Ponadto Wnioskodawca kierując się teza wyroku NSA w Warszawie z dnia 08. 03.2012 r.., sygn. II FSK 1551/10 opubl. LEX nr 1137522) stwierdza że zawarta w art. 12 ust. 1. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych definicja przychodów ze stosunku pracy ma charakter otwarty a wskazane w niej poszczególne rodzaje wypłat i świadczeń składają na pojęcie przychodu ze stosunku pracy i (stosunków pokrewnych) nie zostały wyliczone w sposób enumeratywny. Obok bowiem wymienionych przykładowo w drugiej części tego przepisu, po zwrocie, "a w szczególności", typowych świadczeń stanowiących przychód ze stosunku pracy, na wstępie tego uregulowania mowa jest min. o wszelkiego rodzaju wypłatach pieniężnych". Z uwagi na treść art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowy od osób fizycznych oraz powołany wyrok NSA, zdaniem Wnioskodawcy związek rekompensaty ze stosunkiem zatrudnienia jest na tyle ścisły, że uzasadnia przyjęcie, iż w tej szczególnej sytuacji świadczenie to wypłacane ze środków spółki nie będącej w sensie formalnym aktualnym pracodawca, jest dla otrzymujących je osób świadczeniem ze stosunku pracy Świadczenie to przyznawane jest tylko byłym pracownikom tej spółki i wyłącznie z tej racji, ze pozostawali pracownikami w dacie wskazanej w Porozumieniu z dnia 28 września 2011 r., tj. w dniu 1 lipca 2011 r. w stosunku pracy.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej ustalania podstawy wymiaru składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,

Zgodnie z art. 18 ust. 1 i ust. 2 w związku z art. 20 ust. 1 oraz art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r., w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych, Natomiast stosownie do art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty bez względu na źródło finansowania tych wpłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wartość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników nie stanowią natomiast przychody wymienione we wskazanym rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, gdzie w § 2 ust. 1 pkt 26 ustawodawca stwierdza, iż podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji,

Wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, określonych kategorii przychodów zawarte w powołanym wyżej rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi wyjątek od ogólnej zasady, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód, dlatego przepisy te muszą być interpretowane ściśle bez stosowania tzw. wykładni rozszerzających.

Przywołany przepis § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia znajduje zatem zastosowanie w przypadku, gdy korzyści materialne przyznane pracownikowi wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, oraz polegają na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Jak wynika z przedstawionego we wniosku z 16.04 2014 r. stanu faktycznego. Przedsiębiorca wypłaca rekompensatę byłym pracownikom w związku z likwidacją przywilejów pracowniczych (m.in. możliwości (...) po obniżonych cenach, nagrody jubileuszowej, (...) dopłaty do leczenia pracownika w sanatorium, co nie może być uznane za korzyść materialną, a w konsekwencji wypłacona rekompensata nie może być za składnik wynagrodzenia, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia.

W uzupełnieniu wniosku, pismem z dnia 13 maja 2014 r. Wnioskodawca wskazał, iż świadczenie wypłacone byłym pracownikom w formie rekompensaty jest dla otrzymujących je osób przychodem ze stosunku pracy, ponieważ jest ona przyznawana tylko tym byłym pracownikom, którzy byli pracownikami spółki w dacie wskazanej w Porozumieniu z dnia 28 września 2011 r. tj. w dniu 1 lipca 2011 r. zawartym w przedmiocie min, likwidacji przywilejów pracowniczych.

Z treści art. 18 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jednoznacznie wynika, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku pismem z dnia 13 maja 2014 r. wskazał, iż świadczenie wypłacone byłym pracownikom w formie rekompensaty jest dla otrzymujących je osób przychodem ze stosunku pracy, zatem stanowi również podstawę wymiaru składek W konsekwencji, brak jest. podstaw prawnych, oby uznać, że ww. świadczenie w formie rekompensaty wypłacone byłym pracownikom jest składnikiem wynagrodzenia, który nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 powołanego powyżej rozporządzenia.

Jednocześnie Zakład wyjaśnia, iż ze zwolnienia w opłacaniu okładek na ubezpieczeniu społeczne nie można skorzystać w sytuacji gdy w wyniku zmiany w przepisach prawa pracy obowiązujących w spółce (w tym przypadku Ponadzakładowego Układu Zbiorowemu Pracy) przyznano pracownikom jednorazowe świadczenie zamienne, jakim jest w tym przypadku jest otrzymywana przez pracowników rekompensata i tytułu utraconych przywilejów pracowniczych m.in. możliwości nabycia (...) po obniżonych cenach, nagrody jubileuszowej,(...) dopłaty do leczenia pracownika w sanatorium, ponieważ ww. rozporządzenie takiego uprawnienia, nie przewiduje. Należy zaznaczyć iż w kontekście zwolnienia obowiązku z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne bez znaczenia jest również okoliczność, iż poszczególne "przywileje pracownicze" które Wnioskodawca zlikwidował wprowadzając zmiany do Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy. korzystały ze zwolnienia i. obowiązku opłacenia składek no te ubezpieczenia.

W świetle powyższego, uwzględniając przedstawiony przez Wnioskodawcę stan faktyczny oraz obowiązujący stan prawny Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał stanowisko Przedsiębiorcy za nieprawidłowe zatem kwota świadczenia wypłaconego w formie rekompensaty związaną z przywilejów pracowniczych będzie stanowiła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla byłych pracowników Wnioskodawcy, od której Wnioskodawca ma obowiązek naliczenia i opłacenia składek na te ubezpieczenia.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy na którego wniosek została wydana. Stosownie do on 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o Swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla Przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od mniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o Systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Sadu Okręgowego (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.