WPI/200000/43/142/2016 - Nieuwzględnienie w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości realizacji programu motywacyjnego w odniesieniu do uczestników będących jednocześnie pracownikami oraz członkami zarządu i rady nadzorczej spółki zależnej oraz nieuwzględnienie w tej podstawie powyższych wartości w odniesieniu do osób będących jednocześnie pracownikami spółki zależnej oraz członkami rady nadzorczej spółki.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 3 lutego 2016 r. i uzupełnionym w dniu 26 lutego 2016 r. przez przedsiębiorcę: (...) Spółka z o.o. uznaje za:

W dniu 3 lutego 2016 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) Spółka z o.o. reprezentowanego przez pełnomocnika doradcę podatkowego (...) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Powyższy wniosek został przez Wnioskodawcę uzupełniony w dniu 26 lutego 2016 r.

Wnioskodawca w opisie zdarzenia przyszłego przedstawił, że (...) Sp. z o.o. (będąca Wnioskodawcą) jako spółka holdingowa grupy kapitałowej ("Spółka") rozważa wdrożenie programu motywacyjnego, skierowanego do kluczowych pracowników oraz współpracowników spółki zależnej, w której prowadzona jest działalność operacyjna (dalej "Spółka zależna").

Uczestnikami będą m.in. pracownicy Spółki zależnej, pełniący jednocześnie funkcję członka zarządu Spółki zależnej (zwani dalej "Uczestnikami"). Niewykluczone, że w przyszłości niektórzy Uczestnicy staną się członkami rady nadzorczej Spółki lub Spółki zależnej.

Celem wdrożenia programu będzie stworzenie ekonomicznych mechanizmów zachęty Uczestników, tak aby powiązać potencjalny interes adresatów programu ze wzrostem wartości Spółki (jako właściciela Spółki zależnej).

Realizacja programu będzie się odbywać na podstawie umowy zawartej pomiędzy Spółką a Uczestnikami. Umowa ta zostanie zawarta odrębnie w stosunku do innych umów łączących Uczestników ze Spółką i jej podmiotami zależnymi, w szczególności odrębnie od umowy o pracę zawartej ze Spółką zależną. Program motywacyjny nie będzie zatem wynikać ze stosunku pracy Uczestników lub z pełnionych przez nich funkcji członka zarządu lub rady nadzorczej.

Świadczenia wynikające z programu nie będą jednym z elementów wynagrodzenia Uczestników, wymienionych w umowie o pracę. Świadczenia te nie będą również stanowić wynagrodzenia za pełnienie funkcji członka rady nadzorczej Spółki lub członka rady nadzorczej Spółki zależnej (prawo do otrzymania świadczeń nie będzie wynikać z aktów powołujących Uczestników do pełnienia tej funkcji ani innych wiążących aktów w tym zakresie).

W ramach programu Uczestnicy, po spełnieniu określonych warunków, nieodpłatnie nabędą od Spółki prawo do otrzymania w przyszłości warrantów subskrypcyjnych, umożliwiających objęcie określonej ilości akcji w kapitale zakładowym Spółki (sytuacja taka będzie miała miejsce w przypadku podjęcia zamiaru wejścia Spółki na giełdę papierów wartościowych) lub do otrzymania od Spółki rozliczenia pieniężnego w określonej wysokości (w przypadku, gdy zamiast debiutu giełdowego Spółka pozyska inwestora zewnętrznego). Dalej łącznie "Opcja".

Opcja będzie uprawniała Uczestnika do żądania od Spółki, aby ta dokonała warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego oraz zaoferowała mu imienne warranty subskrypcyjne na akcje w tak podwyższonym kapitale zakładowym. Akcje będą obejmowane w przyszłości w wyniku prawa wynikającego z warrantów, po określonej w umowie cenie opcyjnej ("Cena Opcyjna"). Cena Opcyjna będzie ceną rynkową udziałów z dnia wdrożenia programu motywacyjnego. Tym samym Cena Opcyjna może być zarówno wyższa jak i niższa od ceny rynkowej z dnia obejmowania akcji przez Uczestników.

Warranty zostaną przyznane w przypadku prowadzenia przez Spółkę procesu zmierzającego do wprowadzenia jej akcji do publicznego obrotu na giełdzie. Warranty nie będą mogły być przedmiotem zbycia ani innego rozporządzenia do końca okresu zastrzeżonego, wskazanego przez Spółkę.

Warranty będą uprawniały Uczestnika do objęcia akcji Spółki.

Ilość przyznanych akcji będzie ustalona przy pomocy uzgodnionego pomiędzy Spółką a każdym z Uczestników algorytmu. Akcje będą przyznawane uczestnikom corocznie, po zatwierdzeniu przez zgromadzenie wspólników Spółki zaudytowanego sprawozdania finansowego Spółki, jednak nie później niż w ciągu 3 miesięcy od tego zatwierdzenia.

Spółka przydzieli Uczestnikom akcje pod warunkiem spełnienia przez nich następujących warunków:

- Uczestnik w dniu przyznania akcji będzie pracownikiem spółki zależnej od Spółki lub będzie pełnił funkcję członka rady nadzorczej Spółki zależnej lub członka rady nadzorczej Spółki,

- w stosunku do Uczestnika nie będzie toczyło się w ramach Spółki lub Spółki zależnej żadne postępowanie dyscyplinarne lub postępowanie o podobnym charakterze,

- Uczestnik w okresie pomiędzy poprzednim, a bieżącym dniem przyznania akcji będzie w pełni i prawidłowo wykonywać jego obowiązki wynikające z umowy o pracę zawartej ze Spółką zależną lub jego obowiązki jako członka rady nadzorczej Spółki zależnej lub członka rady nadzorczej Spółki,

- Uczestnik nie będzie przebywał na urlopie bezpłatnym lub zwolnieniu lekarskim spowodowanym uprawianiem sportów ekstremalnych lub jazdą na motocyklu, lub też nie zaprzestanie wykonywania swoich obowiązków wynikających z pełnienia funkcji członka rady nadzorczej z innych powodów niż choroba (która jednakże nie będzie spowodowana uprawianiem sportów ekstremalnych lub jazdą na motocyklu),

- spełnione zostaną cele, takie jak np. osiągnięcie przez Spółkę lub grupę kapitałową, na czele której stoi Spółka, określonego poziomu EBITDA, określonego poziomu przychodów, określonego poziomu zysku netto, itp.

Spółka pragnie wyjaśnić, iż przyznanie akcji nie oznacza, że Uczestnicy faktycznie otrzymają akcje w kapitale zakładowym Spółki w określonym dniu, lecz że w danym dniu Uczestnicy nabędą prawo do objęcia określonej ilości akcji Spółki w przyszłości.

Po upływie okresu wskazanego przez Spółkę Uczestnicy będą mogli zrealizować prawo wynikające z wariantów i objąć akcje Spółki. Akcje będą mogły zostać objęte odpłatnie po Cenie Opcyjnej.

Decyzja o objęciu akcji będzie każdorazowo podejmowana przez Uczestnika. Może się zdarzyć, że akcje nie zostaną objęte, ponieważ nie przyniosłoby to żadnej korzyści ekonomicznej Uczestnikowi (np. z uwagi na niesatysfakcjonującą obecną lub prognozowaną cenę rynkową akcji, która może być niższa od Ceny Opcyjnej).

Od momentu objęcia akcji do końca zastrzeżonego wskazanego przez Spółkę Uczestnicy nie będą mogli zbyć ani w żaden inny sposób rozporządzić akcjami. Po tym okresie Uczestnicy będą mogli dowolnie dysponować akcjami Spółki.

Natomiast w przypadku, gdy nie dojdzie do debiutu giełdowego Spółki Uczestnicy nabędą prawo do tzw. Rozliczenia pieniężnego.

Wysokość rozliczenia pieniężnego zostanie obliczona według algorytmu uzgodnionego przez Spółkę i każdego z Uczestników oraz będzie zależeć od różnicy pomiędzy ceną sprzedaży akcji (lub udziałów) Spółki do inwestora zewnętrznego a Ceną Opcyjną. W szczególności, jeżeli cena sprzedaży będzie niższa od Ceny Opcyjnej, Uczestnicy nie otrzymują żadnego rozliczenia.

Jeżeli po sprzedaży udziałów przez obecnych udziałowców Spółki na rzecz inwestora zewnętrznego Uczestnik będzie kontynuował współpracę ze Spółką lub podmiotami zależnymi od Spółki przez okres co najmniej 12 miesięcy, to może on nabyć prawo do dodatkowego wynagrodzenia ("Premia lojalnościowa"). Warunkiem otrzymania Premii lojalnościowej jest uprzednie posiadanie prawa do otrzymania Rozliczenia pieniężnego, kontynuowanie współpracy przez co najmniej 12 miesięcy od daty sprzedaży udziałów oraz prawidłowe wykonywanie obowiązków.

Opcje mogą ulec wygaśnięciu, na skutek którego Uczestnicy utracą wszystkie prawa wynikające z umowy (tekst jedn.: prawo do otrzymania warrantów subskrypcyjnych lub prawo otrzymania Rozliczenia pieniężnego - w tym Premii lojalnościowej). Nastąpi to w przypadku, gdy Uczestnik:

- naruszy jego podstawowe lub istotne obowiązki jako pracownika Spółki zależnej (w szczególności skutkujące zwolnieniem dyscyplinarnym) lub członka rady nadzorczej Spółki zależnej lub członka rady nadzorczej Spółki lub

- dopuści się działań na szkodę Spółki lub jej spółek zależnych lub

- z własnej woli zrezygnuje z pełnienia funkcji członka rady nadzorczej Spółki zależnej lub członka rady nadzorczej Spółki lub rozwiąże umowę o pracę ze Spółką zależną lub

- stosunek pracy zostanie rozwiązany przez spółkę zależną ze względu na zastrzeżenia co do wykonywanej pracy lub

- zostanie odwołany z funkcji członka rady nadzorczej Spółki zależnej lub funkcji członka rady nadzorczej Spółki w związku z zastrzeżeniami co do wykonywanych przez niego czynności.

W przypadku rozwiązania stosunku pracy z inicjatywy Spółki zależnej lub w sytuacji odwołania z funkcji członka rady nadzorczej Spółki zależnej lub też członka rady nadzorczej Spółki, Uczestnik może zachować prawo do otrzymania warrantów subskrypcyjnych lub Rozliczenia pieniężnego (w tym Premii lojalnościowej). Warunkiem zachowania tego prawa będzie:

- rozwiązanie stosunku pracy leżącego po stronie Spółki zależnej lub odwołania z pełnionej funkcji z przyczyn leżących po stronie spółki zależnej lub Spółki, gdy zdarzenie takie nie nastąpi w związku z negatywną oceną pracy lub czynności podejmowanych przez Uczestnika lub

- rozwiązanie umowy o pracę lub odwołanie z pełnionej funkcji, gdy będzie ono efektem choroby, innej niż tej spowodowanej przez uprawianie sportów ekstremalnych przez Uczestnika.

W takim przypadku ilość akcji, do objęcia których uprawniały będą warranty lub wysokość Rozliczenia pieniężnego (w tym Premii lojalnościowej) będzie niższa w stosunku do sytuacji, w której nie nastąpiłoby rozwiązanie umowy o pracę lub odwołanie z pełnienia funkcji. Tym samym, dla Uczestników programu ewentualne ekonomiczne przysporzenie może się skrystalizować w następujący sposób:

Spółka poinformowała również, iż w dniu 3 grudnia 2015 r. wystąpiła do Dyrektora Izby Skarbowej w (...) z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. Przedmiotem wniosku było pytanie, czy w związku z realizacją programu motywacyjnego Spółka będzie pełnić funkcję płatnika w podatku dochodowym od osób fizycznych w stosunku do Uczestników. We własnym stanowisku Spółka wskazała, iż w jej opinii ewentualne przychody uzyskane przez Uczestników nie będą przychodami, o których mowa w art. 12 i 13 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. W chwili obecnej Spółka oczekuje na wydanie interpretacji indywidualnej w tym zakresie. Do dnia złożenia niniejszego wniosku Spółce nie została doręczona interpretacja indywidualna prawa podatkowego w tym zakresie.

Ponadto Spółka dodaje, że w dniu 3 grudnia 2015 r. wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od przychodów uzyskanych przez uczestników programu motywacyjnego: pracowników Spółki zależnej, członków rady nadzorczej Spółki oraz członków rady nadzorczej Spółki zależnej.

W dniu 23 grudnia 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie:

Z uwagi na powyższe Spółka ponownie występuje z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej.

Wnioskodawca zadaje zatem pytanie:

Wnioskodawca przestawił własne stanowisko w sprawie.

Zdaniem Spółki, nie będzie ona płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne w odniesieniu do wskazanych grup uczestników, ponieważ:

Uzasadnienie Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 18 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ("ustawa SUS"), płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Za płatnika składek uważa się:

- pracodawcę - w stosunku do pracowników i osób odbywających służbę zastępczą oraz jednostkę organizacyjną lub osobę fizyczną pozostającą z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objecie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi, w tym z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym albo pobierania zasiłku macierzyńskiego, z wyłączeniem osób, którym zasiłek macierzyński wypłaca Zakład (art. 4 pkt 2 lit. A) ustawy o SUS),

- podmiot, w którym działa rada nadzorcza - w stosunku do członków rad nadzorczych (art. 4 pkt 2 lit. zb) ustawy o SUS).

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o SUS, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów. Za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a (art. 8 ust. 1 ustawy o SUS).

Zgodnie zaś z art. 6 ust. 1 pkt 22 powoływanej wyżej ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są członkami rad nadzorczych wynagradzanymi z tytułu pełnienia tej funkcji.

Ustawa SUS w żadnym miejscu nie wskazuje, aby tytułem do podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym było pełnienie funkcji członka zarządu oraz otrzymywanie wynagrodzenia z tego tytułu.

Artykuł 18 ust. 1 ustawy SUS stanowi, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 i pkt 18a stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 i 10, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2 ust. 4 pkt 5 i ust. 12.

W świetle art. 4 pkt 9 ww. ustawy, za przychód uważa się przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy oraz przychody z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powołania.

Zgodnie z art. 18 ust. 4 pkt 10 ustawy SUS, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 22 - stanowi przychód łącznie z kosztami uzyskania i kwotą podatku, o których mowa w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z art. 12 ust. 1 ustawy o PIT wynika, iż za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Natomiast stosownie do art. 13 pkt 7 ustawy PIT za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 uważa się przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.

Spółka pragnie wskazać, iż jej zdaniem ustawa SUS zawiera zamknięty katalog podmiotów, które podlegają ubezpieczeniom społecznym. W katalogu tym nie znajdują się podmioty, które uzyskują świadczenia będące przychodem ze źródła kapitały pieniężne w myśl przepisów ustawy o PIT.

Powyższego nie zmienia też fakt, iż Uczestnicy będą pracownikami Spółki zależnej, będącymi jednocześnie członkami rady nadzorczej lub zarządu tej spółki, względnie członkami rady nadzorczej Spółki. Istnienie powołanych powiązań nie zmienia bowiem w opinii Spółki charakteru przychodów osiąganych w związku z uczestnictwem w programie motywacyjnym. Spółka twierdzi, iż obowiązek pobrania składek na ubezpieczenie społeczne wystąpiłby, gdyby ewentualne przychody osiągane przez Uczestników w związku z realizacją programu stanowiłyby przychody ze stosunku pracy osiągane przez pracowników lub z tytułu pełnienia funkcji członków rady nadzorczej w myśl ustawy SUS.

W opinii Spółki, ewentualne przychody z tytułu udziału w programie motywacyjnym osiągane przez Uczestników będą stanowić przychody ze źródła kapitały pieniężne, w konsekwencji czego Spółka nie będzie zobowiązana do poboru składek.

Koronnym argumentem potwierdzającym brak możliwości uznania ewentualnych przychodów za przychody ze stosunku pracy jest fakt, iż Uczestnicy nie będą pracownikami Spółki, a w stosunku do Uczestników, którzy mogą być jednocześnie członkami rady nadzorczej Spółki, to ewentualne przychody wynikające z programu motywacyjnego nie będą elementami i konsekwencją pełnionej funkcji członka rady nadzorczej.

Zdaniem Spółki o przychodzie ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy PIT można mówić, jeżeli pracownik otrzymuje od pracodawcy świadczenie bezpośrednio przysługujące za wykonywanie obowiązków w ramach stosunku pracy. Co więcej, wynagrodzenie to powinno wynikać z dokumentów regulujących zasady wynagradzania pracownika, np. z umowy o pracę, regulaminów wynagradzania stosowanych w Spółce, Kodeksu pracy, itp. tylko takie wynagrodzenie, wynikające z bezpośredniej i szczególnej relacji pomiędzy pracodawcą a pracownikiem, mogłoby zostać uznane przez racjonalnego ustawodawcę za przychód ze stosunku pracy.

Oznacza to, że nie wszystkie wypłaty oraz świadczenia otrzymane od pracodawcy będą stanowić przychód ze stosunku pracy. Przychodem ze stosunku pracy nie będą kwoty otrzymane w związku ze stosunkiem pracy, ale niewynikające bezpośrednio z tego stosunku. Przychodami takimi będą bowiem kwoty oraz świadczenia będące częścią warunków pracy i płacy, które zostały określone np. w umowie o pracę lub regulaminie wynagradzania.

Stanowisko Spółki jest poparte brzmieniem wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 kwietnia 2015 r. (II FSK 730/13), w którym stwierdzono, iż "Jakkolwiek definicja przychodu ze stosunku pracy ma charakter otwarty, nie można zakwalifikować do tego źródła każdego przychodu, który uzyskuje pracownik nie ze stosunku pracy, a w związku ze stosunkiem pracy. Przywołany przepis stanowi bowiem o przychodach ze stosunku pracy, a nie przychodach związanych, towarzyszących albo osiągniętych przy okazji stosunku pracy. Jeżeli zatem pracownik osiągnie przychód pozostający w związku faktycznym z wykonywaniem pracy, ale niestanowiący przychodu ze stosunku pracy, nie będzie to przychód, o którym jest mowa w art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f.".

Pogląd taki został również wyrażony w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 24 kwietnia 2015 r. (II FSK 783/13), z dnia 3 lutego 2015 r. (II FSK 3136/12), oraz z dnia 21 maja 2014 r. (II FSK 1428/12).

Uzyskanie przychodów w związku z realizacją programu motywacyjnego przez Uczestników będących pracownikami Spółki zależnej nie oznacza automatycznie, że przychody te będą przychodami ze stosunku pracy. Realizacja programu motywacyjnego będzie się bowiem odbywać na podstawie umowy pomiędzy Spółką a Uczestnikami, które będą odrębne w stosunku do umów o pracę Uczestników. Wszelkie świadczenia będą dokonywane przez Spółkę, która nie będzie pracodawcą w stosunku do Uczestników. Zdaniem Spółki, sam fakt powiązania pomiędzy Spółką a Spółką zależną nie będzie powodować, iż ewentualne świadczenia uzyskane przez Uczestników będą przychodami ze stosunku pracy.

Analogicznie w opinii Spółki należy interpretować przepisy art. 13 pkt 7 ustawy PIT. W związku z tym za przychód z działalności wykonywanej osobiście należałoby uznać jedynie świadczenia należne bezpośrednio za pełnienie funkcji członka rady nadzorczej Spółki zależnej lub też członka rady nadzorczej Spółki. Co więcej, zdaniem Spółki świadczenia te mogłyby stanowić przychód z działalności wykonywanej osobiście, gdyby ich otrzymanie wynikało z dokumentów regulujących zasady wynagradzania tych osób (np. uchwały o powołaniu na członka zarządu lub członka rady nadzorczej, itp.).

Pogląd Spółki znajduje potwierdzenie w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 23 listopada 2013 r. (I SA/Kr 1447/13).

Tym samym, skoro świadczenia związane z realizacją programu motywacyjnego nie będzie wynikać z dokumentów ustalających warunki wynagradzania Uczestników oraz nie są przyznawane w zamian za realizację obowiązków wynikających z zawartych przez te osoby umów o pracę lub z aktów powołania (bądź innych wiążących aktów), to przychody z tytułu realizacji programu motywacyjnego nie będą przychodami osiąganymi przez Uczestników jako pracowników lub członków rady nadzorczej w myśl ustawy SUS. W związku z tym Spółka nie będzie zobowiązana do poboru składek na ubezpieczenia w tym zakresie.

Spółka twierdzi natomiast, iż skoro Opcje i warranty są odpowiednio pochodnymi instrumentami finansowymi i papierami wartościowymi, o których mowa w art. 17 ust. 1 ustawy, to ewentualny przychód z ich realizacji będzie dla Uczestników przychodem z kapitałów pieniężnych.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy PIT, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.

W myśl art. 5a pkt 13 ustawy PIT ilekroć w ustawie jest mowa o pochodnych instrumentach finansowych - oznacza to instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem tytułów uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania oraz instrumentów rynku pieniężnego.

W świetle art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi ("ustawa o Obrocie"), instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są niebędące papierami wartościowymi:

Artykuł 3 pkt 28a ustawy o Obrocie stanowi zaś, iż ilekroć w ustawie jest mowa o instrumentach pochodnych - rozumie się przez to opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny lub wartości instrumentów finansowych, walut, stóp procentowych, rentowności, indeksów finansowych, wskaźników finansowych, towarów, zmian klimatycznych, stawek frachtowych, poziomów emisji, stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, a także innych aktywów, praw, zobowiązań, indeksów lub wskaźników (instrumentów bazowych) oraz instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego.

Zdaniem Spółki, przedmiotowe Opcje spełniają wszystkie warunki, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c ustawy o Obrocie, który za instrument finansowy uznaje m.in. opcje, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, które są dokonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne.

Spółka pragnie wskazać, iż instrumentem bazowym Opcji będzie warrant subskrypcyjny, uprawniający do objęcia akcji w kapitale zakładowym Spółki.

Zgodnie z art. 3 pkt 1 lit. a ustawy o Obrocie, za papiery wartościowe w rozumieniu tej ustawy uważa się m.in. warranty subskrypcyjne.

Opcje mogą być wykonane przez dostawę, która nastąpi w momencie przekazania Uczestnikom warrantów subskrypcyjnych.

Realizacja praw wynikających z Opcji może nastąpić także poprzez rozliczenie pieniężne, które będzie miało miejsce w momencie otrzymania Rozliczenia pieniężnego (lub Premii lojalnościowej). Przez rozliczenie pieniężne należy w opinii Spółki rozumieć sytuację, w której doszło do zawarcia kontraktu dotyczącego pochodnego instrumentu finansowego, którego realizacja nie odbywa się poprzez dostarczenie instrumentu bazowego, ale przez wypłatę środków pieniężnych. Kwota wypłaty jest uzależniona od różnicy pomiędzy ustaloną w kontekście kwotą bazową a obowiązującą ceną rynkową na moment realizacji prawa z kontraktu pochodnego.

Spółka twierdzi, iż Premia lojalnościowa również będzie stanowić rozliczenie pieniężne w myśl ustawy o Obrocie i tym samym ustawy PIT. Zdaniem Spółki kwota ta będzie de facto stanowić część Rozliczenia pieniężnego, jej otrzymanie jest bowiem uzależnione od prawa do otrzymania tego Rozliczenia. Ponadto w opinii Spółki wypłata Premii lojalnościowej jest ściśle związana z posiadaniem przez Uczestnika pochodnego instrumentu finansowego, tj. prawa do objęcia akcji Spółki (lub otrzymania określonych świadczeń pieniężnych).

Tym samym zdaniem Spółki Opcje spełniają wszystkie przesłanki niezbędne do uznania ich za pochodne instrumenty finansowe w myśl art. 5a pkt 13 ustawy PIT.

Spółka twierdzi, iż skoro Opcje i warranty są odpowiednio pochodnymi instrumentami finansowymi i papierami wartościowymi, o których mowa w art. 17 ust. 1 ustawy PIT, to ewentualny przychód z ich realizacji będzie dla Uczestników przychodem z kapitałów pieniężnych i nie będzie tym samym przychodem osiąganym przez Uczestników jako pracowników lub członków rady nadzorczej w myśl ustawy SUS. Tym samym na Spółce nie będzie ciążył obowiązek potrącania składek na ubezpieczenia społeczne w związku z ewentualnie osiąganymi przez uczestników przychodami.

Stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie w decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych:

- Oddział w Lublinie z dnia 31 lipca 2014 r. (WPI/200000/43/814/2014),

- Oddział w Lublinie z dnia 11 czerwca 2014 r. (WPI/200000/43/709/2014),

- Oddział w Gdańsku z dnia 12 maja 2014 r. (WPI/100000/43/399/2014),

- Oddział w Gdańsku z dnia 4 lipca 2013 r. (WPI/100000/451/719/2013).

W dniu 15 lutego 2016 r. Oddział wezwał Wnioskodawcę o uzupełnienie wniosku o wydanie pisemnej interpretacji przepisów z dnia 3 lutego 2016 r. poprzez wskazanie kto jest Wnioskodawcą złożonego wniosku. We wniosku jako Wnioskodawca wskazana została (...) Spółka z o.o., natomiast dane identyfikacyjne NIP, KRS dotyczą innego przedsiębiorcy.

W dniu 26 lutego 2016 r. Wnioskodawca w odpowiedzi na wezwanie Oddziału wyjaśnił, iż Wnioskodawcą przedmiotowego wniosku jest: (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ul. (...), (...), NIP: (...), KRS: (...).

Wskazane we wniosku, jak wyjaśnia Wnioskodawca, dane indentyfikacyjne (NIP, KRS) dotyczą Spółki, co wynika z informacji odpowiadającej odpisowi aktualnemu z Rejestru Przedsiębiorców wydanej dla Spółki, aktualnej na dzień (...) 2016 r. (stanowiącej Załącznik 1).

Rozbieżność pomiędzy danymi wskazanymi we Wniosku, a danymi wynikającymi z informacji odpowiadającej odpisowi aktualnemu z Rejestru Przedsiębiorców załączonej do Wniosku (aktualnej na dzień (...) 2015 r.) wynikają z rejestracji w KRS zmiany nazwy Spółki w okresie pomiędzy udzieleniem pełnomocnictwa a złożeniem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

W celu uniknięcia wątpliwości co do umocowania osoby udzielającej pełnomocnictwa, do wniosku załączona została informacja aktualna na dzień udzielenia tego pełnomocnictwa (w której wskazana została poprzednia firma Spółki - (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością), przy czym zmianie nie uległy dane identyfikacyjne Spółki (adres, NIP, KRS). Nowa nazwa Spółki została wskazana we Wniosku.

W celu uniknięcia wątpliwości, do pisma Wnioskodawca załączył informację aktualną na dzień udzielenia pełnomocnictwa (numer ostatniego wpisu: (...)), a także informację aktualną na dzień (...) 2016 r. (numer ostatniego wpisu: (...)).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 powołanej powyżej ustawy, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Oddział zaznacza jednocześnie, że w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów. Ocena stanowiska przedsiębiorcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego zawarty w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga fakt, iż rozpoznając wniosek o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy rozpatrywanej na podstawie złożonego wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu, np. w toku prowadzonego postępowania lub w toku czynności kontrolnych, ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę obciąża jedynie przedsiębiorcę.

Katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym określono w art. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, uzależniając zaistnienie tegoż obowiązku nie od finansowego wymiaru pełnionej funkcji, a od formy, w jakiej został mianowany na stanowisko członek zarządu. Powołane przepisy nie zaliczają do ubezpieczonych osób będących członkami zarządu spółki pod warunkiem, że funkcja ta nie jest wykonywana w ramach stosunku prawnego określonego w tym przepisie (np. umowa o pracę, umowa cywilnoprawna).

Członek zarządu w myśl art. 201 § 4 powołanej powyżej ustawy - Kodeks spółek handlowych - powoływany i odwoływany jest uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadzącą do nawiązania stosunku organizacyjnego, jako czynność prawna stanowi bowiem oświadczenie woli spółki, mocą którego ustanawiany jest jeden z jej organów, a konkretnie jego członek bądź członkowie. Następstwem nawiązanego stosunku organizacyjnego może być nawiązanie stosunku obligacyjnego tj. podpisanie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej. Jednakże to od woli spółki zależy czy to stosunek organizacyjny będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków członka zarządu oraz czy będzie się wiązał z wynagrodzeniem czy nie. Podstawą pełnienia funkcji członka zarządu może być w rezultacie zarówno zatrudnienie na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej o świadczenie usług jak też jedynie powołanie uchwałą zgromadzenia wspólników.

Jednocześnie należy wskazać, że w myśl powołanego powyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w ściśle zakreślonym katalogu spraw. Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazania źródła takiego przychodu, nie mieści się w ustawowo określonym zakresie, natomiast sprawy te należą do wyłącznej kompetencji organów podatkowych, gdyż zgodnie z art. 10a ust. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej zasad i tryb udzielania interpretacji przepisów prawa podatkowego reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613). Powyższe ograniczenie w tematyce, w której Zakład jest zobowiązany wypowiedzieć się za pośrednictwem pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, uniemożliwia potwierdzenie w tym trybie przez organ dokonanej przez Wnioskodawcę kwalifikacji przychodu w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku z dnia 3 lutego 2016 r., uzupełnionego w dniu 26 lutego 2016 r. wynika, że Spółka rozważa wdrożenie programu motywacyjnego, skierowanego do kluczowych pracowników oraz współpracowników Spółki zależnej. Uczestnikami będą m.in. pracownicy Spółki zależnej, pełniący jednocześnie funkcję członka zarządu Spółki zależnej. Realizacja programu będzie się odbywać na podstawie umowy zawartej pomiędzy Spółką a Uczestnikami. Program motywacyjny nie będzie wynikać ze stosunku pracy Uczestników lub z pełnionych przez nich funkcji członka zarządu Spółki zależnej. Przychody z tytułu udziału w programie motywacyjnym osiągane przez Uczestników będą stanowić przychody ze źródła kapitały pieniężne, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o PIT.

Biorąc powyższe pod uwagę, Zakład stwierdza, iż wartość realizacji programu motywacyjnego w odniesieniu do Uczestników będących jednocześnie pracownikami oraz członkami zarządu Spółki zależnej, nie będzie stanowiła podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, gdyż stosownie do powołanych powyżej przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych pełnienie funkcji członka zarządu spółki nie jest tytułem do ubezpieczeń społecznych.

W myśl natomiast, obowiązującego od dnia 1 stycznia 2015 r., art. 6 ust. 1 pkt 22 i art. 13 pkt 17 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym członkowie rady nadzorczej wynagradzani z tytułu pełnionej funkcji od dnia powołania do dnia zaprzestania pełnienia tej funkcji.

Ponadto zgodnie z brzmieniem art. 18 ust. 4 pkt 10 wskazanej ustawy w związku z art. 4 pkt 9 tejże ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe członków rad nadzorczych stanowi przychód z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania, łącznie z kosztami uzyskania i kwotą podatku, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2015 r., do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne członków rad nadzorczych, stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Z opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku z dnia 3 lutego 2016 r. i uzupełnionym w dniu 26 lutego 2016 r. wynika, że Spółka rozważa wdrożenie programu motywacyjnego, skierowanego do kluczowych pracowników oraz współpracowników Spółki zależnej. Uczestnikami będą m.in. pracownicy Spółki zależnej, pełniący jednocześnie funkcję członka rady nadzorczej Spółki zależnej lub Spółki. Realizacja programu będzie się odbywać na podstawie umowy zawartej pomiędzy Spółką a Uczestnikami. Program motywacyjny nie będzie wynikać ze stosunku pracy Uczestników lub z pełnionych przez nich funkcji członka rady nadzorczej Spółki zależnej lub Spółki. Świadczenia wynikające z programu nie będą stanowić wynagrodzenia za pełnienie funkcji członka rady nadzorczej Spółki lub członka rady nadzorczej Spółki zależnej. Prawo do otrzymania świadczeń nie będzie wynikać z aktów powołujących Uczestników do pełnienia tej funkcji ani innych wiążących aktów w tym zakresie.

Przychody z tytułu udziału w programie motywacyjnym osiągane przez Uczestników będą stanowić przychody ze źródła kapitały pieniężne, o których mowa w art. 17 ust. 1 ustawy PIT.

W konsekwencji powyższego, Zakład stwierdza, iż wartość realizacji programu motywacyjnego w odniesieniu do Uczestników będących jednocześnie pracownikami członkami zarządu Spółki zależnej, pracownikami oraz członkami rady nadzorczej Spółki zależnej oraz pracownikami Spółki zależnej oraz członkami rady nadzorczej Spółki, nie będzie stanowiła podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

W świetle powyższego, uwzględniając przedstawiony przez Wnioskodawcę stan faktyczny, własne stanowisko w sprawie oraz obowiązujące przepisy prawne, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 3 lutego 2016 r., uzupełnionym w dniu 26 lutego 2016 r. jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.