WPI/200000/43/191/2020

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 266), Zakład Ubezpieczeń Społecznych stanowisko przedstawione we wniosku złożonym 6 marca 2020 r. przez przedsiębiorcę: (...) Sp. z o.o. w uznaje za nieprawidłowe w przedmiocie naliczenia i odprowadzenia składek na ubezpieczenia społeczne od wartości wypłacanego odszkodowania z tytułu przestrzegania zakazu konkurencji po rozwiązaniu umowy o świadczenie usług zarządzania, a wynagrodzenie ustalane było zgodnie z zapisami ustawy z 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami.

Wnioskiem złożonym 5 marca 2020 r. (...) Sp. z o.o. w (zwanego dalej: "Przedsiębiorcą") wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (zwanego dalej "Zakładem") o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców. Sp. z o.o. w zwraca się z wnioskiem o wydanie interpretacji w następującej sprawie. Spółka zawarła z panią X "Umowę o świadczenie usług zarządzania" obowiązującą od dnia (...) 2017 r. Umowa uległa rozwiązaniu w miesiącu 2019 r. z mocy prawa wraz z upływem okresu na jaki została zawarta. Umowa ta miała charakter cywilnoprawny i opierała się na przepisach Kodeksu cywilnego a w szczególności na przepisach ustawy z dnia 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami, a nie na przepisach Kodeksu pracy. Nie była więc to umowa o pracę. Po rozwiązaniu ww. umowy Sp. z o.o. w wypłacał zainteresowanej osobie przez okres 6 miesięcy odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji. Biorąc powyższe pod uwagę oraz przepis § 1a zwłaszcza § 2 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (włączającym odszkodowania wypłacone byłym pracownikom po rozwiązaniu stosunku pracy na podstawie umowy o zakazie konkurencji, o której mowa w art. 101² Kodeksu pracy, z podstawy wymiaru składek) od wypłaconego odszkodowania były naliczane i odprowadzane do właściwego organu ZUS składki na ubezpieczenie społeczne (emerytalna, rentowa, chorobowa), ubezpieczenie zdrowotne. Spółka opierała się również w tej sprawie na interpretacjach ZUS wydawanych w analogicznych sytuacjach a w szczególności pismo z dnia 26 kwietnia 2016 r. ZUS DI/100000/43/417/2016 oraz pismo z dnia 31 lipca 2019 r. DI/100000/43/562/2019. W konkluzji organ ZUS stwierdził, że od wypłaconego wykonującemu umowę o zarządzanie spółką odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji odprowadzać należy składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Aktualnie zainteresowana osoba pismem z dnia 17 stycznia 2020 r. wystąpiła o zwrot na jej rzecz naliczonych i odprowadzonych składek na ubezpieczenie społeczne od wypłaconego odszkodowania. Zainteresowana powołała się na odmienną interpretację ZUS znak: WPI/200000/43/959/2019. Przedsiębiorca zwraca nadto uwagę, że w decyzji nr 555/2019 Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie z dnia 2 lipca 2019 r. znak: WPI/200000/43/959/2019 stanął na stanowisku, że w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne nie należy uwzględnić odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji wypłaconego zleceniobiorcy świadczącemu usługi na podstawie kontraktu menedżerskiego. Na uzasadnienie swojej decyzji organ ZUS wskazał m.in., że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami, z członkiem organu zarządzającego spółką zawiera umowę o świadczenie usług zarządzania na czas pełnienia funkcji. Zapisy dotyczące odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji po ustaniu stosunku będącego podstawą pełnienia funkcji zawarte są w art. 8 ust. 1 powyższej ustawy. Natomiast z treści art. 8 ust. 7 ww. ustawy wynika, że w sprawach określonych w ust. 1, przepisy art. 101¹- 101⁴ Kodeksu pracy stosuje się odpowiednio, przy czym odszkodowanie za każdy miesiąc, o którym mowa w tych przepisach, nie może być wyższe niż 100% wynagrodzenia miesięcznego podstawowego otrzymanego przez członka organu zarządzającego przed ustaniem pełnienia funkcji, zatem kwestia odszkodowań z tytułu zakazu konkurencji w odniesieniu do osób świadczących usługi zarządzania w oparciu o ustawę z dnia 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami została uregulowana w szczególny sposób dla tej grupy osób, tj. poprzez odesłanie do przepisów Kodeksu pracy regulujących zakaz konkurencji, informujemy że od wypłacanego odszkodowania była naliczana zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Spółka stoi na stanowisku, że naliczanie i odprowadzanie składek na ubezpieczenie społeczne w przedmiotowej sprawie było uzasadnione, ze względu na wystąpienie Pani X oraz rozbieżne decyzje organów ZUS w analogicznych sprawach niezbędne jest wydanie przez organ ZUS stanowiska w ww. sprawie.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 18 ust. 1, 3 i 7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy (tj. osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osób z nimi współpracujących) stanowi uzyskany z tytułu wykonywanej umowy przychód, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie. Ponadto w myśl art. 20 ust. 1 tej ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe.

Z kolei w myśl § 1 ww. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 z późn. zm.), osiągany z określonego tytułu.

Artykuł 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje, że przychodami są: przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy oraz przychody z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania.

Z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 4 wyżej cytowanego rozporządzenia, wyłączone są odszkodowania wypłacone byłym pracownikom po rozwiązaniu stosunku pracy, na podstawie umowy o zakazie konkurencji, o której mowa w art. 101² Kodeksu pracy.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami, z członkiem organu zarządzającego spółka zawiera umowę o świadczenie usług zarządzania na czas pełnienia funkcji.

Zapisy dotyczące odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji po ustaniu stosunku będącego podstawą pełnienia funkcji zawarte są w art. 8 ust. 1 powyższej ustawy. Natomiast z treści art. 8 ust. 2 ww. ustawy wynika, że w sprawach określonych w ust. 1, przepisy art. 101¹- 101⁴ Kodeksu pracy stosuje się odpowiednio, przy czym odszkodowanie za każdy miesiąc, o którym mowa w tych przepisach, nie może być wyższe niż 100% wynagrodzenia miesięcznego podstawowego otrzymanego przez członka organu zarządzającego przed ustaniem pełnienia funkcji.

Zatem, kwestia odszkodowań z tytułu zakazu konkurencji w odniesieniu do osób świadczących usługi zarządzania w oparciu o ustawę z 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami, została uregulowana w szczególny sposób dla tej grupy osób, tj. poprzez odesłanie do przepisów Kodeksu pracy regulujących zakaz konkurencji.

Z opisu stanu faktycznego przedstawionego w złożonym przez Przedsiębiorcę wniosku wynika, że Spółka zawarła z osobą umowę o świadczenie usług zarządzania obowiązującą do 2019 r. Umowa ta miała charakter cywilnoprawny i opierała się na przepisach Kodeksu cywilnego a w szczególności na przepisach ustawy z 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami. Nie była więc to umowa o pracę. Po rozwiązaniu ww. umowy Przedsiębiorca wypłacał zainteresowanej osobie przez okres 6 miesięcy odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji i od wypłaconego odszkodowania naliczał i odprowadzał do właściwego organu ZUS składki na ubezpieczenie społeczne (emerytalna, rentowa, chorobowa), ubezpieczenie zdrowotne.

Zakład takiego stanowiska Przedsiębiorcy nie podziela. Zaznaczyć należy, że z członkiem organu zarządzającego, z którym spółka zawiera umowę o świadczenie usług zarządzania na czas pełnienia funkcji, może zostać przyznane odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji, wypłacane po rozwiązaniu umowy o świadczenie usług zarządzania. Wobec tych osób stosuje się odpowiednio przepisy art. 101¹-101⁴ kodeksu pracy.

W związku z powyższym należy uznać, że wartość odszkodowania wypłaconego z tytułu zakazu konkurencji dla osoby, zatrudnionej na podstawie umowy o świadczenie usług zarządzania, do których stosuje się przepisy ustawy z 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami, podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

W konsekwencji, uwzględniając przedstawiony we wniosku złożonym 5 marca 2020 r. opis stanu faktycznego, własne stanowisko oraz obowiązujące przepisy prawa uznać należy za nieprawidłowe stanowisko Przedsiębiorcy w przedmiocie naliczenia i odprowadzenia składek na ubezpieczenia społeczne od wartości wypłacanego odszkodowania z tytułu przestrzegania zakazu konkurencji po rozwiązaniu umowy o świadczenie usług zarządzania, a wynagrodzenie ustalane było zgodnie z zapisami ustawy z 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.