WPI/200000/43/1053/2018 - Brak obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej w Polsce, w sytuacji gdy właściwym ustawodawstwem jest ustawodawstwo holenderskie.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646 z późn. zm.) oraz w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.) uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 13 września 2018 r., uzupełnionym w dniu 1 października 2018 r. przez przedsiębiorę (...) w sprawie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej w Polsce, w sytuacji gdy właściwym ustawodawstwem jest ustawodawstwo holenderskie ustalone na okres od 1 stycznia 2018 r. do 31.12.2018 r.

W dniu 13 września 2018 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów w trybie art. 34 Prawa przedsiębiorców.

W dniu 24 września 2018 r. Zakład wezwał Wnioskodawcę w trybie art. 34 ust. 7 w związku z art. 34 ust. 3 i 6 ustawy - Prawo Przedsiębiorców o uzupełnienie braków formalnych wniosku o interpretację poprzez dokonanie opłaty za złożony wniosek, wskazanie przez Wnioskodawcę co jest intencja złożonego w dniu 13 września 2018 r. wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji czy ustalenie ustawodawstwa właściwego w zakresie zabezpieczenia społecznego czy tez ustalenie obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne w Polsce. Zakład wskazał, iż w przypadku gdy Wnioskodawca domaga się interpretacji w zakresie obowiązku odprowadzania składek na terenie Polski to Wnioskodawca ma wskazać organowi czy ma ustalone ustawodawstwo właściwe i na jaki okres. Wnioskodawca zareagował na wezwanie Zakładu w sprawie braków formalnych wniosku o interpretację dokonując w dniu 28 września 2018 r. wpłaty za wniosek o interpretacje oraz w dniu 1 października 2018 r. składając odpowiedź na wątpliwości Zakładu, w której wskazał, iż intencją wniosku o interpretację jest ustalenie ustawodawstwa właściwego w zakresie zabezpieczenia społecznego oraz obowiązek odprowadzania składek na terenie Polski. Ponadto Wnioskodawca wskazał, iż ma ustalone ustawodawstwa holenderskie od 01.01.2018 do 31112.2018 r.

W opisie stanu faktycznego Wnioskodawca wskazał:

Wprowadzenie: Prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą (...) jest zatrudniony w niepełnym wymiarze godzin w Holandii. Zatrudniającym jest z siedzibą w (...) Holandia. Umowa o pracę została zawarta na okres 12 miesięcy z możliwością przedłużenia na czas nieoznaczony. Wymiar godzin waha się od 8 do 24 h miesięcznie. Opis stanowiska pracy: Zatrudniony wykonuje zadania powierzone przez holenderskiego pracodawcę a w szczególności:

Zatrudniony w Holandii Przedsiębiorca posiada aktywne holenderskie ubezpieczenie zdrowotne oraz druk Al wydany przez holenderski odpowiednik ZUS - SVB. Transport / Zakwaterowanie Przedsiębiorca posiada potwierdzenia w postaci biletów lotniczych oraz biletów autobusowych/busowych na przejazd z/do Holandii. Zakwaterowanie zapewnia strona holenderska (...).

Podstawa prawna: Druk Al został przedłożony do ZUS w (...) w celu wyłączenia przedsiębiorcy z polskiego systemu ubezpieczeń społecznych na podstawie art. 13 pkt 3 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i rady (WE) nr. 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. "Osoba, która normalnie wykonuje pracę najemną i pracę na własny rachunek w różnych Państwach Członkowskich podlega ustawodawstwu Państwa Członkowskiego, w którym wykonuje swą pracę najemną lub, jeżeli wykonuje taką pracę w dwóch lub w kilku Państwach Członkowskich, ustawodawstwu określonemu zgodnie z przepisami ust. 1."

Własne stanowisko w sprawie:

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w przypadku opisanym we wniosku nie musi opłacać składek na ubezpieczenie społeczne w Polsce zgodnie z art. 13 pkt 3 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i rady (WE) nr. 883/2004 z dani 29 kwietnia 2004 r.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Podkreślenia wymaga fakt, iż w trybie wydania decyzji z wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje rozstrzygnięcia kwestii ustalenia obowiązującego wnioskodawcę ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego, dlatego też w sprawach, w których wnioskodawca podejmuje aktywność zawodową na terenie dwóch Państw Członkowskich UE elementem niezbędnym dla rozstrzygnięcia obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne wnioskodawcy jest wskazanie przez wnioskodawcę w opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego jakiemu ustawodawstwu w zakresie zabezpieczenia społecznego podlega lub będzie podlegał.

Oddział zaznacza jednocześnie, że w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów. Ocena stanowiska przedsiębiorcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego zawarty w treści wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga fakt, iż rozpoznając wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy rozpatrywanej na podstawie złożonego wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Wydając indywidualną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenie, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do opisu stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jego zaistnienia. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu, np. w toku prowadzonego postępowania lub w toku czynności kontrolnych, ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę obciąża jedynie przedsiębiorcę.

Tym samym Oddział podkreśla, że w trybie interpretacji nie dokonuje oceny prawnej czy prawidłowości wskazanego przez wnioskodawcę ustawodawstwa - w tym przypadku ustawodawstwa holenderskiego. Wydając niniejszą decyzję Oddział oparł się jedynie na informacji przedstawionej przez Wnioskodawcę w odpowiedzi na wezwanie złożonej w dniu 1 października 2018 r., w którym jednoznacznie zostało wskazane, iż wnioskodawca podlega ustawodawstwu holenderskiemu od 01.01.2018 do 31 grudnia 2018 r. Oddział przyjmuje zatem, że Wnioskodawca nie ma wątpliwości co do procedur do jakich powinien był się zastosować w kwestii ustalenia właściwego ustawodawstwa podejmując pracę najemną (umowa o pracę na czas określony tj. 12 miesięcy) w Holandii i jednocześnie prowadząc pozarolniczą działalność na terytorium Polski.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym na terytorium Polski regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. W świetle art. 6 ust. 1 pkt 5 tej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność.

Kwestie związane z ustaleniem i stosowaniem właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego w stosunku do osób migrujących od maja 2010 r. reguluje zasadniczo w stosunku do Państw Członkowskich Unii Europejskiej rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz.UE.L Nr 166 poz. 1 z dnia 30 kwietnia 2004 r. z późn. zm.) oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonania rozporządzenia nr 883/2004 (Dz.Urz.UE.L Nr 284 poz. 1 z dnia 30 października 2009 r. z późn. zm.).

Osoby, do których zastosowanie mają powołane powyżej rozporządzenia, podlegają ustawodawstwu tylko jednego Państwa Członkowskiego. Zasada podlegania ustawodawstwu jednego państwa członkowskiego oznacza, że w danym momencie można być ubezpieczonym tylko w jednym Państwie Członkowskim.

W opisie stanu faktycznego Wnioskodawca wskazał, iż prowadzi działalność gospodarczą w Polsce i podjął pracę na podstawie umowy o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy na terenie Holandii. Ustawodawstwem właściwym dla Wnioskodawcy jest ustawodawstwo holenderskie ustalone na okres zamknięty od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2018 r., co wynika ze złożonej w dniu 1 października 2018 r. odpowiedzi na wezwanie Zakładu.

W świetle powyższego Wnioskodawca nie będzie podlegał polskim przepisom w zakresie zabezpieczenia społecznego tj. ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, zatem nie będzie miał obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych tj. z tytułu wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej.

W konsekwencji, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stwierdza, że stanowisko wyrażone przez Wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji złożonym w dniu 13 września 2018 r., uzupełnionym w dniu 1 października 2018 r. w sprawie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej prowadzonej w Polsce, w sytuacji gdy właściwym ustawodawstwem jest ustawodawstwo holenderskie w okresie 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2018 r. - uznać należy za prawidłowe.

Ponadto powyższy art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje jednoznacznie, że nie każda sprawa leżąca we właściwości organu jest możliwa do rozstrzygnięcia przez wydanie interpretacji w tym trybie. W konsekwencji, w przypadku, gdy wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji zostanie złożony w sprawie dotyczącej innego niż wskazany powyżej zakresu, właściwy do rozpoznania wniosku Oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych obowiązany jest odmówić wydania takiej interpretacji. Podkreślenia wymaga fakt, iż w trybie wydania decyzji z wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje rozstrzygnięcia kwestii ustalenia obowiązującego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego, dlatego też w sprawach, które dotyczą aktywności zawodowej obywateli państw Unii Europejskiej na terytorium innego Państwa Członkowskiego UE elementem niezbędnym dla rozstrzygnięcia obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne dla tych osób jest wskazanie przez Wnioskodawcę w opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego jakiemu ustawodawstwu w zakresie zabezpieczenia społecznego te osoby podlegają lub będą podlegać. W związku z udzieloną odpowiedzią na wezwanie złożoną w dniu 1 października 2018 r. w której Wnioskodawca doprecyzował, iż intencją wniosku o interpretację jest ustalenia ustawodawstwa właściwego w zakresie zabezpieczenia społecznego dla Wnioskodawcy, Zakład wskazał, iż nie ma podstaw prawnych do wydania interpretacji w zakresie ustawodawstwa właściwego dla ustawodawcy. W związku z powyższym Zakład odmówił wydania interpretacji w zakresie rozstrzygnięcia o ustawodawstwie właściwym.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.