WPI/200000/43/326/2023 - Brak obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umów zleceń zawartych z pracownikami podmiotu trzeciego na rzecz którego wykonywane są umowy zlecenia.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1009 z późn. zm.). Zakład Ubezpieczeń Społecznych (zwany dalej Zakładem) w związku z wnioskiem złożonym 30 marca 2022 r., przez (...) (zwanego: Przedsiębiorcą) uznaje stanowisko za nieprawidłowe w przedmiocie obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umów zleceń zawartych z pracownikami podmiotu trzeciego na rzecz którego wykonywane są umowy zlecenia.

Wnioskiem złożonym 30 marca 2023 r., Przedsiębiorca wystąpił do Zakładu o wydanie indywidualnej interpretacji w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Stan faktyczny:

(...) zawarła z w (...) (dalej) umowę na świadczenie usługi pełnienia dyżurów ruchowych zapewniających gotowość do usuwania awarii instalacji oraz sieci cieplnych i węzłów cieplnych oraz umowę usuwania awarii sieci cieplnych. Celem realizacji usług wynikających z ww. umów Przedsiębiorca zawarł umowy zlecenia z własnymi pracownikami, jak również z osobami będącymi pracownikami. Przedmiotem tych umów jest: "Pełnienie dyżurów domowych wg. harmonogramów i usuwanie powstałych awarii na sieciach cieplnych w (...) ". W związku z tym, że czynności w ramach umów zleceń wykonywane są na rzecz (...) tj. pracodawcy niektórych z ww. osób, na podstawie

art. 8 ust. 2a Ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1998 r. Nr 137, poz. 887 z późn. zm.), Przedsiębiorca dokonał ich zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń: emerytalnego, rentowego, chorobowego, wypadkowego z kodem 0110. W związku z powyższym:

Przedsiębiorca zadał pytania:

I. Czy Przedsiębiorca dokonał prawidłowego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych jako pracowników osoby, z którymi zawarł umowy zlecenia, a które są jednocześnie pracownikami celem realizacji usług wynikających z zawartych z (...) umów. Przedsiębiorca zaznacza, że osoby te jednocześnie są zatrudnione na umowę o pracę w (...) ?

2. Czy Przedsiębiorca prawidłowo odprowadził składki na ubezpieczenia społeczne od ww. umów zleceń?

Stanowisko Przedsiębiorcy:

Zgodnie z art. 8 ust. 2a Ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1998 r. Nr 137, poz. 887 z późn. zm.) za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. W opinii Przedsiębiorcy, w tym przypadku spełniona została definicja pracownika w rozumieniu ustawy. Osoby, z którymi Przedsiębiorca zawarł umowy zlecenia są jednocześnie pracownikami (...), przedmiotem umów zleceń jest pełnienie dyżurów domowych i usuwanie awarii na sieciach cieplnych, a więc są to usługi, których beneficjentem jest (...). Usługi te (dyżurów domowych) nie są wykonywane w ramach stosunku pracy w (...). Na tej podstawie (...) Przedsiębiorca uważa, że dokonał prawidłowego zgłoszenia tych osób do obowiązkowych ubezpieczeń: emerytalnego, rentowego, chorobowego, wypadkowego z kodem 0110.

Podstawą wymiaru odprowadzanych przez Przedsiębiorcę składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu umów zleceń jest wynagrodzenie osiągnięte przez zleceniobiorców w związku z pełnieniem dyżurów wg. ustalonego harmonogramu oraz w przypadku wystąpienia awarii na sieciach cieplnych, wynagrodzenie za usunięcie tej awarii.

Analiza stanu faktycznego w świetle stanu prawnego:

Zagadnienia dotyczące obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1009 z późn. zm.). Stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a. Natomiast w myśl art. 8 ust. 2a. za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

W myśl art. 4 pkt 2 lit. a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych płatnikiem składek jest pracodawca - w stosunku do pracowników.

Przez pracę wykonywaną na rzecz pracodawcy należy rozumieć pracę, której rzeczywistym beneficjentem jest pracodawca, niezależnie od formalnej więzi prawnej łączącej pracownika z osobą trzecią. Oznacza to, że bez względu na rodzaj wykonywanych czynności przez pracownika wynikających z umowy zawartej z osobą trzecią oraz niezależnie od tożsamości rodzaju działalności prowadzonej przez pracodawcę i osobę trzecią, wystarczającą przesłanką zastosowania art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest korzystanie przez pracodawcę z wymiernych rezultatów pracy swojego pracownika, wynagradzanego przez osobę trzecią ze środków pozyskanych od pracodawcy na podstawie umowy łączącej pracodawcę z osobą trzecią. Przesłanką decydującą o uznaniu osoby za pracownika w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest to, że będąc pracownikiem związanym stosunkiem pracy z danym pracodawcą, jednocześnie świadczy na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnoprawnej, zawartej z nim lub inną osobą. W konsekwencji, nawet gdy osoba ta (pracownik) zawarła umowę cywilnoprawną z osobą trzecią, to pracę w jej ramach wykonuje faktycznie dla swojego pracodawcy (uzyskuje on rezultaty jego pracy). Czynnikiem decydującym o tym, na rzecz jakiego podmiotu praca była de facto wykonywana, jest finalny efekt tej pracy, a ściślej rzecz ujmując, należy w takiej sytuacji badać, który podmiot osiąga w ostatecznym rozrachunku korzyść z wykonania umowy.

W uchwale z dnia 2 września 2009 r. II UZP 6/09 Sąd Najwyższy stwierdził, iż "przesłanką decydującą o uznaniu takiej osoby za pracownika w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest to, że będąc pracownikiem związanym stosunkiem pracy z danym pracodawcą, jednocześnie świadczy na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnoprawnej, zawartej z nim lub inną osobą. W konsekwencji, nawet gdy osoba ta (pracownik) zawarła umowę (...) z osobą trzecią, to prace w jej ramach wykonuje faktycznie dla swojego pracodawcy (on uzyskuje rezultaty pracy pracownika). Sąd Najwyższy, w stosunku do wyżej wymienionych osób, "rozszerza pojęcie pracownika na jego dalszą aktywność w ramach umowy cywilnoprawnej, (...) także w zakresie tej aktywności należy go uznać na potrzeby ubezpieczeń społecznych za pracownika tego właśnie pracodawcy".

Wobec powyższego, jeżeli umowa zlecenia zawarta jest z innym podmiotem niż własny pracodawca, ale praca świadczona w ramach umowy cywilnoprawnej jest na rzecz swojego własnego pracodawcy, obowiązek opłacania składek nie powstaje u płatnika, z którym jest zawarta umowa zlecenia, zleceniodawca nie zgłasza takiego zleceniobiorcy do ubezpieczeń społecznych, nie jest płatnikiem składek w rozumieniu art. 4 pkt 2 lit. a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Z powyższego wynika, że Wnioskodawca, który realizuje umowę na świadczenie usługi pełnienia dyżurów ruchowych oraz na usuwanie awarii sieci cieplnych, w wyniku której zostały zawarte umowy zlecenia m.in. z pracownikami, których przedmiotem jest pełnienie dyżurów domowych i usuwania powstałych awarii w sieciach cieplnych nie będzie miał obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne za pracowników podmiotu trzeciego, nie będzie płatnikiem składek za powyższych pracowników w rozumieniu art. 4 pkt 2 lit. a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z tytułu zawartych z tymi pracownikami umów zlecenia, które będą realizowane na rzecz (...)

Stanowisko Zakładu:

Mając powyższe na uwadze, tj. opis stanu faktycznego i obowiązujące przepisy prawne Zakład uznał stanowisko przedstawione przez Przedsiębiorcę za nieprawidłowe w przedmiocie obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umów zleceń zawartych z pracownikami podmiotu trzeciego na rzecz którego wykonywane są umowy zlecenia.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Przedsiębiorcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład wyłącznie w sprawie Przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla Przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.