WPI/200000/43/490/2019 - Możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników korzyści materialnej polegającej na uprawnieniu do zakupu po cenie niższej niż detaliczna usług najmu.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 15 maja 2019 r. przez przedsiębiorcę: (...) w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników korzyści materialnej polegającej na uprawnieniu do zakupu po cenie niższej niż detaliczna usług najmu.

W dniu 15 maja 2019 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) reprezentowanego przez doradcę podatkowego wydanie w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców interpretacji indywidualnej. Powyższy wniosek został uzupełniony w zakresie formalnym w dniu 29 maja 2019 r. tj. w dniu opłacenia stanu faktycznego przedstawionego we wniosku w zakresie którego Wnioskodawca chce uzyskać indywidualną interpretację oraz pismem z 30 maja 2019 r. (wpływ do Oddziału 05 czerwiec 2019 r.).

Wnioskodawca przedstawiając stan faktyczny poinformował, iż zatrudnia na podstawie umowy o pracę pracowników m.in. narodowości ukraińskiej. Z uwagi na wymagającą sytuację na rynku pracy Wnioskodawca zdecydował się zamieszczać w zawieranych przez siebie umowach o pracę postanowienia umożliwiające pracownikom narodowości ukraińskiej zamieszkanie w posiadanych przez Spółkę nieruchomościach. Pracownik uzyskuje możliwość zamieszkania w nieruchomościach należących do Spółki po cenach niższych niż detaliczne stosowane przy usługach najmu. Oznacza to, że część czynszu za mieszkanie oraz opłat za media ponosić będzie pracownik z własnych środków. Wnioskodawca jest właścicielem przedmiotowych nieruchomości.

Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy uprawnienie do nabywania usług najmu po cenach niższych niż detaliczne stosowanych przy usługach najmu powinna być uwzględniona w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe, a konsekwencji czy na Spółce w tym zakresie nie będą ciążyć obowiązki płatnika składek na ubezpieczenia społeczne.

Dodatkowo w piśmie z 30 maja 2019 r., stanowiącym odpowiedź na wezwanie z dnia 22 maja 2019 r. o dokonanie opłaty za złożony wniosek oraz uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji złożonym 15 maja 2019 r., Wnioskodawca w załączeniu przesłał potwierdzenie dokonania opłaty w wysokości 40,00 zł od wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Ponadto poinformował, że (...) jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych traktuje świadczenia będące przedmiotem wniosku jako przychód pracownika ze stosunku pracy.

W opinii Wnioskodawcy uprawnienie do nabywania usług najmu po cenach niższych niż detaliczne stosowanych przy usługach najmu nie powinno być uwzględniana w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, w konsekwencji czego w tym zakresie na Wnioskodawcy nie będą ciążyć obowiązki płatnika.

Uzasadniając przedstawione stanowisko w sprawie wskazał, co następuje:

Na podstawie art. 21 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. (Dz. U. z 1998 r. Nr 137, poz. 887 tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300) minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego został zobowiązany do wydania rozporządzenia, którego zadaniem jest szczegółowe ustalenie zasad ustalania podstawy wymiaru składek oraz wskazanie wyłączenia niektórych rodzajów przychodów z podstawy wymiaru składek. Realizacją tej delegacji jest rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalnej rentowe z dnia 18 grudnia 1998 r. tj. z dnia 28 września 2017 r. (Dz. U. z 2011 r. poz. 1949), dalej "rozporządzenie składkowe".

Zgodnie z § 2 pkt 26 rozporządzenia składkowego podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

W opinii Wnioskodawcy spełnione są wszystkie przesłanki zastosowania wyłączenia z § 2 pkt 26 rozporządzenia składkowego tj.:

Na poparcie swojego stanowiska Wnioskodawca wskazał, że w podobnej sytuacji taktycznej została wydana interpretacja przepisów o znaku DI/200000/43/843/2017, która jest zbieżna ze stanowiskiem Wnioskodawcy

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, iż mocą przedmiotowej decyzji Zakład nie przyznaje jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska Wnioskodawcy pod kątem prawidłowości przedstawionej przez niego interpretacji przepisów prawa tj. przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej przedsiębiorcy, której zakres przedmiotowy wyznacza opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawiony we wniosku o interpretację. Podkreślenia wymaga fakt, ze procedując nad wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji interpretacji, w szczególności Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy rozpatrywanej na podstawie złożonego wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego.

Zagadnienia dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1949).

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ww. ustawy oraz § 1 wskazanego rozporządzenia, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe 1 wypadkowe) pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1509 z późn. zm.), z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 ww. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Za przychody ze stosunku pracy, stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Jednocześnie w myśl powołanego powyżej art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w ściśle określonym katalogu spraw. Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazania źródła takiego przychodu, nie mieści się w ustawowo wskazanym zakresie, gdyż sprawy te w myśl przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 800 z późn. zm.) należą do wyłącznej kompetencji organów podatkowych. W konsekwencji. Organ dokonał interpretacji przepisów ubezpieczeniowych opierając się na zawartym w piśmie z dnia 80 maja 2019 r., stanowiącym uzupełnienie złożonego wniosku o wydanie interpretacji, wskazaniu Przedsiębiorcy, że " (...) jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych traktuje świadczenia będące przedmiotem wniosku jako przychód pracownika ze stosunku pracy".

Wskazana powyżej generalna zasada, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód doznaje ograniczenia normatywnego, bowiem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników nie stanowią przychody wymienione enumeratywnie w powołanym powyżej rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, gdzie w § 2 ust. 1 zawarte jest wyłączenie określonych należności (przychodów), jako nie wchodzących do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Z literalnego brzmienia tego przepisu wynika, iz z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe korzystają jedynie te przychody, które:

Uprawnienie do zastosowania wyłączenia określonego świadczenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie ww. § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia będzie możliwe, wyłącznie w sytuacji, gdy stosowny zapis o takim uprawnieniu znajduje się w akcie należącym do ustawowego katalogu prawa pracy, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 917 z późn. zm.). Zgodnie z treścią art. 9 § 1 ww. ustawy "Ilekroć w Kodeksie procy jest mowo o prawie procy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu procy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawo i obowiązki pracowników i pracodawców, o także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych no ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy". Zatem jeżeli otrzymane świadczenia wynikają z innej niż powyżej wskazane podstawy, to pomimo faktu, iż zostaną uzyskane przez pracownika po cenach niższych niż detaliczne, będą stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Powyższe oznacza, że do świadczeń, które nie są zagwarantowane przez pracodawcę mocą zakładowego układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagrodzenia lub przepisów o wynagradzaniu, należących do katalogu źródeł prawa pracy, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - nie znajdzie zastosowania przepis § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia.

Z przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego wynika, że świadczenia z tytułu udostępnienia niektórym pracownikom (tu: narodowości ukraińskiej) zakwaterowania w posiadanych przez Spółkę nieruchomościach, stanowiących własność Spółki, po cenie niższej niż rynkowa stosowana przy usługach najmu, będą współfinansowane przez pracowników i Wnioskodawcę, a wartość tego świadczenia w części finansowanej przez Pracodawcę będzie stanowiła przychód pracownika w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednakże opisana korzyść materialna, jaką uzyska pracownik, będzie wynikała z postanowień zamieszczanych przez Wnioskodawcę " (...) umożliwiających pracownikom narodowości ukraińskiej zamieszkania w posiadanych przez nieruchomościach" w treści umów o pracę zawieranych z pracownikami narodowości ukraińskiej, które to w świetle art. 9 § 1 Kodeksu pracy, nie należą do ustawowego katalogu źródeł prawa pracy.

Zatem, uwzględniając ww. przepisy brak jest możliwości wyłączenia na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe świadczenia na rzecz pracowników w postaci usług zakwaterowania w nieruchomościach stanowiących własność Spółki na zasadach opisanych przez Wnioskodawcę. Zatem ww. świadczenia będą stanowiły podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, a zasady jej ustalania szczegółowo reguluje § 3 powołanego rozporządzenia.

Mając na uwadze powyższe, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko przedsiębiorcy przedstawione we wniosku Złożonym w dniu 15 maja 2019 r. - uznał za nieprawidłowe.

Ponadto, odnosząc się do stwierdzenia Przedsiębiorcy " (...)że w podobnej sytuacji faktycznej została wydana interpretacjo przepisów o znaku DI/200000/43/843/2017, która jest zbieżna ze stanowiskiem Wnioskodawcy" - Zakład wskazuje, iż z uwagi na indywidualny charakter każdego wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji, nie jest zasadne, aby decyzje interpretacyjne wydane w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców innemu przedsiębiorcy odczytywać przez analogię do sprawy przedstawionej przez Wnioskodawcę w procedowanym wniosku. Powyższe znajduje swoje potwierdzenie w orzecznictwie sądowym, dotyczącym wprawdzie przepisu regulującego powyższą kwestię do 29 kwietnia 2018 r. tj. art. 10 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, jednakże odpowiadającego w swej treści zapisom ustawy - Prawo przedsiębiorców m.in. w wyroku z 16 lipca 2009 r. Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim (sygn. akt II SAB/GO 8/09).

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania decyzji,

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.