WPI/200000/43/229/2017 - Ryczałty za nocleg wypłaconych kierowcom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę w okresie przebywania w podróży służbowej poza terytorium kraju a podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. 11 poz. 1829 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 11 o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. 11 poz. 963 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko przestawione we wniosku złożonym w dniu 17 lutego 2017 11, uzupełnionym w dniu 22 marca 2017 r. przez przedsiębiorcę (...) w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne ryczałtów za nocleg wypłaconych kierowcom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę w okresie przebywania w podróży służbowej poza terytorium kraju.

W dniu 17 lutego 2017 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek złożony przez (...) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawczyni będąca spółką jawną w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy głównie usługi w zakresie transportu międzynarodowego towarów. W celu realizacji usług wnioskodawczyni zatrudnia kierowców na podstawie umów o pracę. Zatrudnieni przez nią kierowcy świadczą pracę z wykorzystaniem należących do wnioskodawczyni dalekobieżnych środków transportu - ciągników siodłowych - wyposażonych w tzw. kabiny sypialne o wysokim standardzie (kabiny posiadają łóżka, jest ogrzewanie nawet w trakcie postoju, posiadają klimatyzację i inne udogodnienia). Wobec uznania przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 12 czerwca 2014 11, sygn. akt II PZP 1/14, że "zapewnienie pracownikowi - kierowcy samochodu ciężarowego odpowiedniego miejsca do spania w kabinie tego pojazdu podczas wykonywania przewozów w transporcie międzynarodowym nie stanowi zapewnienia przez pracodawcę bezpłatnego noclegu w rozumieniu § ust. 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991 z późn. zm.), co powoduje, że pracownikowi przysługuje zwrot kosztów noclegu na warunkach i w wysokości określonych w § 9 ust. 1-3 rozporządzenia albo na korzystniejszych warunkach i wysokości, określonych w umowie o pracę, układzie zbiorowym pracy lub innych przepisach prawa pracy koniecznym stało się wypłacanie śpiącym w kabinach kierowcom ryczałtu za nocleg w wysokości określonych we wspomnieniach wyżej limitach. Wobec przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz systemie ubezpieczeń społecznych wypłacany ryczałt jest traktowany jako zwrot kosztów podróży służbowej, a więc nie jest opodatkowany ani również nie odprowadza się od niego składek do ZUS.

Jednak 24 listopada 2016 r. Trybunał Konstytucyjny w wyroku wydanym do sygnatury K 11/15 uznał, iż:

Pełne oficjalne stanowisko Trybunału: http://trvbunał.gov.pl/rozprawy/komunikatv-prasowe/komunikatv-po/art/9481/-podroz-sluzbowa-zwrot-kosztow-za-nocleg-podczas-zagranicznei-podrozv-sluzbowei/

Artykuł 21 a ustawy o czasie pracy kierowców w treści "kierowcy w podróży służbowej, przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem tego zadania służbowego, ustalane na zasadach określonych w przepisach art. 77(5) § 3-5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy" w kontekście kierowców transporcie międzynarodowym został uznany za niezgodny z konstytucja, jednak zauważyć należy, iż pozostał zarówno art. 4 ustawy o czasie pracy kierowców (" w zakresie nieuregulowanym ustawą stosuje się przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - kodeks pracy") jak również sam art. 77 (5) kodeksu pracy. W związku z tym powstało pytanie:

Wnioskodawczyni zamierza zwracać pracownikowi - kierowcy koszty noclegu w następujący sposób:

1. w oparciu o przedłożony przez niego rachunek, w granicach limitu określonego w poszczególnych państwach w załączniku do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej;

bądź w przypadku braku stosownego dokumentu księgowego:

2. pracownikowi - kierowcy zostaną zwrócone koszty takiego noclegu w zryczałtowanej wysokości ustalonej, nie wyższej niż 25% limitu określonego w poszczególnych państwach w załączniku do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (dalej rozporządzenie w sprawie należności (...) z tytułu podróży służbowej), nawet w sytuacji dokonania przez pracownika - kierowcę formy odpoczynku w tzw. kabinie sypialnej nie wiążącej się przy tym z ponoszeniem jakichkolwiek kosztów owego noclegu.

W dniu 9 marca 2017 r. Zakład wezwał wnioskodawcę o uzupełnienie złożonego wniosku poprzez jednoznaczne wskazanie co jest intencją wnioskodawcy czy intencją wnioskodawcy jest rozstrzygnięcie, czy opisani we wniosku pracownicy są uprawnieni do wypłaty należności z tytułu przebywania w podróży służbowej w postaci ryczałtów za nocleg w określonej wysokości, czy też uzyskanie stanowiska Zakładu w kwestii, czy wskazane ryczałty za nocleg wypłacane kierowcom podlegają wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Ponadto Zakład wezwał wnioskodawcę o doprecyzowanie stanu faktycznego poprzez wskazanie czy wypłacane kierowcom należności w postaci ryczałtów za nocleg stanowią przychód z tytułu stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 z późn. zm.).

W dniu 22 marca 2017 r. wnioskodawca złożył odpowiedź na wezwanie Zakładu, w której wskazał, że intencją wnioskodawcy jest ustalenie, czy wskazane ryczałty za nocleg wypłacane kierowcom podlegają wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, ewentualnie jeżeli należy od nich odprowadzić składki to czy skutkować to będzie również koniecznością oskładkowania wypłaconych ryczałtów za okres sprzed obowiązywania przedmiotowego orzeczenia Trybunału konstytucyjnego (za jaki okres wstecz).

Doprecyzowując opis stanu faktycznego wnioskodawca wskazał, że jego zdaniem należności z tytułu ryczałtów za nocleg nie stanowią przychodu z tytułu stosunku pracy w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 2 pkt 7 podróż służbowa to każde zadanie służbowe polegające na wykonywaniu, na polecenie pracodawcy, przewozu drogowego lub wyjazdu poza miejscowość będącą siedzibą pracodawcy. Kierowca pozostaje więc w podróży służbowej i wyrok TK z dnia 24 listopada 2016 r. tego przepisu nie zmienił. Zgodnie z art. 77⁵ Kodeksu pracy pracownikowi w podróży służbowej przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową. Jednym z takich kosztów jest koszt noclegu. Wobec uznania przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 12 czerwca 2014 r. akt: II PZP 1/14, że kabina kierowcy nie stanowi zapewnienia bezpłatnego noclegu, a zwrot kosztów noclegu, gdy kierowca nie przedstawi rachunku za hotel, należy mu się niezależnie od tego czy kierowca śpi w kabinie pojazdu, motelu, hotelu czy nawet namiocie. Zatem niezależnie od tego, czy kierowca wyda pieniądze na nocleg i nie przedstawi pracodawcy rachunku za hotel czy zorganizuje sobie nocleg własnym sumptem przyjmuje się fikcję, że należy mu się ryczałt za nocleg. Do tej pory w sądach obowiązywała powyższa interpretacja, a zarówno Urząd Skarbowy jak i Zakład Ubezpieczeń Społecznych traktowały ryczałty za nocleg jako zryczałtowany zwrot kosztów podróży służbowej, który nie stanowił podstawy wymiaru składek ani również przychodu z tytułu stosunku pracy. Ryczałt za nocleg był traktowany jako zwrot kosztu, niezależnie od tego czy kierowca faktycznie koszt poniósł czy nie. Sądy opierały wyroki zasądzające na rzecz kierowców ryczałty za nocleg na podstawie art. 21a ustawy o czasie pracy kierowców w związku z art. 77⁵ k.p. w związku z rozporządzeniem MPIPS z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (wcześniej analogicznie z 2002 r.)

Wnioskodawca wyraził pogląd, że wobec wydania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 listopada 2016 r. art. 21a ustawy o czasie pracy kierowców został uznany za niezgodny z Konstytucją w związku z art. 77 k.p. i wyżej wskazanego rozporządzenia, ze względu na kaskadowe odesłanie.

Zdaniem wnioskodawcy uznanie przepisu art. 21a ustawy o czasie pracy kierowców za niezgodny z konstytucja nie zmienia faktu, że pracodawca ma prawo wypłacania ryczałtu za nocleg, a ryczałt ten w dalszym ciągu nie stanowi przychodu kierowcy oraz nie jest podstawą wymiaru składek. Wyrok nie zmienił bowiem art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pkt 16 lit. a który wskazuje, że diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika wolne są od podatku dochodowego, do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

O ile zatem wnioskodawca będzie wypłacać ryczałty za nocleg - niezależnie od tego czy kierowca będzie spał w pojeździe czy w hotelu, ale nie przedstawi rachunku za nocleg - w wysokości nie wyższej niż wskazana w tym limicie, ryczałt ten nie będzie stanowić ani podstawy opodatkowania, ani przychodu kierowcy, ani nie będzie podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

Własne stanowisko wnioskodawcy w sprawie.

W ocenie wnioskodawczyni w przedstawionych sytuacjach, przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, będzie ona uprawniona do wyłączenia z tej podstawy wartości wypłaconych należności z tytułu noclegów tej części świadczenia, która nie będzie przekraczać granicznych wartości wynikających z ww. rozporządzenia w sprawie należności (...) z tytułu podróży służbowej.

W myśl art. 18 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w przypadku pracowników podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne co do zasady stanowi przychód osiągany przez te osoby z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Natomiast szczegółowe zasady ustalania podstawy wymiaru składek normuje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Wskazane powyżej rozporządzenie wyłącza w § 2 pkt 15 obwiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od "diet i innych należności z tytułu podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju."

Wnioskodawca wskazał, że chcąc sprecyzować definicję podróży służbowej w odniesieniu do pracowników zatrudnionych na stanowisku kierowcy oraz katalog należności, jakie mogą w związku z nią powstać należy sięgnąć do regulacji zawartych w art. 77(5) ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy oraz art. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców. Zgodnie z przytoczonymi przepisami za podróż służbową należy uznać wykonywanie przez pracownika na polecenie pracodawcy zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się miejsce pracy pracownika lub w której znajduje się siedziba pracodawcy, a w zakresie powyższego pojęcia mieszczą się także czynności przewozu drogowego wykonywanego przez kierowców. Sam katalog kosztów związanych z odbywaną przez pracownika podróżą służbową został wskazany, w wydanym w oparciu o art. 77(5) ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, rozporządzeniu w sprawie należności (...) z tytułu podróży służbowej i obejmuje on diety oraz koszty przejazdów, dojazdów środkami komunikacji miejscowej, noclegów i innych należności niezbędnych udokumentowanych wydatków.

W opisanych sytuacjach wypłacone pracownikom - kierowcom należności będą stanowił dla nich przychód osiągnięty w związku z łączącym strony stosunkiem pracy, jednakże należności wypłacane im przez wnioskodawczynię z tytułu kosztów noclegów będą należnościami wypłacanymi z tytułu podróży służbowej pracownika i jako takie będą podlegać wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne - do wysokości limitów wynikających z rozporządzenia w sprawie należności (...) z tytułu podróży służbowej.

Wnioskodawczym podsumowała, że mając na uwadze powyższe należy uznać, iż do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne obowiązana byłby wliczyć ewentualna nadwyżkę ponad górne wartości wynikające z ww. rozporządzenia w sprawie należności (...) z tytułu podróży służbowej. Jeżeli w wyniku przeprowadzonego przez wnioskodawczynię porównania kwot wypłacanych świadczeń z tytułu noclegów do określonych normatywnie limitów nadwyżka taka nie powstanie, to wnioskodawczym nie będzie zobligowana do odprowadzania od tych świadczeń składek na ubezpieczenia społeczne.

Wnioskodawczym przechodząc do analizy kolejnego zagadnienia tj. ewentualnego ujęcia kwot wypłaconych za zwłokę przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, zdaniem wnioskodawczyni należy odwołać się do treści art. 18 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 198 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 10 ust. 1 pkt 1 i art. 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl ww. przepisów przy ustalaniu wysokości składek na ubezpieczenia społeczne bierze się pod uwagę przychód osiągnięty przez ubezpieczonego pracownika - kierowcy. Wnioskodawca wskazał, że jeżeli chodzi o definicję przychodu to ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych odsyła do pojęcia przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - przychodem pracowników - kierowców będą w omawianej sytuacji środki pieniężne, świadczenia w naturze i inne świadczenia nieodpłatne przekazane im przez wnioskodawczynię, których źródłem jest istniejący stosunek pracy. Wypłacane przez wnioskodawczynię odsetki za opóźnienie w wypłacie tzw. ryczałtów za nocleg niewątpliwie są świadczeniami pieniężnymi. Jednakże tylko kwoty tzw. ryczałtów za noclegi należy uznać w ocenie wnioskodawcy za należności wypłacane w ramach stosunku pracy (obowiązek ich uregulowania wynikać będzie z kodeksu pracy oraz regulacji wewnętrznych wnioskodawczyni), a zatem za przychód będący podstawą wymiaru składek (jeżeli zostaną przekroczone limity zakreślone w § 2 pkt 15 rozporządzenia (...) w sprawie szczegółowych zasad ustalani podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe). Natomiast kwoty wypłaconych odsetek jako świadczeń dodatkowych, niezwiązanych z istniejącym stosunkiem pracy oraz nie będących ekwiwalentem za wykonywana pracę, nie będą zaliczane do katalogu należności (przychodów) ze stosunku pracy. W efekcie wnioskodawczyni nie będzie uwzględniała kwot wypłacanych odsetek przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników - kierowców.

Wnioskodawczyni odnosząc się do kwestii ubezpieczenia zdrowotnego wskazała, że zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych zatrudniani przez wnioskodawczynię pracownicy - kierowcy podlegają także obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Wnioskodawczym wskazała, że w myśl art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w przypadku pracowników podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia zdrowotne jest określana przez wnioskodawczynię pracownikom - kierowcom należności z tytułu noclegów będą podlegać wyłączeniu z podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia zdrowotne do wysokości limitów wynikających z rozporządzenia w sprawie należności (...) z tytułu podróży służbowej, podobnemu wyłączeniu podlegać będą kwoty odsetek za zwłokę w wypłacaniu tzw. ryczałtów za nocleg.

Zdaniem wnioskodawczyni, na powyższe stanowisko nie ma wpływu wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 listopada 2016 r., ponieważ kierowca w dalszym ciągu pozostaje w podróży służbowej, a podstawą wpłaty ryczałtów noclegowych może być umowa między stronami (wprowadzenie stosownych zapisów w regulaminie wynagradzania czy umowach o pracę). Wypłata ryczałtu noclegowego, jako należności z tytułu podróży służbowej, wobec uznania przez Sąd Najwyższy udostępniania kabiny pojazdu do spania jako niezapewnienie bezpłatnego noclegu w rozumieniu wyżej przytoczonego rozporządzenia, niezależnie od uznania przez Trybunał art. 21a ustawy o czasie pracy kierowców w części za niezgodny z konstytucją, nie stanowi podstawy do odprowadzania składek na ZUS, dopóki wysokość ryczałtu nie przekracza limitu ustalonego w rozporządzeniu.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednocześnie stosownie do art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Oddział informuje również, że zgodnie z dyspozycją art. 10 ust. 6 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, warunkiem koniecznym do stwierdzenia kompletności wniosku, jest jego należyte opłacenie, natomiast w myśl art. 10 ust. 7 tej ustawy - w przypadku wystąpienia w jednym wniosku o wydanie interpretacji odrębnych stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych pobiera się opłatę od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Wobec faktu, iż we wniosku złożonym w dniu 17 lutego 2017 r., uzupełnionym w dniu 22 marca 2017 r. Wnioskodawca przedstawił wątpliwości w zakresie dotyczącym dwóch stanów faktycznych, a do wniosku została dokonana opłata w pojedynczej wysokości, tj. w kwocie 40 zł. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydając niniejszą decyzję rozpoznał wniosek wyłącznie w zakresie możliwości wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne ryczałtów wypłaconych kierowcom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę przebywających w podróży służbowej poza terytorium kraju, natomiast kwestię możliwości wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników-kierowców wypłacanych świadczeń dodatkowych tj. odsetek za zwłokę w wypłacie ryczałtów za nocleg pozostawił bez rozpoznania informując o powyższym Wnioskodawcę odrębnym pismem.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreśla, iż w trybie niniejszej decyzji nie bada i nie dokonuje oceny, czy pracownicy Wnioskodawcy odbywają podróże służbowe, nie weryfikuje również innych okoliczności przedstawionych w opisie stanu faktycznego, natomiast dokonuje jedynie oceny stanowiska Przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów. Ocena stanowiska Wnioskodawcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez Przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego zawarty w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga fakt, iż rozpoznając wniosek o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy rozpatrywanej na podstawie złożonego wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego.

Zagadnienia dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulowane są za pośrednictwem przepisów ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2236 z późn. zm.).

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2 w związku z art. 4 pkt 9 ww. ustawy z oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych. Ponadto zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1793 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Z treści powyższego przepisu wynika, że przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ściśle uzależniają włączenie danego świadczenia do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników od zakwalifikowania go jako przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zakład zaznacza jednocześnie, że w myśl powołanego powyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w ściśle zakreślonym katalogu spraw. Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazania źródła takiego przychodu, nie mieści się w ustawowo określonym zakresie, gdyż sprawy te w myśl art. 10a ust. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 201) należą do wyłącznej kompetencji organów podatkowych. W świetle powyższego Zakład nie posiadając kompetencji by wypowiadać się czy dane świadczenie stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, udziela odpowiedzi poprzez wydanie interpretacji wyłącznie w kwestii uwzględnienia określonego świadczenia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy w oparciu o informację zawartą przez Wnioskodawcę w piśmie z dnia 17 marca 2017 r.

We wskazanym piśmie z dnia 17 marca 2017 r. Wnioskodawca poinformował, że ryczałty za nocleg w wysokości nie wyższej niż wskazana w rozporządzeniu MPiPS z dnia 29 stycznia 2013 r. nie będzie stanowić podstawy opodatkowania ani przychodu kierowcy ze stosunku pracy.

Należy zauważyć, że wskazanie przez Wnioskodawcę, iż dane świadczenie w ogóle nie stanowi przychodu z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy skutkuje bezpośrednio nieuwzględnieniem w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika, jak również uniemożliwia przejście na grunt rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe i zastosowanie wskazanych tam wyłączeń. W § 1 ww. rozporządzenia wskazano - podobnie jak w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych - iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. W konsekwencji Zakład mógłby wypowiedzieć się w zakresie zasadności zastosowania wyłączeń zawartych w § 2 ust. 1 rozporządzenia (w tym m.in. § 2 ust. 1 pkt 15 - dotyczącego należności z tytułu podróży służbowej) wyłącznie w sytuacji gdyby to świadczenie stanowiło przychód ze stosunku pracy. W rezultacie nie można uznać, że to treść ww. rozporządzenia jest podstawa zwolnienia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wypłacanych ryczałtów za nocleg. W tym wypadku na obowiązek opłacania składek nie będzie również miała wpływu treść wskazanego przez Wnioskodawcę orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, jako niedotyczącego bezpośrednio ustalania podstawy wymiaru składek pracowników zgodnie z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i ww. rozporządzenia.

Odnosząc się natomiast do poruszonych przez Wnioskodawcę w pytaniu 2 kwestii konieczności oskładkowania wypłaconych ryczałtów za okres sprzed obowiązywania przedmiotowego orzeczenia, mając na uwadze fakt opublikowania wskazanego wyroku Trybunału Konstytucyjnego oraz powyżej zaprezentowane stanowisko Zakładu, przedstawione wątpliwości pozostają bez znaczenia.

Mając powyższe na uwadze, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 17 lutego 2017 r., uzupełnionym w dniu 22 marca 2017 r. w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ryczałtów z tytułu podróży służbowej wypłacanych kierowcom w okresie przebywania w podróży służbowej poza terytorium kraju.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...) Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

W związku ze złożonym w dniu 17 lutego 2017 r. wnioskiem o wydanie interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. 11 poz. 1829 z późn. zm.) przez przedsiębiorcę (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zawiadamia o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia na podstawie art. 10 ust. 6 i 7 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w części dotyczącej możliwości wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników-kierowców wypłacanych świadczeń dodatkowych tj. odsetek za zwłokę w wypłacie ryczałtów za nocleg.

W dniu 17 lutego 2017 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie interpretacji w trybie art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, uzupełniony w dniu 22 marca 2017 r.

Wnioskodawca we wniosku o interpretację złożonym w dniu 17 lutego 2017 r. przedstawił dwa stany faktyczne:

Zgodnie z dyspozycją art. 10 ust. 6 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, warunkiem koniecznym do stwierdzenia kompletności wniosku, jest jego należyte opłacenie. Wskazany przepis stanowi, iż "wniosek o wydanie interpretacji podlega opłacie w wysokości 40 zł, którą należy wpłacić w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku. W razie nie uiszczenia opłaty w terminie, wniosek pozostawia się bez rozpatrzenia." Jednocześnie, w przypadku wystąpienia w jednym wniosku o wydanie interpretacji odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego pobiera się opłatę od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego - w myśl art. 10 ust. 7 wyżej powołanej ustawy.

Wobec faktu, iż przedsiębiorca uiścił opłatę za jeden z dwóch opisanych stanów faktycznych we wniosku złożonym w dniu 17 lutego 2017 r., Oddział rozpatrzył stan faktyczny przedstawiony jako pierwszy tj. wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne ryczałtów za nocleg wypłacanych kierowcom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę w okresie przebywania w podróży służbowej poza terytorium kraju.

Uwzględniając powyższe, z uwagi na niewypełnienie przez Wnioskodawcę przesłanek ustawowych dotyczących należytego opłacenia wniosku Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawiadamia o braku możliwości rozpatrzenia wniosku w zakresie drugiego przedstawionego stanu faktycznego.