WPI/200000/43/1006/2014 - Wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika będącego w zagranicznej podróży służbowej.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 19 września 2014 r. Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych WPI/200000/43/1006/2014 Wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika będącego w zagranicznej podróży służbowej.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie po rozpoznaniu wniosku przedsiębiorcy złożonego w dniu 21 sierpnia 2014 r. uznaje za:

1)

nieprawidłowe stanowisko przedsiębiorcy w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika będącego w zagranicznej podróży służbowej świadczenia w postaci kosztu zakupu biletu lotniczego dla pracownika i jego rodziny oraz kosztu wynajmu hotelu dla pracownika i jego rodziny,

2)

nieprawidłowe stanowisko przedsiębiorcy w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika oddelegowanego za granicę świadczenia w postaci kosztu wynajmu lokalu mieszkania dla pracownika i jego rodziny oraz kosztu stałego dodatku mieszkaniowego przyznanego przez pracodawcę.

UZASADNIENIE

W dniu 21 sierpnia 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, że zajmuje się świadczeniem usług informatycznych na rynku międzynarodowym. Wiążą się z tym częste, nie przekraczające 90 dni podróże służbowe za granicę oraz w przypadku kilku pracowników oddelegowanie za granicę na kilka lat. W celu niwelowania skutków rozłąki z rodziną, firma (...) postanowiła pracownikom wyjeżdżającym w podróż służbową - finansować wyjazdy ich rodzin wraz z nimi za granicę, zarówno w zakresie opłacania kosztów przelotu do i z miejsca delegacji, jak również kosztów zakwaterowania w hotelu. Natomiast pracownicy oddelegowani na kilka lat, mają zagwarantowany wynajem mieszkania, w którym mieszkają wraz z rodziną, na koszt pracodawcy do wysokości rachunków, lub otrzymują stały dodatek mieszkaniowy. W ich przypadku pracodawca również chce umożliwić odsprzedaż usługi wynajmu za umówioną opłatą.

W związku z powyższym Spółka chciałaby zagwarantować w Regulaminie Wynagradzania, że każdorazowy wyjazd rodziny pracownika wraz z nim na delegację zagraniczną będzie finansowany w sposób następujący - pracodawca będzie nabywał bilety lotnicze oraz wynajmował hotel, a następnie umożliwi pracownikowi możliwość odkupienia tych usług za 1% ich wartości. Kwota opłaty wnoszonej przez pracownika będzie wykazana jako dobrowolne potracenie z wynagrodzenia. Stosowne oświadczenie o zgodzie na pobranie tej opłaty, będzie każdorazowo składane przez pracownika do akt.

Pracownicy oddelegowani będą składali jednorazowe oświadczenie - zgodę na comiesięczne potrącenie z wynagrodzenia kwoty 1% kosztu wynajmu mieszkania.

Wnioskodawca zwrócił się z prośbą o wydanie decyzji, czy w opisanych poniżej przypadkach Spółka przyjęła prawidłowe stanowisko w zakresie ustalania podstaw oskładkowania i naliczania należnych składek na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne pracowników.

Wnioskodawca, w złożonym wniosku przedstawił dwa przypadki.

W pierwszym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca wskazał, że pracownik został wysłany w delegację zagraniczną wraz z rodziną. Firma kupiła dla rodziny pracownika bilety lotnicze w kwocie (...) zł, oraz opłaciła hotel na kwotę zł. Wnioskodawca umożliwił pracownikowi wykupienie tych usług za równowartość 1% ich cen. Pracownik wyraził chęć i zgodę na wykup ww. usług dla swojej rodziny. Poza płacą zasadniczą pracownik otrzymuje także premie i ryczałt za nadgodziny. Pracownikowi przysługują normalne koszty uzyskania przychodu oraz prawo do ulgi podatkowej.

Wnioskodawca przedstawił przykładową listę płac.

Pracodawca wyliczając należne wynagrodzenie pracownika, zaliczył do podstawy opodatkowania wszystkie składniki przychodu, natomiast z podstawy oskładkowania wyłączył składniki zagwarantowane w regulaminie pracy a wykupione przez pracownika od

Wartości składników zwolnionych z oskładkowania zostały na liście płac pomniejszone o kwotę, za którą pracownik odkupił je od pracodawcy, ponieważ kwotą podlegającą opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest jedynie część opłacona przez Pracodawcę. Składniki te zostały potrącone pracownikowi z kwoty netto z uwagi na fakt, że to Pracodawca je opłacił, więc na liście płac pojawią się wyłącznie w celu obliczenia należnej od nich zaliczki podatkowej.

Dodatkowo pracownikowi potrącone zostało (...) zł (jest to suma: 1% z kwoty biletu lotniczego oraz 1% z kwoty opłat poniesionych tytułem wynajęcia pokoju hotelowego) jako wpłata za wykup od pracodawcy usług dla rodziny w delegacji, zgodnie ze złożonym przez pracownika oświadczeniem - zgodą na dobrowolne potracenie. Natomiast podstawę wymiaru składki zdrowotnej w omawianym przykładzie obliczono poprzez pomniejszenie podstawy składek społecznych o wartość naliczonych składek społecznych (pracowniczych).

Opisując drugie zdarzenie przyszłe Wnioskodawca wskazał, że jeden z pracowników został oddelegowany na 3 lata do "(...) ", gdzie mieszka wraz z rodziną w wynajętym przez Spółkę mieszkaniu. Firma opłaca rachunki za wynajem oraz media dla tego pracownika do wysokości przedstawionych rachunków.

Drugi pracownik został oddelegowany na 5 lat do (...) Pracodawca ustalił z pracownikiem, a następnie zapisał w porozumieniu do umowy o pracę, dotyczącym warunków oddelegowania, że co miesiąc będzie otrzymywał wraz z pozostałymi składnikami wynagrodzenia, stały dodatek mieszkaniowy. Dodatkowo zapis o dodatku mieszkaniowym znalazł się w regulaminie wynagradzania.

Pracodawca na podstawie oświadczeń obu pracowników w zakresie wykupu od Spółki powyższych usług najmu lokali mieszkaniowych, w kwocie odpowiadającej 1% wartości tych usług, będzie pomniejszał ich przychód do opodatkowania o tą wartość oraz zwalniał z oskładkowania w pełnej wysokości.

Pierwszy pracownik wykupi usługę najmu lokalu za równowartość 1% kosztów za dany miesiąc. Poza płacą zasadniczą pracownik otrzymuje premie oraz dodatek związany z oddelegowaniem. Wynajem za przykładowy miesiąc to kwota (...) zł. Pracownik jest oddelegowany (przepracował) pełny miesiąc (30 dni kalendarzowych), kurs EUR przyjęty do pomniejszenia podstawy oskładkowania to (...), dieta za każdy dzień pobytu we Francji wynosi ok (...) EUR, minimalna podstawa składek ZUS za pełny miesiąc oddelegowania w 2014 r. to (...) zł, pracownikowi przysługują normalne koszty uzyskania przychodu oraz prawo do ulgi podatkowej.

Drugi pracownik również wykupi usługę najmu lokalu za równowartość 1% wartości stałego dodatku mieszkaniowego. Poza płacą zasadniczą pracownik otrzymuje premie oraz dodatek związany z oddelegowaniem. Stała kwota dodatku mieszkaniowego to (...) £, pracownik jest oddelegowany (przepracował) pełny miesiąc (30 dni kalendarzowych), kurs GBP przyjęty do pomniejszenia podstawy oskładkowania to (...), dieta za każdy dzień pobytu w (...)wynosi GBP, minimalna podstawa składek ZUS za pełny miesiąc oddelegowania w 2014 r. to (...) zł, pracownikowi przysługują normalne koszty uzyskania przychodu oraz prawo do ulgi podatkowej.

Przedsiębiorca przedstawił przykładowe listy płac pracowników oddelegowanych.

Odnośnie pierwszego pracownika oddelegowanego pracodawca wyłączył z podstawy opodatkowania część kwoty wynajmu stanowiącą 1% jego wartości, a tym samym kwotę, za którą pracownik nabył tą usługę od Spółki. Natomiast z podstawy oskładkowania zwolnił wynajem w pełnej kwocie. Składki społeczne zostały naliczone wyłącznie ze składników podlegających oskładkowaniu po pomniejszeniu ich o wartość obniżki za każdy dzień pobytu za granicą zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia Ministra pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. Podstawę składki zdrowotnej stanowi podstawa składek społecznych pomniejszona o sumę składek społecznych - pracowniczych.

Kwota za wynajem została wykazana na liście płac wyłącznie w celu naliczenia należnej zaliczki podatkowej, ponieważ stanowi dla pracownika przychód. Po naliczeniu podatku, Wnioskodawca potrąca wartość wynajmu z wynagrodzenia pracownika ponieważ to firma bezpośrednio uiszcza należność wobec usługodawcy.

Odnosząc się do drugiego oddelegowanego pracownika, Wnioskodawca wyłączył z podstawy opodatkowania cześć z kwoty stałego dodatku mieszkaniowego, odpowiadającą 1% kwocie wykupu od (...) usługi najmu przez pracownika, natomiast z podstawy oskładkowania zwolnił stały dodatek mieszkaniowy w pełnej kwocie. Składki społeczne zostały naliczone wyłącznie ze składników podlegających oskładkowaniu po pomniejszeniu ich o wartość obniżki za każdy dzień pobytu za granicą zgodnie z § ust. 1 pkt 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. Podstawę składki zdrowotnej stanowi podstawa składek społecznych wyliczona według powyższych zasad pomniejszona o sumę składek społecznych - pracowniczych.

Kwota stałego dodatku mieszkaniowego została wykazana na liście płac wyłącznie w celu naliczenia należnej zaliczki podatkowej, w związku z finansowaniem przez Pracodawcę tego świadczenia. W odróżnieniu do sytuacji pracownika pierwszego, po naliczeniu podatku, Spółka nie potrąca wartości dodatku mieszkaniowego z wynagrodzenia pracownika, ponieważ pracownik otrzymuje to świadczenie, a następnie sam uiszcza opłatę za lokal wynajmowany.

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

W odniesieniu do pierwszego przypadku, Wnioskodawca wskazał, że dodatkowe świadczenia, jakie otrzymuje pracownik od pracodawcy w związku z łączącym ich stosunkiem pracy, są dla pracownika przychodem w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne. Niektóre z nich, pomimo, iż stanowią przychód po stronie pracownika, korzystają ze zwolnienia z oskładkowania, jeżeli spełniają określone warunki tj.: prawo do nich wynika z regulaminu wynagrodzenia, polegają na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług bądź korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Zdaniem Wnioskodawcy, dodatkowe korzyści spełniające powyższe warunki, są wyłączone z podstawy wymiaru składek na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

(...) stoi na stanowisku, że spełnia warunki konieczne do zwolnienia z oskładkowania dodatkowych świadczeń tj. bilety lotnicze oraz hotele dla rodzin przebywających wraz z pracownikami w delegacji zagranicznej, które pracownicy mogą nabyć od Pracodawcy po cenach niższych niż detaliczne. Wnioskodawca wskazał, ze poniżej przedstawia uzasadnienie decyzji Spółki.

Zdaniem Spółki, spełnia ona warunek, do tego by móc wyłączyć z oskładkowania korzyści materialne polegające m.in. na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług, ponieważ zarówno wynajem pokoi hotelowych jak również zakup biletu lotniczego uprawniającego do przelotu do i z miejsca delegacji są uznawane przez odrębne przepisy jako usługi.

Wnioskodawca zaznacza, że wynajem pokoi hotelowych stanowi usługę hotelarską zgodnie z art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 223, poz. 2268 z późn. zm.).

Natomiast przelot samolotem jest usługą transportu międzynarodowego na podstawie art. 83 ust. 3 pkt 2 lit. a oraz lit. b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

Ponadto Spółka wskazuje, że prawo pracownika do ww. usług wynika z obowiązującego w firmie regulaminu wynagradzania, a pracownik dzięki temu, nabywa opisane powyżej usługi po cenach niższych niż detaliczne - za równowartość 1% ich wartości oraz należnego podatku od osób fizycznych, naliczonego od tych usług.

Dodatkowo spółka zaznacza, że pracownik wykupując usługi dla swojej rodziny w opisany powyżej sposób, spełnia drugi warunek wyłączenia tych korzyści materialnych z podstawy składek. Kwota, jaką pracownik przekazuje na ten cel, jest dowolnie ustalana przez strony, ponieważ § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia składkowego, nie narzuca w tym względzie żadnych ograniczeń. Co za tym idzie, zdaniem Spółki może mieć również wartość symboliczną, zgodnie z decyzją ZUS z dnia 7 czerwca 2011 r. (znak: DI/100000/451/335/2011).

Odnosząc się do drugiego przypadku Wnioskodawca, wskazał, iż stoi na stanowisku, że spełnia warunki konieczne do zwolnienia z oskładkowania dodatkowego świadczenia przyznawanego pracownikowi w formie pokrycia kosztów wynajmu mieszkania na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Wnioskodawca wskazuje, że na podstawie powołanego § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia MPiPS, Pracodawca ma prawo do zwolnienia z oskładkowania korzyści materialnych polegających m.in. na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych usług. W opisanym przypadku korzystać będzie ze zwolnienia usługa, jaka jest wynajem lokalu mieszkaniowego.

Umowa najmu jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony - zarówno wynajmującego, jak i najemcę - określone przepisami obowiązki. Jak wynika z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. A zatem umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie lokalu przez jego najemcę. Sam charakter stosunku prawnego, jaki kształtuje umowa najmu wskazuje, iż ma ona charakter długotrwały, a uzyskiwane korzyści z tego tytułu są w zasadzie stałe.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, najem lokalu stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Charakter usług najmu wyczerpuje także znamiona działalności gospodarczej, o której mowa w ww. art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Zatem zdaniem Wnioskodawcy, spełnia on warunek, do tego by móc wyłączyć z oskładkowania koszt wynajmu mieszkania, ponieważ spełnia on zarówno definicję usługi, jak również prawo pracownika do finansowania przez Pracodawcę tego świadczenia wynika z obowiązującego w Firmie regulaminu wynagradzania. Z kolei pracownik partycypując w kosztach wynajmu spełnia drugi warunek do wyłączenia tej usługi z podstawy składek.

W przypadku drugiego pracownika, któremu Pracodawca wypłaca co miesiąc stały dodatek mieszkaniowy, Spółka stoi na stanowisku, że spełniony jest również § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia MPiPS, na podstawie którego Pracodawca ma prawo do zwolnienia z oskładkowania korzyści materialnych polegających m.in. na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych usług. Swoje stanowisko Wnioskodawca opiera na stwierdzeniu, że dzięki otrzymywanemu dodatkowi mieszkaniowemu - pracownik ma prawo w państwie oddelegowania do korzystania z usług wynajmu lokalu po cenie niższej niż detaliczna, ponieważ Pracodawca w znaczącym stopniu finansuje mu tą usługę, jak i umożliwia mu dodatkowo wykup od Spółki ów usługi za dowolnie ustaloną kwotę 1% wartości dodatku mieszkaniowego.

Wnioskodawca zwrócił się z prośbą o ocenę w wyżej opisanych przypadkach, w szczególności czy jej stanowiska w zakresie ustalania podstaw oskładkowania i naliczania należnych składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne są prawidłowe.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej ustalania podstawy wymiaru składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 oraz art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Ponadto stosownie do art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

W pierwszym i drugim opisanym przez Wnioskodawcę przypadku, tj. osób wykonujących pracę za granicą w ramach podróży służbowej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, zgodnie z art. 18 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągnięty z tytułu pozostawania w stosunku pracy, z wyłączeniem określonym w § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 r. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.). Zgodnie z powołanym przepisem podstawy wymiaru składek nie stanowią diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem pkt 17 (...)

Zasady przyznawania diet określa wydane na podstawie art. 775 § 2 Kodeksu pracy rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 167).

Pracownikowi z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju przysługują (§ 2 pkt 1 i 2 cytowanego rozporządzenia:

* diety,

* zwrot kosztów:

- przejazdów i dojazdów,

- noclegów

- innych niezbędnych udokumentowanych wydatków, określonych lub uznanych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.

Wnioskodawca w opisanym we wniosku z dnia 14 sierpnia 2014 r. pierwszym zdarzeniu przyszłym stwierdził, że wysyła swoich pracowników w zagraniczne podróże służbowe i finansuje im oraz rodzinie pracownika bilety lotnicze oraz opłaca koszt pobytu w hotelu. W tak opisanym przypadku Wnioskodawca wyraził pogląd, że ma prawo do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia pracownika będącego w zagranicznej podróży służbowej w oparciu o art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. i wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne kosztu zakupu biletów lotniczych i kosztu wynajmu hotelu dla pracownika i jego rodziny.

Pracownikowi będącemu w podróży służbowej poza granicami kraju przysługuje możliwość wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wyłącznie diet i innych należności z tytułu podróży służbowej w wysokości określonej w przepisach Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej. Odnośnie możliwości zastosowania wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przewidzianego § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia, takie wyłączenie kosztu biletów lotniczych i usługi wynajmu hotelu pracownika nie jest możliwe w oparciu o cytowany punkt rozporządzenia, ponieważ ustawodawca w § 2 ust. 1 pkt 15 cytowanego rozporządzenia ściśle wskazał jakie składniki pracodawca może odliczyć z podstawy wymiaru składek pracowników będących w podróży służbowej i w ramach powyższego uregulowania mieści się zwrot kosztu przejazdów i noclegów dla pracownika.

W sytuacji, gdy firma wykupiła dla rodziny pracownika bilety lotnicze oraz opłaciła hotel, to nie będą miały zastosowania przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r., które reguluje wyłącznie należności przysługujące pracownikowi przebywającemu w podróży służbowej.

Natomiast zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Z literalnego brzmienia tego przepisu wynika, iż z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe korzystają jedynie te przychody z tytułu korzyści materialnych, które wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, przybierają postać niepieniężną - formę zakupu po cenach niższych niż detaliczne lub formę usługi. Jednocześnie pracownik powinien ponieść część kosztów świadczenia, gdyż jeżeli zostanie ono przekazane przez pracodawcę nieodpłatnie to wskazana kwota będzie stanowiła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy o pracę. Należy zaznaczyć, iż uzyskanie korzyści materialnych w związku z uprawnieniem do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług odnoszą się do pracownika. To pracownik musi uzyskać korzyść materialną poprzez uzyskanie towaru lub usługi po cenie niższej niż detaliczna. Dodatkowo należy wskazać, iż konstrukcja przepisu § 2 ust. 1 pkt 26 wskazuje jednoznacznie, iż uprawnienie to nie może być uzależnione od woli pracodawcy i stanowić formy pomocy dla pracownika i jego rodziny. Wnioskodawca w opisie stanu faktycznego wniosku stwierdził, iż takie świadczenie w postaci zakupu biletów lotniczych i wynajmu hotelu dla rodziny pracownika będącego w podróży służbowej stanowią przychód pracownika ze stosunku pracy, który jest opodatkowany, w związku z tym świadczenia powyższe stanowią również podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i w konsekwencji ubezpieczenie zdrowotne.

W trzecim opisanym przez Wnioskodawcę zdarzeniu przyszłym tj. w sytuacji oddelegowania pracowników, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika ustala się w oparciu o przepis art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z § 2 ust. 1 pkt 16 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. Zgodnie z powyższym podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia nie stanowi część wynagrodzenia pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców, z wyłączeniem osób wymienionych w art. 18 ust. 12 ustawy - w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, z tym zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiących podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy. Reasumując podstawa wymiaru składek w przypadku pracowników oddelegowanych jest osiągany przez nich przychód pomniejszony o równowartość diet za każdy dzień pobytu za granicą nie niższy jednak od kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. W przypadku gdy po odjęciu równowartości diet przychód stanowiący podstawę wymiaru składek jest wyższy od przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia to do podstawy wymiaru składek należy przyjąć tak wyliczoną kwotę wynagrodzenia.

W przypadku udostępniania pracownikom oddelegowanym lokali mieszkalnych za granicą, w którym mieszkają wraz z rodziną, do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ma zastosowanie § 3 Rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. Zgodnie z § 3 rozporządzenia dla celów ubezpieczeń społecznych wartość pieniężną świadczeń w naturze ustala się w wysokości ekwiwalentu pieniężnego określonego w przepisach o wynagradzaniu. W przypadku braku przepisów o wynagradzaniu, jeżeli przedmiotem świadczenia jest udostępnienie lokalu mieszkalnego to wartość pieniężną świadczeń w naturze ustalana jest:

a)

dla lokali spółdzielczych typu lokatorskiego i własnościowego - w wysokości czynszu obowiązującego dla tego lokalu w danej spółdzielni mieszkaniowej,

b)

dla lokali komunalnych - wysokości czynszu wyznaczonego dla tego lokalu przez gminę,

c)

dla lokali własnościowych, z wyłączeniem wymienionych w lit. a), oraz domów stanowiących własność prywatną - w wysokości czynszu określonego według zasad i stawek dla mieszkań komunalnych na danym terenie, a w miastach - w danej dzielnicy,

d)

dla lokali w hotelach - wysokości kosztu udokumentowanego rachunkami wystawionymi przez hotel.

Oddział wskazuje, że na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. może zostać zwolnione z podstawy wymiaru składek świadczenie w naturze jako korzystać materialna wynikająca z układów pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych usług, jeżeli lokale te stanowiłyby własność pracodawcy.

Z opisu zdarzenia przyszłego w przypadku, gdy pracodawca deleguje pracowników do wykonywania pracy za granicę i wynajmuje im tam mieszkanie, w którym pracownik mieszka wraz z rodziną, to wówczas stanowi to świadczenie w naturze na rzecz pracownika, które stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i wartość świadczenia ustala się w oparciu o przepis § 3 cytowanego rozporządzenia. Jak wskazano powyżej, w wypadku gdy u Płatnika określono w przepisach o wynagradzaniu wartość ekwiwalentu na pokrycie kosztów zamieszkiwania za granicą do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przyjmuje się wartość wskazanego ekwiwalentu, a w przypadku jego braku podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi kwota faktycznie poniesionych kosztów za wynajem.

W czwartym przypadku opisanym przez Wnioskodawcę w sytuacji oddelegowania pracownika do pracy za granicę i przyznaniu mu stałego dodatku mieszkaniowego na pokrycie kosztów utrzymania, przewidzianego regulaminem wynagradzania Oddział wskazuje, że przepisy Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. nie przewidują możliwości wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dodatku mieszkaniowego przyznanego pracownikowi w kwocie pieniężnej do wynagrodzenia. Oddział zauważa, że brak jest podstaw prawnych do wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne kwoty pieniężnego dodatku do wynagrodzenia pracownika oddelegowanego na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia.

W związku z powyższym Oddział stwierdził tak jak w sentencji decyzji.

POUCZENIE

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydala decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

Opublikowano: www.zus.gov.pl