WPI/200000/43/42/2016 - Opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 15 stycznia 2016 r., uzupełnionym w dniu 1 lutego 2016 r. przez przedsiębiorcę (...) w sprawie prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej.

W dniu 15 stycznia 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy Pani (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w przedmiocie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Wnioskodawczyni przedstawiła stan faktyczny:

W przedstawionym stanie taktycznym Wnioskodawczyni wskazała, że w dniu 1 czerwca 2015 r. rozpoczęła pracę na stanowisku starszego asystenta pielęgniarstwa w Oddziale Medycyny Paliatywnej w ramach umowy cywilnoprawnej (...) zawartej z podmiotem, w którym była zatrudniona na umowę o pracę do dnia 31 grudnia 2015 r.

W okresie od 15 lipca 2010 r. do 31 stycznia 2014 r. wnioskodawczyni zatrudniona była na stanowisku pielęgniarki oddziałowej Szpitalnego Oddziału Ratunkowego. Do jej obowiązków należało:

- organizowanie pracy podległego personelu (pielęgniarek, ratowników medycznych) pod względem całodobowego zapewnienie opieki nad pacjentem i realizacji świadczeń (grafiki, urlopy, zastępstwa etc);

- zapewnienie właściwego poziomu opieki nad pacjentem (dobór właściwych metod postępowania pielęgnacyjnego, wykonywania medycznych czynności ratunkowych, zapewnienie prawidłowego i terminowego wykonania zabiegów leczniczo-pielęgnacyjnych etc.)

- nadzór nad wykonywaniem zadań w zakresie sprawowanej opieki i realizacji świadczeń przez podległy personel;

- nadzór nad właściwym dokumentowaniem pracy,

- nadzór nad pracą salowych i stanem sanitarno-epidemiologicznych pomieszczeń:

- wdrażanie standardów i procedur zakładowych;

- organizowanie szkoleń wewnętrznych;

- nadzór nad ruchem chorych;

- współtworzenie planu finansowego i nadzór nad finansami oddziału; Zamawianie i nadzór nad ewidencjonowaniem leków.

Wnioskodawczyni w okresie od 1 lutego 2014 r. do 31 grudnia 2015 r. wnioskodawczyni pracowała na stanowisku kierownika Działu Nadzoru Medycznego. Do obowiązków wnioskodawczyni należały następujące zadania:

- nadzór nad udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej;

- kierowanie działaniami związanymi z tworzeniem, modyfikacją i utrzymaniem odpowiedniego poziomu merytorycznego i funkcjonalnego dokumentacji medycznej;

- nadzór nad udostępnianiem dokumentacji medycznej;

- nadzór nad prowadzeniem list oczekujących na udzielanie świadczenia medycznego;

- prowadzenie korespondencji z zakresu udzielanych świadczeń zdrowotnych i dokumentacji medycznej;

- koordynowanie pracy podległego personelu.

Wnioskodawczyni, tj. od 1 stycznia 2016 r. kontynuuje zatrudnienie w tym samym podmiocie leczniczym na stanowisku starszego asystenta pielęgniarstwa w oddziałach szpitala i wnioskodawczyni realizuje następujące świadczenia medyczne jedynie w ramach umowy cywilno-prawnej (działalności gospodarczej):

- rozpoznawanie warunków i potrzeb zdrowotnych pacjenta;

- rozpoznawanie problemów pielęgnacyjnych pacjenta;

- planowanie i sprawowanie opieki pielęgnacyjnej nad pacjentem;

- samodzielne udzielanie w określonym zakresie świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych;

- realizacja zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji;

- orzekanie o rodzaju i zakresie świadczeń opiekuńczo-pielęgnacyjnych;

- edukacja zdrowotna i promocja zdrowia.

Wnioskodawczyni przedstawiła własne stanowisko w sprawie.

Wnioskodawczyni wskazała, że intencją złożonego wniosku jest ustalenie obowiązującej wnioskodawczynię od dnia 1 stycznia 2016 r. podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Czynności wykonywane przez wnioskodawczynię w ramach umowy o pracę nie są tożsame z czynnościami, które wnioskodawczyni wykonuje w ramach umowy cywilnoprawnej na rzecz tego samego pracodawcy. Wnioskodawczyni poinformowała, że opisana we wniosku umowa cywilno-prawna jest zawarta przez wnioskodawczynię w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Wnioskodawczyni w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadziła innej działalności pozarolniczej.

Wnioskodawczyni jest zdania, że biorąc powyższe pod uwagę istnieją przesłanki do preferencyjnego ustalania wysokości składki na ubezpieczenia na zasadach opisanych w art. 18a ust. 2 pkt 2 ustawy systemowej.

W dniu 18 stycznia 2016 r. do wnioskodawczyni skierowano wezwanie o uzupełnienie tanu faktycznego wniosku złożonego w dniu 15.01,2016 r., poprzez wskazanie, czy

czynności wchodzące w zakres wykonywanej obecnie umowy cywilnoprawnej w ramach działalności gospodarczej są tożsame z czynnościami wykonywanymi uprzednio przez wnioskodawczynię do dnia 31 grudnia 2015 r. w ramach umowy o pracę u tego samego pracodawcy oraz o potwierdzenie, czy w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej wnioskodawczyni prowadziła pozarolnicza działalność w rozumieniu art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W dniu 1 stycznia 2016 r., wnioskodawczyni złożyła odpowiedź na wezwanie Zakładu, w której wskazała, że czynności wchodzące w zakres wykonywanej obecnie umowy cywilnoprawnej w ramach działalności gospodarczej nie są tożsame z czynnościami wykonywanymi uprzednio do dnia 31 grudnia 2015 r. w ramach umowy o pracę u tego samego pracodawcy. Ponadto wnioskodawczyni wskazała, że w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadziła innej działalności pozarolniczej.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne następuje w drodze decyzji.

W myśl art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Oddział zaznacza jednocześnie, że w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów. Ocena stanowiska przedsiębiorcy dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisów prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego zawarty w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga fakt, iż rozpoznając wniosek o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy rozpatrywanej na podstawie złożonego wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, zakreślają jedynie ramy przedstawionego opisu stanu faktycznego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania, Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu, np. w toku prowadzonego postępowania lub w toku czynności kontrolnych, ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę obciąża jedynie przedsiębiorcę i skutkiem powyższego jest brak związania organu wydaną interpretacją. Jednocześnie podkreślić należy, iż Zakład nie rozstrzyga o prawidłowości umowy cywilnej zawartej w ramach działalności gospodarczej.

W myśl art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolnicza działalność gospodarczą w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota,

nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Stosownie do ustępu 2 pkt 1 i 2) tego artykułu, z opłacania składek od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie mogą skorzystać osoby, które:

- prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,

- wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Powyższe oznacza, iż składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie opłacają osoby, które już prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, wykonywały działalność twórczą lub artystyczną, prowadziły działalność gospodarczą w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne bądź z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, które były wspólnikami jednoosobowych spółek z o.o., spółek jawnych, komandytowych lub partnerskich, osoby prowadzące niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespól, na podstawie przepisów o systemie oświaty, a także gdy wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, a zakres wykonywanej działalności jest zbieżny z zakresem obowiązków wykonywanych w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy.

Pod pojęciem "byłego pracodawcy", o którym mowa a art. 18a ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych należy rozumieć każdego pracodawcę, na rzecz którego praca była wykonywana dotychczas tj. przed dniem rozpoczęcia prowadzenia działalności, w tym pracodawcę, z którym prowadzący działalność nie rozwiązał umowy o pracę. Zakres wykonywanych czynności na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy na rzecz którego wykonywana jest działalność nie może pokrywać się z zakresem czynności wykonywanych w ramach stosunku pracy.

Przez zwrot "czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności" należy rozumieć czynności powierzone przez pracodawcę i wykonywane przez pracownika w ramach stosunku pracy.

Podsumowując, prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia ma osoba rozpoczynająca działalność gospodarcza, która nie prowadzi i nie prowadziła pozarolniczej działalności w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych oraz nie wykonuje działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywała w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Oddział wskazuje, że warunek wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy nie dotyczy tylko pierwszego dnia prowadzenia działalności, ale całego 24-miesięcznego okresu. Oznacza to. że od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy (także wtedy, gdy moment ten wystąpi np. po upływie kilku miesięcy od rozpoczęcia prowadzenia działalności) następuje utrata prawa do deklarowania do podstawy wymiaru kwoty nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Ponownie prawo to zyskuje przedsiębiorca od dnia zaprzestania wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy. Przy czym prawo opłacania składek od podstawy wymiaru w wysokości nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia przysługuje jedynie w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności.

W przedstawionym stanie faktycznym wnioskodawczyni wskazała, że w dniu 1 czerwca 2015 r. rozpoczęta pracę w Oddziale Medycyny Paliatywnej szpitala na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej.

Wnioskodawczyni poinformowała, że do dnia 31 grudnia 2015 r. we wskazanym podmiocie była zatrudniona na umowę o pracę. W odpowiedzi na wezwanie Zakładu wnioskodawczyni jednoznacznie stwierdziła, że czynności wchodzące w zakres wykonywanej obecnie umowy cywilnoprawnej wykonywanej w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej a zawartej z byłym pracodawca i wykonywanej na jego rzecz, nie są tożsame z czynnościami wykonywanymi uprzednio w ramach wykonywanej umowy o pracę. Ponadto wnioskodawczyni uściśliła, ze w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej nie prowadziła pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zakład, opierając się oświadczeniu wnioskodawczyni, złożonym w odpowiedzi na wezwanie, w zakresie wykonywanych czynności na rzecz byłego pracodawcy i na stwierdzeniu, że czynności te nie są tożsame z uprzednio wykonywanymi w ramach stosunku pracy oraz w związku z potwierdzeniem, że wnioskodawczyni w okresie ostatnich 60 miesięcy nie prowadziła innej działalności pozarolniczej, uznał że zostały spełnione przesłanki z art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i wnioskodawczyni będzie miała prawo do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej w okresie pierwszych 24 miesięcy od dnia jej rozpoczęcia w kwocie nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.

W związku z powyższym Oddział uznał stanowisko wnioskodawczyni wyrażone we wniosku złożonym w dniu 15 stycznia 2016 r., uzupełnionym odpowiedzią na wezwanie złożoną w dniu 1 lutego 2016 r. za prawidłowe w przedmiocie prawa do ustalenia podstawy wymiaru składek z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej w kwocie nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia jej wykonywania.

Decyzja dotyczy stanu taktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia stanu faktycznego. Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.