WPI/200000/43/210/2016 - Brak obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wypłaconego podziału zysku spółdzielni dla członków rady nadzorczej, którzy wykonują swoje funkcje wyłącznie na podstawie powołania i nie pobierają z tego tytułu wynagrodzenia, oraz dla członków zarządu spółdzielni, którzy pełnią swoje funkcje na podstawie powołania i nie pobierają z tego tytułu wynagrodzenia.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 19 lutego 2016 r. przez przedsiębiorcę Spółdzielnia Kółek Rolniczych w (...) w sprawie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wypłaconego podziału zysku spółdzielni dla członków rady nadzorczej, którzy wykonują swoje funkcje wyłącznie na podstawie powołania i nie pobierają z tego tytułu wynagrodzenia, oraz dla członków zarządu spółdzielni, którzy pełnią swoje funkcje na podstawie powołania i nie pobierają z tego tytułu wynagrodzenia.

W dniu 19 lutego 2016 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy Spółdzielni Kółek Rolniczych w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w przedmiocie obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu wypłaconych nagród z podziału zysku spółdzielni dla członków rady nadzorczej i członków zarządu spółdzielni.

W dniu 2 marca 2016 r. Zakład wezwał wnioskodawcę o uzupełnienie stanu faktycznego wniosku o interpretację poprzez wskazanie, czy członkowie zarządu spółdzielni pełnią swoje funkcje w ramach stosunku pracy, czy też na podstawie innego stosunku prawnego, wskazanie, czy członkowie rady nadzorczej spółdzielni pobierają wynagrodzenie, oraz wskazanie, czy nagrody z podziału wypracowanego zysku dla członków rady nadzorczej stanowią przychód z działalności wykonywanej osobiście. W dniu 11 marca 2016 r. wnioskodawca udzielił odpowiedzi na wezwanie Zakładu, w której wyjaśnił, że członkowie zarządu spółdzielni pełnią swą funkcję społecznie, na podstawie powołania i nie pobierają wynagrodzenia. Wnioskodawca wskazał również, że członkowie rady nadzorczej nie pobierają wynagrodzenia. Ponadto wnioskodawca potwierdził, że nagrody z podziału wypracowanego zysku nie stanowią dla nich przychodu z działalności wykonywanej osobiście.

Wnioskodawca przedstawił opis stanu faktycznego:

Wnioskodawca wskazał, że za rok 2014 osiągnął nadwyżkę bilansową, którą zgodnie ze Statutem zatwierdzono na Walnym Zgromadzeniu Przedstawicieli i postanowiono podzielić następująco:

łu na nagrody dla pracowników, członków rady nadzorczej i członków zarządu spółdzielni.

Wnioskodawca wskazał, że od zatwierdzonego i podzielonego zysku zostanie pobrany 18% zryczałtowany podatek zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w dniu wypłaty.

Wypłacony podział zysku w części dotyczącej członków rady nadzorczej i członków zarządu spółdzielni nie jest przychodem ze stosunku pracy, lecz dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych w ocenie wnioskodawcy.

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

Wnioskodawca jest zdania, że od planowanych wypłat nagród z podziału wypracowanego zysku nie należy opłacać składek na ubezpieczenia społeczne.

Ponadto wnioskodawca poinformował, że nie jest Rolniczą Spółdzielnią Produkcyjną. Wnioskodawca zatrudnia pracowników na umowę o pracę na zasadach ogólnych. Wnioskodawca jest zarejestrowany w KRS, posiada zatwierdzony i zarejestrowany Statut. Funkcję nadzorczą u wnioskodawcy sprawuje Rada Nadzorcza wybrana na Walnym Zgromadzeniu Przedstawicieli na okres trzech lat i zarejestrowana w KRS. Wnioskodawca poinformował, że jest spółdzielnią usługową.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Z kolei w myśl art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, powyżej powołanym, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, iż mocą przedmiotowej decyzji Zakład nie przyznaje jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska wnioskodawcy pod kątem prawidłowości przedstawionej przez niego interpretacji przepisów prawa, tj. przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do określonej, indywidualnej sprawy przedsiębiorcy, której zakres przedmiotowy wyznacza opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego przedstawiony we wniosku o interpretację. Podkreślenia wymaga fakt, że procedując nad wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego ani dowodowego. Powyższe oznacza, iż wiedzę o stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym Zakład opiera wyłącznie na treści złożonego przez przedsiębiorcę wniosku, nie posiadając uprawnień do jego weryfikowania w oparciu o posiadane informacje. W rezultacie celem interpretacji jest prawidłowa wykładnia rozumienia treści przepisów prawnych z zakresu przedmiotowego art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w odniesieniu do konkretnego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego przedstawionego przez przedsiębiorcę, a tym samym uchronienie w ten sposób przedsiębiorcy przed błędnym zastosowaniem danych przepisów.

Jednocześnie ujęty zakres przedmiotowy wniosków o wydanie pisemnej interpretacji uniemożliwia Zakładowi dokonanie kwalifikacji przychodu w świetle przepisów podatkowych. Dlatego też Zakład poprzestaje na oświadczeniu przedsiębiorcy odnośnie tego, czy dane świadczenie na rzecz członków rady nadzorczej i członków zarządu, o których stanowi wniosek, stanowi przychód z tytułu pełnienia funkcji, traktując takie oświadczenie wnioskodawcy jako konieczny element stanu faktycznego.

Ubezpieczeniom społecznym w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych podlega obowiązkowo osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. Zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.). W art. 6 ust. 1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ustawodawca wskazał wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Oznacza to, że osoba, której cechy jako podmiotu ubezpieczenia społecznego zostały określone w tym przepisie, zostaje objęta tymi ubezpieczeniami i staje się automatycznie stroną stosunku ubezpieczenia społecznego. Wyliczenie to jest wyczerpujące i ma charakter zamknięty. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie, czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem. Przepisy ustawy w katalogu osób podlegających obowiązkowi ubezpieczeń społecznych nie wymieniają członków zarządu pełniących swe funkcje na podstawie aktu powołania uchwałą Walnego Zgromadzenia Przedstawicieli spółdzielni.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 21) zarząd kieruje działalnością spółdzielni oraz reprezentuje ją na zewnątrz. Członków zarządu, w tym prezesa i jego zastępców, wybiera i odwołuje, stosownie do postanowień statutu, rada lub walne zgromadzenie. Powołanie do pełnienia funkcji członka zarządu spółdzielni w myśl przepisów uchwały SN z dnia 21 lutego 2003 r. podjętej w składzie 7 sędziów (sygn. akt III PZP 19/2002), jak również osiąganie z tego tytułu, ustalonego w drodze uchwały wynagrodzenia nie skutkuje powstaniem obowiązku ubezpieczeń społecznych.

Sąd Najwyższy odrzucił możliwość nawiązania stosunku pracy z członkami zarządu spółdzielni na podstawie powołania, co oznacza, że samo powołanie na członka zarządu spółdzielni nie rodzi obowiązku nawiązania stosunku pracy. Powołanie na członka zarządu jest powołaniem do pełnienia funkcji - aktem organizacyjnym, w konsekwencji osoba powołana do pełnienia funkcji członka zarządu na podstawie uchwały o powołaniu nie podlega z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym, jeżeli nie jest ono związane z powstaniem określonego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych wskazanego w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w wyniku np. zawarcia umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej.

W świetle powyższego, brak obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wypłaconych nagród z podziału zysku spółdzielni członkom zarządu wykonującym swe funkcje na podstawie stosunku powołania, których nie łączy ze spółdzielnią inny stosunek prawny, będzie skutkiem braku tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych dla ww. osób, natomiast nie będzie wynikał z dokonanej przez wnioskodawcę kwalifikacji uzyskanego przychodu jako przychód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast od 1 stycznia 2015 r. zgodnie z dodanym pkt 22 do art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są członkami rad nadzorczych z tytułu pełnienia tej funkcji. Członkowie rad nadzorczych podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym od dnia powołania na członka rady nadzorczej do dnia zaprzestania pełnienia tej funkcji, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym członek rady zaczął wykonywać tę funkcję odpłatnie. W myśl art. 18 ust. 4 pkt 10 podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe członków rad nadzorczych stanowi przychód, łącznie z kosztami uzyskania i kwotą podatku, o których mowa w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 21) rada spółdzielni składa się z co najmniej z trzech członków wybranych stosownie do postanowień statutu przez walne zgromadzenie, zebranie przedstawicieli lub zebranie grup członkowskich.

W związku z powyższym, brak będzie również obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od nagród wypłaconych członkom rady nadzorczej z tytułu podziału zysku spółdzielni za rok 2014, bowiem tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jest bycie członkiem rady nadzorczej wynagradzanym z tytułu pełnienia tej funkcji, a podstawę wymiaru wymienionych osób stanowi przychód.

W konsekwencji powyższego Zakład uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy wyrażone we wniosku złożonym w dniu 19 lutego 2016 r. w przedmiocie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wypłaconych nagród z podziału zysku spółdzielni dla członków rady nadzorczej i członków zarządu, którzy pełnią swe funkcję na podstawie powołania bez wynagrodzenia.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.