WPI/200000/43/1037/2016 - Wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne rekompensaty finansowej pracownika w związku z rozwiązaniem umowy o pracę w drodze porozumienia stron.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 26 września 2016 r. przez przedsiębiorcę: (...) w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, przy jednoczesnym uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych z tytułu stosunku pracy rekompensaty finansowej wypłacanej pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę w drodze porozumienia stron.

W dniu 26 września 2016 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) reprezentowanego przez pełnomocnika (...) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Powyższy wniosek został przez Wnioskodawcę uzupełniony pismem z dnia 4 października 2016 r. (doręczonym 6 października 2016 r.).

Wnioskodawca poinformował, że planuje zakończyć współpracę z pracownikiem na mocy porozumienia stron. Zaproponowane pracownikowi porozumienie stron rozwiązujące umowę o pracę nie będzie spowodowane względami ekonomicznymi, likwidacją stanowiska pracy ani innymi przyczynami, lezącymi po stronie pracodawcy. W przypadku zgody pracownika na rozwiązanie stosunku pracy za porozumieniem stron, pracownikowi zostanie wypłacona rekompensata. Rekompensata miałaby charakter jednorazowy, a jej wysokość byłaby skutkiem negocjacji między stronami i zostałaby wypłacona w związku z ustaniem zatrudnienia.

Pismem z dnia 29 września 2016 r. Oddział, na podstawie art. 64 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 23) celem udzielenia wiążącej odpowiedzi, wezwał Wnioskodawcę o uzupełnienie wniosku poprzez doprecyzowanie zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji złożonego w dniu 26 września 2016 r. poprzez wskazanie czy opisana we wniosku rekompensata wypłacana pracownikowi w związku z ustaniem zatrudnienia będzie stanowić przychód z tytułu stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W odpowiedzi na ww. wezwanie. Wnioskodawca wskazał, iż opisana we wniosku rekompensata wypłacana pracownikowi w związku z ustaniem zatrudnienia stanowi przychód z tytułu stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowy m od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

W związku z powyższym Wnioskodawca zwrócił się o interpretację czy od tego rodzaju rekompensaty wypłaconej z tytułu rozwiązania stosunku pracy na mocy porozumienia stron z inicjatywy pracodawcy, konieczne jest odprowadzenie składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, zdrowotne, chorobowe, FP i FGŚP.

Zdaniem Wnioskodawcy, rekompensata wypłacona z tytułu rozwiązania stosunku pracy na mocy porozumienia stron z inicjatywy pracodawcy podlega zwolnieniu na mocy art. 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Kwot wypłaconych tytułem rekompensaty nie uwzględnia się zatem w ocenie Spółki w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe) i ubezpieczenie zdrowotne pracownika. Należy jednak naliczyć i odprowadzić składki na FP i FGŚP.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto stosownie do art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy. Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zagadnienia dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne są regulowane za pośrednictwem przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych i stosownych aktów wykonawczych, w tym rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2236). Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych. Zgodnie natomiast z. art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

W tym miejscu, Zakład wskazuje, iż z brzmienia art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika ograniczenie w tematyce, w której jest zobowiązany wypowiedzieć się za pośrednictwem pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, uniemożliwiające potwierdzenie w tym trybie przez Zakład kwalifikacji przychodu w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uwzględniając powyższe. Zakład dokonał interpretacji przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych opierając się na informacji w powyższym zakresie przekazanej przez Wnioskodawcę.

Katalog przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty we wskazanym rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia - podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.

Z konstrukcji wskazanego przepisu wynika, że za decydującą przesłankę w kontekście zwolnienia określonego świadczenia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne zostało uznane istnienie nierozerwalnej więzi pomiędzy rozwiązaniem stosunku pracy a powstaniem roszczenia o wypłatę pracownikowi określonego świadczenia (bez względu na jego nazwę). W konsekwencji, wyłączeniu z podstawy wymiaru składek podlegają zarówno świadczenia przysługujące na podstawie przepisów prawa pracy tj. Kodeksu Pracy, ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jak i inne wypłacone pracownikowi z tytułu rozwiązania stosunku pracy odprawy, odszkodowania, rekompensaty ustalone drogą dobrowolnych porozumień pomiędzy pracodawcą a organizacjami związkowymi, wynikające z układów zbiorowych pracy a także ustalone na podstawie umowy z konkretnym pracownikiem.

W świetle powyższego podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne nie stanowi rekompensata wypłacona z tytułu rozwiązania stosunku pracy na mocy porozumienia stron z inicjatywy pracodawcy.

Odnosząc się do ustalenia podstawy wymiaru składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych Zakład wskazuje, iż stosownie do art. 104 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 645 z późn. zm.) oraz art. 29 ust. 1 ustawy z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1256) obowiązkowe składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w przypadku zaistnienia obowiązku ich opłacania, ustala się od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Oznacza to. że wyżej opisane zasady dotyczą także ustalania podstawy wymiaru składek na Fundusz Pracy i Fundusz. Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Powyższe decyduje o tym, iż kwota rekompensaty, która jest wypłacana w związku z rozwiązaniem z pracownikiem umowy o pracę nie stanowi również podstawy wymiaru składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Zatem stanowisko wnioskodawcy uznające, iż należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych rekompensatę wypłacaną w związku z rozwiązaniem stosunku pracy należy uznać za błędne.

W świetle powyższego, mając na uwadze wykazany przez Wnioskodawcę nierozerwalny związek wypłacanej pracownikowi rekompensaty pieniężnej z rozwiązaniem stosunku pracy, uznać należy, że wskazana we wniosku rekompensata nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

W konsekwencji, Zakład Ubezpieczeń Społecznych stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 20 września 2016 r. w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu stosunku pracy rekompensaty finansowej wypłacanej w związku z rozwiązaniem umowy o pracę w drodze porozumienia stron z przyczyn niedotyczących pracownika, a równocześnie obowiązku uwzględnienia ww. rekompensaty w podstawie wymiaru składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych uznał za nieprawidłowe.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.