WPI/200000/43/1370/2017 - Opłaty za pakiety ubezpieczeniowe w części finansowanej przez pracodawcę a podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 2168) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 24 listopada 2017 r. przez spółkę: (...) w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych z tytułu stosunku pracy kwoty opłaty za pakiety ubezpieczeniowe w części finansowanej przez Pracodawcę.

W dniu 24 listopada 2017 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej złożony przez spółkę:

Powyższy wniosek został uzupełniony przez Wnioskodawcę pismem z 4 grudnia 2017 r. (wpływ do Oddziału w Lublinie w dniu 6 grudnia 2017 r.).

Wnioskodawca poinformował, że planuje zapewnić pracownikom odpłatne pakiety na życie w ramach ubezpieczenia grupowego za cenę niższą od cen, za które Spółka będzie je nabywała (przykładowe zł miesięcznie od każdego pracownika). Wszyscy pracownicy będą ponosili opłatę za pakiety ubezpieczeniowe w tej samej lub podobnej wysokości. Kwota płacona przez pracownika za pakiet ubezpieczeniowy będzie niższa niż wynagrodzenie, akie Wnioskodawca będzie płacić firmie ubezpieczeniowej.

Dodatkowo w piśmie z 4 grudnia 2017 r. Wnioskodawca wskazał, że uregulowania w sprawie pakietów na życie, w tym informacja o uprawnieniu pracowników do zakupu ww. pakietu po cenie niższej niż cena, którą zapłaci Spółka firmie ubezpieczeniowej (prawdopodobnie pracownik będzie dopłacał (...) zł) oraz informacja o potrąceniu z pensji pracownika zaliczki na podatek od przychodu jakim będzie kwota opłaty za pakiet ubezpieczeniowy w części finansowanej przez pracodawcę, zostaną zapisane w uchwale zarządu, z która zostaną zapoznani pracownicy. Zapisy te nie zostaną dokonane w układzie zbiorowym pracy czy regulaminie wynagradzania, ponieważ Spółka nie posiada takich dokumentów, gdyż nie jest zobowiązana przez przepisy prawa do ich utworzenia.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że kwota opłaty za pakiet ubezpieczeniowy w części finansowanej przez Pracodawcę będzie stanowić dla pracowników przychód z tytułu stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym Wnioskodawca zwrócił się z zapytaniem czy jako płatnik składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe, zdrowotne, FP i FGŚP będzie zobowiązany do potrącania składek na ww. ubezpieczenia od przychodu pracownika stanowiącego różnicę pomiędzy wartością wynagrodzenia za ubezpieczenie na życie płaconą przez Spółkę a kwotą, którą pracownik płaci Pracodawcy z tytułu korzystania z tych ubezpieczeń, a także czy różnica pomiędzy ceną detaliczną ubezpieczenia płaconą przez Pracodawcę a ceną płaconą Pracodawcy w ww. przypadku wliczana jest do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i Fundusze.

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka nie będzie zobowiązana do potrącania składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i Fundusze od różnicy między ceną zakupu usług a ceną ich sprzedaży pracownikom ponieważ różnica ta nie powinna być wliczana do podstawy wymiaru składek.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu, w związku z art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne w formie decyzji, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1949). Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ww. ustawy oraz § 1 wskazanego rozporządzenia, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Ponadto zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1938 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Natomiast w myśl art. 104 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1065 z późn. zm.) oraz art. 29 ust. 1 ustawy z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1256 z późn. zm.) obowiązkowe składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w przypadku zaistnienia obowiązku ich opłacania, ustala się od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Wskazać należy przy tym, że w myśl powołanego powyżej art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w ściśle zakreślonym katalogu spraw. Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazania źródła takiego przychodu, nie mieści się w powyższym zakresie. W konsekwencji, Zakład dokonał interpretacji przepisów dotyczących ustalania podstawy wymiaru składek opierając się na wskazaniu Wnioskodawcy w powyższym zakresie.

Katalog przychodów wyłączonych z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, określony we wskazanym rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zawiera w § 2 ust. 1 pkt 26 zapis, iż podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Konstrukcja powyższego przepisu wskazuje, że aby móc zastosować zawarte w nim wyłączenie dana korzyść uzyskiwana przez pracownika z tytułu stosunku pracy musi wynikać z przepisów układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, które przewidują możliwość zakupu przez pracownika danego artykułu czy usługi po cenach niższych niż detaliczne. Korzyść uzyskiwana przez pracownika musi przy tym przybrać formę niepieniężną - formę zakupu po cenach niższych niż detaliczne artykułu lub usługi. W konsekwencji należy przyjąć, iż powyższe wyłączenie będzie możliwe jeżeli świadczenia przysługujące pracownikom uwzględnione będą w akcie należącym do katalogu źródeł prawa pracy wynikającego z ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1666 z późn. zm.), wskazującego na układy zbiorowe pracy, inne porozumienia zbiorowe, a także regulaminy i statuty. Jeżeli natomiast otrzymane świadczenia wynikają z innej niż powyżej wskazana podstawy, to pomimo faktu, iż zostaną uzyskane przez pracownika po cenach niższych niż detaliczne, będą stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Z treści wniosku z 21 listopada 2017 r. wynika, że Wnioskodawca zamierza zapewnić pracownikom odpłatne pakiety na życie w ramach ubezpieczenia grupowego, a fakt częściowego współfinansowania przez Pracodawcę tych pakietów uregulować za pośrednictwem uchwały zarządu. Tym samy w odniesieniu do świadczeń, które nie są zagwarantowane przez Pracodawcę mocą zakładowego układu zbiorowego, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, nie znajdzie zastosowania wskazany powyżej przepis § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia. Dlatego też wartość korzyści (przychodu) uzyskiwanej przez pracownika w związku z częściowym finansowaniem przez Pracodawcę pakietów ubezpieczeniowych będzie podlegała uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. W świetle wykazanej powyżej zależności łączącej wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, kwota ta będzie również stanowiła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, a także Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko Wnioskodawcy w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wartości udostępnionego pracownikom opłaty za pakiety ubezpieczeniowe w części finansowanej przez Pracodawcę uznać należy za nieprawidłowe.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...) Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.