WPI/200000/43/323/2018

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 2168 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko wyrażone we wniosku złożonym w dniu 26 marca 2018 r. przez przedsiębiorcę: (...) prowadzącego pozarolnicza działalność gospodarcza pod firmą: (...)

W dniu 26 marca 2018 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, że w związku z wydanymi w dniu 22.12.2017 r. na stronie Ministerstwa Zdrowia wytycznymi (załącznik 1) prosi o indywidualną interpretację przepisów dotyczących obowiązkowych składek ZUS i zdrowotnych w przypadku pracy na etat oraz prowadzenia działalności gospodarczej dla kilku podmiotów. Wnioskodawca poinformował, że jest lekarzem zatrudnionym w (...) w ramach etatu-(...) (umowa-załącznik 2) uzyskującym pensję w (...) ok (...) brutto miesięcznie (odcinek pensji za styczeń 2018- załącznik 3). Wnioskodawca wskazał, że od sierpnia 2015 r. prowadzi działalność gospodarczą Indywidualną praktykę lekarską NIP (...) W ramach indywidualnej praktyki lekarskiej wykonuje świadczenia na rzecz:

Wnioskodawca powziął wątpliwość:

Czy prawidłowym jest przedstawione stanowisko, iż składki na ubezpieczenia społeczne odprowadzane są tylko od umowy o pracę (załącznik 2) w wysokości zgodnej z (załącznik 3), natomiast od umów: (załącznik 4 i 5) odprowadza jedynie podatek dochodowy oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w wysokości (...) ?

Jednocześnie w sytuacji, gdy przedstawione stanowisko jest nieprawidłowe Wnioskodawca zwraca się z prośba o informację:

pracodawcy Wnioskodawcy /zleceniodawcy tj. (.... oraz (...) oraz (...)

Wnioskodawca wystawił fakturę za usługi medyczne jako indywidualna praktyka lekarska na kwotę (...) i (...)

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że w związku z zamówioną interpretacją w dniu 23 03.2018 r. dokonał stosownej opłaty tytułem wydania interpretacji na konto ZUS w Lublinie (załącznik 6), oraz zwraca się o przesłanie odpowiedzi listem poleconym na adres

Do wniosku Przedsiębiorca załączył:

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie natomiast do zapisów art. 10 ust. 5 tejże ustawy udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Doprecyzowanie natomiast zakresu przedmiotowego spraw, w których przedsiębiorca może żądać od Zakładu wydania pisemnej interpretacji nastąpiło w art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z tym przepisem Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Mając powyższe na uwadze, Zakład wskazuje, iż wydając niniejsza interpretacje odnosi się wyłącznie do potencjalnych obowiązków Wnioskodawcy, związanych ze sferą ubezpieczeń społecznych.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.). Ubezpieczeniom społecznym podlegają obowiązkowo osoby, które posiadają określony tytuł do ubezpieczenia wskazany przez ustawodawcę w art. 6 ust. 1 tejże ustawy. Oznacza to, że osoba, której cechy jako podmiotu ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostały określone w tym przepisie, zostaje objęta tymi ubezpieczeniami i staje się stroną stosunku ubezpieczenia społecznego. Należy przy tym zaznaczyć, iż wyliczenie zawarte w tym przepisie jest wyczerpujące i ma charakter zamknięty.

Zgodnie z brzmieniem art. 6 ust. 1 pkt 1, 4 oraz 5 w związku z art. 12 powołanej powyżej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są m.in. pracownikami, osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej "zleceniobiorcami" oraz osobami prowadzącymi pozarolnicza działalność. Natomiast, stosownie do zapisów art. 11 ust. 1 ustawy obowiązkowo ubezpieczeniem chorobowym są objęci pracownicy natomiast dla zleceniobiorców oraz osób prowadzących pozarolniczą działalność, zgodnie z treścią ust. 2 art. 11 tejże ustawy, ubezpieczenie chorobowe ma charakter dobrowolny.

Odnosząc się do problematyki podniesionej w treści złożonego w dniu 25 marca 2018 r. wniosku o wydanie pisemnej interpretacji wskazać należy, iż zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 4, art. 36 ust. 1, 2 i 3 oraz art. 46 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązki z zakresu ubezpieczeń społecznych określone tą ustawą, w szczególności dotyczące; rozstrzygania obowiązku ubezpieczeń społecznych, zgłaszania do ubezpieczeń, obliczania, potrącania z dochodów ubezpieczonych, rozliczania oraz opłacania należnych składek za każdy miesiąc kalendarzowy - spoczywają na płatniku składek i dotyczą osób, które podlegają obowiązkowo tym ubezpieczeniom z uwagi na posiadanie odpowiedniego tytułu do tych ubezpieczeń. Z kolei z treści art. 4 pkt 2a i d) ww. ustawy wynika, że płatnikiem składek w stosunku do pracowników i zleceniobiorców jest odpowiednio pracodawca i zleceniodawca, natomiast dla osób prowadzących pozarolnicza działalność - ubezpieczony zobowiązany do opłacenia składek na własne ubezpieczenia społeczne.

Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie, czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem.

Z treści stanu faktycznego przedstawionego we wniosku z dnia 25 marca 2018 r., wynika, że Wnioskodawca od sierpnia 2015 r. prowadzi pozarolnicza działalność gospodarczą, której przedmiotem jest indywidualna praktyka lekarska. Jednocześnie jest zatrudniony w...., na podstawie umowy o pracę zawartej na okres szkolenia specjalizacyjnego tj. od (...) 2016 r. do (...) 2020 r. z wynagrodzeniem wyższym od obowiązującej kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. Ponadto, Wnioskodawca wskazał, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pod firmą: Indywidualna Praktyka Lekarska (...) zawarł umowy o udzielanie usług z (...) oraz (...) przedmiotem których jest udzielanie świadczeń zdrowotnych pacjentom odpowiednio w ramach ww. umowy z Fundacją oraz w ramach powołanej wyżej umowy o świadczenie usług z

W sytuacji przedstawionej we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji wynika że, dla Wnioskodawcy tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, których zamknięty i wyczerpujący katalog zawiera ww. art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, stanowi umowa o pracę zawarta (...) oraz prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej pod firmą Indywidualna Praktyka Lekarska W konsekwencji, ustalając dla Wnioskodawcy ewentualny obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń, naliczenia i odprowadzenia składek na ubezpieczenia społeczne należy brać pod uwagę zbieg powyższych tytułów do tychże ubezpieczeń.

Sytuację zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych reguluje art. 9 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 tejże ustawy osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy. Mogą oni dobrowolnie, na swój wniosek, być objęci ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust. 1a tegoż art. 9 ustawy, zgodnie z którym ww. osoby (ubezpieczeni), których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od kwoty określonej w art. 18 ust. 4 pkt 5a (obowiązującego minimalnego wynagrodzenia za pracę), podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów, takich jak m.in. prowadzenie pozarolniczej działalności.

Reasumując, w sytuacji zaistnienia zbiegu tytułów do ubezpieczeń: umowy o pracę oraz prowadzenia pozarolniczej działalności, przy ustaleniu tytułu do obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego i rentowych istotne jest, czy podstawa wymiaru składek z tytułu stosunku pracy w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa, równa lub wyższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów. W przypadku osoby, która ma w umowie o pracę zagwarantowane wynagrodzenie w kwocie co najmniej równej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę, posiadanie przez nią dodatkowego, poza pracowniczego tytułu do ubezpieczeń społecznych (w tym przypadku prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej) ma charakter dobrowolny tak długo, jak długo trwa stosunek pracy.

Powyższe oznacza, iż z tytułu świadczenia usług w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej ubezpieczenia społeczne mają charakter dobrowolny (natomiast w przypadku przystąpienia do nich, obowiązkowy charakter ma ubezpieczenie wypadkowe), jeżeli podstawa wymiaru na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy, w przeliczeniu na okres miesiąca, wynosi co najmniej tyle, ile minimalne wynagrodzenie za pracę.

W odniesieniu do ubezpieczenia zdrowotnego wskazać należy, że Zakład nie jest właściwy do udzielenia interpretacji w zakresie spraw dotyczących objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym, jednakże na podstawie art. 109a ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1938 z późn. zm.) sprawy dotyczące obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne należą do właściwości Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne reguluje ww. ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zgodnie z art. 81 ust. 2 ustawy podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c (osób prowadzących działalność pozarolniczą), stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski". Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku. Stosownie zaś do art. 82 ust. 1 ww. ustawy, w przypadku gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, (w przypadku Wnioskodawcy jest to umowa o pracę i prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej), o którym mowa w art. 66 ust. 1, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie. Przy czym w myśl art. 84 ust. 1 tejże ustawy - składkę na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej opłaca osoba podlegająca z tego tytułu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Mając na uwadze treść wniosku z dnia 25 marca 2018 r., jak również obowiązujące przepisy prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko przedstawione we wniosku w części dotyczącej braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne a w konsekwencji obowiązku odprowadzania jedynie składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w sytuacji, gdy Wnioskodawca jest równocześnie zatrudniony na podstawie umowy o pracę a podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy w przeliczeniu na okres miesiąca jest wyższa od kwoty obowiązującego minimalnego wynagrodzenia za pracę - uznał za prawidłowe.

Ponadto powyżej cytowany przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wskazuje jednoznacznie, że nie każda sprawa leżąca we właściwości organu lub państwowej jednostki organizacyjnej jest możliwa do rozstrzygnięcia poprzez wydanie interpretacji w tym trybie. Art. 10 ust. 1 wyznacza podmiotowe granice jego stosowania poprzez wskazanie, iż wydana interpretacja może dotyczyć wyłącznie indywidualnej sprawy Wnioskodawcy będącego przedsiębiorcą. W rezultacie brak jest podstaw do wydania interpretacji m.in. w sytuacji gdy wniosek złożony przez przedsiębiorcę, jakim jest niewątpliwie Wnioskodawca, dotyczy sfery uprawnień i obowiązków podmiotu trzeciego (np. innego przedsiębiorcy). Z zaprezentowanego we wniosku z dnia 25 marca 2018 r., stanu faktycznego jednoznacznie wynika, że Przedsiębiorca jakim jest Wnioskodawca, zwraca się z wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji w części nie we własnej indywidualnej sprawie, a w sprawie ustalenia potencjalnych obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych innego przedsiębiorcy, w tym wypadku: (...) oraz (...) który zatrudnia Wnioskodawcę na podstawie umowy o pracę oraz umowy o świadczenie usług zawartej w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej pod firmą: Indywidualna Praktyka Lekarska (...) przedmiotem której jest udzielanie świadczeń zdrowotnych.

W świetle bowiem przywołanych w uzasadnieniu przedmiotowej decyzji przepisów prawa ustalenie ewentualnych obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych związanych m.in. z rozstrzyganiem obowiązku ubezpieczeń społecznych, zgłaszania do tych ubezpieczeń, rozliczania oraz opłacania należnych składek - z tytułu umowy o świadczenie usług zdrowotnych zawartej ze Zleceniobiorcą w ramach prowadzonej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej należy do płatnika składek tj. Zleceniodawcy zamawiającego przedmiotowe usługi.

Jednocześnie należy podkreślić, iż w myśl art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. Bezpośrednim skutkiem wskazania w cytowanym powyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zamkniętego katalogu spraw, w których zakresie zobowiązany jest wypowiedzieć się Zakład Ubezpieczeń Społecznych w trybie zakreślonym treścią art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, jest możliwość dokonywania rozstrzygnięć w formie decyzji wydanych w powyższym trybie wyłącznie co do zagadnień zawartych w tym przepisie. W przypadku, gdy wniosek o wydanie pisemnej interpretacji zostanie złożony w sprawie nie odnoszącej się do powyżej wskazanego zakresu, właściwy do rozpoznania wniosku Oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych obowiązany jest odmówić wydania takiej interpretacji.

W świetle powyższego, brak jest możliwości wydania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej na wniosek Przedsiębiorcy w części dotyczącej wyliczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na przykładzie przychodów jakie uzyskał Wnioskodawca z tytułu umowy o pracę i prowadzonej działalności gospodarczej w miesiącu styczniu 2018 r. wskazanych w złożonym wniosku - która to kategoria nie mieści się w katalogu spraw wskazanych w art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r.

W konsekwencji, Zakład odmówił wydania pisemnej interpretacji przepisów w powyższym zakresie.

Jednocześnie Zakład podkreśla, iż odmowa wydania pisemnej interpretacji nie pozbawia wnioskodawcy prawa do wystąpienia w przedmiotowej sprawie do właściwej miejscowo terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu z zapytaniem na zasadach ogólnych, regulowanych przepisami ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia. Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.