WA 4120-22/2011/w - Zasady pobierania opłat za sprzedaż czasopisma wydawanego przez urząd miasta, związanego z promocją gminy.

W odpowiedzi na pismo Pani Prezydent, zawierające Wniosek w sprawie udzielenia wyjaśnienia w zakresie stosowania przepisów o finansach publicznych, poprzez wyjaśnienie, czy Urząd Miasta Zgierza będący jednostką budżetową, wydając dwutygodnik informacyjno - promocyjny o nazwie "itz" może pobierać opłaty za sprzedaż czasopisma "itz", publikacji, albumów itp., związanych z promocją Gminy Miasto Zgierz oraz opłaty za ogłoszenia i reklamy od kontrahentów indywidualnych oraz czy uzyskiwane z tego tytułu wpływy, to dochody z tytułu prowadzenia przez Gminę działalności gospodarczej, czy dochody z tytułu realizacji zadań własnych Gminy - uprzejmie informuję, co następuje:

Stosownie do postanowień art. 5 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych dochodami publicznymi są wpływy ze sprzedaży wyrobów i usług świadczonych przez jednostki sektora finansów publicznych. Zgodnie z kolei z postanowieniami art. 9 pkt 3 powołanej ustawy (wskazać należy, że art. 9 nie dzieli się na ustępy, jak błędnie wskazano w pytaniu), sektor finansów publicznych tworzą jednostki budżetowe.

W pierwszej kolejności zauważyć należy, że gmina nie jest wymieniona w ustawie z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24 z późn. zm.) jako podmiot zobowiązany do stwarzania prasie warunków niezbędnych do wykonywania jej funkcji i zadań, w tym również umożliwiający działalność redakcjom dzienników i czasopism zróżnicowanych pod względem programu, zakresu tematycznego i prezentowanych postaw (art. 2).

Dopuszczalności prowadzenia przez gminę działalności wydawniczej poszukiwać jednak można na gruncie przepisów ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.). Zgodnie bowiem z treścią art. 7 ust. 1 pkt 17) i pkt 18) powołanej ustawy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, przy czym do zadań tych ustawodawca zalicza wspieranie i upowszechnianie idei samorządowej, w tym tworzenie warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej (pkt 17) oraz promocję gminy (pkt 18). W konsekwencji jeżeli działalność wydawnicza gminy służyć będzie bezpośrednio realizacji wskazanych zadań, to są podstawy do przyjęcia, że może być, co do zasady, finansowana ze środków publicznych.

Ograniczenie jak w przypadku gmin daje się wywieść w odniesieniu do samorządowych województw: poza sferą użyteczności publicznej mogą się one posługiwać jedynie kapitałowymi spółkami handlowymi i żadne inne formy (w tym jednostki budżetowe) nie wchodzą już tutaj w grę (zob. tezę 11 w komentarzu do art. 10 ustawy). Tak więc jednostki budżetowe tworzone przez gminy oraz przez samorządowe województwa mogą prowadzić swoja działalność jedynie w zakresie zadań o charakterze użyteczności publicznej.

Jedynie w odniesieniu do jednostek budżetowych tworzonych przez powiaty można by bronić stanowiska, że mogą one prowadzić swoją działalność również w zakresie zadań wykraczających poza sferę użyteczności publicznej, byleby tylko nie prowadziły poza tą sferą działalności gospodarczej. Artykuł 6 ust. 2 u.s.p. zakazuje bowiem powiatom (a tym samym również jednostkom organizacyjnym tworzonym przez powiaty) prowadzenia działalności gospodarczej poza sferą użyteczności publicznej. Powiatowa jednostka budżetowa może zatem prowadzić poza sferą użyteczności publicznej jedynie taką działalność, która nie jest działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 2 u.s.d.g. (zob. tezę 12 w komentarzu do art. 10 ustawy). (...) (tak: M. Szydło, Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz, Oficyna 2008 -komentarz do art. 7 ustawy teza 3 - cyt. za: LEX Sigma/el - System Informacji Prawnej LEX Wolters Kluwer business).

Biorąc pod uwagę powyższe należy zauważyć, że są podstawy do twierdzenia, iż Urząd Miasta Zgierza, jako jednostka budżetowa, nie może prowadzić działalności wydawniczej polegającej na wydawaniu na zasadach komercyjnych wydawnictw, zawierających także odpłatne reklamy, jako działalności gospodarczej wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej. W konsekwencji nie może pobierać opłat za sprzedaż czasopisma "itz", publikacji, albumów itp. wydawnictw i opłat za ogłoszenia i reklamy od klientów indywidualnych.

Uzyskiwane z tego tytułu wpływy, z zastrzeżeniem prowadzenia takiej działalności w sposób zgodny w szczególności z przepisami ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej, należy kwalifikować jako dochody z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej przez podmiot, który ją prowadzi.