WPI/200000/43/229/2016 - Możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu stosunku pracy wartości usług zakwaterowania w części finansowanej przez spółkę.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 24 lutego 2016 r. przez przedsiębiorcę: (...) w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu stosunku pracy wartości usług zakwaterowania w części finansowanej przez spółkę.

W dniu 24 lutego 2016 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca poinformował, że spółka ma siedzibę i zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i prowadzi działalność gospodarczą w Polsce. Przedmiotem działalności spółki jest m.in. (...). W ramach działalności gospodarczej spółka realizuje m.in. kontrakty o dzieło na terenie Niemiec dla kontrahentów niemieckich (zwanych dalej zamawiającymi).

Przedmiotem umów o dzieło wykonywanych przez spółkę na rzecz zamawiających jest świadczenie usług przez pracowników spółki, kierowanych do pracy do Niemiec bez zaangażowania własnych materiałów spółki. Jednym z warunków zatrudnienia pracowników kierowanych do pracy w Niemczech jest zagwarantowanie przez spółkę tym pracownikom zakwaterowania. Spółka gwarantuje kierowanym do pracy do Niemiec pracownikom hotel pracowniczy lub mieszkanie pracownicze na takich zasadach, że pracownik finansuje częściowo koszty usług zakwaterowania. Prawo do tego świadczenia (gwarancji zakwaterowania po cenach niższych niż detaliczne) wynika z obowiązującego w spółce regulaminu wynagradzania.

Dodatkowo spółka nadmienia, że ww. świadczenie w części finansowanej przez pracodawcę nie stanowi dla pracownika przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Wnioskodawca wskazuje dalej, że ta częściowa odpłatność za tę formę usługi jest ceną niższą niż cena detaliczna i jest ustalona dla każdego skierowanego pracownika do pracy w Niemczech w jednakowej wysokości, tj. w wysokości (...) zł miesięcznic. Spółka w każdym miesiącu pobytu (świadczenia pracy) pracowników w Niemczech zakupuje dla nich usługi hotelarskie (w hotelach pracowniczych, usługi prywatnego zakwaterowania u osób fizycznych i prawnych) na terenie Niemiec. Koszty zakwaterowania wraz z mediami są ponoszone przez spółkę bez względu na to, czy pracownicy pełny miesiąc korzystają z tych usług, czy są one pozostawione do ich dyspozycji.

W związku z powyższym spółka zwróciła się z zapytaniem czy wartość usług zakwaterowania wraz z mediami w części finansowanej przez pracodawcę, za którą pracownik nie ponosi odpłatności, a prawo do tego świadczenia wynika z obowiązującego w spółce regulaminu wynagradzania, jest wyłączona z podstawy wymiaru składek ZUS oraz w konsekwencji z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Zdaniem spółki wartość usług zakwaterowania wraz z mediami w części finansowanej przez spółkę - pracodawcę, za którą pracownik nie ponosi odpłatności, a prawo do niej wynika z obowiązującego w spółce regulaminu wynagradzania, jest wyłączona z podstawy wymiaru składek ZUS oraz w konsekwencji nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Jak wynika bowiem z treści § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, korzyści materialne wynikające z regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji, nie stanowią podstawy wymiaru składek. W ocenie wnioskodawcy wartość takiego świadczenia, jako różnica pomiędzy odpłatnością (ceną za tę formę usługi) ponoszoną przez pracownika a wartością świadczenia ponoszonego przez pracodawcę, nie stanowi podstawy do oskładkowania ZUS i podstawy do naliczania składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto stosownie do art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2236), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych. Ponadto zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Z treści powyższego wynika, że przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ściśle uzależniają włączenie danego świadczenia do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników od zakwalifikowania go jako przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zakład zaznacza jednocześnie, że w myśl powołanego powyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wydaje interpretacje indywidualne wyłącznie w ściśle zakreślonym katalogu spraw. Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazania źródła takiego przychodu nie mieści się w ustawowym zakresie, natomiast sprawy te należą do wyłącznej kompetencji organów podatkowych, gdyż zgodnie z art. 10a ust. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej zasady i tryb udzielania interpretacji przepisów prawa podatkowego reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.). W świetle powyższego Zakład, nie posiadając kompetencji, by wypowiadać się, czy dane świadczenie stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, udziela odpowiedzi w kwestii uwzględniania określonego świadczenia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu stosunku pracy w oparciu o przekazane przez przedsiębiorcę w opisie stanu faktycznego informacje w powyższym zakresie.

W treści wniosku z dnia 16 lutego 2016 r. wnioskodawca wskazał, że "ww. świadczenie w części finansowanej przez pracodawcę nie stanowi dla pracownika przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy".

Należy zauważyć, że uznanie przez wnioskodawcę, iż dane świadczenie w ogóle nie stanowi przychodu z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy uniemożliwia przejście na grunt rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe i wskazanych tam wyłączeń. W § 1 ww. rozporządzenia wskazano - podobnie jak w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych - iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. W konsekwencji, organ mógłby wypowiadać się w zakresie zasadności zastosowania wyłączeń zawartych w § 2 rozporządzenia (m.in. wskazanego § 2 ust. 1 pkt 26) wyłącznie w sytuacji, gdyby świadczenie to stanowiło przychód ze stosunku pracy. W sytuacji, gdy wnioskodawca deklaruje, iż opisane we wniosku świadczenie nie stanowi przychodu pracownika ze stosunku pracy, fakt ten skutkuje nieuwzględnieniem go w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, a w konsekwencji również na ubezpieczenie zdrowotne pracownika. Jednocześnie z powyższych przyczyn nie można uznać, że to treść § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia jest podstawą zwolnienia z obowiązku opłacania składek ponoszonych przez pracodawcę kosztów zakwaterowania.

Zakład nadmienia, iż wydając powyższą decyzję interpretacyjną nie prowadzi postępowania wyjaśniającego ani dowodowego, a wyłącznie dokonuje wyjaśnienia treści obowiązujących przepisów prawa, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia, w oparciu o przedstawiony opis stanu faktycznego. Organ przyjmuje więc jako prawdziwe przedstawione przez wnioskodawcę informacje, zwracając jednocześnie uwagę, że wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do przedstawionego opisu stanu faktycznego.

Mając powyższe na uwadze, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za nieprawidłowe stanowisko wnioskodawcy w przedstawionej we wniosku z dnia 16 lutego 2016 r. sprawie.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.