WPI/200000/43/359/2023 - Zasady ustalania składki na ubezpieczenie wypadkowe

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. pcz. 221) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1009 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (dalej: Zakład) uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym dnia 14 kwietnia 2023 r. przez (...) (dalej: Przedsiębiorca) w sprawie zasad ustalania składki na ubezpieczenie wypadkowe.

Wnioskiem złożonym w dniu 14 kwietnia 2023 r. Przedsiębiorca wystąpił do Zakładu o wydanie interpretacji indywidualnej na podstawie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Opis stanu faktycznego (Przedsiębiorcy): (...)

Przedsiębiorca wskazał, że firma (...), NIP (...) powstała w wyniku przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej prowadzonej pod nazwą (...), NIP (...) (zwanej dalej firmą przekształcaną). Wpis do KRS nastąpił w dniu 1 grudnia 2022 r. W związku z przekształceniem, wszyscy pracownicy i zleceniobiorcy firmy przekształcanej stali się automatycznie pracownikami i zleceniobiorcami firmy przekształconej. Wszystkie osoby ubezpieczone zostały wyrejestrowane na drukach ZWUA z firmy przekształcanej z kodem przyczyny wyrejestrowania 600 (wyrejestrowanie od dnia 1 grudnia 2022 r.), a następnie zostały zgłoszone na drukach ZUA w firmie przekształconej od dnia 1 grudnia 2022 r. Sugerując się zasadą kontynuacji zatrudnienia,. złożyła informację ZUS-IWA za 2022 rok, podając w niej: dane za okres styczeń-listopad 2022 r. - dotyczące firmy przekształcanej, - dane za grudzień 2022 r. - dotyczące firmy przekształconej.

Pismem z dnia 27 lutego 2023 r. ZUS zawiadomił o braku obowiązku składania informacji ZUS-IWA za 2022 r. i nieuwzględnianiu tej informacji przez ZUS.

Wątpliwości dotyczą zasad ustalenia stopy składki wypadkowej obowiązującej od 1 grudnia 2022 r.:

Stanowisko Przedsiębiorcy:

ad 1) uważa, że nie może stosować, w okresie 1 grudnia 2022 r. - 31 marca 2023 r. sukcesji stopy składki wypadkowej ustalonej przez ZUS dla firmy przekształcanej. Wynika to z art. 27 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, który mówi, że do stopy procentowej składki wypadkowej nie stosuje się odrębnych przepisów o sukcesji praw i obowiązków w przypadku przekształceń, łączenia się lub podziału płatników składek. To oznacza, że nie może "przejąć" stopy składki wypadkowej od firmy przekształcanej, ale musi ją ustalić ponownie.

ad 2) uważa, że przy ustalaniu nowej stopy składki wypadkowej na okres 1 grudnia 2022 r. - 31 marca 2023 r. powinna być traktowana jak podmiot rozpoczynający działalność i ustalić liczbę osób zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego na podstawie miesiąca grudnia 2022 r.

ad 3) uważa, że przy ustalaniu stopy składki wypadkowej na okres 1 kwietnia 2023 r.- 31 marca 2024 r. powinna być traktowana jak podmiot rozpoczynający działalność i ustalić liczbę osób zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego na podstawie miesiąca grudnia 2022 r.

Analiza stanu faktycznego w świetle stanu prawnego:

Zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2189) wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, jaką zobowiązany jest stosować płatnik ustala się na okres roku składkowego obejmującego okres od dnia 1 kwietnia danego roku do dnia 31 marca następnego roku. Wysokość tej stopy jest ustalana na zasadach określonych cytowaną ustawą dla wszystkich podmiotów posiadających status płatnika składek na ubezpieczenie wypadkowe w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W myśl art. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych płatnikiem składek jest m.in. pracodawca w stosunku do pracowników oraz jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi.

Stosownie do art. 28 ust. 1, 2 i 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika zgłaszającego do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych wynosi 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności, przy czym liczbę ubezpieczonych, ustala się jako iloraz sumy ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu w ciągu poszczególnych miesięcy poprzedniego roku kalendarzowego i liczby miesięcy, przez które płatnik składek był w poprzednim roku kalendarzowym zgłoszony w Zakładzie co najmniej 1 dzień. Natomiast, ustalenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatników składek podlegających wpisowi do rejestru REGON, zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych, następuje na podstawie grupy działalności, do której płatnik należy. Stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek zgłaszającego do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych ustala Zakład jako iloczyn stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe określonej dla grupy działalności, do której należy płatnik składek, i wskaźnika korygującego ustalonego dla płatnika składek.

W konsekwencji, Zakład ustala stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe wyłącznie płatnikom składek, którzy za trzy kolejne lata kalendarzowe mieli obowiązek i przekazali do Zakładu "Informację o danych do ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe" (ZUS IWA). Natomiast, zgodnie z art. 33 ust. 1 ww. ustawy, stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek, o którym mowa w art. 28 ust. 2, któremu Zakład nie ustalił kategorii ryzyka z uwagi na brak obowiązku przekazywania informacji danych do ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe przez trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe, wynosi tyle, co stopa procentowa określona dla grupy działalności, do której należy. Grupy działalności oraz przypisaną im wysokość stopy procentowej składki określa załącznik Nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 16 marca 2021 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych i ich skutków (Dz. U. z 2021 r. poz. 489).

Jak wskazano powyżej, stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe ustala się na rok składkowy. Zgodnie z art. 27 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, do stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe nie stosuje się odrębnych przepisów o sukcesji praw i obowiązków w przypadku przekształceń, łączenia się lub podziału płatników składek.

Powyższe oznacza, że obowiązek posługiwania się w danym roku składkowym określoną wysokością stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe przez danego płatnika składek nie może być postrzegany jako zobowiązanie czy uprawnienie, które przechodziłoby na następcę prawnego, ponieważ obowiązek posługiwania się określoną wysokością stopy procentowej składki, ustala się na zasadach wynikających z ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych biorąc pod uwagę rodzaj działalności danego płatnika oraz liczbę zgłaszanych osób do ubezpieczenia wypadkowego. Płatnik spełniający określone ustawą warunki jest zobowiązany do stosowania danej wysokości stopy procentowej składki, przy czym zobowiązanie to wygasa wraz ustaniem funkcji płatnika składek lub z zakończeniem danego roku składkowego.

Przedsiębiorca wskazał, że w wyniku dokonanej zmiany na skutek przekształcenia powstał nowy płatnik składek. W konsekwencji, Przedsiębiorca zobowiązany jest do samodzielnego ustalenia obowiązującej go stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w oparciu o wskazane powyżej zasady tj. spółka zobowiązana jest ustalać stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w trybie obowiązującym nowo zgłaszanego płatnika w oparciu o liczbę ubezpieczonych, jak i rodzaj przeważającej działalności, zarówno w okresie od 1 grudnia 2022 r. -31 marca 2023 r., jak i w okresie od 1 kwietnia 2023 r. do 31 marca 2023 r. Stanowisko Zakładu:

Uwzględniając przedstawiony we wniosku złożonym dnia 14 kwietnia 2023 r. opis stanu faktycznego, własne stanowisko Przedsiębiorcy oraz obowiązujące przepisy prawa Zakład uznał za prawidłowe w przedmiocie zasad ustala nia składki na ubezpieczenie wypadkowe.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Przedsiębiorcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład wyłącznie w sprawie Przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2013 r. - Prawo przedsiębiorców, niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla Przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 33 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.