WPI/200000/43/1372/2015 - Kontrakt menedżerski jako obowiązkowy tytuł ubezpieczeń społecznych przy jednoczesnym prowadzeniu działalności gospodarczej, w ramach której zawarta została umowa kontraktu.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie rozpatrując wniosek złożony w dniu 1 grudnia 2015 r. przez Pana (...) uznaje za nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w przedmiocie obowiązku ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w ramach której wykonywana jest jedynie umowa o świadczenie usług tzw. kontrakt menedżerski, przy równoczesnym pozostawaniu w stosunku pracy zawartej z innym niż umowa o świadczenie usług menedżerskich podmiotem.

W dniu 1 grudnia 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy Pana (...), reprezentowanego przez radcę prawnego (...), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Powyższy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 19 grudnia 2015 r. (doręczonym w dniu 28 grudnia).

Wnioskodawca poinformował, iż jest członkiem Zarządu (...) (KRS) z siedzibą w z adresem ul. (...) , a jednocześnie jest Prezesem Zarządu, (...) (KRS ) z siedzibą w (...) z adresem ul. (...).

Wnioskodawca wskazał, że wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji członka Zarządu (...) w (...) pobiera na podstawie wystawianej co miesiąc faktury VAT z uwagi na to, że prowadzi indywidualna pozarolnicza działalność gospodarcza obejmującą świadczenie takiej usługi. Z tego tytułu odprowadza należne składki na ubezpieczenia zdrowotne ale nie opłaca żadnej ze składek wynikających z ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. W drugiej firmie tj. (...), w której członkiem Zarządu (...) został wcześniej niż w (...), tj. od 1 lipca 2009 r., swoją funkcję wykonuje na podstawie umowy o pracę. Jako członek Zarządu (...), jest zatrudniony w oparciu o umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. Z tytułu wykonywanej pracy jako członek Zarządu (...) co miesiąc otrzymuje w (...) miesięczne wynagrodzenie jako pracownik, przy czym jest ono wyższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę. Od wynagrodzenia otrzymywanego z tego tytułu, są odprowadzane składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe w pełnym zakresie, wynikające z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i z ustawy o ubezpieczeniu zdrowotnym.

Ponadto Wnioskodawca informuje, iż pomiędzy ww. spółkami nie ma bezpośrednich powiązań kapitałowych, tj. (...) nie jest udziałowcem (...), ani też nie jest akcjonariuszem (...).

Wnioskodawca wnosi o zajęcie stanowiska, czy sytuacja opisana wyżej jest zgodna z obowiązującym stanem prawnym, zwłaszcza w kontekście uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2015 r. (II WI UZP 2/15).

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie. Zdaniem Wnioskodawcy opisany stan faktyczny jest zgodny z polskim prawem. Wnioskodawca z racji umowy o pracę zawartej z (...) na wykonywanie funkcji członka zarządu (...) wypełnia definicję pracownika określona w Art. 8 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Wnioskodawca wskazuje, że na podstawie art. 6 ust. 1 i w związku z art. 9 ust. 1a powyższej ustawy z tytułu otrzymywania wynagrodzenia na poziomie odpowiadającym co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu, podlega tylko jednemu obowiązkowemu ubezpieczeniu w zakresie ubezpieczenia rentowego i emerytalnego tj. z tytułu zawarcia umowy o pracę. Dodatkowo, jak podnosi Wnioskodawca, także z tego tytułu, że pracę w (...) podjął wcześniej niż wykonywanie funkcji członków Zarządu (...) Sp. z o.o. na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy w stosunku do niego ma zastosowanie obowiązkowe ubezpieczenie społeczne z tytułu umowy o pracę jako wcześniejsze. Zakładając, że Wnioskodawca podlega tylko obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu z tytułu umowy o pracę w to do jego obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego mają także zastosowanie wskazane zasady.

Jednocześnie Wnioskodawca, biorąc pod uwagę brzmienie przepisu art. 4 pkt 9 ww. ustawy mającego znaczenie dla określenia podstawy wymiaru składek, zgodnie z art. 18 ust. 1 ww. ustawy a także z orzecznictwem sądowym w tym zakresie podnoszącym kwestię terminowości opłacania składek do ZUS przez pracodawcę, dla uniknięcia wątpliwości wskazuje, że jego wynagrodzenie za pracę jako członka Zarządu w (...) wypłacane jest systematycznie, na ostatni dzień każdego miesiąca kalendarzowego. W terminach zgodnych z obowiązującymi przepisami odprowadzane są do ZUS należne składki ubezpieczeniowe z tego tytułu. Za żaden miesiąc od momentu zatrudnienia Wnioskodawcy na stanowisku członka Zarządu w (...), spółka ta nie posiadała zaległości w opłacaniu składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe w pełnym zakresie, wynikające z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i z ustawy o ubezpieczeniu zdrowotnym.

Biorąc pod uwagę powyższe Wnioskodawca uważa, ze jako członek Zarządu (...) wykonując swoje funkcje w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej nie jest objęty obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym z uwagi na objęcie tym ubezpieczeniem z tytułu umowy o pracę zawartej z Uchwała składu 7 sędziów Sadu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2015 r. (III UZP 2/15) miała by zastosowanie gdyby Wnioskodawca nie był objęty obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym z tytułu umów o pracę w (...).

W odpowiedzi na wezwanie z dnia 8 grudnia 2015 r., o doprecyzowanie stanu faktycznego przedstawionego we wniosku z dnia 26 listopada 2015 r. poprzez wskazanie czy Wnioskodawca w ramach posiadanego wpisu do ewidencji działalności gospodarczej uzyskuje przychody tylko jako członek Zarządu (...) tj. na podstawie kontraktu menedżerskiego (przychody z działalności wykonywanej osobiście), czy też równocześnie osiąga przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.). Działający w imieniu Wnioskodawcy pełnomocnik pismem z dnia 19 grudnia 2015 r. (doręczonym w dniu 28 grudnia 2015 r.) wskazał, iż zgodnie z tym co podano we wniosku z dnia 26 listopada 2015 r. o wydanie interpretacji, że Pan (...) jako osoba prowadząca działalność gospodarcza (odpis CEIDG RP został załączony do wniosku o wydanie interpretacji) ma zawartą umowę cywilnoprawną wyłącznie z na wykonywanie funkcji członka zarządu (...) tej spółki. Za wykonywanie (ej funkcji co miesiąc wystawia na fakturę VAT czyli osiąga przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 2006 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie ma z równolegle zawartej jakiejkolwiek innej umowy (w tym kontraktu menedżerskiego), nie osiąga więc równolegle od przedmiotowej spółki dochodów z działalności wykonywanej osobiście w rozumieniu powyższej ustawy. Jednocześnie poinformował, ze w ramach posiadanego wpisu do ewidencji działalności gospodarczej Wnioskodawca uzyskuje przychody tylko jako członek Zarządu (...) i nie wystawia faktur VAT na inne podmioty z tytułu posiadanego wpisu do ewidencji. Nie posiada także podpisanego kontraktu menedżerskiego z innym podmiotem w tym z (...).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 powołanej powyżej ustawy, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Ubezpieczeniom społecznym podlegają obowiązkowo osoby, które posiadają określony tytuł do ubezpieczenia wskazany przez ustawodawcę,

Kontrakt menedżerski jest umową nienazwaną, dotychczas nie uregulowaną w przepisach prawa cywilnego. Umowa kontraktu menedżerskiego może mieć charakter umowy o pracę lub umowy zlecenia. W praktyce kontrakt menedżerski występuje częściej jako umowa o świadczenie usług, do której stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego o umowie zleceniu, a tym samym osoby wykonujące takie umowy podlegają ubezpieczeniom społecznym na zasadach przewidzianych dla zleceniobiorców.

Jak wynika z wniosku z dnia 26 listopada 2015 r., uzupełnionego pismem z dnia 19 grudnia 2015 r. zawarta przez Wnioskodawcę umowa - kontraktu menedżerskiego z (...) na wykonywanie funkcji członka zarządu (...) tej Spółki jest umową o świadczenie usług i w związku z tym na gruncie przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych traktowana jest na zasadach dotyczących umowy zlecenia.

W rezultacie, jak słusznie wskazał Wnioskodawca w przedstawionym stanie faktycznym -dla menedżera, który prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej w ramach której zawarł umowę kontraktu menedżerskiego, przychód uzyskiwany z tej umowy - dla potrzeb opłacania podatku dochodowego od osób fizycznych - jest przychodem z działalności wykonywanej osobiście. Tym samym umowa kontraktu menedżerskiego jest traktowana jako odrębny tytuł do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, a nie jako umowa wykonywana w ramach działalności gospodarczej.

Powyższe skutkuje zaistnieniem dla takich osób fizycznych obowiązku ubezpieczeń społecznych z tytułu umów kontraktu menedżerskiego, do których stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o zleceniu, w sytuacji gdy w ramach posiadanych wpisów do ewidencji działalności gospodarczej uzyskują wyłącznie przychody z tytułu tychże umów. W konsekwencji osoba fizyczna, z którą zawarto umowę o świadczenie usług - kontrakt menedżerski - podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 12 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, natomiast stosownie do zapisów art. 11 ust. 2 tejże ustawy ubezpieczenie chorobowe dla tych osób ma charakter dobrowolny - co znajduje potwierdzenie w Uchwale składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2015 r. (sygn. akt III UZP 2/15).

Jednocześnie w myśl art. 9 ust. 1 tejże ustawy osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, spełniający jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy. Mogą oni dobrowolnie, na swój wniosek, być objęci ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust. 1a tegoż art. 9 ustawy - zgodnie z którym, którym ww. osoby (ubezpieczeni), których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od kwoty określonej w art. 18 ust. 4 pkt 5a (obowiązującego minimalnego wynagrodzenia za pracę), podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów takich jak m.in. umowa zlecenia.

Z treści wniosku z dnia z dnia 26 listopada 2015 r., uzupełnionego pismem z dnia 19 grudnia 2015 r. wynika, iż wątpliwość Wnioskodawcy dotyczy podlegania ubezpieczeniom społecznym, a co za tym idzie obowiązku opłacenia składek na te ubezpieczenia z tytułu umowy - kontraktu menedżerskiego z (...) na wykonywanie funkcji członka zarządu (...) tej (...) Spółki (umowy zlecenia) w sytuacji, gdy jest on jednocześnie członkiem Zarządu (...) u innego płatnika składek tj. (...) w (...), pełniącym swoją funkcję na podstawie umowy o pracę, przy czym podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy jest wyższa od kwoty obowiązującego minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku złożonym w dniu 1 grudnia 2015 r. stan faktyczny oraz wskazane powyżej przepisy prawa, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko Wnioskodawcy uznał za nieprawidłowe - bowiem w sytuacji zawarcia w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej umowy zlecenia na świadczenie usług menedżerskich, która dla Wnioskodawcy stanowi jedyne źródło przychodu uzyskiwanego z tej działalności, tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych nie jest prowadzona działalność gospodarcza w ramach której zawarta została ta umowa, a umowa zlecenia (kontraktu menedżerskiego).

Ponadto należy zaznaczyć, iż przywołany powyżej art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wskazuje jednoznacznie, iż niezbędną przesłanką do wydania pisemnej interpretacji jest konieczność indywidualnego charakteru sprawy. Brak jest zatem podstaw do wydania pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej również w sytuacji, gdy z wnioskiem o jej wydanie występuje przedsiębiorca, jednakże wniosek dotyczy także potencjalnych, obowiązków w zakresie ubezpieczenia społecznego innego podmiotu - w tym wypadku (...), jako płatnika z którym Wnioskodawca w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej (obejmującej świadczenie takiej usługi), zawarł umowę zlecenia na świadczenie usług menedżerskich i która stanowi jedyne źródło jego przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.