WPI/200000/43/1281/2014 - Podstawa wymiaru składek dla zleceniobiorcy oddelegowanego do pracy na teren Niemiec.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za:

W dniu 3 listopada 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w przedmiocie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorców oddelegowanych do pracy na terytorium Niemiec.

Wnioskodawca we wniosku z dnia 27 października 2014 r. przedstawił stan faktyczny.

Wnioskodawca poinformował, że jest agencja pracy tymczasowej z siedzibą na terenie Polski. Wnioskodawca prowadzi działalność m.in. w zakresie PKT): działalność agencji tymczasowej; pozostała działalność związana z udostępnianiem pracowników, realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków. Wnioskodawca świadczy usługi szeroko rozumianego leasingu pracowniczego na terenie Polski. Wnioskodawca świadczy również usługi doradztwa personalnego dla kontrahentów z Polski i Niemiec.

Nadto w ramach swojej działalności Wnioskodawca deleguje pracowników do wykonywania pracy na rzecz swoich kontrahentów na terenie Niemiec. Wnioskodawca wskazał, że tej sfery działań Wnioskodawcy dotyczy niniejszy wniosek o wydanie pisemnej interpretacji. Wnioskodawca zamierza zawrzeć umowę zlecenia z osobami mającymi świadczyć pomoc pielęgnacyjną dla osób starszych na terenie Niemiec. Osoby te, jak wskazał Wnioskodawca, zostaną oddelegowane na teren Niemiec. Wnioskodawca wskazał, że dla zleceniobiorców przed rozpoczęciem świadczenia pracy na terenie Niemiec zostaną złożone wnioski o wydanie dokumentu poświadczającego podleganie ubezpieczeniom społecznym w Polsce (dokument Al) - założyć należy, iż stosowne wnioski zostaną wydane na podstawie art. 12 ust. 1. Rozporządzenia nr 883/2004.

Wnioskodawca celem umożliwienia odpowiedzi na niżej zadane pytanie przedstawił dalsze, założenia:

Wnioskodawca przedstawił zagadnienia wymagające, jego zdaniem, odpowiedzi:

Wnioskodawca jest zdania, że w przedstawionym przez niego stanie faktycznym rodzi się szereg pytań związanych ze stosowaniem przepisów prawa z zakresu ubezpieczeń społecznych. Wnioskodawca zadaje pytania:

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

Zdaniem Wnioskodawcy prawidłowe jest następujące stanowisko:

Ad. 1. § 2 ust. 1 pkt 16 Rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz. U. Nr 161, poz. 1106) może zdaniem wnioskodawcy znaleźć zastosowanie do osoby świadczącej prace na podstawie umowy zlecenia (Zleceniobiorcą).

Wnioskodawca tytułem uzasadnienia wskazuje, że ww. rozporządzenie stanowi akt wykonawczy do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z 13 października 1998 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442), wydany na podstawie art. 21 tejże ustawy. Wnioskodawca wskazał, ze przedmiotowa ustawa zawiera definicję legalną pojęcia pracownik w art. 8 ust. 1, ust. 2 i 2a. Art. 8 ust. 2a stanowi, iż za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenia usług, do której z zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taka zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Ad. 2 Wnioskodawca jest zdania, że konsekwentnie ustalając podstawę oskładkowania wynagrodzenia Zleceniodawcy można, w warunkach zastosowania § 2 ust. 1 pkt 16 Rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz. U. Nr 161, poz. 1106), obniżyć podstawę oskładkowania o kwotę odpowiadającą wysokości diety z tytułu podróży służbowej na terenie Niemiec za każdy dzień pobytu Zleceniobiorcy na terenie Niemiec.

Ad. 3 Zdaniem Wnioskodawcy dzień pobytu oznacza, każdy dzień przebywania Zleceniobiorcy w danym państwie.

Ad. 4 Dzień pobytu w ocenie Wnioskodawcy, to również dzień, w którym Zleceniobiorca przebywa po części na terenie Polski, a po części na terenie Niemiec.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

W myśl art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r. - Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. Natomiast Zakład nie wydaje decyzji w zakresie objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym.

Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) osiągany z tytułu wykonywania umowy zlecenia, jeżeli w umowie tej określono odpłatność za jej wykonanie kwotowo, albo w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej, albo prowizyjnie. Jeżeli odpłatność za wykonanie umowy została ustalona w innej formie, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak od kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Na mocy § 2 pkt 1-32 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 r. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), pewna grupa przychodów została wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

W myśl § 5 ust. 2 powołanego rozporządzenia, przepisy dotyczące wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe określonych przychodów (§ 2-4 tego rozporządzenia) stosuje się odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia m.in. osób wykonujących prace na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Zastosowanie wyłączeń przewidzianych w tym rozporządzeniu w odniesieniu do umów zlecenia uzależnione jest od ich charakteru oraz dopuszczalności zawarcia poszczególnych instytucji w tego typu umowach.

Wymienione rozporządzenie określa także minimalna podstawę wymiaru składek osób oddelegowanych do pracy za granicą, w tym zleceniobiorców, gdyż zgodnie § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia z podstawy wymiaru składek pracowników delegowanych wyłączona jest część wynagrodzenia odpowiadająca równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu służbowej poza granicami kraju, z zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób, stanowiący podstawę wymiaru składek, nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zasady przyznawania i wysokość należności przysługujących z tytułu podróży służbowej w kraju jak i zagranicznej reguluje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 167). Załącznik do powołanego rozporządzenia określa maksymalną wysokość diety za dobę podróży zagranicznej w poszczególnych państwach.

Jeżeli po odjęciu równowartości diet określonych w górnych granicach w rozporządzeniu przychód, stanowiący podstawę wymiaru składek, jest wyższy od przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia, to do podstawy wymiaru przyjmuje się wyliczoną, faktyczną kwotę wynagrodzenia, jeśli przychód będzie niższy od kwoty prognozowanego, przeciętnego, miesięcznego wynagrodzenia za pracę, to podstawę wymiaru składek zleceniobiorcy stanowi kwota prognozowanego, przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

Należy podkreślić, że zleceniobiorca zatrudniony na podstawie umowy zlecenia u polskiego pracodawcy wykonujący pracę poza granicami kraju nie odbywa podróży służbowej wobec czego nie przysługują mu należności z tym związane, sytuacja zleceniobiorcy oddelegowanego do pracy poza granice kraju jest podobna do pracownika w podróży służbowej, ponieważ świadczy prace poza miejscem zamieszkania i w oddaleniu od rodziny i w związku z tym ponosi wyższe wydatki na utrzymanie. Dlatego też w przypadku oddelegowania ustawodawca przewidział ulgę w ustalaniu podstawy wymiaru składek zbliżoną do ulgi pracownika odbywającego podróż służbową w postaci możliwości wyłączenia z podstawy wymiaru składek części wynagrodzenia stanowiącej równowartość diety. To oznacza, że brak jest podstaw prawnych do dalszego wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne innych świadczeń wypłacanych przez zleceniodawcę, nazywanych dietami z tytułu podróży służbowej. Wszelkie dodatkowe świadczenia nazywane dietami a wypłacane zleceniobiorcy z tytułu wykonywania pracy poza granicami kraju będą stanowiły podstawę wymiaru składek.

Jednocześnie Oddział wyjaśnia, że dzień pobytu, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, oznacza dzień, za który pracownik otrzymuje wynagrodzenie, stanowiące podstawę wymiaru składek, bez okresu ustawowego zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy tj. urlopu wypoczynkowego, niezależnie od tego gdzie ten urlop spędza.

Do dni pobytu zalicza się;

* dni pracy

* dni rozkładowo wolne od pracy w okresie oddelegowania do pracy za granicą (np. sobota, niedziela)

Do dni pobytu nie zalicza się;

* dni urlopu wypoczynkowego pracownika

* dni choroby pracownika

* okresu korzystania z urlopu bezpłatnego.

Oddział wyjaśnia, że definicja dni pobytu ma odpowiednie zastosowanie do zleceniobiorcy, w przypadku zleceniobiorcy będzie to dzień za który zleceniobiorca otrzymuje wynagrodzenie.

Wnioskodawca w opisanym zdarzeniu przyszłym poinformował, że zamierza oddelegowywać do pracy na teren Niemiec, osoby z którymi zawrze umowy zlecenia. Zgodnie z informacją zamieszczoną w opisie zdarzenia przyszłego dla zleceniobiorców, przed rozpoczęciem pracy na terenie Niemiec zostaną złożone wnioski o ustalenie właściwego ustawodawstwa i w ocenie wnioskodawcy spełnia on kryteria dotyczące podlegania ustawodawstwu polskiemu. W związku z powyższym w ocenie wnioskodawcy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorców oddelegowanych do pracy na terenie Niemiec należy ustalić przy zastosowaniu § 2 ust. 1 pkt 16 Rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz. U. Nr 161, poz. 1106) i art. 21 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zawierającego rozszerzoną definicję pojęcia pracownik na gruncie ustawy. Zdaniem wnioskodawcy możliwe jest obniżenie podstawy wymiaru składek zleceniobiorców oddelegowanych do pracy na terenie Niemiec o kwotę odpowiadająca wysokość diety z tytułu podróży służbowej na terenie Niemiec za każdy dzień pobytu. W ocenie wnioskodawcy dzień pobytu oznacza, każdy dzień przebywania zleceniobiorcy w danym państwie oraz dzień w którym zleceniobiorca przebywa po części na terenie Polski a po części na terenie Niemiec.

Oddział wskazuje, że ustalenia podstawy wymiaru zleceniobiorców oddelegowanych do pracy za granicę dokonuje się w oparciu o art. 18 ust. 3 i § 2 ust. 1 pkt 16 w związku z § 5 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, przy założeniu, że zleceniobiorcy oddelegowani do pracy za granicę będą mieli ustalone ustawodawstwo polskie.

Reasumując, biorąc pod uwagę stanowisko wnioskodawcy wyrażone we wniosku z dnia 27 października 2014 r. Oddział uznał je za nieprawidłowe.

Oddział jest zobowiązany wydać decyzję w zakresie przedmiotowym spraw określonych w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a w katalogu spraw wymienionym w powołanym przepisie brak jest zagadnień dotyczących zasad ustalania właściwego ustawodawstwa. W związku z powyższym Oddział ze względu na brak delegacji ustawowej odmówił wnioskodawcy interpretacji w zakresie potwierdzenia, czy spełnia warunki do ustalenia dla zleceniobiorców polskiego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydala decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.