WPI/200000/43/451/2017 - Kontrakt menadżerski a składki na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1829 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie rozpatrując wniosek złożony w dniu 30 marca 2017 r. przez Wnioskodawcę: (...) o.o. uznaje za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w przedmiocie obowiązku ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy o zarządzanie spółką (kontraktu menedżerskiego) zawartej z prezesem spółki, który nie prowadzi działalności gospodarczej.

W dniu 30 marca 2017 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca przedstawił opis stanu faktycznego:

Wnioskodawca wskazał, ze z prezesem spółki zawarta zostanie umowa o zarządzanie spółką, który nie będzie prowadził działalności gospodarczej.

W związku z powyższym faktem wnioskodawca powziął wątpliwość, jakie składki z ubezpieczenia społecznego winna spółka naliczyć i odprowadzić z tytułu umowy o zarządzanie tj. emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe dobrowolne, PT i FGŚP.

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy umowa o zarządzanie jest umową cywilno-prawną o charakterze umowy zlecenia i powstaje obowiązek podlegania ubezpieczeniom emerytalno-rentowym, wypadkowym, dobrowolnym chorobowym, FPiFGŚP.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 powołanej powyżej ustawy, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zakład podkreśla, iż w trybie wydawania decyzji z wniosku o pisemną interpretację przepisów na podstawie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie prowadzi postępowania dowodowego czy wyjaśniającego, opierając się jedynie na treści przedstawionego opisu stanu faktycznego. Oznacza to, że wydając interpretację Zakład dokonuje jej tylko i wyłącznie w zakresie spraw objętych dyspozycją art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i w oparciu o stan faktyczny przedstawiony przez wnioskodawcę w sposób wyczerpujący, tj. wskazujący na wszystkie okoliczności sprawy mające istotny wpływ na rozstrzygnięcia wątpliwości wnioskodawcy. W konsekwencji powyższego wydając interpretację Zakład nie ustala żadnej normy indywidualnej, lecz jedynie przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia i sposobu zastosowania tych przepisów w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej wnioskodawcy. Pisemna interpretacja nie ma charakteru opinii prawnej, w której analizie poddać można dowolny przepis prawa czy zagadnienie, lecz jej zakres przedmiotowy jest ściśle określony. Celem interpretacji jest umożliwienie przedsiębiorcy uzyskania informacji w przedmiocie obowiązków wiążących się z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne i uchronienie w ten sposób takiego przedsiębiorcy przed ryzkiem błędnego zastosowania przez niego danego przepisu.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Ubezpieczeniom społecznym podlegają osoby, które posiadają określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 12 ust. 1 wyżej cyt. ustawy - obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej są m.in. osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Ubezpieczenie chorobowe jest natomiast dobrowolne. Osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia oznaczonego jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy. Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tym ubezpieczeniem, o ile zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie złożone w terminie określonym w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych tj. w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania umowy zlecenia. W pozostałych sytuacjach objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony.

Kontrakt menadżerski jest umową nienazwaną, której treść nie jest tożsama w wystarczającym stopniu z żadną umową regulowaną przepisami Kodeksu cywilnego, jak i przepisami innych aktów prawnych. W większości przypadków nazwa ta odnosi się do umów cywilnych o świadczenie usług. Istota kontraktu sprowadza się do zarządzania przedsiębiorstwem przez wykwalifikowanego menedżera w imieniu i na rzecz spółki. Kontrakt menedżerski jest umową starannego działania, co oznacza, iż menedżer nie zobowiązuje się do uzyskania konkretnego efektu swojej działalności, lecz do zachowania należytej staranności w zarządzaniu firmą. Menedżerów zatrudnia się zarówno na podstawie umów o pracę jak i umów cywilnoprawnych. W obu sytuacjach mówi się o umowie kontraktu menedżerskiego. Jednak w większości przypadków nazwa ta odnosi się do umów cywilnych o świadczenie usług.

W praktyce, podstawowe kwestie prawne kontraktu menadżerskiego regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 459), a kontrakt menedżerski zaliczany jest do umów o świadczenie usług, do których stosuje się odpowiednie przepisy o zleceniu (art. 750 k.c.).

W konsekwencji należy stwierdzić, że stanowi on tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych - wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, ponieważ do tej umowy stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne i osoby wykonujące umowę kontraktu menedżerskiego podlegają temu ubezpieczeniu na swój wniosek w myśl art. 11 ust. 2 ustawy o sus, natomiast ubezpieczenie wypadkowe jest dla tych osób obowiązkowe zgodnie z brzemieniem art. 12 ust. 1 powołanej ustawy. Umowa kontraktu menadżerskiego jest traktowana jako odrębny tytuł do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, co potwierdza również uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2015 r. (sygn. akt III UZP 2/15).

Z treści wniosku złożonego w dniu 30 marca 2017 r. wynika, że Wnioskodawca ma zamiar zawrzeć z prezesem umowę o zarządzanie spółką, który nie będzie prowadził działalności gospodarczej. Wnioskodawca powziął wątpliwość jakie składki winien odprowadzać z tytułu umowy o zarządzanie spółką?

Zdaniem wnioskodawcy z tytułu umowy o zarządzanie powstanie dla menedżera obowiązek podlegania ubezpieczeniom emerytalno-rentowym, wypadkowym, dobrowolnym chorobowym.

Biorąc powyższe po uwagę należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że obowiązek ubezpieczeń społecznych powstanie z tytułu umowy o zarządzanie spółką, bowiem stanowi ona tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i jest traktowana jak umowa o świadczenie usług. Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że prezes spółki nie będzie prowadził pozarolniczej działalności gospodarczej, a obowiązek ubezpieczeń powstanie z umowy kontraktu menedżerskiego.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku złożonym w dniu 30 marca 2017 r. zdarzenie przyszłe oraz wskazane powyżej przepisy prawa, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko Wnioskodawcy uznał za prawidłowe w sprawie obowiązku ubezpieczeń społecznych z tytułu wykonywania umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem (umowy kontraktu menedżerskiego).

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...)

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie po rozpoznaniu wniosku o wydanie pisemnej interpretacji przepisów złożonego w dniu 30 marca 2017 r. w części dotyczącej istnienia obowiązku ubezpieczeń społecznych, działając na podstawie art. 66 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 23 z późn. zm.) zawiadamia wnioskodawcę o możliwości wniesienia wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w sprawie ustalenia obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, zgodnie z właściwością do Ministra Pracy, Rodziny i Polityki Społecznej.

W dniu 30 marca 2017 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1829 z późn. zm.) w sprawie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne oraz FP i FGŚP z tytułu umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem (umowy kontraktu menedżerskiego) która ma być zawarta z prezesem spółki.

Wnioskodawca wskazał, ze planuje zawrzeć umowę o zarządzanie spółką z prezesem, który nie będzie prowadził działalności gospodarczej.

Wobec przedstawionego zdarzenia przyszłego wnioskodawca powziął wątpliwość w sprawie obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne oraz FP i FGŚP z tytułu umowy kontraktu menedżerskiego.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu, udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji.

W myśl art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963), obowiązującego od dnia 1 stycznia 2013 r., Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Z przedstawionych powyżej przepisów wynika, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest właściwy do rozstrzygnięcia kwestii dotyczących istnienia lub braku obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy wynikających ze wskazanych powyżej, tj. ustawy 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 654 z późn. zm.) oraz obowiązku odprowadzania składek na FGŚP wynikających z ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1256).

Zgodnie z art. 66 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - cyt. powyżej - jeżeli podanie dotyczy kilku spraw' podlegających załatwieniu przez różne organy, organ administracji publicznej, do którego podanie wniesiono, uczyni przedmiotem rozpoznania sprawy należące do jego właściwości. Równocześnie zawiadomi wnoszącego podanie, że w sprawach innych powinien wnieść odrębne podanie do właściwego organu. Stosownie do § 2 powyższego przepisu - odrębne podanie złożone zgodnie z zawiadomieniem, w terminie czternastu dni od daty doręczenia postanowienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.