WPI/200000/43/1019/2019

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300 z późn. zm.). Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 31 października 2019 r. przez przedsiębiorcę:(...)uznaje za prawidłowe w przedmiocie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i drugie) zawartej przez Wnioskodawcę umowy zlecenia z osobą, która z pierwszej świadczone) na rzecz Wnioskodawcy umowy zlecenia uzyskuje wynagrodzenie w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, przyjmując ze zakres przedmiotowy tych umów jest różny.

W dniu 31 października 2019 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów złożony przez przedsiębiorcę: (...)

Wnioskodawca przedstawił:

Z tytułu umowy zlecenia zawartej od. (...)2014 r. ze zleceniobiorcą, jako płatnik, Wnioskodawca opłaca wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne (w tym także składkę dobrowolną na ubezpieczenie chorobowe). W ramach przedmiotowej umowy zlecenia, zleceniobiorca wykonuj czynności polegające na wykonaniu, jako pielęgniarka usług w rejestracji pacjentów w prowadzonym przez Wnioskodawcę (...). Miejscem świadczenia tych usług jest siedziba z tytułu przedmiotowej umowy zlecenia, zleceniobiorca osiąga przychód wyższy niż minimalne wynagrodzenie za pracę określone w obowiązujących przepisach prawa. Dodatkowo od. (...) 2019 r. została zawarta z tym samym zleceniobiorcą druga umowa zlecenie polegająca na wykonaniu usług pielęgniarskich poza siedzibą tj. w miejscu zamieszkania pacjentów, przy czym zakres tych usług obejmuje działalności zespołu leczenia środowiskowego (dojazd do pacjenta własnym środkiem komunikacji) - wykonywanie zastrzyków. Zleceniobiorca z tytułu wykonywania drugiej umowy zlecenia (zawartej w dniu (...) 2019 r.) nie wyraził chęci przystąpienia do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. Z tytułu drugiej umowy zlecenia, zleceniobiorca został zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego.

Własne stanowisko Wnioskodawcy w sprawie

Osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia podlegają z tego tytułu obligatoryjnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu i wypadkowemu W przypadku umów zlecenia ubezpieczenie chorobowe ma charakter dobrowolny leżeli jedna, ta sama osoba wykonuje jednocześnie dwie umowy zlecenia, to obecnie o obowiązku objęcia drugiej umowy zlecenia ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym umowy decyduje wysokość oskładkowanego przychodu uzyskanego przez nią w danym miesiącu z pierwszej umowy zlecenia. Wynika to bezpośrednio z art. 9 ust. 2c ustawy systemowej. Na podstawie tego przepisu, druga umowa zlecenia: (...)stanowi tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (emerytalnego, rentowych I wypadkowego). Jeżeli z pierwszej umowy zleceniobiorca uzyskuje oskładkowany przychód w wysokości niższej niż kwota minimalnego wynagrodzenia - do czasu, aż łączna podstawa wymiaru składek społecznych w danym miesiącu osiągnie poziom minimalnego wynagrodzenia, * nie stanowi tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalno-rentowych, jeżeli z pierwsze) umowy zlecenia zleceniobiorca uzyskuje miesięcznie oskładkowany przychód w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia. Zatem w sytuacji, gdy zleceniobiorca z tytułu pierwszej umowy zlecenia zawartej w dniu (...) 2019 r. otrzymuje wynagrodzenie miesięczne wyższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę określone w obowiązujących przepisach prawa, to z drugiej umowy zlecenia (zawartej w dniu (...)2019 r.) ubezpieczenia emerytalno rentowe są dla zleceniobiorcy dobrowolne.

Powyższe nie dotyczy ubezpieczenia zdrowotnego. Ubezpieczeniu zdrowotnemu obowiązkowo podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które zostały wskazane w art. 66 ust. 1 ustawy zdrowotnej. Do grona takich osób zaliczają się m.in. wykonujący pracę na podstawie umowy zlecenia (art 66 ust. 1 pkt 1 lit. e) tego aktu). Dodatkowo art. 82. ust. 2 ustawy zdrowotnej wyjaśnia, iż w przypadku, gdy w ramach jednego z tytułów do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego (m iπ z tytułu umowy zlecenia) ubezpieczony uzyskuje więcej niż jeden przychód, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana od każdego z uzyskanych przychodów odrębnie. Wobec tego, w omawianym przypadku, z każdej umowy zlecenia (niezależnie od wysokości oskładkowanego przychodu) obowiązkowa jest dla zleceniobiorcy składka na ubezpieczenie zdrowotne.

Zatem w sytuacji, gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe zleceniobiorcy, z pierwszej umowy zlecenia w danym miesiącu osiągnie kwotę co najmniej równą minimalnej płacy, wtedy z drugiej takiej umowy zleceniobiorca podlegał będzie obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu. Jeżeli z drugiej umowy zlecenia zleceniobiorca przystąpi do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, płatnik będzie wtedy opłacać za niego składkę na ubezpieczenie wypadkowe. W takim jednak przypadku drugiej umowy zlecenia zleceniobiorca nie może zostać zgłoszony do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. W efekcie zleceniodawca nie będzie miał podstaw do opłacania za niego składki na to ubezpieczenie z lego tytułu.

Ponadto zakres usług wykonywanych w ramach umów jest rożny. Z tytułu pierwszej umowy zleceniobiorca świadczy jako pielęgniarka usługi rejestratorskie w siedzibie firmy. Natomiast w ramach drugiej umowy wykonuje zastrzyki pacjentom poza siedzibą firmy

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu I sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W mysi ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Oddział zwraca uwagę, ze wydając Interpretację organ nie ustanawia żadnej normy indywidualne), lecz jedynie przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do określonej sprawy Indywidualnej, której zakres przedmiotowy jest zakreślony stanem faktycznym przedstawionym przez Wnioskodawcę. Pełną wiedzę o stanie faktycznym czerpie wyłącznie z wniosku Wnioskodawcy nie posiadając kompetencji do jego weryfikowania w oparciu o posiadane informacje. W toku tego postępowania organ nie pełni roli kontrolnej, nie dokonuje oceny zachowania lub zaniechania przedsiębiorcy pod kątem jego prawidłowości. Celem interpretacji jest umożliwienie przedsiębiorcy uzyskania informacji w przedmiocie obowiązków wiążących się z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne i chronienie w ten sposób takiego przedsiębiorcy przed ryzykiem błędnego zastosowania przez niego danego przepisu.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym reguluje ustawa z dnia 13 października 1993 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300 z późn. zm.).

Ubezpieczeniom społecznym podlega obowiązkowo osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę W art. 6 ust. 1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zostały wymienione wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego 1 ubezpieczeń rentowych. Powyższy katalog jest wyczerpujący 1 ma charakter zamknięty co oznacza, że do rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonym tym przepisem Zgodnie 7 art. 6 ust. 1 pkt 4 ora* art. 1? ust. 1 powołanej ustawy, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia albo Innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia ora: osoby z mml współpracujące podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu 1 rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu. W myśl art. 11 ust. 1 powołanej ustawy osoby te mogą podlegać dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu na swój wniosek Natomiast art. 13 pkt 2 tejże ustawy stanowi, ze zleceniobiorcy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym I wypadkowemu od dnia oznaczenia w umowie jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

W myśl art. 9 ust. 2c ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2016 r., zleceniobiorca i osoba współpracująca przy wykonywaniu umowy, dla których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne I rentowe w danym miesiącu jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia, spełniający warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów podlega obowiązkowo tym ubezpieczeniom jako zleceniobiorca (albo odpowiednio jako osoba współpracująca) oraz z Innych tytułów.

Zasady tej nie stosuje się. jeżeli łączna podstawa wymiaru składek z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia lub współpracy przy jej wykonywaniu lub innych tytułów osiąga kwotę minimalnego wynagrodzenia.

Zgodnie z art, 18 ust. 1, 3 i 7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy (tj. osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo inne| umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osób z nimi współpracujących) stanowi uzyskany z tytułu wykonywanej umowy przychód, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.J. Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 z późn. zm.), jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie. Ponadto w myśl art. 20 ust. 1 tej ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe

Natomiast art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych (Dz. U. t.j 2019 r. poz. 1373 z późn. zm.) stanowi do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit.a. d-I i pkt 3 i 35, w tym m.in. zleceniobiorców, stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. z zastrzeżeniem ust. 5, 6 i 10.

Zatem w świetle powyższego, przy ustalaniu łącznej podstawy wymiaru składek dla celów określenia obowiązku ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy zlecenia w sytuacji zbiegu kilku umów zlecenia, należy uwzględnić wysokość przychodu osiągniętego przez zleceniobiorcę w danym miesiącu

Należy również mieć na uwadze, ze w art. 9 ust. 2 ustawy dodane zostało zastrzeżenie ust. 2c. Oznacza to, iż ustalenia łącznej podstawy wymiaru składek dla celów rozstrzygnięcia zbiegu tytułów dokonuje się według kolejności Ich powstawania Ubezpieczony może zmienić tytuł obowiązkowych ubezpieczeń, jednak wybór ten nie może naruszać zasady określonej w ust. 2c ustawy.

W sytuacji zaistnienia zbiegu tytułów do ubezpieczeń, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4-6 i 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, przy ustalaniu czy kolejna umowa zlecenia będzie stanowiła tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnych i rentowych istotne jest, czy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym miesiącu z tytułu pierwszej umowy zlecenia jest równa lub wyższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów.

Z opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku złożonym w dniu 31 października 2019 r. wynika, ze Wnioskodawca ze zleceniobiorcą wykonującą na jego rzecz umowę zlecenia od dnia 2014 r. zawarł kolejną umowę zlecenia od dnia (...) 2019 r. zakres tych umów jest jednak różny: w ramach pierwszej umowy zleceniobiorca wykonuje czynności polegające na wykonywaniu jako pielęgniarka usług w rejestracji pacjentów w prowadzonym przez Wnioskodawcę w siedzibie Wnioskodawcy. Z tytułu tej umowy zleceniobiorca osiąga przychód wyższy niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Druga umowa obejmuje wykonywanie usług pielęgniarskich poza siedzibą, tj. w miejscu zamieszkania pacjentów i jest to działalność zespołu leczenia środowiskowego - wykonywanie zastrzyków.

W sytuacji zbiegu dwóch tytułów do ubezpieczeń społecznych (zawarte dwie umowy zlecenia z tym samym pracodawcą) przyjmując różny zakres przedmiotowy tych umów I uwzględniając fakt, że z pierwszej zawartej umowy zlecenia zleceniobiorca osiąga przychód w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę stwierdzić należy, że z tytułu drugiej zawartej od 2019 r. umowy zlecenia powstaje obowiązek odprowadzenia wyłącznie składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Oddział zaznacza jednak, że w trybie wydawania interpretacji indywidualnej przepisów nie prowadzi postępowania wyjaśniającego czy dowodowego, opiera się wyłącznie na przedstawionym przez Wnioskodawcę opisie stanu faktycznego. Rozstrzygając obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od dwóch zawartych przez Wnioskodawcę umów zleceń z tą samą osobą Oddział przyjął, że zakres przedmiotowy tych umów jest rożny, tak jak wskazał Wnioskodawca we wniosku.

W konsekwencji uwzględniając przedstawione we wniosku złożonym w dniu 31 października 2019 r. stan faktyczny, własne stanowisko oraz obowiązujące przepisy prawa uznać należy za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w przedmiocie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z drugiej zawartej przez Wnioskodawcę umowy zlecenia z osobą, która z pierwszej świadczonej na rzecz Wnioskodawcy umowy zlecenia uzyskuje wynagrodzenie w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, przyjmując że zakres przedmiotowy tych umów jest różny. Rozstrzygając kwestię zawartą w pytaniu Wnioskodawcy, należy zwrócić uwagę na treść przywołanego wyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż ustawodawca me przyznał mu kompetencji w tym zakresie, w związku z czym w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego zawiadamia, w przedmiotowej sprawie wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia podania do dyrektora właściwego terytorialnie oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu |ej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia z dnia 6 marca 2018 r., Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy Ubezpieczeń Społecznych w (....).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.