WPI/200000/43/40/2019 - Możliwość ustalenia w bieżącym roku kalendarzowym najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie art. 18c u.s.u.s.

Na podstawie art. 83a ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300) w związku z art. 154 § 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 2096 z późn. zm.) oraz art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zmienia decyzję z 8 lutego 2019 r. nr 40/2019 o pozostawieniu bez rozpatrzenia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w ten sposób, że uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 14 stycznia 2019 r. przez przedsiębiorcę: (...) w sprawie możliwości ustalania w bieżącym roku kalendarzowym najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na zasadach wynikających z art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W dniu 14 stycznia 2019 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców złożony przez przedsiębiorcę (...)

W dniu 8 lutego 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wydał decyzję nr 40/2019 o pozostawieniu wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej bez rozpatrzenia w związku z nieuzupełnieniem przez Wnioskodawcę wniosku w ustawowo zakreślonym terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania. Decyzja ta została doręczona w dniu 13 lutego 2019 r., a Wnioskodawca nie złożył od niej odwołania. Po wydaniu ww. decyzji, w wyniku analizy dokumentacji Organ ustalił, że ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej został uzupełniony przez Wnioskodawcę za pośrednictwem korespondencji elektronicznej w dniu 29 stycznia 2019 r., tj. przed upływem zakreślonego ustawowo terminu.

Zgodnie z dyspozycją art. 83a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, decyzje ostateczne Zakładu, od których nie zostało wniesione odwołanie do właściwego sądu, mogą być z urzędu przez Zakład uchylone, zmienione lub unieważnione, na zasadach określonych w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego. Natomiast w myśl art. 154 § 1 ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego, decyzja ostateczna, na mocy której żadna ze stron nie nabyła prawa, może być w każdym czasie uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, jeżeli przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony.

W złożonym w dniu 14 stycznia 2019 r. wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Wnioskodawca poinformował, że od kilku lat prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG opodatkowaną zryczałtowanym podatkiem dochodowym w formie karty podatkowej. Dodatkowo do końca listopada 2018 r. Wnioskodawca był zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT, po czym 1 grudnia 2018 r. ze względu na niskie obroty Wnioskodawca dokonał wyrejestrowania z podatku VAT (od grudnia 2018 r. korzysta ze zwolnienia z VAT). Ponadto cały przychód z tytułu prowadzonej działalności Wnioskodawca ewidencjonuje za pośrednictwem kasy fiskalnej, który dokumentuje na koniec każdego miesiąca raportem okresowym. W 2018 r. obrót wyniósł zł. Chcąc skorzystać z tzw. "małego ZUS" uzależnionego od wysokości osiągniętego obrotu za 2018 r., 9 stycznia 2019 r. Wnioskodawca dokonał wyrejestrowania z ubezpieczeń na druku ZWUA z kodem 0510 00 a następnie zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych na druku ZUA z kodem 0590 00.

Dodatkowo w piśmie z 29 stycznia 2019 r. Wnioskodawca, uzupełniając wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, poinformował, że od 1 grudnia 2018 r. jest zwolniony z VAT na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Ponadto Wnioskodawca w 2018 r. prowadził działalność gospodarczą przez 12 miesięcy i w poprzednim roku nie prowadził innej działalności pozarolniczej w rozumieniu art. 8 ust. 6 pkt 2-5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Ponadto Wnioskodawca wskazał, że spełnia przesłanki wynikające z art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz nie wykonuje działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy.

W ocenie Wnioskodawcy, przysługuje mu uprawnienie do skorzystania z preferencyjnej ulgi w postaci "małego ZUS-u" uzależnionego od wysokości osiągniętego obrotu w 2018 r., ponieważ pomimo braku obowiązku prowadzenia ewidencji do celów VAT (za jeden miesiąc tj. grudzień 2018 r.) Wnioskodawca zobowiązany jest do dokumentowania obrotu wyłącznie za pośrednictwem kasy fiskalnej. W związku z tym na koniec każdego miesiąca wprowadzoną sprzedaż Wnioskodawca podsumowuje raportem fiskalnym miesięcznym.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl art. 34 ust. 5 tej ustawy udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia

Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze decyzji interpretacyjnej Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Ocena stanowiska wnioskodawcy dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego zawartego w treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Podkreślenia przy tym wymaga, iż granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej zakreślają jedynie ramy opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Wydając interpretację indywidualną Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez Przedsiębiorcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę.

Zagadnienia dotyczące obowiązku opłacania i ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulowane są za pośrednictwem przepisów ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z art. 18 ust. 8 wskazanej ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla osób prowadzących działalność pozarolniczą stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

Zauważyć należy dalej, że od 1 stycznia 2019 r., treść przepisów regulujących zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą uległa zmianie w związku z wejściem w życie zmian ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wprowadzonych ustawą z 20 lipca 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność na mniejszą skalę (Dz. U. z 2018 r. poz. 1577). Zgodnie z art. 18c ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od 1 stycznia 2019 r., najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, których roczny przychód z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku, uzależniona jest od tego przychodu. Najniższa podstawa wymiaru składek nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku.

Ponadto art. 18c ust. 11 ustawy zawiera katalog przesłanek uniemożliwiających osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą skorzystanie z prawa do opłacania składek od podstawy wymiaru ustalanej w oparciu o uzyskany w poprzednim roku przychód. Przepisy art. 18c nie mają zastosowania do osób, które / do których:

Spełnienie powyższych przesłanek powoduje, że osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie posiada prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru w wysokości nie niższej niż ustalona na zasadach przedstawionych w art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z treścią wskazanego art. 18c ust. 11 pkt 1 prawa do ustalania podstawy wymiaru składek na zasadach właściwych dla tzw. "małego ZUS" nie mają osoby, do których w poprzednim roku kalendarzowym miały zastosowanie przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej i które korzystały ze zwolnienia sprzedaży od podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. poz. 2174 z późn. zm.). Natomiast w myśl wskazanego art. 113 ust. 1 ustawy, zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

We wniosku z 14 stycznia 2019 r. Przedsiębiorca wskazał, że prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą opodatkowaną zryczałtowanym podatkiem dochodowym w formie karty podatkowej, a także od 1 grudnia 2018 r. korzysta ze względu na niskie obroty ze zwolnienia z podatku VAT. Wskazać należy, że zawarte w powyższym przepisie warunki muszą być spełnione łącznie, a jednocześnie z jego treści nie wynika, że zwolnienie z opodatkowania VAT ma dotyczyć całego poprzedniego roku. W konsekwencji, mając na uwadze literalne brzmienie ww. art. 18c ust. 11 pkt 1 - Wnioskodawca nie jest uprawniony do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru nie niższej niż ustalona w oparciu o przychód z tytułu działalności gospodarczej uzyskany w roku poprzednim.

Ponadto Wnioskodawca w piśmie z 29 stycznia 2019 r. wskazał, że spełnia warunki wynikające z art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zauważyć należy, że zgodnie z art. 18c ust. 11 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne nie mają osoby spełniające warunki określone w art. 18a tej ustawy (tzn. uprawnione do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia). Najniższa podstawa wymiaru składek obliczana na zasadach określonych w art. 18c ustawy będzie mogła być przez nie ustalana nie wcześniej niż po ustaniu okresu stosowania art. 18a tej ustawy.

W konsekwencji, spełnienie przez Wnioskodawcę tej przesłanki również uniemożliwia mu ustalenie najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na zasadach zawartych w art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Dodatkowo zauważyć należy, że w myśl art. 18c ust. 10 ustawy ubezpieczony, o którym mowa w ust. 1, może zrezygnować z uprawnienia do ustalania najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zgodnie z niniejszym artykułem. Rezygnacja oznacza, że za miesiąc, w którym zrezygnował z uprawnienia oraz pozostałe miesiące kalendarzowe do końca danego roku kalendarzowego ustala najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na zasadach określonych w art. 18 ust. 8. Za rezygnację z uprawnienia uważane jest również niedokonanie przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą zgłoszenia z kodem właściwym dla osób korzystających z uprawnienia do ubezpieczeń społecznych w terminie 7 dni od dnia zaistnienia zmiany, zgodnie z art. 36 ust. 13 i 14 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Z treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wynika, że Wnioskodawca dokonał zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych z kodem właściwym dla osób korzystających z uprawnień wynikających z art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w dniu 9 stycznia 2019 r. tj. po upływie 7-dniowego terminu.

W świetle powyższego Wnioskodawca nie spełnia warunków umożliwiających ustalenie najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości uzależnionej od przychodu osiągniętego w roku poprzednim (art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

W konsekwencji, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie możliwości ustalania w bieżącym roku kalendarzowym najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na zasadach wynikających z art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych uznać należy za nieprawidłowe.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.