WPI/200000/43/330/2015 - Możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne przychodów uzyskanych przez pracowników przedstawicieli handlowych z tytułu nieodpłatnego korzystania z samochodów służbowych do celów prywatnych.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarcze; (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 16 marca 2015 r. przez przedsiębiorcę (...) w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne przychodów uzyskanych przez pracowników przedstawicieli handlowych z tytułu nieodpłatnego korzystania z samochodów służbowych do celów prywatnych.

W dniu 16 marca 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) reprezentowanego przez pełnomocnika (...) o wydanie w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej pisemnej interpretacji przepisów dotyczących ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Wnioskodawca poinformował, iż jest dostawcą artykułów do (...)

Sprzedaż prowadzona w ramach działalności gospodarczej Spółki odbywa się na terenie całego kraju oraz za granicą. Kompleksowa obsługa klientów odbywa się za pośrednictwem pracowników - przedstawicieli handlowych, którzy w ramach swoich Obowiązków przemieszczają się poza miejsce swojego zamieszkania a także poza siedzibę Spółki.

Spółka w celu prawidłowego wykonania obowiązków pracowniczych oddaje pracownikom - przedstawicielom handlowym do dyspozycji samochody służbowe. Zasady korzystania z samochodów służbowych określa obowiązujący w Spółce regulamin. Jednocześnie za uprzednią zgodą Spółki, samochód służbowy może być wykorzystany przez pracownika - przedstawiciela handlowego dla celów prywatnych. Korzystanie z samochodu służbowego dla celów prywatnych jest nieodpłatne.

Dalej Wnioskodawca wskazał, że w związku z wejściem w życic z dniem 1 stycznia 2015 r. zmian do ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361), korzystanie z samochodu służbowego dla celów prywatnych stanowi dla pracownika przychód podatkowy z tytułu nieodpłatnego świadczeniu, w wysokości ryczałtowej w kwocie określonej w art. 12 ust. 2a wskazanej ustawy tj. odpowiednio 250 zł miesięcznie dla samochodów o pojemności silniku do 1600 cm³ oraz 400 zł miesięcznie dla samochodów o pojemności silnika powyżej 1600 cm.

Spółka w regulaminie wynagradzania wprowadziła również zapis, zgodnie z którym korzystania z samochodu służbowego dla celów prywatnych ma charakter nieodpłatny, przez co stanowi dla pracownika korzyść materialną wynikającą z przepisów o wynagradzaniu, polegającą na korzystaniu z bezpłatnych przejazdów środkami lokomocji, w tym samochodami służbowymi (które bez wątpienia są środkami lokomocji).

W związku z powyższym Wnioskodawca zwrócił się t zapytaniem czy w świetle prowadzonych przez Spółkę przepisów, przychód z tytułu nieodpłatnego korzystania przez pracownika - przedstawiciela handlowego, z samochodu służbowego do celów prywatnych, należy pracownikom włączyć do podstawy obliczania wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne

Zdaniem Spółki, w związku z wprowadzonymi przez Spółkę wewnętrznymi regulacjami, przychód z tytułu nieodpłatnego korzystania przez pracownika przedstawiciela handlowego, z samochodu służbowego do celów prywatnych, nie jest wliczany do podstawy obliczenia wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika.

Wnioskodawca uzasadnia swoje stanowisko wskazując, że z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wyłączone zostały przychody wymienione w rozporządzeniu Ministra Trący i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Przepis § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia stanowi, że podstawy wymiaru składek nie stanowią następujące przychody: korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż. detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Z powyższego przepisu wynika, ze z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne korzystają te przychody, które są korzyścią materialną wynikającą z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, polegają na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu / bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji. W przypadku Spółki, korzystanie przez pracownika z samochodu służbowego do celów prywatnych zostało uregulowane w przepisach o wynagradzaniu i jest bez. wątpienia korzyścią materialną, która uzyskuje pracownik. Wnioskodawca wskazuje również, iż samochód służbowy jest bezspornie środkiem lokomocji. W przypadku Spółki, korzystanie z tego samochodu przez pracownika ma charakter nieodpłatny.

Zdaniem Wnioskodawcy, w omawianym przepisie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ustawodawca nie precyzuje czy sformułowanie "korzystanie z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji" dotyczy wyłącznie publicznych, czy również niepublicznych środków lokomocji. W tej sytuacji zawężenie tego przepisu do publicznych środków lokomocji jest nieuprawnione, nie znajduje ono podstaw prawnych.

W tej sytuacji Wnioskodawca uważa, że wskazany przepis § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia znajdzie zastosowanie do opisanego przez Spółkę stanu faktycznego.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Spółka przytacza również:

- decyzje z dnia 21 stycznia 2013 r. nr 39 Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku (znak: DI/100000/451/1316/2012), w której organ wskazuje, ze aby moc zastosować wskazane wyłączenie, dana korzyść musi stanowić przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy oraz dodatkowo prawo do uzyskania korzyści (w tym przypadku w postaci świadczenia polegającego na uzyskaniu możliwości korzystania z samochodu służbowego dla celów prywatnych) musi wynikać z przepisów układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu przewidujących partycypację pracownika (choćby symboliczną) w poniesieniu kosztów tych świadczeń. Uzyskanie przez pracownika prawa do tych świadczeń po cenach niższych niż detaliczne umożliwi wyłączenie wartości tych korzyści z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz analogicznie (na zasadzie przepisu art. 20 ust. 1 usus) z. podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe

- decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku z dnia 16 kwietnia 2013 r. nr 158 (sygn. 100000/451/237/2013), gdzie organ zajął podobne stanowisko do powyższego.

- wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2008 r. (UUK 172/07), w którym Sąd stwierdzi), iż " (...) każde przysporzenie majątkowe, w tym także ekwiwalenty pieniężne z tytułu ponoszonych kosztów przejazdu do pracy środkami lokomocji wypłacone pracownikom przez pracodawcę na podstawie aktów lub przepisów prawa pracy, podlegają wyłączeniu z podstawy wymiaru składek (§ 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia składkowego)". W uzasadnieniu do ww. wyroku Sąd Najwyższy stwierdził również: "Skoro z treści § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia składkowego wynika, że podstawy wymiaru składek nie stanowią przychody w postaci korzyści materialnych wynikających z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu polegające między innymi na korzystaniu z odpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji, to do materii normatywnej tych aktów lub przepisów prawa pracy należy określanie tego rodzaju korzyści materialnych, które są wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Wprawdzie zgodzić się trzeba, że wyłączenie przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiąganych przez pracowników z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, następuje w przypadkach enumeratywnie wskazanych w § 2 Rozporządzenia składkowego, ale nie oznacza to, że sytuacje te podlegają restrykcyjnej wykładni zwężającej."

Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do stanu faktycznego przedstawionego we wniosku z dnia 9 marca 2015 r., przepis § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r., w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe znajdzie w całości zastosowanie.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie indywidualnej interpretacji dotyczącej obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161 poz. 1106 z późn. zm.), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych. Ponadto stosownie do art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Jednocześnie z brzmienia art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika ograniczenie w tematyce, w której Zakład jest zobowiązany wypowiedzieć się za pośrednictwem pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, uniemożliwiające potwierdzenie w tym trybie przez, organ wskazanych przez wnioskodawcę informacji dotyczących kwalifikacji przychodu w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uwzględniając powyższe, Zakład dokonał interpretacji przepisów ubezpieczeniowych opierając się na przedstawionych przez wnioskodawcę informacjach w powyższym zakresie.

Katalog przychodów nie stanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 26 wskazanego rozporządzenia ustawodawca wyłączył z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatny ch przejazdów środkami lokomocji.

Z treści wniosku z dnia 9 marca 2015 r. wynika, ze kwestie dotyczące udostępniania pracownikom pojazdów służbowych do celów prywatnych zostaną zawarte w regulaminie wynagradzania. Świadczenie z tytułu przekazania nieodpłatnie do użytkowania do celów prywatnych samochodu służbowego, będzie stanowić przychód pracownika ze stosunku pracy w wysokości ustalanej zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wskazany powyżej przepis § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe umożliwia wyłączenie z podstawy wymiaru składek osiąganych przez pracowników korzyści w postaci bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji. Zakład wskazuje jednakże, ze udostępnienie pracownikowi nieodpłatnie samochodu służbowego do celów prywatnych nie może być uznane za korzyść w formie "bezpłatnych przejazdów środkami lokomocji" w rozumieniu przepisu § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Pod wskazanym pojęciem należy rozumieć zorganizowaną i usystematyzowaną formę przemieszczania się np. korzystanie z transportu publicznego na podstawie przekazanych przez pracodawcę biletów lub transportu zorganizowanego przez pracodawcę, a nie udostępnienie pracownikowi pojazdu do swobodnego używania. Podkreślić należy przy tym, że czym innym jest oddanie pracownikowi samochodu służbowego do swobodnego używania, a czym innym zapewnienie pracownikom nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych "przejazdów" środkami lokomocji". W rezultacie niewłaściwym jest stosowanie rozszerzonej definicji pojęcia "środek lokomocji" bez uwzględnienia treści przepisu, w którym pojęcie to zostało zastosowane

Jednocześnie należy podkreślić, ze przepisy zawarte w § 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowią wyjątki od obowiązującej zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od każdego przychodu ze stosunku pracy w-rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiąganego przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, a w konsekwencji powinny być interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej.

Biorąc powyższe pod uwagę i odnosząc się do treści wniosku z dnia 9 marca 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał za nieprawidłowe stanowisko przedstawione przez Wnioskodawcę w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne przychodów uzyskanych przez pracowników - przedstawicieli handlowych z tytułu nieodpłatnego korzystania z samochodów służbowych do celów prywatnych.

Ponadto Zakład nadmienia, iż przywołany przez, wnioskodawcę wynik Sądu dotyczy innego niż przedstawione przez wnioskodawcę świadczenia z tytułu stosunku pracy tj. ekwiwalentów pieniężnych wypłacanych pracownikom z tytułu kosztów przejazdów do pracy, a ponadto został wydany w jednostkowej sprawie i nie ma mocy powszechnie obowiązującej. Podobnie wskazane przez wnioskodawcę decyzje z dnia 21 stycznia 2013 r. i 16 kwietnia 2013 r., dotyczą innych niż udostępnienie samochodów służbowych do celów prywatnych świadczeń przysługujących pracownikom za częściową odpłatnością, podlegających wyłączeniu jako wynikające z przepisów o wynagradzaniu korzyści materialne polegające na uprawnieniu do zakupu określonych dóbr po cenach niższych niż detaliczne. Zakład podkreśla przy tym, ze stosownie do art. 10 ust. 1 i 10a ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej pisemna interpretacja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych tylko w sprawie, w której została wydana. Interpretacje wydawane są w oparciu o zawarty we wniosku opis stan faktycznego lub zdarzenia przyszłego i nawet najmniejsza różnica w zawartym we wniosku o wydanie interpretacji opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego w tym pominięcie lub Jodanie jakiegokolwiek elementu) może mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia zawartego w interpretacji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która w wdała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.