WA 4120-23/2011/w - Zasady udzielenia pożyczki przez jednostkę samorządu terytorialnego na rzecz organizacji spoza sektora finansów publicznych w celu pokrycia przez tę organizację wkładu własnego do projektów finansowanych ze środków Unii Europejskiej.
Pismo z dnia 10 października 2011 r. Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi WA 4120-23/2011/w Zasady udzielenia pożyczki przez jednostkę samorządu terytorialnego na rzecz organizacji spoza sektora finansów publicznych w celu pokrycia przez tę organizację wkładu własnego do projektów finansowanych ze środków Unii Europejskiej.
W dniu 23 sierpnia 2011 r. do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi został doręczony wniosek Wójta Gminy Godzianów Zdzisława Tuleji i Skarbnika Gminy Godzianów Krystyny Dury z dnia 17 sierpnia 2011 r. o udzielenie wyjaśnień w zakresie stosowania przepisów o finansach publicznych poprzez wyjaśnienie, czy jednostka samorządu terytorialnego może udzielić pożyczki na rzecz organizacji spoza sektora finansów publicznych w celu pokrycia przez tę organizację wkładu własnego do projektów finansowanych/współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej, o zasięgu lokalnym, nie wykraczającym poza działania danej jednostki samorządu terytorialnego?
Możliwość udzielania pożyczek potwierdzają zapisy art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którym środki publiczne przeznaczone są m.in. na udzielone pożyczki i kredyty. Mogą one być udzielane w przypadku, gdy realizowane zadania mieszczą się w zadaniach własnych gminy wymienionych w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.
Aby jednostka samorządu terytorialnego (jst) mogła z budżetu udzielić pożyczki innemu podmiotowi muszą być spełnione łącznie niżej wymienione podstawowe warunki:
udzielenie pożyczki możliwe jest w przypadku, gdy jst posiada środki, które może na ten cel przeznaczyć (z nadwyżki, wolnych środków). W przypadku braku środków jst nie może zaciągać pożyczki w tym celu, aby następnie udzielić jej innemu podmiotowi (art. 89 ustawy o finansach publicznych wskazuje na co pożyczka może zostać zaciągnięta),
rada gminy, zgodnie z dyspozycją art. 18 ust. 2 pkt 9 lit i ustawy o samorządzie gminnym musi podjąć uchwałę, w której ustali maksymalną wysokość pożyczek i poręczeń udzielanych przez wójta w danym roku budżetowym,
realizowane przez podmiot zadanie, które ma być finansowane z udziałem udzielonej przez jst pożyczki, musi być zadaniem mającym na celu zaspakajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej, co oznacza, że zadanie to może być też bezpośrednio realizowane przez jednostkę samorządu terytorialnego,
podmiot, któremu ma być udzielona pożyczka musi posiadać osobowość prawną (być podmiotem praw i obowiązków zdolnym do zawarcia umowy pożyczki) oraz dawać gwarancję zrealizowania zadania, tj. posiadać warunki techniczne, personalne i finansowe oraz doświadczenie - spełniać warunki podmiotu, któremu jst mogłaby powierzyć realizację tego zadania, w myśl art. 9 ustawy o samorządzie gminnym,
musi być ustalone zabezpieczenie spłaty udzielonej pożyczki ze środków publicznych.
Mając na uwadze powyższe, udzielenie pożyczki z budżetu gminy musi wiązać się z realizacją zadań własnych jst. Przepisy art. 7 Konstytucji RP nakazują organom władzy publicznej (rada, wójt) działać na podstawie i w granicach prawa. W ramach wyłącznej kompetencji, wójt decydując o tym, komu i w jakiej wysokości udzielić pożyczki (zawrzeć umowę pożyczki) musi kierować się zasadą legalizmu.
Co do zasady może być udzielona przez jst pożyczka podmiotowi spoza sektora finansów publicznych, o ile będą spełnione wszystkie wymienione na wstępie warunki.