WPI/200000/43/1116/2018 - Brak obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń członków zarządu wykonujących swe funkcje wyłącznie na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników o powołaniu do zarządu.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie w związku z wnioskiem przedsiębiorcy złożonym w dniu 3 października 2018 r., uzupełnionym w (...) dniu 23 października 2018 r. uznaje za prawidłowe stanowisko w sprawie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń członków zarządu wykonujących swe funkcje wyłącznie na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników o powołaniu do zarządu.

W dniu 3 października 2018 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów złożony na podstawie art. 34 ust. 1 Prawa Przedsiębiorców o wydanie indywidualnej interpretacji przez przedsiębiorcę: reprezentowanego przez (...)

Wniosek powyższy został uzupełniony w dniu 23 października 2018 r. poprzez złożenie odpowiedzi na wezwanie Zakładu przez Wnioskodawcę.

Stan faktyczny:

1. W spółce (...) z siedzibą w (...) numer (...) NIP: (...), wpisanej do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. w (...), XIV Wydział (...) Gospodarczy KRS numer (dalej: "Spółka") w skład zarządu wchodzą trzy osoby.

Aktualnie wszystkie trzy osoby pełnią funkcję członka zarządu na podstawie umów o pracę zawartych pomiędzy poszczególnymi członkami zarządu a Spółką. Jednocześnie dwóch członków zarządu jest wspólnikami Spółki. Jeden z nich posiada (...) udziałów z (...) udziałów w Spółce, drugi z nich posiada (...) udziałów (...) z udziałów w Spółce.

2. Obecnie Spółka planuje rozwiązać umowy o pracę ze wszystkimi członkami zarządu. Jednocześnie z dniem następującym po dniu, w którym umowy o pracę ulegną rozwiązaniu, planowane jest wejście w życie uchwały zgromadzenia wspólników, która będzie określać wysokość i zasady wynagrodzenia wszystkich trzech członków zarządu z tytułu pełnienia przez nich funkcji członków zarządu spółki.

3. W konsekwencji, od dnia następującego po dniu rozwiązania z członkami zarządu umów o pracę, członkowie zarządu będą pełnić swoją funkcję w zarządzie spółki wyłącznie na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników i na podstawie uchwały będą otrzymywać wynagrodzenie z tego tytułu.

PYTANIE WNIOSKODAWCY:

W świetle przedstawionego stanu faktycznego, powstało pytanie, czy spółka wypłacając wynagrodzenie - za okres od dnia następującego po dniu rozwiązania umowy o pracę - członkom zarządu za pełnienie przez nich funkcji w zarządzie spółki wyłącznie na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników, będzie obowiązana do odprowadzenia składek na ubezpieczenie społeczne, tj. ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe, których podstawą byłaby kwota wypłacana z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu?

WŁASNE STANOWISKO WNIOSKODAWCY W SPRAWIE:

1. W ocenie Spółki, w sytuacji, gdy wynagrodzenie członków zarządu spółki wypłacane będzie wyłącznie w oparciu o uchwałę zgromadzenia wspólników podjętą na podstawie przepisów Kodeku spółek handlowych, zaś z członkiem zarządu nie będzie zawarta żadna umowa o pracę, bądź umowa cywilnoprawna, do której stosuje się przepisy - wynagrodzenie członków zarządu nie będzie objęte ubezpieczeniami społecznymi, tym samym Spółka nie będzie obowiązana do potrącania i odprowadzania składek na powyższe ubezpieczenia. Stanowisko takie wynika z przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: "Ustawa"), w szczególności art. 6 Ustawy, zgodnie z którym obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym podlegają osoby, które na terytorium Polski są m.in. pracownikami, osobami wykonującymi pracę nakładczą, osobami wykonującymi pracę na podstawie umów zlecenia lub innych umów cywilnoprawnych, do których stosuje się przepisy o zleceniu, osobami prowadzącymi działalność gospodarczą. Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych określa także inne tytuły obowiązkowego ubezpieczenia emerytalno-rentowego, jednak żaden z nich nie obejmuje wykonywania czynności członka zarządu na podstawie uchwały zgromadzenia wspólnikowi wypłaty na tej podstawie wynagrodzenia za pełnienie tej funkcji. To samo odnosi się do obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego, które reguluje art. 11 ust. 1 Ustawy oraz obowiązkowego ubezpieczenia wypadkowego, które reguluje art. 12 ust. 1 Ustawy.

2. Jak więc wynika z przytoczonych regulacji, osoba pełniąca funkcję w zarządzie wyłącznie na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników i uzyskująca wynagrodzenie wyłącznie w oparciu o tę uchwałę - nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, czyli ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu.

3. Stanowisko Spółki potwierdzają znane Spółce interpretacje wydane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Tytułem przykładu można wskazać decyzję nr 234 z dnia 17 czerwca 2014 oku (oznaczenie DI/100000/43/538/2014), w której stwierdzono, że: "Treść przepisu art. 6 oraz powiązanych art. 11 i art. 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pozwala uznać, iż powołania w znaczeniu bezumownego powierzenia funkcji organu - członka zarządu nie stanowi samoistnego tytułu podlegania ubezpieczeniom, a tym samym nie rodzi obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Poprzez samo powołanie w rozumieniu kodeksu spółek handlowych członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie staje się więc pracownikiem, zleceniobiorcą czy osobą prowadzącą działalność gospodarczą."

4. Ponadto, na powyższe stanowisko nie wpływa fakt, że obecnie pomiędzy Spółką a członkami zarządu istnieje stosunek pracy. Członek zarządu może otrzymywać wynagrodzenie na podstawie różnych tytułów prawnych, które rodzą odmienne konsekwencje na gruncie ubezpieczeń społecznych. Planowana zaś zmiana z tytułu wypłaty wynagrodzenia członków zarządu spółki - będzie skutkować także zmianą konsekwencji w zakresie ubezpieczeń społecznych.

5. Podsumowując:

Spółka prosi o potwierdzenie prawidłowości przedstawionego powyżej stanowiska.

W dniu 8 października 2018 r. Zakład wezwał Wnioskodawcę o uzupełnienie braków formalnych złożonego w dniu 3 października 2018 r. wniosku poprzez doprecyzowanie zdarzenia przyszłego wniosku o indywidualną interpretację, o informację czy uchwała zgromadzenia wspólników będzie uchwałą o powołaniu członków zarządu do sprawowania funkcji zarządczych, bowiem w treści wniosku jest mowa wyłącznie o uchwale określającej wysokość i zasady wynagrodzenia trzech członków zarządu z tytułu pełnienia funkcji członków zarządu.

W dniu 23 października 2018 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęła odpowiedź na wezwanie Zakładu, w której Wnioskodawca wskazał, że w skład zarządu spółki wchodzą trzy osoby. Aktualnie wszystkie trzy osoby pełnia funkcję członka zarządu na podstawie umów o pracę zawartych pomiędzy poszczególnymi członkami zarządu a Spółką. Jednocześnie dwóch członków zarządu jest wspólnikami Spółki. Jeden z nich posiada udziałów z udziałów w spółce, drugi z nich posiada udziałów z udziałów w Spółce.

Obecnie Spółka planuje rozwiązać umowę o pracę ze wszystkimi członkami zarządu. Jednocześnie z dniem następującym po dniu, w którym umowy o pracę ulegną rozwiązaniu, planowane jest wejście w życie uchwały zgromadzenia wspólników, w której wszyscy dotychczasowi członkowie zarządu którzy pełnili swoja funkcję na podstawie umowy o pracę zostaną powołani do pełnienia funkcji członków zarządu oraz uchwały, która będzie określać wysokość i zasady wynagrodzenia wszystkich trzech członków zarządu z tytułu pełnienia funkcji członków zarządu spółki.

Wnioskodawca wskazał, że w konsekwencji od dnia następującego po dniu rozwiązania z członkami zarządu umów o pracę, członkowie zarządu będą pełnić swoją funkcję w zarządzie spółki wyłącznie na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników i na podstawie uchwały będą otrzymywać wynagrodzenie z tego tytułu.

Wnioskodawca zwrócił się ponownie z prośbą o rozpatrzenie jego stanowiska przedstawionego we wniosku i uzupełnionego niniejszym pismem.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Oddział zwraca uwagę, że wydając interpretację organ nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz jedynie przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej, której zakres przedmiotowy jest zakreślony stanem faktycznym przedstawionym przez Wnioskodawcę. Pełną wiedzę o stanie faktycznym czerpie wyłącznie z wniosku Wnioskodawcy nie posiadając kompetencji do jego weryfikowania w oparciu o posiadane informacje. W toku tego postępowania organ nie pełni roli kontrolnej, nie dokonuje oceny zachowania lub zaniechania przedsiębiorcy pod kątem jego prawidłowości. Celem interpretacji jest umożliwienie przedsiębiorcy uzyskania informacji w przedmiocie obowiązków wiążących się z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne i chronienie w ten sposób takiego przedsiębiorcy przed ryzykiem błędnego zastosowania przez niego danego przepisu.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: z 2017 r. poz. 1577) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółką handlowa o charakterze kapitałowym, mająca osobowość prawną, działającą w oparciu o kapitał zakładowy podzielony na udziały i ponosząca odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki. Zdolność do czynności prawnych spółki z ograniczoną odpowiedzialnością realizuje zarząd spółki. Kompetencje zarządu to prowadzenie spraw i reprezentacja. Zgodnie z art. 201 § 1 k.s.h. zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę, natomiast w myśl art. 201 § 4 k.s.h. członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Art. 203 § 1 k.s.h. stanowi, że członek zarządu może być w każdym czasie odwołany uchwałą wspólników. Nie pozbawia go to roszczeń ze stosunku pracy lub innego stosunku prawnego dotyczącego pełnienia funkcji członka zarządu.

Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadząca do nawiązania stosunku organizacyjnego, jako czynność stanowi bowiem oświadczenie woli spółki na mocy którego ustanawiany jest jeden z jej organów, a konkretnie jego członek bądź członkowie. Następstwem nawiązanego stosunku organizacyjnego w myśl przepisów kodeksu spółek handlowych może być nawiązanie stosunku obligacyjnego tj. podpisanie umowy o pracę lub innej umowy cywilnoprawnej. Jednakże to zależy wyłącznie od woli spółki, czy to stosunek organizacyjny będzie wyłączna podstawą wykonywania obowiązków członka zarządu, czy też będzie się to wiązało z zawarciem innego stosunku obligacyjnego - umowy o pracę lub umowy zlecenia na podstawie, której członek zarządu będzie otrzymywał wynagrodzenie lub nie. Podstawa pełnienia funkcji członka zarządu może być w rezultacie zarówno zatrudnienie na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej o świadczenie usług, umowy zlecenia, jak też jedynie powołanie uchwałą wspólników.

W myśl zapisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 poz. 1778 z późn. zm.), katalog osób za które płatnicy składek są zobowiązani obliczać i odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne jest określony w art. 6 powołanej ustawy. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie, czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem. We wskazanym art. 6 ust. 1 ustawodawca wymienił wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Oznacza to, że osoba, której cechy jako podmiotu ubezpieczenia zostały określone w tym przepisie została objęta tymi ubezpieczeniami i staje się stroną stosunku ubezpieczenia społecznego. Należy podkreślić, że wyliczenie zawarte w art. 6 ust. 1 ustawy o sus jest wyczerpujące i ma charakter katalogu zamkniętego. Powołane przepisy nie zaliczają do ubezpieczonych osób pełniących funkcję członków zarządu w spółce z o.o. pod warunkiem, że funkcja ta nie jest wykonywana w ramach stosunku prawnego określonego we wskazanym art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Podsumowując powołanie na mocy uchwały zgromadzenia wspólników na członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych, jak również pobieranie z tego tytułu ustalonego w drodze uchwały wynagrodzenia nie skutkuje jeszcze powstaniem obowiązku ubezpieczeń społecznych w myśl art. 6 ust. 1 ustawy o sus. Członek zarządu może pełnić swą funkcję na podstawie wyłącznie stosunku organizacyjnego jakim jest powołanie w myśl postanowień k.s.h. bez konieczności zawierania dodatkowej umowy o pracę, czy umowy cywilnoprawnej. W konsekwencji, gdy członek zarządu pełni swą funkcję wyłącznie na podstawie powołania w rozumieniu art. 201 § 4 k.s.h., to po stronie spółki jako płatnika składek na ubezpieczenia społeczne nie powstanie obowiązek naliczania, potrącania i odprowadzania od wynagrodzenia takiego członka zarządu składek na ubezpieczenia społeczne. Nie zwalnia to jednak z obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne w przypadku zawarcia z członkiem zarządu dodatkowo umowy o pracę, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o sus.

Podsumowując powyższe w sytuacji, gdy członek zarządu będzie wykonywał swoje funkcje wyłącznie w oparciu o stosunek organizacyjny powołania uchwałą zgromadzenia wspólników w myśl przepisów k.s.h., to jak wskazano powyżej powołanie nie rodzi obowiązku ubezpieczeń społecznych nawet w sytuacji, gdy członek zarządu pobiera z tego tytułu wynagrodzenie, dlatego też brak będzie również obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne.

Z opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę we wniosku o interpretację złożonym w dniu 3 października 2018 r., a uzupełnionym w dniu 23 października 2018 r. złożoną odpowiedzią na wezwanie Zakładu, wynika że spółka planuje rozwiązać umowy o pracę ze wszystkim członkami zarządu spółki i planuje podjęcie uchwały zgromadzenia wspólników spółki, na mocy której dotychczasowi członkowie zarządu, którzy pełnili swoją funkcję na podstawie umów o pracę zostaną powołani do pełnienia funkcji członków zarządu spółki. Na podstawie tej uchwały członkowie zarządu będą otrzymywali wynagrodzenie za pełnienie swoich funkcji w zarządzie.

W związku z planowaną zmianą dotyczącą sprawowania funkcji przez członków zarządu w spółce którzy, nie będą pełnili swoich obowiązków na podstawie umów o pracę, a wyłącznie na podstawie uchwały o powołaniu do pełnienia funkcji Wnioskodawca powziął wątpliwość czy w takiej sytuacji będzie obowiązany odprowadzać składki na ubezpieczenie społeczne od wynagrodzeń wskazanych członków zarządu, którzy po rozwiązaniu umów o pracę będą pobierali wynagrodzenia wyłącznie na podstawie uchwały o powołaniu. W ocenie wnioskodawcy po zaistnieniu zmian w spółce dotyczących podstawy prawnej do sprawowania przez członków zarządu funkcji tj. gdy będą oni pełnili funkcję w zarządzie wyłącznie na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników to brak będzie obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń członków zarządu przyznanych na podstawie samej uchwały o powołaniu.

Zakład wskazuje, że w przypadku gdy podstawą sprawowania funkcji w zarządzie jest wyłącznie uchwała zgromadzenia wspólników o powołaniu do pełnienia funkcji członka zarządu podjęta na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych brak jest wówczas tytułu do ubezpieczeń społecznych, aby wystąpił obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne przez spółkę za wskazanych członków. W związku z powyższym w sytuacji gdy spółka rozwiąże umowy o pracę z członkami zarządu a podstawą ich pracy w zarządzie będzie wyłącznie uchwała zgromadzenia wspólników o powołaniu do zarządu spółka nie będzie miał obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń członków zarządu.

Uwzględniając przedstawiony przez Wnioskodawcę opis zdarzenia przyszłego własne stanowisko w sprawie oraz obowiązujące przepisy prawne, Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał stanowisko wyrażone przez Wnioskodawcę we wniosku złożonym w dniu 3 października 2018 r., uzupełnionym w dniu 23 października 2018 r. za prawidłowe w sprawie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń członków zarządu wykonujących swe funkcje wyłącznie na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników o powołaniu do zarządu.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.