WPI/200000/43/144/2020 - Brak obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia zmiennego wypłaconego po ustaniu umowy o świadczenie usług zarządzania zawartej z prezesem zarządu.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 266), Zakład Ubezpieczeń Społecznych w związku z wnioskiem złożonym 20 lutego 2020 r. przez przedsiębiorcę: (...) uznaje stanowisko za nieprawidłowe w sprawie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia zmiennego wypłaconego po ustaniu umowy o świadczenie usług zarządzania zawartej z prezesem zarządu (...).

Wnioskiem złożonym 20 lutego 2020 r., (zwana dalej "Przedsiębiorcą") wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (zwanego dalej "Zakładem") o wydanie indywidualnej interpretacji w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą, wpisanym do KRS pod numerem z siedzibą w, przy ulicy. (...), kapitał zakładowy objęty w całości w wysokości. Jedynym udziałowcem spółki posiadającym 100% udziałów jest Powiat. Zgodnie z aktem założycielskim spółka została zarejestrowana w dniu (...) 09.2011 r. Zgodnie z aktem założycielskim do prowadzenia działalności umożliwiającej Powiatowi zaspokajanie zbiorowych potrzeb mieszkańców w zakresie zadań Powiatu związanych z edukacją publiczną, kulturą, kulturą fizyczną. Organami spółki są: Zgromadzenie Wspólników, Rada Nadzorcza i Zarząd. W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami, Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników Spółki podjęło uchwałę w sprawie zasad kształtowania wynagrodzeń Członków Zarządu. W uchwale określono m.in., że: - z Członkiem Zarządu zawierana jest umowa o świadczenie usług zarządzania na czas pełnienia funkcji, z obowiązkiem świadczenia osobistego, - wynagrodzenie całkowite składa się z części stałej i zmiennej; podano także przedział, w którym zawiera się wysokość wynagrodzenia stałego, W ramach i w okresie pełnienia Funkcji Prezesa Zarządu Spółki Zarządzający zobowiązuje się do świadczenia usług zarządzania Spółką na zasadach określonych umową świadczenia usług zarządzania spółką. Zarządzający wykonywać będzie przedmiot umowy osobiście. Usługi zarządzania obejmować będą w szczególności: - realizację zadań nałożonych na Zarząd Spółki na mocy powszechnie obowiązujących przepisów prawa, aktu założycielskiego Spółki oraz niniejszej umowy, - prowadzenie spraw Spółki, - reprezentowanie Spółki wobec podmiotów trzecich, zgodnie z zasadami reprezentacji Spółki, - realizacji wyznaczonych Celów Zarządczych, Zarządzający zobowiązany jest wykonywać przedmiot umowy w sposób zapewniający prawidłowe i nieprzerwane funkcjonowanie Spółki. Zarządzający zobowiązany jest wykonywać swoje obowiązki w siedzibie Spółki oraz w zależności od potrzeb Spółki w innych miejscach na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i poza jej granicami. Ustalono dwa główne cele zarządcze: jeden - związany ze wzrostem przychodów spółki i drugi - z efektywnym zarządzaniem finansami Spółki, Wynagrodzenie całkowite Zarządzającego za wykonywanie przedmiotu umowy oraz z tytułu przeniesienia praw autorskich, składa się z części stałej stanowiącej wynagrodzenie miesięczne podstawowe (wynagrodzenie stałe) oraz części zmiennej, stanowiącej wynagrodzenie uzupełniające za rok obrotowy spółki (Wynagrodzenie Zmienne). Wynagrodzenie stałe za dany miesiąc wypłacane będzie przez Spółkę z dołu, w terminie 14 dni od dnia prawidłowego doręczenia Spółce rachunku wraz z oświadczeniem o liczbie godzin przeznaczonych przez Zarządzającego na wykonywanie przedmiotu umowy w danym miesiącu kalendarzowym. Wynagrodzenie Zmienne uzależnione jest od realizacji przez Zarządzającego celów Zarządczych i wynosi 10% (dziesięć procent) wynagrodzenia stałego w poprzednim roku obrotowym, dla którego dokonywane jest obliczenie wysokości przysługującego wynagrodzenia zmiennego, w przypadku osiągnięcia przez Zarządzającego wszystkich celów zarządczych. W przypadku osiągnięcia jedynie niektórych celów zarządczych wynagrodzenie zmienne zostanie proporcjonalnie obniżone, stosownie do wag poszczególnych celów zarządczych Wynagrodzenie Zmienne za dany rok wypłacane będzie przez Spółkę z dołu, po spełnieniu warunków określonych w ust. 5, w terminie 14 dni od dnia prawidłowego doręczenia Spółce rachunku. Wynagrodzenie zmienne przysługuje wyłącznie po spełnieniu następujących przesłanek:

W roku 2018 stanowisko prezesa zarządu zajmowało kolejno 3 prezesów: - pierwszy prezes od stycznia do lipca 2018 r., - drugi prezes od lipca do grudnia 2018 r., - trzeci prezes od grudnia 2018 r. do chwili obecnej. W dniu (...) 01.2020 Zgromadzenie Wspólników spółki działając na podstawie art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r., poz. 712) art. 4 ust. 5 ustawy z dnia 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r., poz. 2190) w zw. z § 12 ust. 2 aktu założycielskiego spółki Zgromadzenie Wspólników podjęło uchwałę dotyczącą wykonania celów zarządczych za 2018 rok przez Prezesów Zarządu ustalając jednocześnie wysokość wynagrodzenia zmiennego dla każdego z prezesów. Prezes zajmujący stanowisko w okresie 01-.07.2018 r. w okresie tym nie posiadał oprócz tej umowy o świadczenie usług, o której mowa we wniosku innego tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych tj. nie miał zawartej umowy o pracę ani innej umowy cywilnoprawnej. Obecnie pracuje na podstawie umowy o pracę na pełny etat w innym zakładzie pracy, stanowiącej tytuł do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego. Otrzymywane aktualnie z tego tytułu wynagrodzenie jest na poziomie wyższym niż minimalne wynagrodzenie. Czy w opisanym stanie faktycznym wynagrodzenie zmienne przyznane w drodze uchwały przez Zgromadzenia Wspólników, a wynikające z podpisanej umowy świadczenia usług zarządzania zawartej (...) 06.2017 r., a rozwiązanej (...) 07.2018 r. powoduje obowiązek zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne?

Ocena realizacji celów zarządczych i poziomu ich realizacji jest przeprowadzana przez Zgromadzenie Wspólników Spółki przy uwzględnieniu obiektywnych i mierzalnych kryteriów ich realizacji oraz ustalonych wag poszczególnych celów zarządczych ustalonych uchwałą Zgromadzenia Wspólników na dany rok obrotowy. Następnie Zgromadzenie Wspólników Spółki określiło wysokość wynagrodzenia zmiennego w oparciu o dokonaną, zgodnie z treścią uchwały, ocenę realizacji celów zarządczych. Umowa o zarządzanie spółką jest umową nienazwaną, do której stosuje się przepisy kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia. W myśl zapisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, katalog osób za które płatnicy składek obowiązani są obliczać i od prowadzać składki na ubezpieczenie społeczne jest określony w art. 6 powołanej ustawy. We wskazanym art. 6 ustawodawca wymienił wszystkie podmioty, które podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu. W myśl postanowień art, 6 ust. 1 pkt 4 osoby fizyczne, które na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej świadczą pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia podlegają z tego tytułu obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu. Punktem wyjścia dla ustalenia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez daną osobą jest posiadanie jednego z tytułów określonych w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Jeżeli dana osoba posiada tytuł do ubezpieczeń społecznych powstaje wówczas obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Zatem w sytuacji opisanej w przedmiotowym wniosku o tym czy członek zarządu podlega ubezpieczeniom społecznym decyduje posiadany przez niego tytuł do ubezpieczeń społecznych. W związku z tym, że w momencie wypłaty wynagrodzenia zmiennego osoba jest już zatrudniona w innym zakładzie pracy na podstawie umowy o pracę co stanowi tytuł ubezpieczenia, wypłacane przez spółkę wynagrodzenie zmienne na podstawie uchwały Zgromadzenia Wspólników za okres świadczenia usług zarządzania nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia emerytalnego i rentowego, podlega natomiast obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego.

W dniu 28 lutego 2020 r. Zakład wezwał Przedsiębiorcę do uzupełnienia opisu zdarzenia przyszłego zawartego we wniosku złożonym w dniu 20 lutego 2020 r. poprzez jednoznaczne wskazanie: (...) czy wypłacone wynagrodzenie zmienne prezesowi zarządu stanowiące przedmiot wniosku o interpretację jest przychodem z tytułu umowy o świadczenie usług zarządzania w rozumieniu ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 z późn. zm.).

W dniu (...) 03.2020 r. Przedsiębiorca złożył odpowiedź na wezwanie Zakładu, w której poinformował, iż: przychody osiągane przez członka zarządu spółki z tytułu świadczenia usług zarządzania na rzecz Spółki należą do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 13 pkt 7 ustawy o PIT, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych. Przychodem ze źródła wskazanego w art. 13 pkt 7 ustawy o PIT będzie zatem wypłata wynagrodzenia dokonana na rzecz członka zarządu, jeżeli wypłata pozostaje w związku z pełnioną funkcją. Dotyczy to zarówno części stałej jak i zmiennej wynagrodzenia.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład zważył, co następuje:

Zagadnienia dotyczące obowiązku opłacania i ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1949).

W art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ustawodawca wskazał katalog podmiotów objętych obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Wyliczenie zawarte w tym przepisie jest wyczerpujące i ma charakter zamknięty.

Na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9 osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżenie art. 6 ust. 4 niniejszej ustawy.

W odniesieniu do umowy zarządzania należy wskazać, iż może ona mieć charakter umowy o pracę lub umowy zlecenia. W sytuacji, gdy umowa taka jest wykonywana jako umowa o świadczenie usług, do której stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego o umowie zlecenia, osoba wykonująca taką umowę podlega ubezpieczeniom społecznym na zasadach przewidzianych dla zleceniobiorców.

Osoba zarządzająca z tytułu wykonywania umowy o świadczenie usług zarzadzania stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 12 ust. 1 w zw. z art. 13 pkt 2 ustawy o systemie ustawy o systemie ubezpieczeń w okresie od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia wykonywania zarządu do dnia jej rozwiązania lub wygaśnięcia podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu. Ubezpieczenie chorobowe jest dla tej osoby dobrowolne, o czym stanowi art. 11 ust. 2 wskazanej ustawy.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób wykonujących pracę na podstawie umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu stanowi w myśl art. 18 ust. 1, 3 oraz art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października o systemie ubezpieczeń społecznych, stanowi uzyskany przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1919 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (test jedn. Dz. U. z 2018 r. poz. 1509 z późn. zm.), jeżeli w umowie określono odpłatność za jej wykonanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie. Przychodami rozumieniu art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń są: przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowy od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanego bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy. Zaznaczyć należy również, że w myśl art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje interpretacje indywidualne w ściśle zakreślonym katalogu spraw. Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazania źródła takiego przychodu, nie mieści się w powyższym zakresie. W konsekwencji, Zakład dokonał interpretacji przepisów dotyczących ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne opierając się na zawartym we wniosku wskazaniu w powyższej kwestii. Przedsiębiorca wskazał, że przychody osiągane przez członka zarządu spółki z tytułu świadczenia usług zarządzania na rzecz spółki należą do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychodem ze źródła wskazanego w art. 13 pkt 7 ustawy o PIT, jak wskazał Przedsiębiorca, będzie zatem wypłata wynagrodzenia dokonana na rzecz członka zarządu, jeżeli wypłata zostaje w związku z pełnioną funkcją - dotyczy to zarówno części stałej jak i zmiennej wynagrodzenia.

Zgodnie z art. 81 ust. 1 w związku z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Zgodnie natomiast z art. 17 w związku z art. 46 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz chorobowe za zleceniobiorców obliczają, rozliczają i przekazują co miesiąc do Zakładu w całości płatnicy składek.

Z treści wniosku wynika, iż przedsiębiorca zawarł z członkiem zarządu umowę o świadczenie usług zarządzania na czas pełnienia funkcji z obowiązkiem świadczenia osobistego. Wynagrodzenie całkowite ww. członka składa się z części stałej i części zmiennej. Przedmiotem wniosku jest część zmienna co do której Przedsiębiorca powziął wątpliwość mianowicie część zmienna jest to wynagrodzenie uzupełniające za rok obrotowy spółki. Wynagrodzenie to uzależnione jest od realizacji przez Zarządzającego celów zarządczych i wynosi 10% wynagrodzenia stałego w poprzednim roku obrotowym. Wynagrodzenie to za dany rok jest wypłacane z dołu po spełnieniu określonych warunków w terminie 14 dni od prawidłowego doręczenia Przedsiębiorcy rachunku. Wynagrodzenie jest wypłacane po podjęciu uchwały Zgromadzenia Wspólników w sprawie wykonywania celów zarządczych i ustaleniu wysokości należnej wypłaty.

Wynagrodzenie zmienne zostało wypłacone prezesowi pełniącemu funkcje na podstawie umowy o świadczenie usług zarządzania w okresie 01.-.07.2018 r. Obecnie były prezes (...) oprócz wypłaty wynagrodzenia zmiennego z umowy o świadczenie usług zarzadzania którą świadczył u Przedsiębiorcy ww. okresie posiada u innego pracodawcy umowę o pracę w wymiarze pełnego etatu z wynagrodzeniem wyższym niż minimalne. Stąd Przedsiębiorca jest zdania, iż od zmiennego składnika wynagrodzenia z tytułu uprzedniej umowy o świadczenie usług brak będzie obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne, natomiast powstanie obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego.

Podsumowując powyższe Zakład wskazuje, iż obowiązkowi odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne będzie podlegało wynagrodzenie zmienne wypłacone przez przedsiębiorcę z tytułu umowy o świadczenie usług zarządzania, która była zawarta z prezesem na okres 01. -.07.2018 r. wypłacone już po jej ustaniu, bowiem jak stwierdził sam przedsiębiorca w złożonej odpowiedzi na wezwanie ten składnik wynagrodzenia stanowi przychód z tytułu działalności wykonywanej przez prezesa osobiście na podstawie umowy o świadczenie usług zarzadzania, a wynagrodzenie stałe i zmienne dotyczy tej umowy i z niej wynika.

Bez znaczenia w opisanej sytuacji pozostaje fakt zawarty w opisie stanu faktycznego, iż byty prezes posiada obecnie tytuł do ubezpieczeń społecznych tj. umowę o pracę zawartą z innym płatnikiem bowiem w powyższej sytuacji nie zachodzi zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych.

Mając powyższe na uwadze stanowisko Przedsiębiorcy w kwestii braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia zmiennego wypłaconego prezesowi zarządu po ustaniu umowy o świadczenie usług zarządzania uznać należy za nieprawidłowe.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Przedsiębiorcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład wyłącznie w sprawie Przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla Przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.