WPI/200000/43/1326/2018

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz.U). z 2018 r. poz. 646 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U). z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie w związku z wnioskiem przedsiębiorcy: (...) złożonym w dniu 5 grudnia 2018 r., uzupełnionym w dniu 20 grudnia 2018 r. uznaje stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe w sprawie obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy zlecenia zawartej z żoną Wnioskodawcy w ramach prowadzonej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej.

W dniu 5 grudnia 2018 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) o wydanie interpretacji indywidualnej na podstawie art. 34 Prawa przedsiębiorców w sprawie obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu zawartej przez Wnioskodawcę odpłatnej umowy zlecenia z małżonką przy prowadzonej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej. W dniu 17 grudnia 2018 r. Zakład wezwał wnioskodawcę o uzupełnienie braków formalnych złożonego w dniu 5 grudnia 2018 r. wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej poprzez dokonanie opłaty za złożony wniosek. W dniu 20 grudnia 2018 r. Wnioskodawca dokonał opłaty za wniosek o interpretację uzupełniając brak formalny.

Stan faktyczny:

Wnioskodawca jest przedsiębiorcą prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą. Przedmiotem działalności jest sprzedaż detaliczna i hurtowa części do motorów. Wnioskodawca zatrudnia 2 osoby na stanowiskach sprzedawców. Przedsiębiorca zamierza zawrzeć od stycznia 2019 r. umowę zlecenia ze swoją żoną, która posiada wiedzę i doświadczenie w zakresie prowadzenia dokumentacji firmy. Przedmiotem umowy zlecenia będzie uporządkowanie i przygotowanie kilka razy w miesiącu dokumentów dla biura rachunkowego oraz obsługa sprzedaży internetowej. Zasady wynagradzania zleceniobiorcy będą opierać się na stałej miesięcznej kwocie wynagrodzenia. Umowa zlecenia nie będzie świadczona w określonych godzinach pracy. Godziny wykonywania umowy zlecenia zleceniobiorca ustala sobie sam. Żona nie posiada żadnego innego tytułu do ubezpieczeń oprócz ww. umowy zlecenia.

Własne stanowisko w sprawie:

Zdaniem Przedsiębiorcy, w przypadku zatrudnienia żony na podstawie umowy zlecenia, obowiązek ubezpieczeń społecznych powstanie z tytułu wykonywania umowy zlecenia a nie z tytułu współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej. Osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia, nawet jeżeli spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, podlega ubezpieczeniom społecznym jako zleceniobiorca, bowiem w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych w odniesieniu do zleceniobiorców brak jest przepisu odpowiadającego treści zawartej w art. 8 ust. 2 tej ustawy regulacji dotyczącej pracowników, jak również wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia stanowi odrębny, od współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, tytuł do ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 5 pkt 24 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, wynika, że pracownik spełniający kryteria określone dla osób współpracujących, o których mowa w art. 8 ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, dla celów ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego traktowany jest jako osoba współpracująca, a nie jako pracownik. Wykonywanie natomiast pracy na podstawie odpłatnej umowy zlecenia zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, stanowi odrębny tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego. Należy jednakże zauważyć, że umowa zlecenia jest umową regulowaną przez przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 380 z późn. zm.), odmienną w swej charakterystyce prawnej od umowy o pracę, a w konsekwencji nie może być w powyższej sytuacji traktowana analogicznie.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Natomiast Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest właściwy do wydawania decyzji w zakresie podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie, w związku z czym w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego zawiadamia, iż jeżeli Wnioskodawca powziął wątpliwość również w powyższym zakresie - jest uprawniony zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1510 z późn. zm.) do wniesienia zapytania do dyrektora właściwego miejscowo oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania. Biorąc powyższe pod uwagę, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wydając decyzję nr 1326/2018 odniósł się zgodnie z właściwością do kwestii dotyczących obowiązku ubezpieczeń społecznych, natomiast w zakresie podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu zawiadamia jak powyżej.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Ocena stanowiska Przedsiębiorcy dokonywana jest pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez Wnioskodawcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego zawartego w treści wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga, iż granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Wydając indywidualną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez Wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym, ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz opłacania składek na te ubezpieczenia regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Ubezpieczeniom społecznym podlegają osoby, które posiadają określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 12 ust. 1 powołanej ustawy, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu. W myśl art. 11 ust. 1 powołanej ustawy osoby te mogą podlegać dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu na swój wniosek. Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 2 tej ustawy - jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca. Oddział zaznacza jednak, że umowa zlecenia jest umową regulowaną przez przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 201 r. ₍poz. 1025), odmienna w swej charakterystyce prawnej od umowy o pracę, a w konsekwencji nie może być w powyższej sytuacji traktowane analogicznie.

W konsekwencji powyższego, osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia, nawet jeżeli spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, podlega ubezpieczeniom społecznym jako zleceniobiorca, bowiem wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia stanowi odrębny, od współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, tytuł do ubezpieczeń społecznych, a jednocześnie w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych. W odniesieniu do zleceniobiorców brak jest przepisu odpowiadającego treści zawartej w art. 8 ust. 2 tej ustawy regulacji dotyczącej pracowników.

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych w art. 18 ust. 1 określa, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców stanowi co do zasady przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1509 z późn. zm.). Natomiast art. 18 ust. 3 doprecyzowuje tę zasadę w odniesieniu do umów zlecenia, zgodnie z którym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców ustala się zgodnie z ust. 1, jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.

Zgodnie natomiast z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1510 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia lub osób z nimi współpracujących stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Z przedstawionego we wniosku złożonego w dniu 5 grudnia 2018 r. opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jako przedsiębiorca prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą zamierza zawrzeć od stycznia 2019 r. odpłatną umowę zlecenia z własną żoną ze stałą miesięczną kwotą wynagrodzenia. Zdaniem Wnioskodawcy w tej sytuacji obowiązek ubezpieczeń społecznych powstanie dla żony Wnioskodawcy z tytułu umowy zlecenia, którą ma zawrzeć z żoną, a nie z tytułu współpracy przy wykonywaniu pozarolniczej działalności gospodarczej.

Biorąc powyższe pod uwagę, Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 5 grudnia 2018 r. przez przedsiębiorcę (...), uzupełnionym w dniu 20 grudnia 2018 r., w sprawie podlegania żony Wnioskodawcy, z którą zostanie zawarta umowa zlecenia ubezpieczeniom społecznym na zasadach właściwych dla zleceniobiorców.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania decyzji. Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.