WI-44/3839/2011 - Wykup działek od osób fizycznych (lub ich wywłaszczenie) przez gminę pod inwestycję realizowaną przez spółkę związku międzygminnego.

W odpowiedzi na pismo znak: BiGP.6822.4.11.2011 z dnia 18 sierpnia 2011 r. Regionalna Izba Obrachunkowa w Kielcach informuje, że zgodnie z przepisem art. 7 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, m.in. w zakresie gospodarki nieruchomościami, wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji i oczyszczania ścieków komunalnych, należy do zadań własnych gminy.

Sprawy nabywania nieruchomości pod inwestycje komunalne, uregulowane są przepisami ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.). Zgodnie z art. 109 ust. 1 pkt 3 tejże ustawy gminie przysługuje prawo pierwokupu w przypadku sprzedaży nieruchomości oraz prawa użytkowania wieczystego nieruchomości położonej na obszarze przeznaczonym w planie miejscowym na cele publiczne albo nieruchomości, dla której została wydana decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Nabycie następuje po cenie ustalonej między stronami w umowie sprzedaży. W przypadku, gdy nie dochodzi do nabycia w drodze umowy stron, gmina może wystąpić do starosty powiatu z wnioskiem o wywłaszczenie nieruchomości. Wywłaszczenie to następuje w oparciu o przepisy Działu III Rozdz. 4 ww. ustawy. Należy mieć na względzie, że wywłaszczenie może nastąpić tylko na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Może ono być dokonane w przypadku, kiedy:

- nieruchomości położone są na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne albo dla nieruchomości wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego,

- cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości,

- prawa rzeczowe przysługujące do nieruchomości nie mogą być nabyte w drodze umowy (rokowania z właścicielami lub użytkownikami wieczystymi wykupywanych nieruchomości zakończyły się wynikiem negatywnym).

Regionalne izby obrachunkowe nie są organami, które winny rozstrzygać, czy realizowane zadanie mieści się w pojęciu "inwestycji celu publicznego", o którym mowa w art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.) i w art. 6 pkt. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.)