WPI/200000/43/1454/2015 - Nieuwzględnienie w podstawie wymiaru składek kosztów diet i noclegów pracowników przebywających w zagranicznej podróży służbowej na podstawie § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedsiębiorcy: (...) Spółka z o.o. zawarte we wniosku złożonym w dniu 23 grudnia 2015 r. i uzupełnionym w dniu 15 stycznia 2016 r. w przedmiocie nieuwzględniania w podstawie wymiaru składek kosztów diet i noclegów pracowników przebywających w zagranicznej podróży służbowej na terenie (...) na podstawie art. 775 § 1 Kodeksu pracy oraz art. 12 ust. 1 rozporządzenia 883/2004.

W dniu 23 grudnia 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) Spółka z o.o. o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Powyższy wniosek został przez Wnioskodawcę uzupełniony o własne stanowisko w sprawie w dniu 15 stycznia 2016 r.

Wnioskodawca w opisie zdarzenia przyszłego poinformował, że pracownicy Firmy będą zatrudnieni na podstawie umowy o pracę. Miejscem wykonywania pracy będzie kraj i zagranica - tzn. wyznaczone miejsca robót budowlanych przez Wnioskodawcę wskazane w chwili zaistnienia konieczności wykonania zadań służbowych poza granicami Polski w ramach podróży służbowej. Wynagrodzenie będzie adekwatne do miejsca wykonywania pracy tzn. w kraju stawką jest minimalne wynagrodzenie tj. 1750,00 zł, a za granicą stawką jest średnia krajowa tj. 3950,00 zł. Pracownicy dostaną polecenie podróży służbowej do (...) od (...) do (...) razy w miesiącu po (...) dni za każdym razem w zależności od frontu pracy na placu budowy. Po wykonaniu określonego odcinka pracy będą wracać do kraju i pracować na miejscu do następnego wyjazdu. Pracownicy będą oddelegowani do wykonania pracy w imieniu swego pracodawcy, który wnioskuje o dokument Al na podstawie art. 13 ust. 1 rozporządzenia nr 883/2004. Pracodawca będzie traktował okres pracy poza granicami kraju jako podróż służbową.

Wnioskodawca wystąpił zatem z pytaniem - czy koszt podróży służbowych pracownika tzn. diety i noclegi, który będzie delegowany przez pracodawcę do innego państwa członkowskiego do wykonania pracy w imieniu pracodawcy - będą stanowiły lub nie będą stanowiły podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

W piśmie z dnia 15 stycznia 2016 r. będącego odpowiedzią na wezwanie Oddziału z dnia 31 grudnia 2015 r. Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie. Zdaniem Firmy, koszt podróży służbowych pracownika, który będzie delegowany przez pracodawcę do innego państwa członkowskiego do wykonania pracy w imieniu pracodawcy tzn. diety i noclegi - nie będą stanowiły podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Powyższe, zdaniem Spółki jest zgodne z art. 775 § 1 kodeksu pracy oraz art. 12 ust. 1 rozporządzenia 883/2004.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Ponadto zgodnie z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 powołanej powyżej ustawy wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Oddział zaznacza jednocześnie, że w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów. Ocena stanowiska przedsiębiorcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego zawarty w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga fakt, iż rozpoznając wniosek o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy rozpatrywanej na podstawie złożonego wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu, np. w toku prowadzonego postępowania lub w toku czynności kontrolnych, ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę obciąża jedynie przedsiębiorcę.

Tym samym Oddział zaznacza, że w trybie interpretacji nie dokonuje oceny czy wykonywana przez pracowników poza granicami kraju praca/czynności są faktycznie wykonywane w ramach podróży służbowej czy w ramach oddelegowania. Wydając niniejszą decyzję Oddział oparł się na informacji przedstawionej przez Wnioskodawcę w opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, że pracownicy wykonują pracę w ramach podróży służbowej.

Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźna oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uznaje się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty bez względu na źródło finansowania tych wpłat i świadczeń. a w szczególności: wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wartość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Katalog przychodów nie stanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty w § 2 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - cyt. powyżej.

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia nie stanowią podstawy wymiaru składek: diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem pkt 17.

Wyłączenie wynikające z § 2 ust. 1 pkt 15 ww. rozporządzenia odnosi się do należności pracowników, o których mowa w art. 775 kodeksu pracy, tj. należności przysługujących pracownikowi na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową, z tytułu wykonywania na polecenie pracodawcy zadań służbowych poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy. Za czas tej podróży służbowej pracownikom przysługują diety, zwrot kosztów przejazdu, noclegów i innych udokumentowanych wydatków, których w przypadku faktycznej wypłaty nie wlicza się do podstawy wymiaru składek - do określonego limitu, zgodnie z § 2 Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 167), do których odsyła rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Z opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że pracownicy Firmy będą zatrudnieni na podstawie umowy o pracę. Miejscem wykonywania pracy będzie kraj i zagranica - tzn. wyznaczone miejsca robót budowlanych przez Wnioskodawcę wskazane w chwili zaistnienia konieczności wykonania zadań służbowych poza granicami Polski w ramach podróży służbowej. Wynagrodzenie będzie adekwatne do miejsca wykonywania pracy tzn. w kraju stawką jest minimalne wynagrodzenie tj. 1750,00 zł, a za granicą stawką jest średnia krajowa tj. 3950,00 zł pracownicy dostaną polecenie podróży służbowej do (...) od (...) do (...) razy w miesiącu po dni za każdym razem w zależności od frontu pracy na placu budowy. Po wykonaniu określonego odcinka pracy będą wracać do kraju i pracować na miejscu do następnego wyjazdu. Pracownicy będą oddelegowani do wykonania pracy w imieniu swego pracodawcy, który wnioskuje o dokument Al na podstawie art. 13 ust. 1 rozporządzenia nr 883/2004. Pracodawca będzie traktował okres pracy poza granicami kraju jako podróż służbową. Uwzględniając powyższe, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko przedstawione przez Wnioskodawcę we wniosku złożonym w dniu 23 grudnia 2015 r., uzupełnionym w dniu 15 stycznia 2016 r. w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne kosztów związanych z podróżą służbową pracownika tzn. diet i noclegów na podstawie art. 775 § 1 Kodeksu pracy oraz art. 12 ust. 1 rozporządzenia 883/2004 uznał za nieprawidłowe, bowiem wyłączenie diet i kosztów noclegu pracownika będącego w podróży służbowej z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne możliwe jest na podstawie § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.