WPI/200000/43/320/2015 - Możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości świadczenia uzyskanego przez pracownika w związku z korzystaniem z samochodu służbowego do celów prywatnych.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko wyrażone we wniosku złożonym w dniu 12 marca 2015 r. przez przedsiębiorcę (...) reprezentowanego przez radcę prawnego (...) w przedmiocie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości świadczenia uzyskanego przez pracownika w związku z korzystaniem z samochodu służbowego do celów prywatnych.

W dniu 12 marca 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) reprezentowanego przez radcę prawnego (...) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w przedmiocie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Wnioskodawca we wniosku z dnia 6 marca 2015 r. przedstawił stan faktyczny.

Wnioskodawca poinformował, że jest dostawcą artykułów do wyposażenia kuchni, dekoracji stołu i prac porządkowych. Sprzedaż prowadzona w ramach działalności gospodarczej wnioskodawcy odbywa się na terenie całego kraju oraz za granicą. Kompleksowa obsługa klientów odbywa się za pośrednictwem pracowników - przedstawicieli handlowych, którzy w ramach swoich obowiązków przemieszczają się poza miejsce swojego zamieszkania, a także poza siedzibę wnioskodawcy. Wnioskodawca w celu prawidłowego wykonywania obowiązków pracowniczych oddaje pracownikom - przedstawicielom handlowym do dyspozycji samochody służbowe. Zasady korzystania z samochodów służbowych określa obowiązujący u wnioskodawcy regulamin. Jednocześnie wnioskodawca wskazał, że za uprzednią zgodą spółki, samochód służbowy może być wykorzystany przez pracownika - przedstawiciela handlowego dla celów prywatnych. Korzystanie z samochodu służbowego dla celów prywatnych jest nieodpłatne.

Wnioskodawca poinformował, że w związku z wejściem w życie z dniem 1 stycznia 2015 r. zmian do u.p.d.o.f., korzystanie z samochodu służbowego dla celów prywatnych stanowi dla pracownika przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia, w wysokości ryczałtowej w kwocie określonej w art. 12 ust. 2a u.p.d.o.f., tj. odpowiednio:

* 250 PLN miesięcznie - dla samochodów o pojemności silnika do 1.600 cm³

* 400 PLN miesięcznie - dla samochodów o pojemności silnika powyżej 1.600 cm³ Wnioskodawca w regulaminie wprowadził również zapis zgodnie z którym korzystanie z samochodu służbowego dla celów prywatnych ma charakter nieodpłatny, przez co stanowi dla pracownika korzyść materialną wynikającą z przepisów o wynagradzaniu, polegającą na korzystaniu z bezpłatnych przejazdów środkami lokomocji, w tym samochodami służbowymi (które w ocenie wnioskodawcy są bez wątpienia środkami lokomocji).

Wnioskodawca sformułował następujące pytanie do organu:

Czy w świetle wprowadzonych przez spółkę przepisów, przychód z tytułu nieodpłatnego korzystania przez pracownika - przedstawiciela handlowego, z samochodu służbowego do celów prywatnych, należy pracownikom włączyć do podstawy obliczania wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne?

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

Zdaniem wnioskodawcy, w związku z wprowadzonymi przez niego wewnętrznymi regulacjami, przychód z tytułu nieodpłatnego korzystania przez pracownika - przedstawiciela handlowego z samochodu służbowego do celów prywatnych, nie jest wliczany do podstawy obliczania wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne pracownika.

Wnioskodawca uzasadnił własne stanowisko.

Z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne wyłączone zostały przychody wymienione w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Rozporządzenie).

Wnioskodawca wskazał, że przepis § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia stanowi:

" § 2.1. Podstawy wymiaru składek nie stanowią następujące przychody: (...)

26) korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji".

Z powyższego przepisu, zdaniem wnioskodawcy, wynika, że z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczna korzystają te przychody, które:

W ocenie wnioskodawcy w przypadku spółki, korzystanie przez pracownika z samochodu służbowego dla celów prywatnych zostało uregulowane w przepisach o wynagradzaniu i jest bez wątpienia korzyścią materialną, którą uzyskuje pracownik. W ocenie wnioskodawcy samochód służbowy jest bez wątpienia środkiem lokomocji, kwestia ta jest bezsporna. W przypadku wnioskodawcy, korzystanie z tego samochodu przez pracownika ma charakter nieodpłatny.

Zdaniem wnioskodawcy w omawianym przepisie § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia, ustawodawca nie precyzuje czy sformułowanie "korzystanie z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji" dotyczy wyłącznie publicznych, czy również niepublicznych środków lokomocji. W ocenie wnioskodawcy zawężenie tego przepisu do publicznych środków lokomocji jest nieuprawnione, nie znajduje ono podstaw prawnych.

W związku z powyższym wnioskodawca jest zdania, że w opisanej przez siebie sytuacji przepis § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia znajdzie zastosowanie do opisanego przez wnioskodawcę stanu faktycznego.

Na potwierdzenie swojego stanowiska wnioskodawca przytacza również:

* Decyzję z dnia 21 stycznia 2013 r. nr 39 Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku znak: DI/100000/451/1316/2012, w której organ wskazuje, iż aby móc zastosować wskazane wyłączenie, dana korzyść musi stanowić przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy oraz dodatkowo prawo do uzyskania korzyści (w tym przypadku postaci świadczenia polegającego na uzyskaniu możliwości korzystania z samochodu służbowego dla celów prywatnych) musi wynikać z przepisów układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu przewidujących partycypację pracownika (choćby symboliczną) w poniesieniu kosztów nabycia tych świadczeń. W ocenie wnioskodawcy uzyskanie przez pracownika prawa do tych świadczeń po cenach niższych niż detaliczne umożliwi wyłączenie tych korzyści z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenie rentowe oraz analogicznie (na zasadzie przepisu art. 20 ust. 1 USUS) z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe.

* Decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku z dnia 16 kwietnia 2013 r. nr 158 (sygn. 100000/451/237/2013), gdzie w ocenie wnioskodawcy organ zajął podobne stanowisko do powyższego.

Wnioskodawca wskazał, że powyższe znajduje potwierdzenie również m.in. w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2008 r. II UK 172/07, w którym Sąd stwierdził, iż:

"(...) każde przysporzenie majątkowe, w tym także ekwiwalenty pieniężne z tytułu ponoszonych kosztów przejazdów do pracy środkami lokomocji wypłacone pracownikom przez pracodawcę na podstawie aktów lub przepisów prawa pracy, podlegają wyłączeniu z podstawy wymiaru składek (§ 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia składkowego)".

Zdaniem wnioskodawcy w uzasadnieniu do ww. wyroku Sąd Najwyższy stwierdził również:

"Skoro z treści § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia składkowego wynika, że podstawy wymiaru składek nie stanowią przychody w postaci korzyści materialnych wynikających z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu polegające między innymi na korzystaniu z odpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji, to do materii normatywnej tych aktów lub przepisów prawa pracy należy określanie tego rodzaju korzyści materialnych, które są wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Wprawdzie zgodzić się trzeba, że wyłączenia przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiąganych przez pracowników z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, następuje w przypadkach enumeratywnie wskazanych w § 2 Rozporządzenia składkowego, ale nie oznacza to, że sytuacje te podlegają restrykcyjnej wykładni zwężającej." Tym samym, zdaniem wnioskodawcy, w odniesieniu do stanu faktycznego przedstawionego przez niego w niniejszym wniosku, przepis § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia znajduje w całości zastosowanie.

W świetle powyższego, zaprezentowane przez wnioskodawcę stanowisko, w jego ocenie jest prawidłowe. W związku z tym spółka wnosi o jego potwierdzenie.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważy ł, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, ze przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r., Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku polegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych. W myśl § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Należy podkreślić, że podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników nie stanowią enumeratywnie wymienione w § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe kategorie przychodów. Wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne określonych kategorii przychodów zawartych w ww. rozporządzeniu Ministra Pracy i polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. stanowi wyjątek od reguły, iż podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód, dlatego też przepisy te muszą być interpretowane ściśle.

Z § 2 ust. 1 pkt 26 powołanego rozporządzenia wynika, iż podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji. Wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przychodu z tytułu używania samochodów służbowych do celów prywatnych przez pracowników nie znajduje umocowania w § 2 ust. 1 pkt 26 wyżej cytowanego rozporządzenia. Z powyższego przepisu wynika, że nie stanowią podstawy wymiaru składek jedynie te przychody, które wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, przybierają postać niepieniężną maja charakter materialny (a więc nie stanowią ekwiwalentu w formie pieniężnej), uprawniające do zakupu po cenach niższych, niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Zatem bezpłatne używanie samochodów służbowych w celach prywatnych przez pracowników nie stanowi przychodu, o którym mówi zacytowany § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia, ponieważ nie stanowi nabycia artykułu, przedmiotu lub usługi, a jedynie polega na bezpłatnym korzystaniu z rzeczy będącej własnością pracodawcy. Innymi słowy jest to użyczenie przez pracodawcę rzeczy do bezpłatnego używania pracownikowi. Należy zaznaczyć, że nie jest tożsame udostępnianie przez pracodawcę pracownikom po cenach niższych niż detaliczne określonych artykułów, przedmiotów, usług, które pracodawca nabywa z wyraźnym przeznaczeniem na ten cel, lub których jest wytwórcą i udostępnianie składników własnego majątku (czy też środków trwałych) służących do wykonywania działalności gospodarczej przez wnioskodawcę. Zakład wskazuje, że udostępnienie pracownikowi nieodpłatnie samochodu służbowego do celów prywatnych (użyczenie) nie może być uznane za korzyść w formie "bezpłatnych przejazdów środkami lokomocji" w rozumieniu § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia MPiPS z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Pod wskazanym pojęciem należy rozumieć zorganizowana i usystematyzowana formę przemieszczania się np. korzystanie z transportu publicznego na podstawie przekazanych przez pracodawcę biletów (PKP, miejski autobus) lub transportu zorganizowanego przez pracodawcę (np. autobus zakładowy), nie zaś udostępnienie pracownikowi środka lokomocji do swobodnego używania (np. samochodu służbowego).

W opisanym we wniosku z dnia 6 marca 2015 r. stanie faktycznym wnioskodawca wskazał, że udostępnia swoim pracownikom, którzy są przedstawicielami handlowymi samochody służbowe do celów prywatnych. Korzystanie z takiego samochodu jak wskazał wnioskodawca jest nieodpłatne. W regulaminie wynagradzania wnioskodawca wprowadził zapis, zgodnie z którym korzystanie z samochodu służbowego do celów prywatnych ma charakter nieodpłatny, przez co stanowi dla pracownika korzyść materialną, która polega na korzystaniu z bezpłatnych przejazdów środkami lokomocji, w tym samochodami służbowymi. Wnioskodawca stwierdził również, że korzystanie z samochodu służbowego do celów prywatnych stanowi dla pracownika przychód podatkowy z tytułu nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca jest zdania, że w związku z wprowadzonymi przez niego wewnętrznymi regulacjami przychód z tytułu nieodpłatnego korzystania przez pracownika z samochodu służbowego do celów prywatnych nie jest wliczany do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenia zdrowotne.

Reasumując należy uznać, że wskazane świadczenie w postaci udostępnienia samochodów służbowych do celów prywatnych, opisane we wniosku o interpretację z dnia 6 marca 2015 r. nie podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w oparciu o przepis § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz treść wniosku z dnia 5 lutego 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał stanowisko przedsiębiorcy za nieprawidłowe w przedmiocie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników przychodów uzyskiwanych przez pracowników w związku z korzystaniem z samochodów służbowych do celów prywatnych.

Ponadto Zakład wskazuje, że powołane w treści wniosku przez wnioskodawcę decyzje interpretacyjne Zakładu dotyczą indywidualnych stanów faktycznych przedsiębiorców i wiążą organ, co do tego co w decyzji zostało opisane, w oparciu o obowiązujące przepisy prawne, nawet najmniejsza różnica w opisie stanu faktycznego wniosku powoduje inne rozstrzygnięcie dla wnioskodawcy. W przypadku kiedy stan faktyczny opisany we wniosku i rzeczywisty stan faktyczny są różne, wówczas interpretacja nie ma mocy wiążącej w stosunku do rzeczywistego stanu rzeczy.

Jednocześnie Zakład zaznacza, że powołany w treści wniosku przez wnioskodawcę wyrok Sądu Najwyższego nie maja mocy powszechnie obowiązującej i wiąże strony tylko co do tego co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia i jedynie tylko między tymi samymi stronami.

Mając na uwadze powyższe Oddział stwierdził jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.