WPI/200000/43/201/2020

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 266 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym 9 marca 2020 r. przez Przedsiębiorcę: (...) w sprawie braku obowiązku opłacania przez Wnioskodawcę składek na ubezpieczenia społeczne na zasadach właściwych dla osób współpracujących przy prowadzeniu działalności gospodarczej za żonę świadczącą usługi w ramach indywidualnej działalności gospodarczej.

Wnioskiem z 5 marca 2020 r., uzupełnionym w dniu 19 marca 2020 r., przedsiębiorca: (...) wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Przedsiębiorca poinformował, że prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą polegającą na wykonywaniu usług montażu stolarki budowlanej (PKD 43.32.Z). Wnioskodawca zarejestrował działalność gospodarczą w dniu października 2019 r. i obecnie korzysta z "ulgi na start" i z tego tytułu opłaca wyłącznie składkę zdrowotną. W związku z rozwojem firmy Przedsiębiorca zamierza skorzystać z usług żony, która również prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą polegającą na administracyjnej obsłudze biura (PKD 82.11.Z) Żona Wnioskodawcy zarejestrowała firmę w dniu marca 2020 r., korzysta z "ulgi na start" i opłaca składkę zdrowotną. Usługi świadczone przez żonę będą polegały na prezentacji stolarki okiennej w salonie sprzedaży, przyjmowaniu zamówień od klientów, przygotowywaniu umów, odbieraniu telefonów, prowadzeniu korespondencji i przechowywaniu dokumentów. Żona pozostaje z Wnioskodawcą we wspólnym gospodarstwie domowym i nie ma podpisanej rozdzielności majątkowej. Żona nie była wcześniej zatrudniona u Przedsiębiorcy na podstawie umowy o pracę.

Dodatkowo w piśmie z 17 mara 2020 r. Przedsiębiorca poinformował, że przychód uzyskiwany przez żonę z tytułu wykonywania dla Niego opisanych we wniosku usług będzie traktowany przez żonę jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów podatkowych zgodnie z ustawą z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Usługi wykonywane przez żonę dla firmy Wnioskodawcy mają taki sam zakres i przedmiot jak działalność gospodarcza prowadzona przez żonę. Żona nie wykonuje dodatkowych usług spoza zakresu działalności swojej firmy. Żona zajmuje się wyłącznie administracyjną obsługą biura zgodnie z kodem PKD zgłoszonym w CEIDG w momencie rejestracji działalności gospodarczej. Usługi świadczone przez firmę Wnioskodawcy polegają na montowaniu stolarki budowlanej takiej jak okna, drzwi, bramy garażowe, rolety oraz parapety. Zakres świadczonych usług przez Przedsiębiorcę jest zupełnie inny jak zakres usług świadczonych przez Jego żonę. Usługi w ramach administracyjnej obsługi biura będą świadczone na podstawie podpisanej umowy pomiędzy firmą Wnioskodawcy a firmą Jego żony. Wnioskodawca i Jego żona prowadzą działalność gospodarczą jako dwa odrębne podmioty.

W związku z powyższym Przedsiębiorca powziął wątpliwość czy korzystając z usług żony, która prowadzi działalność gospodarczą polegającą na administracyjnej obsłudze biura, powinien opłacać za nią składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego oraz składkę zdrowotną tak jak za osobę współpracującą.

Przedsiębiorca uznał, że korzystając z usług żony, która prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą polegającą na administracyjnej obsłudze biura, nie powinien traktować świadczenia jej usług jako pomocy osoby współpracującej, a tym samym nie powinien opłacać składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego oraz składki zdrowotnej za żonę. Przedsiębiorca uzasadniając stanowisko wskazał, że żona posiada odrębny tytuł do ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej i zgłoszona jest do ZUS z kodem 054000. Żona będzie wystawiała rachunki za swoje usługi, a pomoc realizowana jest w ramach prowadzenia jej działalności gospodarczej.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład zważył, co następuje:

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 5 i 5a oraz art. 12 ust. 1 ww. ustawy - obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami współpracującymi z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą lub z osobami fizycznymi, o których mowa w art. 18 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców. Stosownie natomiast do art. 8 ust. 11 powołanej ustawy, za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz z osobami fizycznymi, wskazanymi w art. 18 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności. Ponadto w myśl art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 i 5a, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy.

Natomiast w myśl z art. 5 pkt 24 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych pod pojęciem osoby współpracującej należy rozumieć osobę, o której mowa w art. 8 ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z art. 85 ust. 14 tej ustawy, za osobę współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność składkę oblicza, odprowadza i finansuje ze środków własnych osoba prowadząca pozarolniczą działalność.

Z treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej oraz pisma stanowiącego jego uzupełnienie wynika, że Przedsiębiorca zamierza skorzystać z usług świadczonych przez żonę w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej polegającej na administracyjnej obsłudze biura. Usługi świadczone przez małżonkę będą wykonywane na podstawie umowy zawartej pomiędzy dwoma odrębnymi podmiotami w ramach prowadzonej przez nie działalności gospodarczej, a uzyskiwany przychód będzie traktowany jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów podatkowych.

W takiej sytuacji bez znaczenia pozostanie fakt, że osoba prowadząca działalność gospodarczą korzysta z uprawnienia wynikającego z art. 18 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, bowiem o traktowaniu tej osoby jako wykonującej działalność gospodarczą przesądza brzmienie powołanego przepisu. Jak stanowi art. 18 ust. 1 ww. ustawy - przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej. Przepis ten odnosi się do przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą, a zatem dotyczy świadczenia usług i realizacji zleceń w ramach tej działalności.

Wobec powyższego, żona Przedsiębiorcy, świadcząca na Jego rzecz usługi w ramach własnej działalności gospodarczej, nie będzie uznawana za osobę współpracującą przy prowadzeniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 8 ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do opłacania za nią składek na ubezpieczenia społeczne na zasadach właściwych dla osób współpracujących.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko Przedsiębiorcy w sprawie braku obowiązku opłacania przez Wnioskodawcę składek na ubezpieczenia społeczne na zasadach właściwych dla osób współpracujących przy prowadzeniu działalności gospodarczej za żonę świadczącą usługi w ramach indywidualnej działalności gospodarczej uznać należy za prawidłowe.

Przedsiębiorca we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej odniósł się również do obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne za żonę. Zauważyć należy, że zgodnie z art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. W konsekwencji Zakład w powyższym trybie nie jest uprawniony do dokonywania interpretacji przepisów, z których wywodzi się obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego, a jednocześnie zgodnie z zapisami ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1373 z późn. zm.) sprawy dotyczące podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu rozpatruje dyrektor właściwego miejscowo oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Wobec faktu, że stanowisko Przedsiębiorcy dotyczy obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, a w opisanej sytuacji obowiązek opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne jest pochodną istnienia obowiązku podlegania temu ubezpieczeniu, Zakład odniósł się w niniejszej decyzji wyłącznie do kwestii dotyczącej obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Natomiast w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego, w oparciu o art. 66 § 1 i 2 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 256 z późn. zm.), Zakład zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia podania do dyrektora właściwego terytorialnie oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Przedsiębiorcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład wyłącznie w sprawie Przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla Przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.