WPI/200000/43/1321/2015 - Prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 23 listopada 2015 r. przez przedsiębiorcę (...) w sprawie prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej.

W dniu 21 listopada 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy Pana (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustaw}' o swobodzie działalności gospodarczej w przedmiocie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

W przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca wskazał, że w od dnia 1 stycznia 2015 r. prowadził jednoosobową działalność gospodarczą związaną z tworzeniem oprogramowania. Wnioskodawca wskazał, że od momentu założenia działalności do września 2015 r. płatnik składek realizował zlecenia na rzecz byłego pracodawcy. Działalność wykonywana na rzecz byłego pracodawcy pokrywała się z zakresem czynności jakie wykonywano na podstawie umowy o pracę u byłego pracodawcy. W ww. okresie płatnik był zgłoszony do ubezpieczeń z kodem 051000 i opłacał składki na ubezpieczenie społeczne dla osób prowadzących pozarolniczą działalność, dla których minimalną podstawę wymiaru stanowi kwota (...) zł (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na rok 2015), tzw. "duży" ZUS. Wnioskodawca wskazał, że od miesiąca października zaprzestał wykonywania zadań na rzecz byłego pracodawcy. W związku z tym faktem, dokonano wyrejestrowania z kodu 051000 oraz z dniem 1 października 2015 r. dokonano zgłoszenia na druku ZUS ZUA z kodem 057000 celem korzystania z możliwości opłacania składek preferencyjnych na ubezpieczenie społeczne tzw. "małego ZUS".

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

Wnioskodawca jest zdania, że ww. działanie wynika z art. 18a ust. 1 o brzmieniu: "Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia." Od października 2015 r. płatnik nie wykonywał już zleceń na rzecz byłego pracodawcy. Płatnik w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prze dniem (1 stycznia 2015 r.) rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadzono pozarolniczej działalności.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne następuje w drodze decyzji.

W myśl art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Oddział zaznacza jednocześnie, że w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów. Ocena stanowiska przedsiębiorcę dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisów prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego zawarty w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga fakt, iż rozpoznając wniosek o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy rozpatrywanej na podstawie złożonego wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, zakreślają jedynie ramy przedstawionego opisu stanu faktycznego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu, np. w toku prowadzonego postępowania lub w toku czynności kontrolnych, ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę obciąża jedynie przedsiębiorcę i skutkiem powyższego jest brak związania organu wydaną interpretacją.

W myśl art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Stosowanie do ustępu 2 pkt 1 i 2) tego artykułu, z opłacania składek od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie mogą skorzystać osoby, które:

- prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,

- wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Powyższe oznacza, iż składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie opłacają osoby, które już prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawcie przepisów' o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, wykonywały działalność twórczą lub artystyczną, prowadziły działalność gospodarczą w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne bądź z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w' rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, które były wspólnikami jednoosobowych spółek z o.o., spółek jawnych, komandytowych lub partnerskich, osoby prowadzące niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty, a także gdy wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, a zakres wykonywanej działalności jest zbieżny z zakresem obowiązków wykonywanych w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy.

Pod pojęciem "byłego pracodawcy", o którym mowa a art. 18a ust. 2 pkt 2 ustawmy o systemie ubezpieczeń społecznych należy rozumieć każdego pracodawcę, na rzecz którego praca była wykonywana dotychczas tj. przed dniem rozpoczęcia prowadzenia działalności, w tym pracodawcę, z którym prowadzący działalność nie rozwiązał umowy o pracę. Zakres wykonywanych czynności na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy na rzecz którego wykonywana jest działalność nie może pokrywać się z zakresem czynności wykonywanych w ramach stosunku pracy.

Przez zwrot "czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności" należy rozumieć czynności powierzone przez pracodawcę i wykonywane przez pracownika w ramach stosunku pracy.

Podsumowując, prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia ma osoba rozpoczynająca działalność gospodarcza, która nie prowadzi i nie prowadziła pozarolniczej działalności w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych oraz nie wykonuje działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywała w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Oddział wskazuje, że warunek wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy nie dotyczy tylko pierwszego dnia prowadzenia działalności, ale całego 24-miesięcznego okresu. Oznacza to, że od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy (także wtedy, gdy moment ten wystąpi up. po upływie kilku miesięcy od rozpoczęcia prowadzenia działalności) następuje utrata prawa do deklarowania do podstawy wymiaru kwoty nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Ponownie prawo to zyskuje przedsiębiorca od dnia zaprzestania wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy. Przy czym prawo opłacania składek od podstawy wymiaru w wysokości nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia przysługuje jedynie \v okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności.

W konsekwencji w przedstawionym stanie faktycznym wnioskodawca wskazał, że rozpoczął prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej od dnia 1 stycznia 2015 r., i od tej daty wnioskodawca realizował zlecenia na rzecz byłego pracodawcy, jak wskazał wnioskodawca działalność wykonywana na rzecz byłego pracodawcy pokrywała się z zakresem czynności jakie wykonywano na podstawie umowy o pracę u byłego pracodawcy i w związku z tym wnioskodawca opłacał składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy określonej przez przepis art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, czyli była to kwota zadeklarowana nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. Wnioskodawca poinformował, że od października 2015 r. zaprzestał wykonywania zadań na rzecz byłego pracodawcy w celu możliwości skorzystania z ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w oparciu o art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych tj. w kwocie zadeklarowanej nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej. Wnioskodawca wyraził pogląd, że od października 2015 r., od momentu zaprzestania współpracy z byłym pracodawcą ma prawo do ustalenia podstawy wymiaru składek z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej w oparciu o art. 1 8 a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Dodatkowo wnioskodawca podniósł, że w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadził pozarolniczej działalności.

W związku z powyższym Oddział, biorąc pod uwagę opisany we wniosku stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawne uznał stanowisko wnioskodawcy wyrażone we wniosku złożonym w dniu 23 listopada 2015 r. za prawidłowe w przedmiocie prawa do ustalenia podstawy wymiaru składek w zadeklarowanej kwocie nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę z zastrzeżeniem, że okres 24 miesięcy kalendarzowych liczony będzie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia stanu faktycznego. Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydala decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.