WPI/200000/43/231/2020 - Brak obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne o? wynagrodzenia członka zarządu Spółki pełniącego funkcję na podstawie powołania, oraz obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od przychodu uzyskanego z umowy o pracę, której zakres czynności jest inny niż zakres czynności wykonywanych tytułem pełnienia funkcji członka zarządu.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2020r. poz. 266), Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym 13 marca 2020r. przez sprawie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne oα wynagrodzenia członka zarządu Spółki pełniącego funkcję na podstawie powołania, oraz obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od przychodu uzyskanego z umowy o pracę, której zakres czynności jest inny niż zakres czynności wykonywanych tytułem pełnienia funkcji członka zarządu.

Wnioskiem złożonym 13 marca 2020r., (zwana dalej "Przedsiębiorcą") wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (zwanego dalej "Zakładem") o wydanie indywidualnej interpretacji w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Przedsiębiorca (...) poinformował, że działa w formie Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością funkcjonującej na rynku usług medycznych, która kierowana jest przez jednoosobowy Zarząd. Jedyny członek zarządu występuje wobec spółki w podwójnej roli - jako członek jej organu zarządczego i jako pracownik. Członek zarządu nie jest udziałowcem spółki. Przedsiębiorca podkreśla, że zgodnie z umową spółki w skład zarządu może wchodzić od jednej do trzech osób, powoływanych i odwoływanych na mocy uchwały wspólników.

Do końca 2019 r. prezes-dyrektor realizował swoje obowiązki i był wynagradzany tylko i wyłącznie w ramach jednego tytułu tj. stosunku pracy, określonego dla stanowiska: Prezes Zarządu - Dyrektor Zarządzający Podmiotem Leczniczym (umowa o pracę zawarta na czas nieoznaczony).

W wyniku reorganizacji w spółce od stycznia 2020 r. wyodrębnione zostało stanowisko dyrektora podmiotu leczniczego. W drodze aneksu do umowy o pracę zmieniono stanowisko pracy na: Dyrektor Zarządzający Podmiotem Leczniczym oraz określono zakres obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności pracownika obowiązujące na tym stanowisku pracy. W ramach stosunku pracy dyrektor nadzoruje działalność placówki medycznej i do zakresu jego obowiązków nie wchodzi prowadzenie spraw spółki i reprezentowanie jej na zewnątrz. Bezpośrednim przełożonym dyrektora jest zarząd spółki. Wynagrodzenie dyrektora jest wypłacane na podstawie zmienionej umowy o pracę w stałej miesięcznej kwocie (wynagrodzenie zasadnicze po reorganizacji nie uległo zmianie).

Przedsiębiorca podkreśla fakt, że przed reorganizacją członek zarządu nie otrzymywał wynagrodzenia z tytułu pełnionej funkcji, reprezentowania spółki w obrocie gospodarczym, prowadzenia jej spraw i udziału w posiedzeniach zarządu. Z kolei obowiązki i kompetencje członka zarządu określone są wyłącznie przepisami kodeksu spółek handlowych oraz aktami korporacyjnymi spółki (uchwała o powołaniu, umowa spółki, regulamin zarządu). W drodze uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Spółki prezesowi ustalono miesięczne wynagrodzenie w ryczałtowej kwocie za sprawowanie funkcji prezesa. Z umowy o pracę członka zarządu oraz zakresu czynności jednoznacznie wynika, że w ramach stosunku pracy wykonuje on inne zadania niż te, wykonywane na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników o powołaniu go do pełnienia tej funkcji.

W świetle przedstawionych faktów, po reorganizacji spółka nalicza, pobiera i odprowadza składki na ubezpieczenie społeczne od wynagrodzenia za pracę świadczoną przez członka zarządu w ramach stosunku pracy na stanowisku dyrektora, natomiast od wynagrodzenia wypłacanego za czynności pełnione w ramach funkcji prezesa składki na ubezpieczenie społeczne nie są odprowadzane.

Przedsiębiorca nie ma wątpliwości co do prawidłowości zastosowanego rozwiązania, nie mniej jednak z daleko posuniętej ostrożności, kieruje niniejszy wniosek celem wyeliminowania jakiegokolwiek ryzyka związanego z zakwestionowaniem przyjętego rozwiązania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Przedsiębiorca przedstawił własne stanowisko w sprawie wskazując, co następuje; Wynagrodzenie wypłacane prezesowi na podstawie uchwały Zgromadzenia Wspólników nie powoduje obowiązku zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne. Prowadzenie spraw i reprezentacja spółki kapitałowej - zgodnie z kodeksem spółek handlowych - należy do kompetencji jej zarządu.

Zgodnie z art. 201 § 4 kodeksu spółek handlowych, członek zarządu powoływany jest i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Powołanie jest terminem ogólnym prowadzącym do nawiązania stosunku korporacyjnego pomiędzy osobą powołaną a spółką bez obowiązku zawierania umowy o pracę czy umowy cywilnoprawnej. Stosunek ten nie kreuje powstania stosunku zatrudnienia, na podstawie którego ustalany byłby zakres czynności oraz wynagrodzenie i jest wystarczającą podstawą prawną do wykonywania funkcji w zarządzie.

Obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlega osoba, która posiada jeden z tytułów ubezpieczeniowych wymienionych w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. Na podstawie przytoczonego przepisu obowiązkowi ubezpieczenia społecznego podlegają m.in. pracownicy, co oznacza obowiązek oskładkowania przychodów uzyskanych ze stosunku pracy w ramach świadczenia pracy na stanowisku Dyrektora Zarządzającego Podmiotem Leczniczym.

Odpłatne pełnienie funkcji członka zarządu wyłącznie na podstawie powołania nie stanowi tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, taki bowiem tytuł nie został wskazany w wyżej cytowanym art. 6u stawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który zawiera zamknięty katalog podmiotów objętych obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Pełnienie funkcji prezesa zarządu stanowi tytuł do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia społecznego wyłącznie w sytuacji gdy funkcja ta pełniona jest w oparciu o umowne podstawy prawne świadczenia obowiązku pracy, jak w poprzednim stanie prawnym przed reorganizacją.

Aktualnie Prezes reprezentuje i prowadzi sprawy spółki na postawie powołania w rozumieniu art. 201 k.s.h., w związku z czym uzyskane z tego tytułu przychody nie podlegają obowiązkowi naliczenia i odprowadzenia składek na ubezpieczenie społeczne.

Ponadto Przedsiębiorca wskazał, że powyżej przedstawione stanowisko potwierdzają interpretacje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, wyrażone m.in. w decyzjach: DI/100000/43/573/2014 z dnia 19 maja 2014 r., DI/100000/451/1171/2013 z dnia 13 września 2013 r., DI/100000/451/226/2013 z dnia 8 marca 2013 r., WPI/200000/451/1301/2013 z dnia 30 września 2013 r.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład zważył, co następuje:

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz opłacania składek na te ubezpieczenia regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300).

Katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, określono w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Ponadto, stosownie do art. 11 i 12 tejże ustawy ubezpieczeniom chorobowemu i wypadkowemu mogą podlegać wyłącznie niektóre z osób wskazanych w art. 6 ustawy. W rezultacie dla rozstrzygnięcia obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne istotne jest, czy dana osoba posiada jeden z tytułów do ubezpieczenia określonych wskazanym przepisem. Jednocześnie wyliczenie tytułów do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego

1 rentowych zawarte w powyższym artykule ma charakter katalogu wyczerpującego, zamkniętego i nie podlega wykładni rozszerzającej.

Z brzmienia art. 6 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że osoby, które na terenie Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami - podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu.

Zgodnie z art. 201 § 4 Kodeksu spółek handlowych - członek zarządu sp. z o.o. powoływany i odwoływany jest uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadzącą do nawiązania stosunku organizacyjnego, jako czynność prawna stanowi bowiem oświadczenie woli spółki, mocą którego ustanawiany jest jeden z jej organów, a konkretnie jego członek bądź członkowie. Następstwem nawiązanego stosunku organizacyjnego może być nawiązanie stosunku obligacyjnego np. umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej. Jednakże to od woli spółki zależy czy to stosunek organizacyjny będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków członka zarządu oraz czy będzie się wiązał z wynagrodzeniem czy nie. Podstawą pełnienia funkcji członka zarządu może być w rezultacie zarówno zatrudnienie na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej o świadczenie usług jak też jedynie powołanie uchwałą zgromadzenia wspólników tj. pełnienie tej funkcji bez umowy, wyłącznie na mocy samego aktu powołania go w skład organu.

Zaznaczyć należy, że wskazany w powyżej powołanym art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych katalog osób podlegających obowiązkowi ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, uzależnia zaistnienie tego obowiązku nie od finansowego wymiaru pełnionej funkcji a od formy, w jakiej został mianowany na stanowisko członek zarządu. Powołany przepis nie zalicza do ubezpieczonych osoby pełniącej funkcję członka zarządu spółki, pod warunkiem, że funkcja ta nie jest wykonywana w ramach stosunku prawnego określonego w tym przepisie. W konsekwencji, samo powołanie (na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych) na stanowisko członka zarządu spółki, jak również osiąganie z tego tytułu wynagrodzenia, nie skutkuje powstaniem obowiązku ubezpieczeń społecznych, jeżeli nie jest związane z powstaniem określonego tytułu do objęcia obowiązkiem tych ubezpieczeń wskazanego ww. art. 6 ustawy w wyniku np. zawarcia umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że mamy do czynienia z sytuacją, w której osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę na stanowisku dyrektora, pełni jednocześnie w Spółce funkcję członka zarządu (tu: Prezesa Zarządu) na podstawie powołania w trybie art. 201 Kodeksu spółek handlowych za wynagrodzeniem przyznanym uchwałą właściwego organu Spółki. Jednocześnie Przedsiębiorca oświadczył, iż "Z umowy o procę członka zarządu oraz zakresu czynności jednoznacznie wynika, że w ramach stosunku pracy wykonuje on inne zadania niż te, wykonywane na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników o powołaniu go do pełnienia tej funkcji".

Zgodnie zatem z powołanymi powyżej przepisami prawnymi, w takiej sytuacji warunki do podlegania ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu) zostaną spełnione wyłącznie z tytułu umowy o pracę, którą Przedsiębiorca zawarł z osobą jednocześnie pełniąca w Spółce funkcję członka zarządu (tu: Prezesa Zarządu) na podstawie powołania w trybie przepisów Kodeksu i pobierającą z tego tytułu wynagrodzenie. Natomiast, stosunek korporacyjny pełnienia przez tę osobę funkcji członka Zarządu na podstawie powołania jest neutralny w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym, gdyż powyższe powołanie nie stanowi tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym. W konsekwencji obowiązek naliczania i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne dla ww. osoby będzie stanowił wyłącznie przychód, uzyskiwany z umowy o pracę.

W świetle powyższego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym 18 marca 2020 r. w sprawie braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia uzyskiwanego z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu na podstawie powołania, oraz obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu zawartej odrębnie umowy o pracę, której zakres czynności będzie inny niż zakres czynności wykonywanych tytułem pełnienia funkcji członka zarządu.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.