WPI/200000/43/1019/2014 - Preferencyjna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. DzU. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 22 sierpnia 2014 r. przez przedsiębiorcę (...) w sprawie prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

W dniu 22 sierpnia 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca w opisie stanu faktyczne wskazał, iż w okresie ostatnich 60 miesięcy nie prowadził działalności gospodarczej, rozpoczął w dniu 4 sierpnia 2014 r. działalność gospodarcza W ramach działalności gospodarczej wnioskodawca zamierza współpracować z byłym pracodawcą, nu rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej, w bieżącym oraz w poprzednim roku kalendarzowym, świadczył pracę w ramach stosunku pracy. W poprzednim roku kalendarzowym wnioskodawca świadczył pracę na stanowisku kolejno aplikanta radcowskiego, a następnie prawnika W bieżącym roku kalendarzowym świadczył zaś prace nu stanowisku prawnika, Aktualnie, po zdanym w niniejszym roku egzaminie zawodowym, wnioskodawca zamierza, po rozwiązaniu stosunku procy rozpocząć współpracę z byłym pracodawcą, w ramach której będzie Świadczyć, na podstawie umowy zlecenia z. byłym pracodawcą, usługi radcy prawnego na rzecz zleceniobiorców pracodawcy.

Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy obniżona podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonego przewidziana w art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, ma zastosowanie wobec przedsiębiorcy współpracującego w ramach wykonywania zawodu radcy prawnego z byłym pracodawcą, u którego przedsiębiorca był zatrudniony, w roku rozpoczęcia działalności gospodarczej oraz roku poprzedzającym, na podstawie umowy o pracę kolejno na stanowiskach aplikanta radcowskiego oraz prawnika?

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

Wnioskodawca wskazuje, że zgodnie z art. 18a ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych obniżona podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonego-przedsiębiorcy nie ma zastosowania w przypadku gdy wykonuje działalność gospodarcza na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Wnioskodawca w zakresie działalności gospodarczej zamierza świadczyć na rzecz byłego pracodawcy usługi w zakresie wykonywania zawodu radcy prawnego. Wcześniej wnioskodawca na podstawie umowy o prace świadczył prace na stanowisku aplikant radcowski oraz prawnik. W ramach niniejszego stosunku pracy wykonywał inne czynności niż będzie wykonywać w ramach współpracy gospodarczej.

Wnioskodawca wskazuje, że zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 2013 (sygn. akt II UK 184/12) wykonywanie przez radcę prawnego prowadzącego samodzielną kancelarię radcowską w ramach nowo otwartej działalności gospodarczej obsługi prawnej byłego pracodawcy, u którego poprzednio pracował on jako aplikant bez wpisu na listę radców prawnych, nie jest wykonywaniem czynności wchodzących w zakres działalności gospodarczej Uchwalą z dnia 10 kwietnia 2013 r. (sygn. akt II UZP 2/13) Sąd Najwyższy stwierdził odnośnie prowadzenia działalności gospodarczej w ramach której jest wykonywany zawód adwokata, że "podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe adwokata wykonującego działalność gospodarcza na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2009 r. Nr 146, poz. 1188 z późn. zm.) w okresie pierwszych 24 miesięcy od dnia rozpoczęcia wykonywania tej działalności może stanowić zadeklarowana kwota, nie niższa niż 30 proc. Kwoty minimalnego wynagrodzenia (art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.). Takie rozwiązanie stosuje się także wówczas, gdy działalność wykonuje on na rzecz byłego pracodawcy, u którego był zatrudniony jako aplikant adwokacki (art. 18a ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych "). SN w uzasadnieniu uchwały wskazał, iż "Czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, które uniemożliwiają zastosowanie preferencyjnych składek ubezpieczeniowych dla osób podejmujących po raz pierwszy działalność gospodarczą to, w ocenie Sądu Najwyższego, czynności odpowiadające tym, które były uprzednio wykonywane w ramach stosunku pracy na rzecz byłego pracodawcy. Gdy się weźmie pod uwagę cel aplikacji adwokackiej, obowiązki i uprawnienia (także procesowe) aplikanta adwokackiego, można skonstatować zasadnicza różnica miedzy czynnościami wykonywanymi przez adwokata w ramach świadczonej przez niego pomocy prawnej, a czynności wykonywanymi przez aplikanta adwokackiego w trakcie odbywanej przez niego aplikacji. Przede wszystkim aplikacja adwokacka jest jedynie etapem w karierze zawodowej prawnika, formą stażu zawodowego (...) nie można mówić o zbieżności obowiązków i świadczonej przez aplikanta adwokackiego i adwokata w ustalonym stanie faktycznym (...) (podobieństwa mogą dotyczyć samej technicznej strony wykonywanych czynności w ramach stosunku pracy i to z pominiecie tak istotnej ich cechy, że uprzednio były to zawsze projekty i merytorycznej strony czynności (...). Fakt odbywania w trakcie trwania stosunku pracy aplikacji nie uzasadnia twierdzenia, że wnioskodawczym wykonywała na rzecz byłego pracodawcy czynności obecnie wchodzące w zakres wykonywanej przez nią działalności gospodarczej". Ustawa o adwokaturze oraz ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. Nr 19, poz. 145 z późn. zm.) w zakresie uzyskiwania uprawnień do wykonywania zawodu adwokata oraz radcy prawne są identyczne. Ponadto uprawnienia i obowiązki radców prawnych i adwokatów także są tożsame. W związku z powyższym interpretację przepisów prawa zaprezentowaną w' niniejszej uchwale Sadu Najwyższego należy zastosować także do aplikanta radcowskiego.

W opinii Wnioskodawcy odnosząc się do zakresu obowiązków na stanowisku prawnika biorąc pod uwagę cel jego pracy, obowiązki i uprawnienia i porównując je z celami, uprawnieniami i obowiązkami radcy prawnego należy stwierdzić także, że istnieje zasadnicza różnica pomiędzy czynnościami wykonywanymi przez radcę prawnego w ramach świadczenia przez niego pomocy prawnej, a czynnościami prawnika nieposiadającego uprawnień radcy prawnego. Zatem według Wnioskodawcy, czynności wykonywane na stanowisku prawnika są inne niż czynności w ramach wykonywania zawodu radcy prawnego.

Z uwagi na powyższe Wnioskodawca wnosi jak na wstępie.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - cytowanej powyżej - podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Stosownie do ustępu 2 pkt 1 i 2 tego artykułu, z powyższej możliwości opłacania składek od obniżonej podstawy wymiaru nie mogą skorzystać osoby, które:

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyjaśnia, iż z treści art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, iż aby osoba rozpoczynająca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej miała prawo do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia niezbędne jest aby nie wykonywała tożsamych czynności na rzecz byłego pracodawcy w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym.

Powyższe oznacza, iż zakres wykonywanych czynności na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy na rzecz którego wykonywana jest działalność nie może pokrywać się z zakresem czynności wykonywanych w ramach stosunku pracy. Przez zwrot "czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności" należy rozumieć czynności powierzone przez pracodawcę i wykonywane przez pracownika w ramach stosunku pracy. Z treści wniosku z dnia 18 sierpnia 2014 r. wynika, że wnioskodawca od miesiąca sierpnia 2014 r. świadczy na rzecz byłego pracodawcy usługi radcy prawnego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, a wykonywane czynności są odmienne od zadań wykonywanych wcześniej w ramach umowy o pracę.

Jak słusznie zauważył wnioskodawca, w kwestii określenia czy czynności wykonywane w ramach stosunku pracy przez aplikantów radcowskich są tożsame z czynnościami wykonywanymi na rzecz tego samego podmiotu przez osoby posiadające uprawnienia radców prawnych wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 lutego 2013 r. (sygn. akt II UK 184/12). a następnie w uchwale dnia 10 kwietniu 2013 r. (sygn. akt II UZP 2/13). We wskazanym orzecznictwie Sądu wyrażono pogląd, zgodnie z którym "wykonywanie przez radcę prawnego (...) w ramach nowo otwartej działalności gospodarczej obsługi prawnej byłego pracodawcy, u którego poprzednio pracował on jako aplikant bez wpisu na listę radców prawnych, mc jat wykonywaniem czynności wchodzących w zakres działalności gospodarczej w rozumieniu art. 18a ust. 2 usuwy o systemie ubezpieczeń społecznych (...) co uprawia takiego radcę prawnego do skorzystania z preferencyjnej podstawy składek ni ubezpieczenia społeczne" W konsekwencji, biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy prawne oraz prezentowaną linię orzeczniczą należy przyjąć, że przedsiębiorca rozpoczynając po raz pierwszy prowadzenie działalności gospodarczej oraz wykonując działalność na rzecz byłego pracodawcy, przy czym czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności nie są tożsame z zakresem czynności wykonywanych w ramach stosunku pracy łączącym wnioskodawcę z. byłym pracodawca, ma prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek w wysokości zadeklarowanej kwoty nie mniejszej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

W świetle powyższego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy w sprawie możliwości opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w okresie świadczenia usług radcy prawnego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej na podstawie umowy zawartej z byłym pracodawcą.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez te jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.