WPI/200000/43/486/2020 - Możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości świadczeń uzyskiwanych przez pracowników w ramach systemu kafeteryjnego

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2020r. poz. 266 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym 17 czerwca 2020r. przez Przedsiębiorcę (...) w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości świadczeń uzyskiwanych przez pracowników w ramach systemu kafeteryjnego.

Wnioskiem z 17 czerwca 2020r. (zwana dalej: "Przedsiębiorcą") wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (zwany dalej: "Zakładem") o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Przedsiębiorca wskazał, iż w spółce funkcjonuje tzw. Kafeteria czyli system świadczeń, które pracownik raz w miesiącu może wybierać sam w ramach określonej kwoty. Kwota ta jest taka sama dla wszystkich pracowników i stała, co miesiąc. System opiera się na działaniu multimedialnej platformy, na której pracownicy mają swoje indywidualne konta. Kwota jaką konto pracownika jest doładowywane co miesiąc, może być wykorzystana na określone świadczenia niepieniężne - do wyboru pracownika. Obecnie świadczenia te są całkowicie finansowane przez pracodawcę. Przedsiębiorca chce, aby częściowo były one finansowane przez pracodawcę i częściowo przez pracownika. Kwota doładowywana przez pracodawcę nie może być przez pracownika w żaden sposób wypłacona w formie pieniężnej. Niewykorzystana kwota przepada 2 razy w ciągu roku. Zakres świadczeń nie zmieni się. Pracownicy mogą skorzystać między innymi z zakupu biletów do kina, biletów do teatrów, kart Multisport, zakupów w sklepach internetowych. Ponadto, prawo do świadczeń w systemie kafeteryjnym zostanie uregulowane w wewnętrznych przepisach dotyczących wynagradzania tj. w regulaminie wynagrodzeń. Pokrywanie kosztów w zakresie finansowania świadczeń w ramach systemu kafeteryjnego będzie się odbywało w oparciu o instytucję potrącania z wynagrodzenia za pracę, po wyrażeniu uprzedniej zgody przez pracownika na piśmie. Pracownik będzie uiszczał określoną kwotę miesięcznie od wybranych świadczeń (jej wysokość pozostaje jeszcze do ustalenia w przedsiębiorstwie), celem odkupienia od pracodawcy usługi uprzednio przez niego wykupionej od podmiotu trzeciego. W ten sposób pracownik nabywa świadczenia poniżej ich wartości rynkowej. Wartość świadczeń w części finansowanej przez pracodawcę będzie stanowiła dla pracowników przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na gruncie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. podstawy wymiaru składek nie stanowią przychody w postaci korzyści materialnych wynikających z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług.

Mając na uwadze powyższe, w opinii Przedsiębiorcy, świadczenia zakupione przez pracowników w systemie kafeteryjnym, które będą częściowo odpłatne, nie będą wliczać się do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Przedsiębiorca wnosi o interpretację i odniesienie się do kwestii nie wliczania powyższych świadczeń do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy Zakład zważył, co następuje:

Zagadnienia dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz zasady opłacania tych składek regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2, art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1949), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe) pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem:

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Ponadto, podkreślić należy, że w myśl art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w ściśle określonym katalogu spraw. Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazania źródła takiego przychodu, nie mieści się w ustawowo wskazanym zakresie, gdyż sprawy te w myśl przepisów ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 900 z późn. zm.) należą do wyłącznej kompetencji organów podatkowych. W konsekwencji, w niniejszej decyzji Zakład dokonał interpretacji przepisów sfery ubezpieczeń społecznych opierając się na wskazaniu Przedsiębiorcy, iż wartość świadczeń w części finansowanej przez pracodawcę stanowić będzie dla pracowników przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Katalog przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty w § 2 ust. 1 cytowanego powyżej rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. Zgodnie z pkt 26 cytowanego przepisu, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

W konsekwencji, jeżeli świadczenie uzyskiwane przez pracownika w ramach stosunku pracy stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 199lr. o podatku dochodowym od osób fizycznych, a pracownicy ponoszą częściową odpłatność i stosowny zapis o takim uprawnieniu znajduje się w postanowieniach obowiązującego u pracodawcy układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, wówczas wyłączeniu podlega wartość różnicy pomiędzy ceną nabycia ww. świadczenia, a ponoszoną przez pracownika odpłatnością. Ponadto, korzyść materialna winna przybrać formę niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych niż detaliczne lub formę usługi).

Z treści złożonego wniosku wynika, że ramach systemu kafeteryjnego pracownicy za pośrednictwem indywidualnych kont zasilanych przez pracodawcę comiesięcznie określoną kwotą pieniężną będą mieli prawo wyboru różnorodnych świadczeń tj. zakup biletów do kin i teatrów, zakup kart Multisport lub możliwość zakupów w sklepach internetowych, zaś funkcjonowanie systemu będzie oparte o platformę multimedialną.

Należy zauważyć, że system kafeteryjny to system wynagradzania pozwalający pracownikom w ramach określonego limitu dokonywać wyboru spośród oferowanych świadczeń. Kafeteria to forma pakietowego systemu wynagrodzeń, w których struktura wewnętrzna wynagrodzenia jest wynikową decyzji podejmowanych przez pracowników. Pracodawca podejmuje decyzję o wartości pieniężnej pakietu świadczeń, a pracownik o jego elementach składowych. Istotą tego systemu jest indywidualizacja wynagrodzenia poprzez stworzenie pracownikom możliwości dokonywania wyboru świadczeń spośród określonego ich zestawu.

Powyższe oznacza, że opisane we wniosku świadczenia stanowią część systemu, który nie sprowadza się do prostego udostępniania po cenach niższych niż detaliczne artykułów, przedmiotów czy usług. W systemie kafeteryjnym pracownik otrzymuje do dyspozycji określoną kwotę pieniężną, którą może wydatkować w wybrany przez siebie sposób, w tym także, jak wskazał Przedsiębiorca, na zakupy w sklepach internetowych. Zatem, trudno uznać, że opisana w złożonym wniosku forma korzyści materialnej nie ma charakteru świadczenia pieniężnego. Ponadto, z uwagi na sposób udostępnienia przez pracodawcę świadczeń, dla zastosowania wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. bez znaczenia pozostanie fakt, iź prawo do świadczeń w systemie kafeteryjnym będzie wynikać z treści zmienionego regulaminu wynagradzania.

W konsekwencji, opisane we wniosku świadczenia uzyskiwane przez pracowników w ramach systemu kafeteryjnego nie spełniają warunków do nieuwzględnienia w postawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 powołanego rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko Przedsiębiorcy przedstawione we wniosku złożonym 17 czerwca 2020r. należy uznać za nieprawidłowe.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Przedsiębiorcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład wyłącznie w sprawie Przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla Przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.