WPI/200000/43/1392/2018

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 26 grudnia 2018 r. przez Panią (...), prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą: (...) w sprawie braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w okresie pobierania świadczenia rodzicielskiego.

W dniu 26 grudnia 2018 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek złożony przez Panią (...) o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Wnioskodawczyni poinformowała, że (...) listopada 2018 r. urodziła córkę. Od (...) grudnia 2018 r. Wnioskodawczyni prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, która nie koliduje

z wychowywaniem i opieką nad dzieckiem. Z racji braku zatrudnienia na umowę o pracę oraz braku możliwości opłacania dobrowolnej składki chorobowej Wnioskodawczyni wystąpiła z wnioskiem do GOPS o przyznanie świadczenia rodzicielskiego i wypłacenie zasiłku "kosiniakowego". Wniosek został rozpatrzony pozytywnie i w dniu listopada 2018 r. została wydana decyzja GOPS o przyznaniu świadczenia.

Wnioskodawczyni wniosła o potwierdzenie:

Swoje stanowisko Wnioskodawczyni uzasadniła wskazując, że na mocy art. 1 ustawy z 25 września 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych dodano nowe świadczenie rodzicielskie. Z kolei, zgodnie z art. 17c ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 pkt 1 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych świadczenie rodzicielskie przysługuje także osobom prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą, jeśli nie pobierają zasiłku macierzyńskiego mogą ubiegać się o świadczenie rodzicielskie, które dla celów ubezpieczenia emerytalnego i rentowych tych osób traktowane jest na równi z pobieraniem zasiłku macierzyńskiego. Natomiast z art. 82 ust. 9a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych wynika, iż ubezpieczenie zdrowotne nie jest opłacane przez osoby, których zasiłek macierzyński nie przekracza kwoty świadczenia rodzicielskiego, o którym mowa w przepisach o świadczeniach rodzinnych (art. 66 ust. 1 pkt 1 lit.c.).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl art. 34 ust. 5 tej ustawy udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze decyzji interpretacyjnej Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Ocena stanowiska wnioskodawcy dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego zawartego w treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Podkreślenia przy tym wymaga, iż granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Wydając interpretację indywidualną Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez Wnioskodawczynię oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym osób wykonujących pozarolniczą działalność gospodarczą regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, w myśl art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt 4 powołanej ustawy, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Natomiast stosownie do art. 9 ust. 1c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby, o których mowa m.in. w art. 6 ust. 1 pkt 5, spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Mogą one jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych, tytułów.

Z powyższego przepisu wynika wprost, że wskazane zasady ustalania obowiązku ubezpieczeń mają zastosowanie wyłącznie do osób pobierających zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Świadczenie rodzicielskie jest natomiast okresowym świadczeniem pieniężnym przysługującym z tytułu urodzenia dziecka, osobie nie posiadającej uprawnienia do zasiłku macierzyńskiego ze względu na brak opłacania składki na ubezpieczenie chorobowe, wypłacanym na podstawie przepisów ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2017 r. poz. 1952 z późn. zm.). Wprawdzie konstrukcja i zasady przyznawania świadczenia rodzicielskiego odwzorowują podstawowe zasady obowiązujące przy urlopach i zasiłkach macierzyńskich, jednakże świadczenia te dla celów ubezpieczenia emerytalnego i rentowych nie mogą być traktowane jako równoważne.

Ponadto z przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie wynika, żeby osoby pobierające świadczenie rodzicielskie były objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, w przeciwieństwie do osób pobierających zasiłek macierzyński.

W konsekwencji, na mocy powyżej wskazanego przepisu, osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym tylko w przypadku gdy spełniają jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo tymi ubezpieczeniami z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Wobec faktu, iż podleganie ubezpieczeniom społecznym rodzi obowiązek opłacania składek na te ubezpieczenia, osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą i jednocześnie pobierająca świadczenie rodzicielskie, jest zobowiązana do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Wnioskodawczyni przedstawiła również własne stanowisko w kwestii braku obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Zauważyć należy, że w myśl przepisów ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1510 z późn. zm.) osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą są zobowiązane do opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu tej działalności, chyba że zaistnieją przesłanki zwalniające je z opłacenia tej składki wyszczególnione w art. 82 i art. 83 wskazanej ustawy. Jedna z takich przesłanek została wskazana w art. 82 ust. 9a ustawy, zgodnie z którym składka na ubezpieczenie zdrowotne nie jest opłacana przez osobę, której zasiłek macierzyński nie przekracza miesięcznie kwoty świadczenia rodzicielskiego, o którym mowa w przepisach o świadczeniach rodzinnych, od tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, o którym mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c lub art. 66 ust. 1 pkt 1a (tj. osób prowadzących działalność pozarolniczą bądź też osób niepodlegających ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w okresie 6 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia tej działalności lub osób z nimi współpracujących). Z powyższego przepisu nie wynika jednakże zwolnienie z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej dla osoby pobierającej świadczenie rodzicielskie przyznane na mocy przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych.

W świetle powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni w kwestii braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w okresie pobierania świadczenia rodzicielskiego uznać należy za nieprawidłowe.

Jednocześnie należy podkreślić, iż wskazana we wniosku decyzja interpretacyjna została wydana przez Zakład w indywidualnej sprawie innego przedsiębiorcy, w oparciu o opisany przez niego we wniosku stan faktyczny i wiąże Organ w sprawie tego przedsiębiorcy. Interpretacje wydawane są w oparciu o zawarty we wniosku opis stan faktycznego lub zdarzenia przyszłego i nawet najmniejsza różnica w przedstawionym przez Wnioskodawcę opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego może mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia zawartego w decyzji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.