WPI/200000/43/187/2020 - Brak obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia członka zarządu sprawującego swe funkcje wyłącznie na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2019 r. poz. 1292 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266), Zakład Ubezpieczeń Społecznych w związku z wnioskiem złożonym 4 marca 2020 r. przez przedsiębiorcę: (...) uznaje stanowisko za prawidłowe w sprawie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia członka zarządu sprawującego swe funkcje wyłącznie na podstawie uchwały Zgromadzenia Wspólników.

Wnioskiem złożonym 4 marca 2020 r. (zwany dalej "Przedsiębiorcą") wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (zwanego dalej "Zakładem") o wydanie indywidualnej interpretacji w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Zawiązując aktem notarialnym Rep A nr (...) spółkę z o.o. powołano jednocześnie pierwszy Zarząd Spółki w składzie - Prezes Zarządu 1 - Wiceprezes Zarządu. Uchwałą Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników spółki. z sierpnia 2018 r. ustalono wynagrodzenie członka zarządu spółki w wysokości (...) zł oraz w wysokości (...) zł.

Spółka nie zawarła odrębnych umów o pracę, ani odrębnych umów zleceń dotyczących zarządzania i innych obowiązków i uprawnień członków zarządu. Uchwała Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Spółki jest samodzielną podstawą wynagrodzenia dla członka zarządu. W związku z powyższym Przedsiębiorca prosi o odpowiedź na pytanie, czy od tego wynagrodzenia należy odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne?

Zdaniem Spółki w wyniku powołania do zarządu między Spółką i powołanym powstał stosunek o charakterze organizacyjnym, który jest wystarczającą podstawą pełnienia przez niego funkcji. Spółka nie musi zawierać z członkiem zarządu innej umowy, dotyczącej wykonywania przez niego obowiązków. Powołanie i odwołanie członka zarządu znajduje umocowanie w przepisach art. 201 § 4 Kodeksu spółek handlowych i prowadzi jedynie do nawiązania stosunku organizacyjnego. Jest to czynność prawna stanowiąca uświadczenie woli spółki, ustanawiające jej organ, a nie prowadzące do zawarcia umowy o pracę lub innej umowy zbliżonej do umowy zlecenia. To od woli stron zależy, czy umowa o pracę lub inna umowa zostanie dodatkowo zawarta. W takich przypadkach ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych nie określa obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, a tym samym i na ubezpieczenia zdrowotne. Art. 6 przywołanej ustawy wymienia zamknięty katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom, a wśród niech nie zawarto opisanego przypadku - samo członkostwo w organach osób prawnych nie rodzi obowiązku opłacania składek. Samo powołanie i ustalenie wynagrodzenie nie skutkuje jeszcze zawarciem umowy o pracę - taka umowa może być osobno zawarta.

Podobne stanowisko zawierają decyzje interpretacyjne ZUS - np. z 8 kwietnia 2016 r. nr 390/2016 i z 20 grudnia 2016 r. nr 1316/2016,

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład zważył, co następuje:

W myśl zapisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, katalog osób za które płatnicy składek są zobowiązani obliczać i odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne jest określony w art. 6 powołanej ustawy. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie, czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem. We wskazanym art. 6 ust. 1 ustawodawca wymienił wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Oznacza to, że osoba, której cechy jako podmiotu ubezpieczenia zostały określone w tym przepisie została objęta tymi ubezpieczeniami i staje się stroną stosunku ubezpieczenia społecznego. Należy podkreślić, że wyliczenie zawarte w art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest wyczerpujące i ma charakter katalogu zamkniętego.

Zgodnie z art. 201 § 4 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek Handlowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 505 z późn. zm.) członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadząca do nawiązania stosunku organizacyjnego, jako czynność stanowi bowiem oświadczenie woli spółki na mocy którego ustanawiany jest jeden z jej organów, a konkretnie jego członek bądź członkowie. Następstwem nawiązanego stosunku organizacyjnego w myśl przepisów Kodeksu spółek handlowych może być nawiązanie stosunku obligacyjnego, tj. podpisanie umowy o pracę lub innej umowy cywilnoprawnej. Jednakże to zależy wyłącznie od woli spółki, czy to stosunek organizacyjny będzie wyłączna podstawą wykonywania obowiązków członka zarządu, czy też będzie się to wiązało z zawarciem innego stosunku obligacyjnego np. umowy o pracę lub umowy zlecenia. Powołane przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie zaliczają do ubezpieczonych osób pełniących funkcję prezesa zarządu, członka zarządu spółki pod warunkiem, że funkcja ta nie jest wykonywana w ramach stosunku prawnego określonego we wskazanym art. 6 ww. ustawy. W konsekwencji, gdy członek zarządu pełni swą funkcję wyłącznie na podstawie powołania w rozumieniu art. 201 § 4 k.s.h., to po stronie spółki jako płatnika składek na ubezpieczenia społeczne nie powstanie obowiązek naliczania, potrącania i odprowadzania od wynagrodzenia takiego członka zarządu składek na ubezpieczenia społeczne.

Mając powyższe na uwadze stanowisko Przedsiębiorcy w kwestii braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia przyznanego na podstawie uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Spółki uznać należy za prawidłowe.

Jednocześnie Zakład odnosząc się do obowiązku odprowadzenia składki na ubezpieczenie zdrowotne wskazuje, że Zakład nie jest właściwy do wydawania decyzji w sprawie objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym, gdyż zgodnie z art. 109a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1373 z późn. zm.) dyrektor oddziału wojewódzkiego Funduszu wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców. Biorąc powyższe pod uwagę, Zakład wydając decyzję odniósł się zgodnie z właściwością do kwestii dotyczących ubezpieczeń społecznych, natomiast w zakresie obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego zawiadamia, w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego, iż Przedsiębiorca jest uprawniony do wniesienia podania do dyrektora właściwego terytorialnie oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Przedsiębiorcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład wyłącznie w sprawie Przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla Przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...)

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.