WPI/200000/43/387/2022

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2O21 r. poz. 162 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 423 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych stanowisko przedstawione we wniosku złożonym 8 marca 2022 r. przez uznaje za nieprawidłowe w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne prowizji wypłacanej w okresie i za okres pobierania wynagrodzenia czas niezdolności do pracy i zasiłku chorobowego.

Wnioskiem złożonym 8 marca 2022 r. (zwana dalej: "Przedsiębiorcą") wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (zwany dalej: "Zakładem") o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Zgodnie z art. 34 ust. 7 ustawy z 6 marca 2018 r., - Prawo przedsiębiorców jeśli wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji nie spełnia wymogów określonych w ust. 1,3,4 lub 6 wzywa się Przedsiębiorcę do usunięcia braków w terminie 7 dni, z pouczeniem, że nieusunięcie braków spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia. Jeżeli braki nie zostaną usunięte w tym terminie, wniosek pozostawia się bez rozpatrzenia.

16 marca 2022 r. Zakład wezwał Przedsiębiorcę pod rygorem pozostawienia złożonego 8 marca 2022 r. wniosku o indywidualną interpretację bez rozpatrzenia, zgodnie z art. 34 ust. 7 w związku z art. 34 ust. 3 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, do jego uzupełnienia poprzez wskazanie:

czy intencją złożonego wniosku w zakresie drugiego zagadnienia jest potwierdzenie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) od prowizji należnej pracownikowi w trakcie niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Wezwanie zostało dostarczone 17 marca 2022 r. Przedsiębiorca w terminie ustawowym 7 dni od dnia odebrania wezwania tj. 25 marca 2022 r. przysłał uzupełnienie wniosku.

Opis zaistniałego stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego Przedsiębiorcy:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy prawo przedsiębiorców z dnia 6 marca 2018 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 162 z późn. zm.) przedsiębiorca może złożyć wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne w jego indywidualnej sprawie. Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.

Wątpliwość Przedsiębiorcy dotyczy dwóch okoliczności:

Przedsiębiorca prowadzący działalność w formie spółki jawnej wnosi o wydanie pisemnej interpretacji zakresu i sposobu zastosowania § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Spółka planuje podpisać nowe umowy o pracę, w których wynagrodzenie dla pracowników składać się będzie z wynagrodzenia zasadniczego oraz z wynagrodzenia wypłacanego w formie prowizji. Przedsiębiorca nie ma obowiązku wydawania regulaminu wynagradzania, w zakresie prawa do prowizji i zasad jej wypłacania wydał obwieszczenie. Umowy, które Przedsiębiorca planuje zawrzeć przewidują, że pracownikom będzie do wypłacana (obok wynagrodzenia zasadniczego) prowizja za wykonanie zabiegu, w wysokości umówionego indywidualnie% wartości zabiegu netto oraz prowizja od sprzedaży produktów znajdujących się w ofercie pracodawcy po przekroczeniu w danym miesiącu progu minimalnego obrotu w wysokości określonego indywidualnie% wartości netto sprzedanego asortymentu. Prowizja będzie stanowiła przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ustawy z 26 iipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przedsiębiorca zaznacza, że prawo do wypłaty prowizji zgodnie z treścią obwieszczenia pracodawcy dotyczy wypłaty prowizji - nie będzie zależne od obecności lub nieobecności pracownika w pracy. Wynagrodzenie pracowników obejmujące prowizje nie będą pomniejszane za czas niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, a prowizje te będą faktycznie wypłacone w okresach nieobecności, o ile pracownik spełni warunki do ich nabycia.

Przedsiębiorca w praktyce będzie wypłacał prowizję za sprzedaż, mimo okresów nieobecności pracownika spowodowanych chorobą, jeżeli pracownik spełni warunki do nabycia prowizji. Nabycie prawa do prowizji za sprzedaż zależy między innymi od realizacji sprzedaży, którą pracownicy realizują przez faktyczne kontakty z klientami skutkujące realizacją sprzedaży poprzez przeprowadzenie prezentacji produktu, odpowiedzi na zapytania kierowane przez Klientów. Spełnienie warunków do prowizji od sprzedaży produktów znajdujących się w ofercie spółki nie wymaga stałej obecności pracownika w pracy - warunki te mogą być wykonane w dowolnym czasie także przy kontakcie z Klientem Online lub telefonicznie z dowolnego miejsca. Pracownik może potencjalnie zrealizować rozmowy sprzedażowe w ciągu części okresu prowizyjnego i mimo pojawiających się nieobecności spowodowanych chorobami* Spółka nie będzie tych prowizji do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.

W piśmie uzupełniającym z 25 marca 2022 r. Przedsiębiorca stwierdził, że - intencją wnioskodawcy jest potwierdzenie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) od prowizji należnej i wypłacanej pracownikowi w trakcie niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Dodatkowo Przedsiębiorca wyjaśnia, że w treści wniosku wskazał, iż wnosi o wydanie pisemnej interpretacji zakresu i sposobu zastosowania § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a mianowicie czy w świetle § 2 ust. 1 pkt 24 Rozporządzenia Spółka prawidłowo planuje nie wliczać do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia chorobowe prowizji, w sytuacji gdy z wewnętrznych przepisów wyraźnie wynika, że wynagrodzenie pracowników obejmujące prowizje nie będzie pomniejszane za czas niezdolności do pracy spowodowanej niezdolnością do pracy z powodu choroby, a prowizje te będą faktycznie wypłacone w okresach nieobecności (jeżeli pracownik spełni warunki do ich nabycia).

Jednocześnie Przedsiębiorca podkreśla, że w przedmiotowym zakresie Zakład wydawał już analogiczne decyzje potwierdzające prawidłowość stanowiska Przedsiębiorcy - m.in. w piśmie z dnia 27 maja 2016 r. Dl/100000/43/451/2016 stanowisko wnioskodawcy niemal identyczne ze złożonym wnioskiem w zakresie sposobu wypłaty prowizji, okresu wypłaty i jej podstawy. Pismem dot. szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wskazała stanowisko wnioskodawcy jako prawidłowe (stan prawny przywoływanych przepisów jest aktualny).

Intencją Przedsiębiorcy jest uzyskanie pewności co do prawidłowości postępowania w zakresie obowiązku odprowadzania składek.

Stanowisko Przedsiębiorcy:

W takim przyszłym stanie faktycznym z uwagi na niepomniejszanie przez pracodawcę wynagrodzenia wypłaconego pracownikom w okresie niezdolności do pracy spowodowanej chorobą o składniki wynagrodzenia obejmując kwoty prowizji Przedsiębiorca uważa, że nie musi wliczać prowizji do podstawy obliczania zasiłków chorobowych i wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy spowodowanej chorobą.

Przedsiębiorca uznaje również, że nie musi wliczać prowizji do podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe na podstawie § 2 ust. 1 pkt 24 Rozporządzenia, który stanowi, że podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie stanowią składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku.

Z brzmienia przepisu art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenie rentowe, z zastrzeżeniem ust. 2 i ust. 3. Zatem w celu ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia chorobowe należy sięgać do regulacji zawartej w art. 18 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który stanowi, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe osób będących m.in. pracownikami (art. 6 list. 1 wskazanej ustawy) stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem: przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Katalog przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty we wskazanym rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Na mocy przepisu § 2 ust. 1 pkt 24 powołanego rozporządzenia, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie stanowią składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku.

Przedsiębiorca nie ma obowiązku wydania regulaminu wynagradzania i go nie wydała, a przepisami regulującymi wypłatę wynagrodzenia prowizyjnego są indywidualne umowy podpisane z pracownikami oraz obwieszczenie pracodawcy dotyczące wypłat, prowizji, z którego wynika, że pracownik - o ile spełnił przesłanki do nabycia prawa do prowizji - otrzyma wypłatę prowizji także w trakcie nieobecności w pracy spowodowanej niezdolnością do pracy.

Przedsiębiorca uznaje, że powyższe rozwiązanie ma zastosowanie również w odniesieniu do składek na ubezpieczenie chorobowe. Zgodnie bowiem z art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe. Zatem w sytuacji, gdy prowizja będzie stanowiła przychód pracowników z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, oraz prawo do tego świadczenia przysługuje pracownikowi w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, zostało zagwarantowane mocą postanowień regulaminu wynagradzania lub innych przepisów o wynagradzaniu (w tym przypadku obwieszczenia pracodawcy dot. wynagrodzenia prowizyjnego} oraz jest wypłacana za okres pobierania tego wynagradzania lub zasiłku. Spółka stoi na stanowisku, że świadczenia tego nie należy wliczać ani do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe ani do podstawy obliczania zasiłków chorobowych i wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy spowodowanej chorobą.

Przedsiębiorca wnosi o potwierdzenie prawidłowości powyższych stanowisk lub przedstawienie poglądu alternatywnego wraz ze stosownym uzasadnieniem.

Analiza dotyczy drugiego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w świetle stanu prawnego:

Niniejsza decyzja dotyczy drugiego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku, w zakresie pierwszego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego Zakład procedował odrębnie, wydając 16 marca 2022 r. decyzję.

Zagadnienia dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz zasady opłacania tych składek regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1949),

Natomiast, zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz₊ U, z 2021 r. poz, 1285 ze zm,) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2, art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1949), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe) stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r., poz, 1128 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem:

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Podkreślić należy, że w myśl art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w ściśle określonym katalogu spraw. Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazania źródła takiego przychodu, nie mieści się w ustawowo wskazanym zakresie, gdyż sprawy te w myśl przepisów ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.) należą do wyłącznej kompetencji organów podatkowych. W konsekwencji, Zakład dokonał interpretacji przepisów dotyczących ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne opierając się na zawartym we wniosku wskazaniu Przedsiębiorcy w powyższej kwestii.

Katalog przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty w § 2 ust, 1 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Przedsiębiorca powołuje się na pkt 24 cytowanego rozporządzenia, zgodnie z którym podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku.

Z literalnego brzmienia tego przepisu wynika, że przychody pracownika, które uzyskuje on w okresie pobierania wynagrodzenia za czas choroby, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego zostały wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jedynie wówczas, gdy problematyka nabycia prawa do tych świadczeń jest uregulowana w przepisach układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagrodzeniu i jeżeli były one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku.

Z przedstawionego przez Przedsiębiorcę opisu stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego wynika, iż pracodawca zamierza podpisać nowe umowy o pracę, w których wynagrodzenie dla pracowników będzie składać się z wynagrodzenia zasadniczego oraz z wynagrodzenia w formie prowizji. Spółka nie ma obowiązku wydawania regulaminu wynagradzania, w zakresie prawa do prowizji i zasad jej wypłacania wydała obwieszczenie. Przedsiębiorca zaznacza, że prawo do wypłaty prowizji nie będzie zależna od obecności lub nieobecności pracownika w pracy. Wynagrodzenie pracowników obejmujące prowizje nie będą pomniejszane za czas niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, a prowizje te będą faktycznie wypłacone w okresie niezdolności, o ile pracownik spełni warunki do ich nabycia.

Z powyższego wynika, że zasady finansowania i przyznawania wynagrodzenia w formie prowizji wynikają z umów o pracę oraz wydanego przez Przedsiębiorcę obwieszczenia, a nie z przepisów prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeksu pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320) tj. układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu. Zatem w opisanym stanie faktycznym przychód pracownika w postaci prowizji wypłacany w okresie pobierania wynagrodzenia za czas choroby, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego nie podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej. Stanowisko Zakładu:

Uwzględniają przedstawiony we wniosku złożonym 8 marca 2022 r. opis stany faktycznego i zdarzenia przyszłego, własne stanowisko Przedsiębiorcy oraz obowiązujące przepisy prawa Zakład uznaje za nieprawidłowe stanowisko w zakresie niewliczania prowizji do podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Przedsiębiorcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Przedsiębiorcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostkiorganizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.