WA-0250/39/12 - Zasady zwierzchnictwa służbowego jednostek samorządu terytorialnego nad dyrektorami instytucji kultury.

W odpowiedzi na wniosek z dnia 18 kwietnia 2012 r. informuję, że zgodnie z art. 30 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), zwierzchnictwo służbowe jednostek samorządu terytorialnego nad dyrektorami instytucji kultury polega wyłącznie na ich powoływaniu i odwoływaniu. Ponadto, zgodnie z art. 17 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2012 r. poz. 406), dyrektor instytucji kultury zarządza z mocy ustawy tą instytucją i reprezentuje ją na zewnątrz, a więc jest jej organem zarządzającym.

Zgodnie z art. 14 ww. ustawy, instytucja kultury z chwilą wpisu do rejestru uzyskuje odrębną od samorządu osobowość prawną i prowadzi samodzielnie gospodarkę finansową. Samodzielność instytucji kultury jako osoby prawnej oznacza, że organizator, czyli gmina nie może między innymi decydować według jakich zasad instytucja kultury będzie prowadziła swoją gospodarkę finansową. W zakresie art. 27 ust. 1 i art. 28 ust. 1 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, instytucja kultury jest odrębnym w stosunku do gminy podmiotem z własnym majątkiem, środkami trwałymi, przychodami i kosztami. Podstawowe kwestie związane z zasadami funkcjonowania precyzuje statut instytucji kultury.

Wobec powyższego nie może być mowy o zwierzchnictwie organu powołującego, rozumianym jako podleganie poleceniom służbowym. Zatem przyjęcie, że dyrektor instytucji kultury jest takim samym podwładnym burmistrza jak pracownicy urzędu jest sprzeczne z jego statusem.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podroży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990 z późn. zm.) reguluje wysokość i warunki ustalania należności przysługujących pracownikowi z tytułu służbowej podroży ^krajowej.

Szczegółowe informacje na temat terminu i miejsca podróży służbowej określane jest w poleceniu wyjazdu służbowego. Dokument ten powinien mieć formę pisemną oraz określać szczegółowe informacje na temat delegacji, jak wskazanie osoby delegowanej, miejsca i terminu rozpoczęcia i zakończenia podróży służbowej, środka transportu oraz miejsca, w którym cel wyjazdu służbowego ma być realizowany. Delegacja powinna być poprzedzona poleceniem wyjazdu na specjalnym druku oraz powinna być zaakceptowaniu podpisana przez przełożonego. Zgodnie z art. 3¹ § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba. Zatem delegację dla dyrektora instytucji kultury podpisuje pracownik wyznaczony przez dyrektora - jego zastępca, główny księgowy lub pracownik zajmujący się sprawami kadrowymi w instytucji kultury.

Należy jednak zauważyć, że powyższe stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Katowicach nie ma charakteru wiążącego.