WPI/200000/43/110/2016 - Ustalenie możliwości nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości wypłacanych pracownikom oddelegowanym do pracy w Niemczech dodatków za rozłąkę.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za prawidłowe stanowisko przedsiębiorcy (...) wyrażone w wniosku złożonym w dniu 28 stycznia 2016 r. w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości wypłacanych pracownikom oddelegowanym do pracy w Niemczech dodatków za rozłąkę na podstawie § 2 ust. 1 pkt 18 rozporządzenia MPiPS.

W dniu 28 stycznia 2016 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek płatnika; (...) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca poinformował, że w latach 2012 - 2014 świadczył usługi na terenie Niemiec w ramach zawartych umów z niemieckimi kontrahentami. W celu realizacji umów firma oddelegowywała swoich pracowników, którzy na podstawie art. 12 ust. 1 rozporządzenia WE 883/2004 w okresie oddelegowania pozostawali w polskim systemie ubezpieczeń społecznych. Dla pracowników ZUS poświadczał formularz Al i składki na ubezpieczenia społeczne opłacane były w Polsce.

(...) zatrudniała pracowników na umowę o pracę wskazując miejsce pracy w Polsce w zakładzie firmy. Wnioskodawca poinformował, że po dwóch lub trzech dniach zatrudnienia pracownicy byli oddelegowani do pracy za granicą w związku z realizacją umowy zawartej przez pracodawcę z podmiotem zagranicznym, na tę okoliczność było sporządzone porozumienie z pracownikami w formie aneksu do umowy o pracę zmieniające miejsce pracy na Niemcy oraz wynagrodzenie - wszystko za zgodą pracownika. Po realizacji kontraktu lub w jego trakcie pracownik wracał do kraju i wykonywał pracę w Polsce na warunkach określonych w umowie o pracę w Polsce lub na mocy stosownego aneksu zmieniającego.

Dla pracowników czasowo przeniesionych w celu wykonywania pracy poza granicami kraju wypłacany był dodatek za rozłąkę w wysokości nie przekraczającej wysokości diety z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju tj. w 2012 r. - (...) zł, a od 1 marca 2013 r. w wysokości (...) zł zgodnie z art. 7 ust. 1 rozporządzenia MPiPS z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 167).

Wypłacany dodatek za rozłąkę płatnik nie wliczał do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 18 - podstawy wymiaru składek nie stanowią następujące przychody - dodatek za rozłąkę wypłacany pracownikom czasowo przeniesionym oraz strawne do wysokości diet z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju, określonych w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.

Dodatek rozłąkowy wypłacany był za każdy dzień pobytu na kontrakcie, w okresie nieobecności tj. urlop bezpłatny, urlop wypoczynkowy, czy choroba był pomniejszany za dni nieobecności.

Wnioskodawca prosi o wydanie indywidualnej interpretacji czy w sposób poprawny traktował wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne wypłacany dodatek rozłąkowy dla pracowników oddelegowanych do pracy w Niemczech.

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

Pracownicy byli zatrudnieni w Polsce wykonując prace w zakładzie firmy wnioskodawcy, na potrzeby realizacji kontraktu byli oddelegowywani jednokrotnie lub wielokrotnie w zależności od zawartych umów z kontrahentem niemieckim do pracy za granicą. Po wykonaniu tam pracy powracali do macierzystego zakładu w Polsce. Wnioskodawca jest zdania, że jego stanowisko jest prawidłowe, wypłacane dodatki za rozłąkę w okresie delegowania do pracy w Niemczech prawidłowo nie były wliczane do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne do wysokości diet za czas podróży służbowej na obszarze kraju zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 18 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe podstawy wymiaru składek nie stanowi dodatek za rozłąkę wypłacany pracownikom czasowo przeniesionym oraz strawne do wysokości diet z tytułu podróży służbowej na terenie kraju, określonych w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., Zakład wydaje interpretacje indywidualne w formie decyzji, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowali czy ch i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, iż mocą przedmiotowej decyzji Zakład nie przyznaje jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska wnioskodawcy pod kątem prawidłowości przedstawionej przez niego interpretacji przepisów prawa tj. przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej przedsiębiorcy, której zakres przedmiotowy wyznacza opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego przedstawiony we wniosku o interpretację. Podkreślenia wymaga fakt, że procedując nad wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, ani dowodowego, a granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o interpretację zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego wniosku. Powyższe oznacza, iż wiedzę o stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym Zakład opiera wyłącznie na treści złożonego przez przedsiębiorcę wniosku, nie posiadając uprawnień do jego weryfikowania w oparciu o posiadane informacje. W rezultacie celem interpretacji jest prawidłowa wykładnia rozumienia treści przepisów prawnych z zakresu przedmiotowego art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w odniesieniu do konkretnego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego przedstawionego przez przedsiębiorcę, a tym samym uchronienie w ten sposób przed błędnym zastosowaniem danych przepisów. W przypadku podania w stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym informacji niezgodnych z prawdą, konsekwencją jest brak związania wydaną interpretacją organu wydającego.

Zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.)

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) oraz § 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 2015 r. poz. 2236), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych oraz z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r.

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelki inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 18 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowi dodatek za rozłąkę wypłacany pracownikom czasowo przeniesionym oraz strawne - do wysokości diet z tytułu podróży służbowej na terenie kraju, określonych w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.

Z powyższego przepisu wynika, iż w sytuacji, gdy pracodawca wypłaca swoim pracownikom oddelegowanym do wykonywania pracy poza granicami kraju dodatek za rozłąkę mający na celu zrekompensowanie faktu czasowego przebywania pracownika z dala od rodziny z powodu świadczenia przez niego pracy poza miejscowością siedziby pracodawcy i zakładu głównego, to wartość tego dodatku (w wysokości nie przekraczającej wysokości diety z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju) nie będzie podlegać uwzględnieniu w podstawcie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Maksymalna wysokość dodatku za rozłąkę, korzystająca z wyłączenia przewidzianego tym przepisem limitowana jest wysokością diet należnej w przypadku odbywania przez pracownika krajowej podróży służbowej, do dnia 1 marca 2013 r. kwestia diet z tytułu podróży na obszarze kraju regulowana była poprzez rozporządzenie MP i PS z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. z 2002 nr 236 pyz. 1990 ze zm.). Aktualnie, zgodnie z § 7 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 167) dieta w czasie podróży krajowej wynosi 30 zł za dobę podróży.

Biorąc po uwagę powyższe Oddział uznał stanowisko przedsiębiorcy wyrażone w wniosku złożonym w dniu 28 stycznia 2016 r. za prawidłowe w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości wypłacanych pracownikom oddelegowanym do pracy w Niemczech dodatków za rozłąkę na podstawie § 2 ust. 1 pkt 18 rozporządzenia MPiPS.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzje lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.