WPI/200000/43/44/2019 - Możliwość ustalenia w bieżącym roku kalendarzowym najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie art. 18c u.s.u.s.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 15 stycznia 2019 r. przez Pana (...) w sprawie możliwości opłacania w bieżącym roku kalendarzowym składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru nie niższej niż ustalona na zasadach wynikających z art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W dniu 15 stycznia 2019 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców złożony przez Pana (...) Powyższy wniosek został uzupełniony przez Wnioskodawcę pismem z 2 lutego 2019 r. (doręczonym do Oddziału w dniu 5 lutego 2019 r.).

Wnioskodawca poinformował, że jest przedsiębiorcą od 2009 r. Ramy działalności gospodarczej Wnioskodawcy obejmują m.in. tworzenie oprogramowania, usługi informatyczne, usługi muzyczne, w tym tworzenie aranżacji i kompozycję utworów. Działalność Wnioskodawcy nie została oficjalnie uznana za twórczą lub artystyczną na skutek decyzji wydanej przez Komisję do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców. Swoje dzieła tworzone w ramach działalności gospodarczej Wnioskodawca rozlicza na zasadach ogólnych. Wnioskodawca w 2018 r. płacił składki na ubezpieczenie społeczne tak jak każdy przedsiębiorca. W 2018 r. Wnioskodawca nie zrealizował (t.j. nie wliczył w poczet przychodów) żadnego zlecenia o charakterze twórczym w dziedzinie muzyki (zgodnie z zapisem art. 8 ust. 7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Przychód z tytułu działalności gospodarczej w 2018 r. kwalifikuje Wnioskodawcę do rejestracji w systemie tzw. małego ZUS. W 2018 r. Wnioskodawca osiągnął przychód także z tytułu autorskich praw majątkowych z dziedziny oprogramowania i muzyki. W zakresie muzyki dotyczy to utworów, które zostały wytworzone przez Wnioskodawcę jeszcze przed rozpoczęciem działalności gospodarczej. W zakresie przychodów z tytułu praw majątkowych do muzyki Wnioskodawca nie przekroczył progu 63 000 PLN w ubiegłym roku. W zakresie przychodów z tyt. praw majątkowych do oprogramowania Wnioskodawca osiągnął przychód, który przekracza 63 000 PLN rocznie.

Dodatkowo w piśmie z 2 lutego 2019 r. Przedsiębiorca wskazał, że w poprzednim roku kalendarzowym uzyskał przychody z działalności gospodarczej, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, a ponadto przychody z tytułu praw majątkowych do muzyki oraz oprogramowania, zaliczone do przychodów ze źródła kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych (art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy). Do Wnioskodawcy w poprzednim roku kalendarzowym nie miały zastosowania przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej. Wnioskodawca nie korzystał ze zwolnienia od podatku ze sprzedaży towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Ponadto Wnioskodawca poinformował, że prowadził działalność gospodarczą przez cały poprzedni rok kalendarzowy. Wnioskodawca nie spełnia warunków wynikających z art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (tzn. prowadzi działalność od 2009 r. i w roku kalendarzowym 2018 opłacał składki ZUS w pełnej kwocie wymaganej od prowadzących działalność gospodarczą bez korzystania z ulgi obowiązującej pod określonymi warunkami w czasie pierwszych 24 miesięcy prowadzenia działalności). Wnioskodawca w poprzednim roku kalendarzowym nie prowadził innej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 6 pkt 2 - 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Wnioskodawca nie wykonuje pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy.

Przedsiębiorca wskazał dalej, że sprawa jest pozornie oczywista, gdyż odpowiedzi na powyższe pytania wskazują, że Wnioskodawca może być płatnikiem "małego ZUSu". Wnioskodawca pragnie jednak zaznaczyć, ze pomimo iż kwota przychodów z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym (2018) nie przekroczyła kwoty 63 000 zł, to dodatkowe przychody z tytułu praw majątkowych do muzyki oraz oprogramowania zaliczone do przychodów ze źródła - kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych (art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych) przekroczyły kwotę 63 000 zł. Jednak do tak osiągniętego przychodu nie miały zastosowania przepisy art. 22 ust. 9 ww. ustawy (zryczałtowane 50% koszty uzyskania przychodów). Organ Krajowej Informacji Skarbowej na prośbę Wnioskodawcy wydał w tej sprawie indywidualną interpretację przepisów. Organ KIS powołał się na art. 22 ust. 12, gdyż Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie tworzenia oprogramowania. Trudność interpretacji przepisów polega więc tutaj na określeniu rzeczywistych przychodów osiągniętych w poprzednim roku kalendarzowym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Wg interpretacji KIS Wnioskodawca osiągnął przychód z tytułu praw majątkowych do oprogramowania w ramach działalności (co uniemożliwia zastosowanie art. 22 ust. 9), jednak nie zmienia to automatycznie źródła przychodu. Nadal nie był to przychód uzyskany (i zaksięgowany) z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, ale był to przychód uzyskany z tytułu autorskich praw majątkowych.

W związku z powyższym Wnioskodawca powziął wątpliwość czy kwalifikuje się jako płatnik tzw. małego ZUS?

Zdaniem Wnioskodawcy, kwalifikuje się on jako płatnik tzw. małego ZUS. Zgodnie z zapisami ustawy limit przychodu na poziomie 63 000 PLN dotyczy tylko przychodów z tytułu działalności gospodarczej. Ustawodawca nie wspomina o przychodach z tytułu autorskich praw majątkowych (nawet jeśli są wytworzone w ramach prowadzonej działalności gospodarczej). Wnioskodawca nie wystąpił w 2018 r. jako twórca, gdyż nie płacił składek na ubezpieczenie jako twórca, tylko jako przedsiębiorca. Utwory muzyczne, co do których Wnioskodawca czerpie przychód z tytułu autorskich praw majątkowych, a które potencjalnie mogłyby go kwalifikować jako twórcę, zostały wytworzone przed rozpoczęciem działalności gospodarczej. W związku z tym Wnioskodawca, przynajmniej w 2018 r., nie tworzył dzieł muzycznych, które generowałyby przychód. Jak wskazano w art. 8 ust. 7 za twórcę uważa się osobę, która tworzy dzieła w zakresie m.in. muzyki, będące przedmiotem prawa autorskiego. W niniejszym wypadku Wnioskodawca nie tworzył w 2018 r. żadnych utworów muzycznych (w ramach działalności gospodarczej oraz poza nią), a wszystkie utwory, z których osiągał przychód w 2018 r. zostały stworzone przez Wnioskodawcę dużo wcześniej.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl art. 34 ust. 5 tej ustawy udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zakład wskazuje przy tym, że w drodze decyzji interpretacyjnej dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Organ nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Ocena stanowiska przedsiębiorcy dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego zawarty w treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Podkreślenia przy tym wymaga, iż granice sprawy z wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, zakreślają jedynie ramy opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Wydając interpretację indywidualną Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez Wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę.

Zagadnienia dotyczące obowiązku opłacania i ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulowane są za pośrednictwem przepisów ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z art. 18 ust. 8 wskazanej ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla osób prowadzących działalność pozarolniczą stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

Zauważyć należy dalej, że od 1 stycznia 2019 r., treść przepisów regulujących zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą uległa zmianie w związku z wejściem w życie przepisów wprowadzonych ustawą z 20 lipca 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność na mniejszą skalę (Dz. U. z 2018 r. poz. 1577). Zgodnie z art. 18c ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od 1 stycznia 2019 r., najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, których roczny przychód z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku, uzależniona jest od tego przychodu. Najniższa podstawa wymiaru składek nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku.

We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej i piśmie stanowiącym jego uzupełnienie Przedsiębiorca wskazał, że uzyskał w poprzednim roku kalendarzowym przychody z tytułu działalności gospodarczej w wysokości nieprzekraczającej kwoty 63 000 zł. Zgodnie z art. 18c ust. 1 ustawy, aby przedsiębiorca uzyskał prawo do ulgi jego roczny przychód z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie może przekroczyć trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku (w 2018 r. - 63 000 PLN).

Ponadto art. 18c ust. 11 wskazanej ustawy zawiera katalog przesłanek uniemożliwiających osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą skorzystania z prawa do opłacania składek od podstawy wymiaru ustalanej w oparciu o uzyskany w poprzednim roku przychód. Przepisy art. 18c nie mają zastosowania do osób, które / do których:

Zgodnie z art. 18c ust. 11 pkt 4, przepisy art. 18c nie mają zastosowania do osób, które w poprzednim roku kalendarzowym także prowadziły pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 2 - 5 ustawy tj. m.in. były twórcami lub artystami. Przez prowadzenie także innej pozarolniczej działalności należy w tym przypadku rozumieć podleganie ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu z danego tytułu. Zgodnie z art. 8 ust. 7 i 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, za twórcę uważa się osobę, która tworzy dzieła w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, urbanistyki, literatury pięknej, sztuk plastycznych, muzyki, fotografiki, twórczości audiowizualnej, choreografii i lutnictwa artystycznego oraz sztuki ludowej, będące przedmiotem prawa autorskiego. Uznanie działalności za twórczą i ustalenie daty jej rozpoczęcia następuje w formie decyzji Komisji do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców, działającej przy ministrze właściwym do spraw kultury. Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca nie posiada statusu twórcy w rozumieniu wskazanych przepisów - wiążącego się z decyzją Komisji do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców. W rezultacie, powyższa przesłanka negatywna nie zostaje spełniona.

Ponadto z informacji zawartych przez Wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej i piśmie stanowiącym jego uzupełnienie wynika, że Przedsiębiorca nie spełnia również pozostałych przesłanek zawartych w art. 18c ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W konsekwencji, w przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca ma możliwość opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru nie niższej niż ustalona zgodnie z art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zakład zaznacza przy tym, że niedokonanie przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą zgłoszenia z właściwym kodem tytułu ubezpieczenia w terminie 7 dni od dnia zaistnienia zmiany (czyli m.in. 1 stycznia danego roku kalendarzowego) uważane jest za rezygnację ze wskazanego powyżej uprawnienia.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie możliwości opłacania w bieżącym roku kalendarzowym składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru nie niższej niż ustalona na zasadach wynikających z art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych uznać należy za prawidłowe.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.