WPI/200000/43/1234/2018

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym przez spółkę: (...) w dniu 6 listopada 2018 r., uzupełnionym w dniu 21 listopada 2018 r., w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych z tytułu umowy zlecenia kwot kar umownych potrącanych z wynagrodzenia zleceniobiorcy na podstawie zapisów zawartych w umowie zlecenia w sytuacji, gdy ww. kary nie stanowią przychodu zleceniobiorcy z tytułu wykonywania umowy zlecenia.

W dniu 6 listopada 2018 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek spółki: (...) o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców. Powyższy wniosek został uzupełniony przez Wnioskodawcę pismem z 19 listopada 2018 r. (doręczonym do Oddziału w dniu 21 listopada 2018 r.).

Wnioskodawca poinformował, że w opinii Spółki kwoty potrącane za kary umowne z kwot brutto wynagrodzenia zleceniobiorcy nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

W uzupełnieniu powyższego; w piśmie z 19 listopada 2018 r. Wnioskodawca przedstawił stan faktyczny sprawy. Spółka wskazała, że zawiera umowy zlecenia z ubezpieczonymi na różnego rodzaju czynności. Z uwagi, iż zawarcie powyższych umów zleceń poprzedzone jest zawieraniem umów handlowych z kontrahentami, w których wielokrotnie obowiązują różnego rodzaju terminy realizacji oraz kary za niewywiązanie się z postanowień zawartych umów, ponadto umowy zawierane są na dłuższe okresy np. roczne. Spółka celem zabezpieczenia swoich interesów w umowach zlecenia zawieranych z ubezpieczonymi wprowadziła następujące zapisy:

Powyższe zapisy mają na celu częściowe pokrycie strat w przypadku nierzetelnych zleceniobiorców. Sytuacje powyższe są oczywiście dokładnie udokumentowane.

W przypadku zaistnienia ww. przesłanek Spółka o tyle pomniejsza wynagrodzenie zleceniobiorców tj. w przypadku np. zarobienia przez niego w danym miesiącu (...) zł i wystąpienia jednej nieusprawiedliwionej nieobecności wypłaci zł, czyli dokona

potrącenia z kwoty brutto.

Wnioskodawca wskazał również, że kwoty potrącane tytułem kar umownych nie będą stanowiły przychodów zleceniobiorców, będą one potrącane przed naliczaniem jakichkolwiek obciążeń publiczno - prawnych. Jeżeli zaistnieje któraś z wymienionych przesłanek w umowie zlecenia dotycząca kar, tyle zostanie naliczone, nawet jeżeli zleceniobiorca nie osiągnie żadnego przychodu tj. np. zawrze umowę i nie stawi się do pracy, kara będzie dochodzona w drodze sądowej.

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie. W opinii Spółki kwoty potrącane za kary umowne z kwot brutto wynagrodzenia zleceniobiorcy nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl art. 34 ust. 5 tej ustawy udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zagadnienia dotyczące obowiązku opłacania i ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulowane są za pośrednictwem przepisów ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz.l). z 2017 r. poz. 1949). Stosownie do art. 18 ust. 1 i 3 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy (tj. osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osób z nimi współpracujących) stanowi uzyskany z tytułu wykonywanej umowy przychód, w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1509 z późn. zm.), jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie. Ponadto zgodnie z art. 20 ust. 1 i 3 tej ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, przy czym dla ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie podstawa wymiaru składek na to ubezpieczenie nie może przekraczać miesięcznie 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.

Wskazać należy dalej, że w myśl art. 81 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1510 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek m.in. osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia lub osób z nimi współpracujących stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Stosownie natomiast do art. 104 ust. 1 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1265 z późn. zm.) obowiązkowe składki na Fundusz Pracy, ustala się od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca, co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę, bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Natomiast w myśl art. 29 ust. 1 ustawy z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1433) składkę na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ustala się od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zakład zaznacza przy tym, że w myśl powołanego powyżej art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wydaje interpretacje indywidualne wyłącznie w ściśle zakreślonym katalogu spraw. Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i wskazania źródła tego przychodu nie mieści się w powyższym zakresie. Sprawy te należą natomiast do kompetencji organów podatkowych, gdyż zgodnie z art. 34 ust. 17 ustawy - Prawo przedsiębiorców zasady i tryb udzielania interpretacji przepisów prawa podatkowego reguluje ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 800 z późn. zm.). W konsekwencji, Zakład dokonał interpretacji przepisów dotyczących ustalania podstawy wymiaru składek z tytułu umowy zlecenia opierając się na zawartym w treści pisma z 19 listopada 2018 r. wskazaniu Spółki, zgodnie z którym kwoty potrącane tytułem kar umownych nie będą stanowiły przychodów zleceniobiorców.

Z treści wniosku z 2 listopada 2018 r. oraz pisma z 19 listopada 2018 r. wynika, że Spółka przewiduje zastosowanie kar pieniężnych za niewywiązywanie się przez zleceniobiorców z postanowień zawartych w umowach. Zapisy dotyczące kar umownych zostały zawarte w treści umów cywilnoprawnych podpisywanych ze zleceniobiorcami i przewidują określone sytuacje, w których kara zostanie zastosowana (nieusprawiedliwiona nieobecność, stan nietrzeźwości). Jak wskazuje Spółka, kwoty naliczane tytułem kar umownych będą potrącane przed naliczeniem jakichkolwiek obciążeń publicznoprawnych i nie będą stanowiły przychodów zleceniobiorców. W konsekwencji, wobec treści przytoczonych powyżej przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - kwoty nie stanowiące przychodu z tytułu umów zlecenia nie stanowią również podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorców. Ponadto, z uwagi na wykazaną powyżej zależność łączącą wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczonych, wskazane kwoty kar umownych nie podlegają uwzględnieniu w podstawie wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu umowy zlecenia. Również w przypadku zaistnienia obowiązku opłacania od wynagrodzenia zleceniobiorcy składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, kwoty kar umownych, wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, nie stanowią podstawy wymiaru składek na ww. Fundusze

W świetle powyższego, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych z tytułu umowy zlecenia kwot kar umownych potrącanych z wynagrodzenia zleceniobiorcy na podstawie zapisów zawartych w umowie zlecenia w sytuacji, gdy ww. kary nie stanowią przychodu zleceniobiorcy z tytułu wykonywania umowy zlecenia uznać należy za prawidłowe.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.