WPI/200000/43/213/2018 - Brak obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym osoby pełniącej funkcję członka zarządu spółki na podstawie powołania w trybie przepisów k.s.h.

Na podstawie art, 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 2168 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 27 lutego 2018 r. przez spółkę: (...) w sprawie braku obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym osoby pełniącej funkcję członka zarządu Spółki na podstawie powołania w trybie przepisów Kodeksu spółek handlowych.

W dniu 27 lutego 2018 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynął wniosek złożony przez spółkę: (...) reprezentowaną przez radcę prawnego o wydanie w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej pisemnej interpretacji przepisów w przedmiocie czy powołanie (z art. 201 kodeksu spółek handlowych) na mocy uchwały zgromadzenia wspólników danej osoby do pełnienia funkcji członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością stanowi samoistny tytuł do ubezpieczeń emerytalno-rentowych. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 28 lutego 2018 r. (wpływ do ZUS w dniu 6 marca 2018 r.).

Wnioskodawca poinformował że, od (...) marca 2018 r. zamierza powołać (...) jako członka zarządu spółki uchwałą jednoosobowego wspólnika tej spółki to jest uchwalą (...). W ramach powołania czyli w uchwale o powołania zakres obowiązków będzie pokrywa! się z zakresem czynności dotychczas wykonywanych na podstawie umowy o pracę, w szczególności w uchwale określony zostanie płatny urlop, wysokość wynagrodzenia oraz zakaz konkurencji oraz dodatkowe wynagrodzenie roczne.

Wnioskodawca wskazał, że członek zarządu spółki z o.o. jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej (art. 201 par. 4 k.s.h.).

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

Zdaniem Wnioskodawcy istnienie obowiązku opłacania składek za taką osobę zależy od tego, na jakiej podstawie pełni ona swoją funkcję. Jeżeli wykonuje obowiązki wyłącznie na podstawie powołania, spółka nie powinna zgłaszać członka zarządu do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego.

W uzupełnieniu do wniosku, pismem z dnia 28 lutego 2018 r. (wpływ do Oddziału w Lublinie 6 marca 2018 r.,), Wnioskodawca wskazał, że dotychczas to jest od (...) lipca 2014 r. do (...) lutego 2018 r. byt zatrudniony na umowę o pracę na stanowisku członka zarządu i pełnił tą funkcję jako jedyny członek zarządu w tej spółce.

Spółka (...) nie zatrudnia innych pracowników, gdyż jest wyłącznie spółką córką, która ma za zadanie utrzymać stałe stosunki handlowe z partnerami handlowymi spółki matki

Część obowiązków wypełnianych przez (...) wskazanych w powołaniu nie będzie miała charakteru typowo korporacyjno-organizacyjnego wynikającego wyłącznie z art. 201 k.s.h., czyli reprezentacja spółki i zawieranie umów w imieniu spółki, ale między innymi będą to czynności typu "dbanie o relacje z Klientem" typowe dla czynności przedstawiciela handlowego, zlecane przez pracowników spółki matki.

Jednocześnie Wnioskodawca poinformował, że w przypadku powołania członka zarządu w osobie (....) na podstawie art. 201 par. 4 k.s.h. - nie będzie towarzyszyć nawiązanie dodatkowego stosunku prawnego w innej formie niż treść powołania. Poprzedni stosunek prawny w postaci umowy o pracę zostanie rozwiązany. Ale treść pewnych obowiązków z umowy o pracę zostanie przeniesiona do aktu powołania.

Wnioskodawca ponownie wskazał, że Istnienie obowiązku opłacania składek za członka zarządu zależy od tego, na jakiej podstawie pełni ona swoją funkcję. Akt powołania jako stosunek korporacyjny nie został wymieniony w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Ponadto Wnioskodawca podniósł, że jeżeli członek zarządu wykonuje obowiązki wyłącznie na podstawie powołania, spółka nie powinna go zgłaszać do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego. Od przychodu uzyskanego z tytułu pełnienia wspomnianej funkcji przez spółka, jako płatnik składek, nie będzie dokonywała za prezesa żadnych wpłat na konto ubezpieczeń społecznych. Treść przepisu art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz powiązanych art. 11 i art. 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pozwala uznać, że powołanie (w znaczeniu bezumownego powierzenia funkcji) członka zarządu na podstawie art. 201 k.s.h. nie stanowi samoistnego tytuł podlegania ubezpieczeniom, a tym samym nie powoduje obowiązku opłacania składek.

Na koniec pisma z dnia (...) lutego 2018 r. uzupełniającego złożony wniosek. Wnioskodawca ponownie poinformował, że w przypadku powołania członka zarządu w spółce Wnioskodawcy nie będzie towarzyszyć nawiązanie dodatkowego stosunku prawnego w formie innego pisma (czyli zlecenia lub umowy o pracę), oraz zwrócił się o wskazanie, czy zaprezentowana wyżej interpretacja dotyczącą związku aktu powołania z obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalno-rentowym jest prawidłowa.

Do wniosku załączono następujące załączniki: pełnomocnictwo oraz dowód uiszczenia opłaty od wniosku.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, udzielenie interpretacji dotyczącej obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Na wstępie należy zaznaczyć, że mając na uwadze stanowisko przedstawione przez Przedsiębiorcę, Zakład wydając niniejszą interpretację odnosi się wyłącznie do wątpliwości związanych z rozumieniem przepisu art. 6 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.), zawierającego zamknięty i wyczerpujący katalog osób fizycznych, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, zastrzeżeniem art. 8 i 9 ww. ustawy.

Podkreślenia wymaga jednak fakt, iż wydając interpretację-na gruncie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej - mocą przedmiotowej decyzji Zakład nie przyznaje jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska Wnioskodawcy pod kątem prawidłowości przedstawionej przez niego interpretacji przepisów prawa tj. przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej przedsiębiorcy, której zakres przedmiotowy wyznacza opis zdarzenia przyszłego przedstawiony we wniosku o interpretację. Podkreślenia wymaga fakt, że procedując nad wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, ani dowodowego. Granice sprawy rozpatrywanej na podstawie złożonego wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu zdarzenia przyszłego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych - na gruncie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej - zobligowany jest jedynie do oceny przedstawionego przez przedsiębiorcę stanowiska oraz dokonanej przez przedsiębiorcę oceny przepisów prawa, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne mających zastosowanie na tle zaistniałego zdarzenia przyszłego tak, by umożliwić przedsiębiorcy prawidłowe wypełnianie spoczywających na nim obowiązków nałożonych prawnie w tym zakresie.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu) oraz opłacania składek na te ubezpieczenia regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym określono w art. 6 wskazanej ustawy. Ponadto stosownie do art. 11 i 12 tejże ustawy ubezpieczeniom chorobowemu i wypadkowemu mogą podlegać wyłącznie niektóre z grup wskazanych w art. 6 ustawy. W rezultacie dla rozstrzygnięcia obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne istotne jest czy dana osoba posiada jeden z tytułów do ubezpieczenia określonych wskazanym przepisem. Jednocześnie wyliczenie tytułów do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zawarte w powyższym artykule ma charakter katalogu zamkniętego i nie podlega wykładni rozszerzającej.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1577), spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółką handlową o kapitałowym charakterze, mającą osobowość prawną, działającą w oparciu o kapitał zakładowy podzielony na udziały i ponoszącą odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki. Zdolność do czynności prawnych spółki z o.o. realizuje zarząd spółki a jego kompetencje określone są generalnie jako prowadzenie spraw i reprezentacja. W myśl art. 201 § 4 Kodeksu spółek handlowych - członek zarządu powoływany i odwoływany jest uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadzącą do nawiązania stosunku organizacyjnego, jako czynność prawna stanowi bowiem oświadczenie woli spółki, mocą którego ustanawiany jest jeden z jej organów, a konkretnie jego członek bądź członkowie. Następstwem nawiązanego stosunku organizacyjnego może być nawiązanie stosunku obligacyjnego tj. podpisanie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej. Jednakże to od woli spółki zależy czy to stosunek organizacyjny będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków członka zarządu oraz czy będzie się wiązał z wynagrodzeniem czy nie. Podstawą pełnienia funkcji członka zarządu może być w rezultacie zarówno zatrudnienie na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej o świadczenie usług jak też jedynie powołanie uchwałą zgromadzenia wspólników.

Wskazany powyżej katalog osób podlegających obowiązkowi ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zawarty art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, uzależnia zaistnienie tegoż obowiązku nie od finansowego wymiaru pełnionej funkcji a od formy, w jakiej został mianowany na stanowisko członek zarządu. Powołane przepisy nie zaliczają do ubezpieczonych osoby pełniącej funkcję członka zarządu spółki pod warunkiem, że funkcja ta nie jest wykonywana w ramach stosunku prawnego określonego w tym przepisie. W konsekwencji, samo powołanie - na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych - na stanowisko członka zarządu spółki, jak również osiąganie z tego tytułu wynagrodzenia, nie skutkuje jeszcze powstaniem obowiązku ubezpieczeń społecznych, jeżeli nie jest ono związane z powstaniem określonego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych wskazanego w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w wyniku np. zawarcia umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej.

Z przedstawionego we wniosku złożonym w dniu lutego 2018 r., uzupełnionego pismem złożonym marca 2018 r., opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Uchwałą Zgromadzenia Wspólników Spółki Wnioskodawca od 1 marca 2018 r., zamierza powołać (...) do pełnienia funkcji członka Zarządu. Pan (...) w okresie od (...) lipca 2014 r. do nadal jest zatrudniony w Spółce na podstawie umowy o pracę, która zostanie rozwiązana z dniem (...) lutego 2018 r.

Z treści ww. uchwały będzie również wynikało, iż z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu (...) będzie otrzymywał wynagrodzenie w wysokości określonej tą uchwałą. Jednocześnie Wnioskodawca oświadczył, że od momentu powołania tj. od marca 2018 r. nie będzie łączył ich żaden inny stosunek prawny, tj. umowa o pracę, umowa zlecenia czy inna umowy cywilnoprawna, do której stosuje się przepisy o zleceniu.

W świetle przedstawionych powyżej przepisów prawa, pełnienie funkcji członka zarządu wyłącznie na podstawie powołania na zasadach wynikających z Kodeksu spółek handlowych nie będzie stanowiło tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji, uzyskane z tego tytułu wynagrodzenie nie będzie rodziło obowiązku opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne.

W konsekwencji, stanowisko wyrażone przez Wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji złożonym w dniu lutego 2018 r. uzupełnione pismem złożonym 6 marca 2018 r. - w sprawie braku obowiązku podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pełnienia na podstawie powołania funkcji członka zarządu Spółki - uznać należy za prawidłowe.

Odnosząc się do tej części stanowiska Wnioskodawcy, która dotyczy jego potencjalnych obowiązków w przedmiocie zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego członka zarządu, który będzie pełnił na podstawie powalania funkcję członka zarządu Spółki - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zawiadamia, że zgodnie z art. 66 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, nie jest właściwy rzeczowo do ustalania obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu skutkującego obowiązkiem zgłoszenia do tych ubezpieczeń, co wynika z treści art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z treścią art. 83d ust. 1 powyżej powołanej ustawy, Zakład wydaje interpretacje indywidualne w sprawach zasad obliczania składek na ubezpieczenie zdrowotne. Natomiast, stosownie do dyspozycji zawartej w treści art. 109a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r., o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: z 2017 r. poz. 1938), w zakresie ustalania obowiązku podlegania ubezpieczeniom zdrowotnym, a w konsekwencji obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne Przedsiębiorca winien zwrócić się do Dyrektora właściwego terytorialnie Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia.

Zgodnie z art. 66 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego odrębne podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Z kolei odnosząc się do tej części opisu stanu faktycznego sprawy przedstawionej we wniosku z 26 lutego 2018 r. uzupełnionego pismem z 28 lutego 2018 r., w której Wnioskodawca informuje "W ramach powołania czyli w uchwale o powołaniu zakres obowiązków będzie pokrywał się z zakresem czynności dotychczas wykonywanych na podstawie umowy o pracę, w szczególności w uchwale określony zostanie płatny urlop, wysokość wynagrodzenia oraz zakaz konkurencji oraz dodatkowe wynagrodzenie roczne" oraz "Część obowiązków wypełnianych przez (...) wskazanych w powołaniu nie będzie miała charakteru typowo korporacyjno-organizacyjnego wynikającego wyłącznie z art. 201 k.s.h., czyli reprezentacja spółki i zawieranie umów w imieniu spółki, ale między innymi będą to czynności typu "dbanie o relacje z Klientem" typowe dla czynności przedstawiciela handlowego, zlecane przez pracowników spółki matki"- Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie informuje, iż jednoznacznie ujęty w powyżej powołanym art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zakres przedmiotowy wniosków o wydanie pisemnej interpretacji uniemożliwia Zakładowi potwierdzenie prawidłowości zapisów, które Wnioskodawca zamierza umieścić w akcie powołania

do pełnienia funkcji członka zarządu, dotyczących zakresu czynności jakie będzie wykonywał oraz sposobu określenia jego wynagrodzenia, których to Zakład nie ma możliwości weryfikowania we wskazanym trybie, W tym miejscu należy zaznaczyć, że pełnienie obowiązków członka zarządu sp. z o.o. na podstawie stosunku organizacyjnego jakim jest powołanie regulują przepisy Kodeksu spółek handlowych.

W konsekwencji wydana decyzja potwierdza stanowisko Wnioskodawcy, iż w sytuacji przedstawionej we wniosku pełnienie na podstawie powołania funkcji członka zarządu Spółki nie rodzi obowiązku podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym co nie oznacza, ii potwierdza również prawidłowość zapisów dotyczących zakresu obowiązków i wynagradzania zawartych w akcie powołania do pełnienia funkcji członka zarządu.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art, 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.